Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 maja 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO Grażyna Łazowska

po rozpoznaniu w dniu 19 maja 2020 r. w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy G. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o podstawę wymiaru składek

na skutek odwołania G. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 16 stycznia 2020 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza iż podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne odwołującego z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wynosi w okresie od 1 lutego 2019r. do 31 października 2019r. po 3 803,56 zł (trzy tysiące osiemset trzy złote pięćdziesiąt sześć groszy) za każdy miesiąc.

(-) Sędzia SO Grażyna Łazowska

Sygn. akt VIIIU 284/20

UZASADNIENIE

Decyzją z 16 stycznia 2020r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. stwierdził, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia G. S. podlegającego ubezpieczeniom jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą wynosi: na ubezpieczenie zdrowotne za okres od lutego do października 2019r. 7 607,12 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że od maja 2011r. do stycznia 2019r. G. S. miał obowiązek deklarowania podwójnych składek na ubezpieczenie zdrowotne, gdyż prowadził dwie działalności gospodarcze. Od lutego 2019r. mógł deklarować składkę pojedynczą, lecz nie złożył deklaracji rozliczeniowych za miesiące od lutego do października 2019r. Dopiero 27 listopada 2019r., to jest po obowiązującym terminie ww. złożył deklaracje korygujące za wskazane miesiące z wykazaniem podstawy wymiaru składek 3 803,56 zł w miejsce 7 607,12 zł. Tymczasem w przypadku gdy podstawa wymiaru składek jest określana w przepisach jako kwota deklarowana brak jest podstaw do późniejszej jej korekty przez płatnika składek poprzez pomniejszenie jej wysokości, jeśli zadeklarowana wysokość mieściła się w granicach określonych obowiązującymi przepisami. Skorygowanie wykazanej podstawy wymiaru dopuszczalne jest w wyjątkowej sytuacji, to jest gdy korekta dokumentów rozliczeniowych sporządzonych za dany miesiąc z wykazaną niższą podstawą w stosunku do pierwotnie zadeklarowanej została złożona jeszcze przed ustawowym terminem przesyłania dokumentów rozliczeniowych i opłacania składek za ten miesiąc.

W odwołaniu od decyzji G. S. podniósł, że jest ona niezgodna ze stanem faktycznym, bowiem odwołujący w lutym 2019r. zawiesił jedną z prowadzonych działalności gospodarczych. Z uwagi na to, że nie miał pracowników nie miał obowiązku składania miesięcznych deklaracji (...). Wyrejestrowania (...) zostało wysłane do organu rentowego w ustawowym terminie, lecz niestety po terminie złożył dokumenty korygujące wykazując tylko jedną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w skarżonej decyzji. Organ rentowy złożył także wniosek o zasądzenie
od odwołującego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Odwołujący G. S. od 21 marca 2011r. prowadzi działalność gospodarczą indywidualną, która z dniem 1 lutego 2019r. została zawieszona. Równocześnie od 1 maja 2011r. prowadzi działalność w formie spółki cywilnej (...) s.c. (...), A. K., M. O..

W okresie od 1 maja 2011r. do 31 stycznia 2019r. odwołujący miał obowiązek deklarowania i opłacania podwójnych składek na ubezpieczenie zdrowotne, natomiast
od 2019r. mógł zadeklarować składkę pojedynczą.

Za okres od lutego do października 2019r. na koncie płatnika składek zostały zaewidencjonowane deklaracje rozliczeniowe z rozliczeniem składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne od podstawy wymiaru 7 607,12 zł.

Deklarację korygujące za powyższy okres odwołujący złożył 27 listopada 2019r.
z wykazaniem podstawy wymiaru składek 3 803,56 zł.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zawartej w aktach organu rentowego jako okoliczności jednoznacznie wynikające z tych dowodów, nie kwestionowane przez strony.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego G. S. zasługuje na uwzględnienie.

Kwestia sporna w rozpoznawanej sprawie sprowadzała się do ustalenia czy korekta dokumentacji złożona przez odwołującego w dniu 27 listopada 2019r., a dotycząca okresu
od lutego do października 2019r. jest skuteczna.

Odwołujący jako osoba prowadząca działalność gospodarczą wyłącznie za siebie,
nie zatrudniająca pracowników, był zwolniony z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowych za kolejne miesiące, zgodnie z art.47 ust.2a ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( tj. Dz.U. z 2020r., poz. 266 ).

Zgodnie z tym przepisem osoby prowadzące pozarolniczą działalność, opłacające składki wyłącznie za siebie, są zwolnione z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej lub imiennych raportów miesięcznych za kolejny miesiąc, jeżeli w ostatnio złożonej deklaracji rozliczeniowej lub imiennym raporcie miesięcznym zadeklarowały do podstawy wymiaru składek: na ubezpieczenie zdrowotne – kwotę w wysokości najniższej podstawy wymiaru określonej w art.81 ust.2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, obowiązującej je, i nie nastąpiła żadna zmiana w stosunku do miesiąca poprzedniego.

W myśl art.81 ust.2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Zgodnie z art.47 ust.3 płatnik składek jest zobowiązany złożyć, z zastrzeżeniem ust.3a, deklarację rozliczeniową korygującą w formie nowego dokumentu zawierającego wszystkie prawidłowe dane określone w art.46 ust.4 w każdym przypadku, o którym mowa w art.41 ust.6, łącznie z imiennym raportem korygującym.

Przepis art.41 ust.6 ustawy systemowej nakłada na płatnika obowiązek złożenia dokumentów korygujących w każdym przypadku, jeżeli zachodzi konieczność korekty danych wskutek stwierdzenia nieprawidłowości przez płatnika składek we własnym zakresie lub przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Stosownie do art.41 ust.7a ustawy systemowej dokumenty rozliczeniowe płatnik składek powinien złożyć w terminie 7 dni od stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie.

Na tle interpretacji art.41 ust.6 ustawy systemowej w orzecznictwie przyjmuje
się, że prawo do skorygowania zadeklarowanej podstawy wymiaru składek jest reglamentowane przepisami prawa ubezpieczeń społecznych i nie ma charakteru dowolnego
( tak Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z 7 lutego 2012r. III AUa 1167/11 ). Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z 24 czerwca 2015r. III AUa 1484/14 stwierdził, że nie jest dopuszczalna korekta podstawy wymiaru składki w wyniku jedynie swobodnej decyzji płatnika składek, bez stwierdzenia nieprawidłowości, niezgodności ze stanem faktycznym lub błędów. Natomiast Sąd Najwyższy w wyroku z 14 kwietnia 2016r. III UK 136/15 stwierdził, że korekta w trybie art.41 ust.6 ustawy systemowej nie odbywa się w zależności od subiektywnego przekonania ubezpieczonego, lecz na podstawie stwierdzonej niezgodności dokumentacji
ze zgłoszeniem do ubezpieczenia i wybraną podstawą składek.

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego rozpoznawanej sprawy Sąd uznał,
że odwołujący w sposób prawidłowy dokonał korekty deklaracji rozliczeniowych za sporny okres w zakresie składki na ubezpieczenie zdrowotne, bowiem nastąpiło to w celu usunięcia niezgodności wynikających ze zmiany stanu faktycznego. Odwołujący bowiem z dniem
1 lutego 2019r. zawiesił wykonywanie jednej z dwóch działalności gospodarczych i stąd, zgodnie z obowiązującymi przepisami, nie był już zobowiązany do opłacania podwójnej składki na ubezpieczenie zdrowotne co dotychczas czynił, liczonej łącznie od podstawy wymiaru 7 607,12 zł ( 2 x 3803,56 zł ), lecz mógł opłacać już tylko jedną składkę zdrowotną,
od podstawy 3 803,56 zł. Dokonana zatem przez odwołującego korekta zmierzała
do przywróceniu zgodności stanu rzeczywistego ze stanem wynikającym z dokumentacji
i nie sposób takiemu działaniu zarzucać dowolności w rozumieniu wskazanym powyżej. Było
to zachowanie całkowicie uzasadnione, racjonalne z punktu widzenia odwołującego, żeby
móc odprowadzać tylko jedną składkę zdrowotną od najniższej przewidzianej dla niej podstawy wymiaru, aby nie generować zbędnych kosztów. Wprawdzie przepis art.41 ust.7a ustawy systemowej przewiduje 7 dniowy termin na złożenie dokumentów korygujących, lecz Sąd podziela stanowisko prezentowane w orzecznictwie, że jest to termin instrukcyjny, a zatem jego przekroczenie nie pozbawia strony możliwości dokonania korekty (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 1 grudnia 2009r., III AUa 585/09, LEX nr 604090, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 25 lutego 2015r. III AUa 641/14 ).

W konsekwencji powyższego Sąd z mocy art.477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdził, iż podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne odwołującego z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wynosi w okresie od 1 lutego 2019r. do 31 października 2019r. po 3 803,56 zł za każdy miesiąc.

Sąd wydał wyrok na posiedzeniu niejawnym zgodnie z art.148 ¹ k.p.c. uznając,
że wobec zgromadzonego materiału dowodowego zawartego w aktach organu rentowego oraz treści odwołania ubezpieczonego, rozpoznanie sprawy na rozprawie nie było konieczne.

Zgodnie z art. 148 ¹ k.p.c. Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym,
gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych
i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty
albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne ( §1 ).

W przypadkach, o których mowa w § 1, sąd wydaje postanowienia dowodowe
na posiedzeniu niejawnym ( §2 ).

Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona
w pierwszym piśmie procesowym złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba
że pozwany uznał powództwo ( §3 ).

(-) Sędzia Grażyna Łazowska