Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Danuta Pacześniowska

Sędzia SO Magdalena Balion - Hajduk

Sędzia SR (del.) Marcin Rak (spr.)

Protokolant Renata Krzysteczko

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 września 2014 r. w Gliwicach

sprawy z powództwa I. K.

przeciwko P. P. (1) (P.)

o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 24 stycznia 2014 r., sygn. akt II C 2375/13

oddala apelację.

SSR (del.) Marcin Rak SSO Danuta Pacześniowska SSO Magdalena Balion – Hajduk

Sygn. akt III Ca 597/14

UZASADNIENIE

Powódka wniosła o zwolnienie na podstawie art. 841 § 1 k.p.c. zajętych ruchomości w postaci: telewizora (...), zestawu kina domowego G. (odtwarzacz i głośnik), stołu, 6 sztuk krzeseł, komody, szafy koloru brązowego oraz witryny spod egzekucji prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gliwicach D. R. oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu. Uzasadniając swoje roszczenie powódka podała, iż w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko dłużnikowi doszło do zajęcia ruchomości znajdujących się w miejscu jego zamieszkania, a wśród których znajdują się przedmioty stanowiące jej własność. Powołała się na istnienie umów o ustanowieniu rozdzielności majątkowej oraz podział majątku wspólnego zawartych między nią, a dłużnikiem w dniu 14 września 2011 roku.

W roku postępowania zarzuciła nadto, że sporne ruchomości zostały przez niż zakupione po zniesieniu wspólności ustawowej małżeńskiej i podziale majątku wspólnego. Dowodzić tego miała umowa sprzedaży zawarta z córką.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów sporu. Zarzucił, że powódka i dłużnik dokonali jedynie podziału nieruchomości wchodzących w skład majątku wspólnego, a z aktów notarialnych nie wynika aby zajęte ruchomości stanowiły własność powódki.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy oddalił powództwo obciążając powódkę kosztami procesu.

Wyrok ten zapadł po ustaleniu, że na wniosek pozwanego komornik sądowy wszczął i prowadził pod sygn. KM 364/13 postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi. We wniosku egzekucyjnym jako jeden ze sposobów egzekucji wskazano zajęcie ruchomości dłużnika znajdujących się w miejscu jego zamieszkania. Doszło do tego w dniu 25 czerwca 2013 roku, kiedy to komornik w mieszkaniu dłużnika zajął telewizor (...), zestaw kina domowego G., stół, 6 sztuk krzeseł, komodę, szafy koloru brązowego oraz oszkloną witryny. Podczas zajęcia obecna była powódka. Dłużnik oświadczył do protokołu, że jest ona właścicielem zajętych ruchomości.

Dalej Sąd Rejonowy ustalił, że powódka pozostaje z dłużnikiem w związku małżeńskim od dnia 8 kwietnia 1972 roku. W dniu 14 września 2011 roku małżonkowie zawarli w formie aktu notarialnego umowę majątkową małżeńską, na mocy której ustanowili rozdzielność majątkową. Tego samego dnia dokonali podziału majątku wspólnego w ten sposób, że powódka nabyła prawo własności lokalu mieszkalnego, garażu i zabudowanej nieruchomości.

Sąd Rejonowy ustalił też, że mocą umowy z dnia 17 października 2011 roku powódka nabyła od innej osoby używane przedmioty w postaci: stołu, 6 krzeseł, komody, szafy dwudrzwiowej, kanapy dwuosobowej, witryny, kina domowego typku G. oraz telewizora (...). .

Uwzględniając te ustalenia Sąd Rejonowy zważył, że powódka nie wykazała aby skierowanie egzekucji do ruchomości szczegółowo wymienionych w treści pozwu naruszało jej prawa w rozumieniu art. 841 § 1 k.p.c. Wywiódł, że powódka była osobą trzecią w rozumieniu tegoż przepisu albowiem nie była ona dłużniczką w sprawie egzekucyjnej , w której doszło do zajęcia spornych ruchomości.

Rozstrzygając kwestę własności zajętych ruchomości Sąd Rejonowy wywiódł, że na powódce ciążył, wynikający z art. 6 k.c. i 232 k.p.c. obowiązek wykazania, że stanowią one jej własność. W ocenie Sądu Rejonowego przedstawione przez powódkę dowody okoliczności tej nie potwierdzały. Dołączone do pozwu umowy majątkowa małżeńska i dotycząca podziały majątku wspólnego nie wskazywała właściciela spornych ruchomości, a z ich postanowień nie wynikało aby strony dokonały ustaleń w zakresie podziału majątku ruchomego znajdującego się w lokalu mieszkalnym.

Sąd Rejonowy wskazał też, że treść umowy sprzedaży z dnia 17 października 2011 roku nie opisuje na tyle dokładnie składników transakcji nią objętych aby uznać, że są one tożsame z zajętymi w toku postępowania egzekucyjnego.

Dalej Sąd Rejonowy podkreślił, że zajęte ruchomości nie znajdowały się w wyłącznym władaniu powódki lecz również we władaniu dłużnika, zatem do prowadzenia z nich egzekucji wystarczył tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko dłużnikowi.

Okoliczności te stanowiły postawę oddalenia powództwa.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania uzasadnione zostało treścią art. 98 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wniosła powódka zarzucając naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego w szczególności w zakresie uznania, że powódka nie udowodniła własności spornych ruchomości i błędne przyjęcie, że z treści umowy z dnia 17 października 2011 roku nie wynika aby nabyte przez powódkę ruchomości były tożsame z zajętymi w toku postępowania egzekucyjnego.

Formułując te zarzuty domagała się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Ustalenia faktyczne dotyczące stron postępowania egzekucyjnego, okoliczności zajęcia spornych nieruchomości, faktu zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej oraz zakresu umowy o podział majątku wspólnego nie były kwestionowane w apelacji, a jako, że zostały one poczynione przez Sąd pierwszej instancji zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 227 – 234 k.p.c. Sąd Okręgowy uznaje je za własne.

Prawidłowo wskazał Sąd Rejonowy, że istota sporu sprowadzała się do rozstrzygnięcia czy powódka wykazała, że ruchomości zajęte w toku egzekucji stanowią jej własność, co w świetle art. 841§1 k.p.c. mogłoby stanowić podstawę uwzględnienia powództwa.

W tym aspekcie powódka ostatecznie powoływała się na umowę z dnia 17 października 2011 roku dotyczącą nabycia ruchomości do jej majątku odrębnego.

Podstawowe znaczenia miała tu jednak okoliczność, która umknęła uwadze zarówno Sądu Rejonowego jak i skarżącej.

Istotnym bowiem jest, że zgodnie z art. 843§ 3 k.p.c. w zw. z art. 841 k.p.c. w pozwie o wyłączenie zajętego przedmiotu spod egzekucji powód powinien przytoczyć wszystkie zarzuty, jakie w tym czasie mógł zgłosić, pod rygorem utraty prawa korzystania z nich w dalszym postępowaniu. W pojęciu przedstawienia zarzutów mieści się również powołanie podstawy faktycznej żądania. Ze względu na ustanowioną w art. 843§3 k.p.c. prekluzję do zgłaszania zarzutów i potrzebę zapewnienia szybkiego prowadzenia egzekucji oraz ochronę interesów wierzyciela zmiana podstawy powództwa przeciwegzekucyjnego nie jest dopuszczalna (por. H. Pietrzkowski w Komentarzu do kodeksu postępowania cywilnego pod red. T. Erecińskiego, Wydawnictwo LexisNexis, Wydanie 4, Warszawa 2012, tom IV, str. 310, teza 4).

Skoro powódka w pozwie jako podstawę żądania wskazywała fakt zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej i w konsekwencji dokonania podziału majątku wspólnego, to zakreśliła tym samym granice rozpoznania sprawy przez sąd. Zatem jej żądanie, w świetle art. 843§3 k.p.c. podlegać mogło ocenie tylko na tej podstawie. Dołączone do pozwu dokumentu niewątpliwie nie wykazywały aby powódka była właścicielką zajętych ruchomości, co prawidłowo ocenił Sąd Rejonowy i co w istocie nie było kwestionowane w apelacji.

Brak było natomiast podstaw do dokonywania oceny zasadności żądania pozwu w oparciu o nowy zarzut zgłoszony z naruszeniem art. 843§3 k.p.c. Powołany przepis stanowi, że powód powinien przytoczyć w pozwie wszystkie zarzuty, jakie w tym czasie mógł zgłosić, pod rygorem utraty prawa korzystania z nich w dalszym postępowaniu. Z przytoczonego sformułowania wynika, że nałożony obowiązek wyczerpującego wskazania w pozwie zarzutów ma charakter bezwzględny. Uchybienie temu obowiązkowi powoduje pozbawienie prawa zgłaszania ich w dalszym toku postępowania. Po stronie zaś sądu rozpoznającego sprawę rodzi obowiązek pominięcia spóźnionych zarzutów jako sprekludowanych. Sąd ma traktować je, jakby nie zostały w ogóle zgłoszone (tak T. Żyznowski, w komentarzu do art. 843 k.p.c., Lex el. 2014, teza 3 i powołany tam wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 1998 r., I CKN 522/97, OSNC 1998, nr 11, poz. 176).

Niewątpliwie gdy zważyło się na datę zawarcia powoływanej przez powódkę umowy to jest 17 października 2011 roku, brak było przeszkód do powołania jej jako podstawy roszczenia już w pozwie. Zaniechanie w tym zakresie skutkowało wynikającym z art. 843§3 k.p.c., brakiem możliwości poddania pod osąd w niniejszym postępowaniu okoliczności wypływających z faktu zawarcia tejże umowy.

Niezależnie od tego wskazać trzeba, że powództwo nie mogłoby zostać uwzględnione także gdyby rozpoznać spóźniony zarzut powódki. Prawidłowy był wniosek Sądu Rejonowego, co do braku podstaw uznania aby umowa z 17 października 2011 roku stanowić mogła dowód własności. Inne były jednak przyczyna prowadzące do tejże konkluzji. Nie ma bowiem racji Sąd Rejonowy, że treść umowy w sposób niedostatecznie precyzyjny opisuje przedmiot transakcji. Opis w tym zakresie jest bowiem zbieżny z opisem zamieszczonym w protokole zajęcia ruchomości, co uznać należy za wystarczające dla identyfikacji. Okoliczność ta pozostaje jednak bez znaczenia albowiem fakt zawarcia tejże umowy nie jest wiarygodny. Podkreślenia wymaga, że umowa nie została zawarta z datą pewną w rozumieniu art. 81§2 k.c., do akt nie złożono nadto dokumentu potwierdzającego, że zbywca ruchomości był ich właścicielem. Nadto istotnym było, że umowa została złożona do akt w toku sporu, po oddaleniu wniosku powódki o udzielenie zabezpieczenia, gdy okazało się, że argumentacja zawarta w pozwie nie uzasadnia żądania wyłączenia spod egzekucji. Znamiennym jest, że umowa obejmuje dokładnie te same przedmioty, które opisano w protokole zajęcia. Wszystkie te okoliczności pozwalają na wyciągnięcie logicznego wniosku o nieuwiarygodnieniu faktu rzeczywistego zawarcia umowy.

Z tych też względów Sąd Okręgowy podzielił wniosek Sądu Rejonowego, iż powódka nie udowodniła aby skierowanie egzekucji do spornych nieruchomości naruszało jej prawa.

W konsekwencji apelacja jako bezzasadna została oddalona, a to na podstawie art. 385 k.p.c.

SSR del. Marcin Rak SSO Danuta Pacześniowska SSO Magdalena Balion – Hajduk