Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 2 lutego 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący-Sędzia: SO Magdalena Balion - Hajduk (spr.)

Sędziowie: SO Gabriela Sobczyk

SR (del.) Roman Troll

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 2 lutego 2016 r. w G.

sprawy z powództwa I. W.

przeciwko M. E. i E. E.

o zachowek

na skutek zażalenia pozwanego

na rozstrzygnięcie zawarte w punktach 4, 5, 6, 7 i 8 wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 11 sierpnia 2015 r., sygn. akt I C 1175/14

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSR (del.) Roman Troll SSO Magdalena Balion - Hajduk SSO Gabriela Sobczyk

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem zawartym w wyroku z dnia 11 sierpnia 2015r. Sąd Rejonowy w Gliwicach zasądził od pozwanego M. E. oraz pozwanej E. E. na rzecz powódki I. W. kwoty po 3077,85 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał pobrać od pozwanych na rzecz (...) w Gliwicach kwoty po 467,10 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych. W uzasadnieniu podał, iż zwrot kosztów procesu zasądził od każdego z pozwanych, jako połowę ilorazu łącznych kosztów poniesionych w sprawie przez powódkę I. W. i stopnia uwzględnienia jej roszczenia. Podkreślił przy tym, że dla rozstrzygnięcia o kosztach nie był zasadny zarzut podniesiony przez pozwanych w odpowiedzi na pozew, jakoby pozwani nie dali żadnych podstaw do wytoczenia powództwa. Powódka bowiem wykazała, iż pozwani byli wzywani przez jej pełnomocnika do zapłaty i wiedzieli o treści i wysokości roszczenia powódki. Sąd wskazał jednocześnie, że okoliczności tej nie zmienia powoływanie się w pismach przesądowych przez pozwanych na uchybienia formalne wezwania do zapłaty – brak dołączonego pełnomocnictwa. Z kolei kwota stanowiąca zwrot kosztów sądowych została ustalona na podstawie stopnia uwzględnienia roszczenia każdej ze stron postępowania. O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zdanie drugie k.p.c. oraz art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Na powyższe rozstrzygnięcie zażalenie złożył pozwany, wnosząc o uchylenie obowiązku zwrotu kosztów procesu oraz kosztów sądowych. W uzasadnieniu wskazał, że kwestią sporną nie jest konieczność zapłaty zachowku, a jego wysokość. W ocenie pozwanego, pełnomocnik powódki przy pierwszej czynności w imieniu mandanta winien okazać swoje umocowanie. Niedopełnienie tego obowiązku może świadczyć o złej woli powódki, nakierowanej na maksymalne obciążenie kosztami strony pozwanej, która nigdy nie odmówiła spełnienia swojego świadczenia. Nadto zauważył, że powódka zamiast wytaczać powództwo, mogła zwrócić się bezpośrednio do pozwanego.

Sąd Okręgowy zauważył, co następuje:

Zażalenie pozwanego nie mogło zasługiwać na uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo dokonał ustaleń faktycznych i wskazał właściwą podstawę prawną swego rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, które to Sąd Okręgowy przyjmuje za własne.

Zasada odpowiedzialności za wynik procesu wynikająca z art.98 k.p.c. doznaje wyłomu w art. 100 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może także włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. W art.100 k.p.c. wyrażona została zasada kompensaty kosztów procesu, która znajduje zastosowanie w wypadku częściowego uwzględnienia żądań i stanowi ona elastyczne dostosowanie zasady odpowiedzialności za wynik sprawy do sytuacji, w której obie strony są w różnym stopniu albo w takim samym wygrywającym i przegrywającym zarazem. W oparciu o tą regulację, Sąd dokonuje wyboru sposobu rozliczenia kosztów kierując się zasadą słuszności.

Sąd Okręgowy uznał, iż Sąd Rejonowy, kierując się powyższą zasadą, w sposób słuszny i prawidłowy w okolicznościach niniejszej sprawy, stosunkowo rozdzielił koszty procesu, rozkładając pomiędzy stronami koszty, odpowiednio do wysokości, w jakiej zastały poniesione oraz stosownie do wyniku sprawy, tj. stopnia uwzględnienia i nieuwzględnienia żądań.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowego obrachunku kosztów procesu. Mając na względzie, iż powódka utrzymała się ze swoim roszczeniem w 85%, obciążenie pozwanego kwotą 3.077,85 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz kwotą 467,10 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych było zasadne.

Z kolei, zgodnie z regulacją zawartą w art. 89 § 1 k.p.c., pełnomocnik jest obowiązany przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa wraz z odpisem dla strony przeciwnej.

Z analizy akt sprawy wynika, iż pozwany został przesądowym pismem pełnomocnika powódki wezwany do zapłaty zachowku. Pozwany zarzucił jednak, że z uwagi na brak dołączonego do pisma pełnomocnictwa, nie jest zobligowany do podejmowania jakichkolwiek czynności.

Zauważyć jednak należy, iż pierwszą czynnością procesową w przedmiotowej sprawie było wniesienie do sądu przez pełnomocnika powódki pozwu o zachowek, do którego – zgodnie z dyspozycją art. 89 § 1 k.p.c. - zostało dołączone pełnomocnictwo. Odpis niniejszego pozwu wraz z załączonym pełnomocnictwem został doręczony pozwanemu dnia 11 lipca 2014r. Podkreślenia wymaga, iż pozwany na etapie przesądowym nie skorzystał z możliwości wezwania pełnomocnika powódki do wykazania pełnomocnictwa, nie zwrócił się także bezpośrednio do strony powodowej po otrzymaniu wezwania do zapłaty. W piśmie z dnia 5 marca 2014r. poinformował jedynie pełnomocnika, że nie wykazał umocowania do występowania w imieniu powódki, zatem na tym etapie dyskusja jest niemożliwa. Pozwany żądanej kwoty tytułem zachowku nie uiścił również po doręczeniu mu odpisu pełnomocnictwa udzielonego przez powódkę. W konsekwencji, podnoszony przez niego zarzut, jakoby nie dał powodu do wytoczenia powództwa jest niezasadny.

Pozwany zaskarżył orzeczenie o kosztach w całości, również w tej części, która dotyczyła wyłącznie pozwanej, a zatem brak miał interesu prawnego w zaskarżeniu w tym zakresie.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. oraz art. 13 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

SSR (del.) Roman Troll SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Gabriela Sobczyk