Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 14 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący-Sędzia: SO Leszek Dąbek (spr.)

Sędziowie: SO Marcin Rak

SR (del.) Maryla Majewska - Lewandowska

po rozpoznaniu na powiedzeniu niejawnym w dniu 14 lutego 2017 r. w G.

sprawy z urzędu z udziałem Y. L.

o ustanowienie kuratora spadku

na skutek zażalenia kuratora

na postanowienie Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 4 listopada 2016 r., sygn. akt I Ns 1422/16

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Wodzisławiu Śląskim do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

SSR (del.)Maryla Majewska-Lewandowska

SSO Leszek Dąbek

SSO Marcin Rak

Sygn. akt III Ca 2036/16

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim w postanowieniu z dnia 4 11 2016r. ustanowił, adwokata B. J. kuratorem spadku po M. L. zmarłej 24 12 2015r. w R., posiadającej miejsce pobytu w R. przy ul. (...)., uznając, że zachodzi potrzeba jego ustanowienia, gdyż aktualnie toczy się przed tym Sądem sprawa o zwrot nakładów związanych ze sprawowaniem opieki

nad ubezwłasnowolnioną całkowicie M. L..

Orzeczenie zaskarżył kurator B. J., który wnosił o jego zmianę przez ustanowienie kuratorem spadku inną osobę, bądź jego uchylenie i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Zarzucił, że nie rozpoznano istoty sprawy, gdyż nie ustalono w toku postępowania kręgu kandydatów na kuratora spadku, nie ustalono jego stanowiska i ustanowiono go kuratorem spadku bez jego zgody.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Prawodawca nakładając na sąd w art. 666 § 1 k.p.c. obowiązek czuwania

nad całością spadku oraz uprawniając go do ustanowienia kuratora spadku nie sprecy-zował bliżej kto ma zostać nim ustanowionym i w jaki sposób ma dojść do wyboru osoby kuratora, pozostawiając to zagadnienie judykaturze i doktrynie prawa.

Zgodnie z uchwałą pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 9 06 1976r. w sytuacji gdy stroną pozwaną ma reprezentować kurator, sąd powinien

w miarę możności powierzyć tę funkcję osobie, która ze względu na posiadane informacje będzie mogła być aktywnym uczestnikiem procesu (III CZP 46/75) i pogląd ten w sposób ma odpowiednie zastosowanie w niniejszej sprawie.

Kandydata takiego należy zatem poszukiwać w kręgu najbliższych krewnych spadkobierców, w miejsce których kurator ma występować lub których ma zastępować.

W przypadku kurateli spadku reguła ta ma jednak istotne ograniczenia (krewni spadkobiercy mają często interes sprzeczny z interesami spadkobierców reprezentowanych przez kuratora) i rekrutacja kuratora spadku z grona innych spadkobierców powinna raczej obywać się wyjątkowa, co jednak nie zwalnia sądu

od obowiązku poszukiwania w kręgu tych osób odpowiedniego kandydata na kuratora.

Sąd Rejonowy ferując zaskarżone postanowienie z tego obowiązku się wywią-zał.

Czyni to już tylko z tego powodu zaskarżone orzeczenie przedwczesnym

a apelacja uzasadnioną i prowadziło do uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przeka-zania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Niezależnie od tego, gdyby rekrutacja kandydata na kuratora z grona krewnych spadkobiercy była niemożliwa lub nie spełnialiby oni wymagań stawianych kuratorowi spadku może zostać nim ustanowiona także inna osoba, w tym – jak trafnie przyjął Sąd pierwszej instancji – osoba zajmująca się profesjonalnie doradztwem prawnym (adwokat lub radca prawny) albo osoba zajmująca się zawodowo zarządem majątkiem (zawodowi zarządcy nieruchomości).

Jakkolwiek prawodawca nie przewidział - we wskazanej na wstępie regulacji prawnej - uzyskanie zgody na pełnienie tej funkcji od wyłonionego kandydata

na kuratora, to niewątpliwie możliwość ustanowienia takiej osoby kuratorem bez jego zgody może mieć miejsce tylko w sytuacjach wyjątkowych, po wyczerpaniu wszystkich możliwości znalezienia odpowiedniego kandydata do pełnienia tej funkcji (np. po uzy-skaniu negatywnej informacji od właściwych rad adwokackich czy radcowskich).

W niniejszej sprawie również i tego wymogu nie dochowano, więcej skarżący w apelacji wskazał na okoliczności uniemożliwiające mu pełnienie tej funkcji

i nie wyraził zgody na jej pełnienie, co dodatkowo czyni jego apelację uzasadnioną

i przemawiało za koniecznością uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Reasumując zaskarżone postanowienie jest wadliwe i dlatego apelację skarżącego jako uzasadnioną uwzględniono orzekając jak w sentencji w oparciu

o regulację art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.

Sąd Rejonowy rozpoznając ponownie sprawę uwzględni zawartą powyżej ocenę prawną i podejmie z urzędu czynności w celu ustalenia danych krewnych spadkobierców mogących pełnić funkcję kuratora spadku.

W przypadku gdyby okazała się niemożliwym ich ustalenie lub gdyby ich interesy były sprzeczne z interesami spadkobierców zmarłej albo gdyby nie posiadali oni odpowiednich kwalifikacji dla pełnienia funkcji kuratora spadku zwróci do właści-wej rady adwokackiej i radcowskiej do wskazania potencjalnych kandydatów

do pełnienia tej funkcji, a przed ich ustanowieniem podejmie czynności w celu uzyskania od wskazanych mu kandydatów zgody na jej pełnienie.