Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2024 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Piotr Suchecki
Protokolant:	sekretarz sądowy Małgorzata Bycka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 października 2024 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa T. W., D. S., M. S., J. S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w K.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą
w K.

a)  na rzecz powoda T. W. kwotę 343 935,47 (trzysta czterdzieści trzy tysiące dziewięćset trzydzieści pięć i 47/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:

- 100 000 (sto tysięcy) złotych od dnia 23 września 2022 roku do dnia 10 czerwca 2024 roku

- 343 935,47 (trzysta czterdzieści trzy tysiące dziewięćset trzydzieści pięć
i 47/100) złotych od dnia 11 czerwca 2024 roku do dnia zapłaty;

b)  na rzecz powódki M. S. kwotę 171 967,74 (sto siedemdziesiąt jeden tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt siedem i 74/100) złotych z ustawowymi odsetkami
za opóźnienie liczonymi od kwot:

- 50 000 (pięćdziesiąt tysięcy) złotych od dnia 23 września 2022 roku do dnia
10 czerwca 2024 roku

- 171 967,74 (sto siedemdziesiąt jeden tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt siedem
i 74/100) złotych od dnia 11 czerwca 2024 roku do dnia zapłaty;

c)  na rzecz powódki J. S. kwotę 85 983,87 (osiemdziesiąt pięć tysięcy dziewięćset osiemdziesiąt trzy i 87/100) złotych z ustawowymi odsetkami
za opóźnienie liczonymi od kwot:

- 25 000 (dwadzieścia pięć tysięcy) złotych od dnia 23 września 2022 roku do dnia 10 czerwca 2024 roku

- 85 983,87 (osiemdziesiąt pięć tysięcy dziewięćset osiemdziesiąt trzy i 87/100) złotych od dnia 11 czerwca 2024 roku do dnia zapłaty;

d)  na rzecz powoda D. S. kwotę 85 983,87 (osiemdziesiąt pięć tysięcy dziewięćset osiemdziesiąt trzy i 87/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:

- 25 000 (dwadzieścia pięć tysięcy) złotych od dnia 23 września 2022 roku do dnia 10 czerwca 2024 roku

- 85 983,87 (osiemdziesiąt pięć tysięcy dziewięćset osiemdziesiąt trzy i 87/100) złotych od dnia 11 czerwca 2024 roku do dnia zapłaty;

2.  w pozostałej części powództwo oddala;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powodów kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta) złotych
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia prawomocności wyroku tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Piotr Suchecki

Sygn. akt I Cgg 98/22

UZASADNIENIE

W dniu 23 września 2022 roku T. W., M. S., J. S. i D. S. wnieśli o zasądzenie na ich rzecz od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K. kwoty 200 000 zł, podzielonej na części stosownie do ich udziałów w nieruchomości, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu.

W dniu 10 czerwca 2024 roku, w reakcji na opinię biegłego sądowego, powodowie rozszerzyli powództwo żądając ostatecznie zasądzenia:

1.  na rzecz T. W. kwoty 343 935,47 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot

- 100 000 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia niniejszej modyfikacji,

- 343 935,47 zł od dnia następnego po niniejszej modyfikacji do dnia zapłaty;

2.  na rzecz M. S. kwoty 171 967,74 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot

- 100 000 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia niemniejszej modyfikacji,

- 171 967,74 zł od dnia następnego po niniejszej modyfikacji do dnia zapłaty;

3.  na rzecz J. S. kwoty 85 983,87 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:

- 25 000 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia niniejszej modyfikacji,

- 85 983,87 zł od dnia następnego po niniejszej modyfikacji do dnia zapłaty;

4.  na rzecz D. S. kwoty 85 983,87 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:

- 25 000 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia niniejszej modyfikacji,

- 85 983,87 zł od dnia następnego po niniejszej modyfikacji do dnia zapłaty;

Uzasadniając swoje żądania powodowie oświadczyli, że na skutek działalności górniczej, za skutki której odpowiedzialność ponosi pozwana Spółka, uszkodzeniu uległ budynek mieszkalny, garaż, ogrodzenie i nawierzchnia na nieruchomości stanowiącej ich współwłasność, a pozwana dobrowolnie nie naprawiła szkody. Formułując ostateczne żądanie w zakresie kwotowym powodowie oświadczyli o aprobowaniu sposobu naprawy i wartości szkody ustalonych przez biegłą i domagali się zasądzenia odszkodowania w częściach odpowiadających ich udziałom w prawie własności nieruchomości

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w K. domagała się oddalenia powództwa. Nie kwestionując negatywnego wpływu eksploatacji prowadzonej przez należący do niej zakład górniczy na nieruchomość powodów podnosiła, że nie został wykazany zakres szkód przyczynowo związany z działalnością górniczą oraz sposób i koszty ich naprawy.

Stan faktyczny

Prawo własności nieruchomości położonej w R. przy ul. (...), dla której SR w Rudzie Śląskiej prowadzi Księgę Wieczystą nr (...), przysługiwało od 1997 r. T. W. w udziale 4/8, M. S. w udziale 2/8 i K. S. w udziale 2/8. W wyniku spadkobrania po K. S., aktualnymi współwłaścicielami nieruchomości w ramach udziału, który dotychczas przysługiwał K. S. są J. S. w udziale 1/8 i D. S. w udziale 1/8.

- wydruk KW nr (...)– k. 9-13

- akt poświadczenia dziedziczenia – k. 14

Nieruchomość powodów zabudowana jest budynkiem mieszkalnym, składającym się ze starszej, czterokondygnacyjnej części wybudowanej w 1937 roku oraz nowszej, dwukondygnacyjnej części wybudowanej w 1998 r. W budynkach tych wystąpił szereg uszkodzeń wynikających z niekorzystnych wpływów prowadzonej eksploatacji górniczej, a polegających na pęknięciach i spękaniach w obrębie posadzek, ścian, stropów. Część starsza budynku uległa nadto wychyleniu od pionu o 18‰, a część nowsza o 16,5‰. Są to wychylenia zaliczane do kategorii średniej uciążliwości, a le ich naprawa poprzez poziomowanie posadzki skutkowałaby powstaniem zmiany wysokości pomieszczeń poniżej minimum wymaganego dla pomieszczeń przeznaczonych do pobytu ludzi. Z kolei prace rektyfikacyjne budynku nie są możliwe do przeprowadzenia, ponieważ starsza i nowsza cześć budynku nie posiadają wspólnego fundamentu i tylko budynek starszy posiada podpiwniczenie.

Wartość techniczna starszego budynku wynosi 526 555,41 zł brutto, a wartość techniczna nowego budynku wynosi 132 668,72 zł brutto. Stan techniczny tych budynków nie stoi na przeszkodzie ich dalszemu użytkowaniu.

Garaż, ogrodzenie i utwardzona nawierzchnia na nieruchomości powodów nadają się do wykonania naprawy, której łączny koszt wynosi 28 646,82 zł brutto

- ekspertyzy geologiczno – górnicze – k. 33-37

- opinia biegłego z zakresu budownictwa A. Ż. k. 76 -180 i 207-208

W 15 marca 2022 r. właściciele nieruchomości wystąpili do (...) SA z wnioskiem o naprawę szkód górniczych, obejmujących uszkodzenia budynku mieszkalnego i garażu. W dniu 15 kwietnia 2022 r. pozwana ograniczyła się do pisemnej propozycji kontaktu w celu ustalenia dalszego trybu postępowania. Pismem z dnia 23 maja 2022 r. właściciele nieruchomości ponowili wniosek o naprawę szkód w ramach budynku mieszkalnego, garażu, ogrodzenia i nawierzchni. W dniu 6 czerwca 2022 r. pozwana ograniczyła się do pisemnej propozycji kontaktu w celu ustalenia dalszego trybu postępowania. W dniu 26 sierpnia 2022 r. odbyły się oględziny nieruchomości powodów.

- wniosek o naprawienie szkody– k. 15 i 17-18

- pismo pozwanej – k. 16 i 19

- protokół oględzin – k. 30-32

Ustaleń w zakresie stanu faktycznego przyjętego za podstawę przeprowadzonych rozważań sąd dokonał kierując się dyrektywami wynikającymi z art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 229 k.p.c. i 230 k.p.c. Wykorzystane przez sąd dokumenty nie były na żadnym etapie przedmiotem kwestionowania i mogły stanowić podstawę do dokonywania ustaleń w oparciu o ich treść. Dla ustalenia przyczyny uszkodzeń składników nieruchomości i ustalenia optymalnego sposobu naprawy szkody, w tym ustalenia wartości odtworzeniowej budynków na nieruchomości powodów kluczowe znaczenie miała opinia biegłej A. Ż. (2), posiadającej specjalizację w zakresie budownictwa na terenach górniczych. Jej opinia, wobec zawartych w niej jasnych i logicznych, a przede wszystkim stanowczych wniosków, wyprowadzonych z analizy całokształtu okoliczności sprawy zasługiwała na pełną aprobatę. W opinii tej nie sposób doszukać się jakichkolwiek nieścisłości, jest ona wynikiem wnikliwego przeanalizowania danych i pomiarów zebranych w czasie osobistych oględzin nieruchomości oraz niepodważalnego doświadczenia zawodowego biegłej, która od wielu lat specjalizuje się w swojej dziedzinie. Ustalenia wynikające z tej opinii, po udzieleniu pisemnych wyjaśnień, wobec braku zastrzeżeń stron także zyskały status niespornych.

Sąd zważył

W niniejszej sprawie sama zasada odpowiedzialności pozwanej ma charakter niesporny. Źródłem odpowiedzialności pozwanej jest bowiem prowadzenie eksploatacji górniczej przez należący do niej zakład górniczy, skutkującej uszkodzeniem składników budowlanych na nieruchomości powodów. Wpływ działalności górniczej na nieruchomość powodów, zakres uszkodzeń i związek przyczynowy między tymi uszkodzeniami i występującymi uszkodzeniami wynika z niespornych ustaleń poczynionych przez biegłą A. Ż.. Podstawę odpowiedzialności pozwanej stanowi zatem art. 146 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. prawo geologiczne i górnicze /t.jedn. Dz.U. 2023 poz. 633/. A to, w świetle art. 144 ust. 1 powołanej ustawy (dalej – upgg) uprawnia powodów do żądania naprawienia wyrządzonej im szkody.

Niekwestionowany charakter ma okoliczność, że zakres uszkodzeń kompleksu budynku mieszkalnego na nieruchomości powodów świadczy o braku technicznej możliwości jego naprawy. Likwidacja szkody polega w tym przypadku na zapłacie odszkodowania odpowiadającego wartości technicznej budynku. Podkreślić należy, iż same wyliczenia biegłej ostatecznie zyskały w tym zakresie status niespornych. Pozostałe składniki nieruchomości, tj. garaż, ogrodzenie i utwardzona nawierzchnia nadają się do naprawy, która jest ekonomicznie uzasadniona, a której koszt wyliczony przez biegłą ma charakter niesporny.

O należnych powodom ustawowych w odsetkach za opóźnienie od zasądzonych zgodnie z niekwestionowanymi wyliczeniami biegłego kwot sąd rozstrzygnął na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. Odsetki zostały przyznane zgodnie z żądaniem, albowiem wskazany przez powodów termin przypada na długo po upływie ustawowego terminu, zastrzeżonego do likwidacji szkody po jej zgłoszeniu. Oddalenie powództwa dotyczyło jedynie kwoty, od której naliczania odsetek domagała się powódka M. S.. Prawdopodobnie przez omyłkę w piśmie rozszerzającym powództwo wskazano, że domaga się odsetek za okres od wniesienia pozwu od kwoty 100 000 zł, podczas gdy jej pierwotne żądanie obejmowało kwotę 50 000 zł. Sąd, dokując w tym zakresie korekty, oddalił powództwo o odsetki żądane od kwoty przekraczającej 50 000 zł.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania pomiędzy stronami znajduje uzasadnienie w treści art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 100 k.p.c., odwołujących się do zasad kosztów celowych i odpowiedzialności za wynik postępowania. Powodowie wygrali spór co do zasady, a co do wysokości praktycznie w całości (za wyjątkiem niewielkiej części należności ubocznych, co wynikało prawdopodobnie ze zwykłej omyłki). To uzasadnia obciążenie pozwanej obowiązkiem zwrotu powodom całości poniesionych kosztów, które sprowadzały się do wynagrodzenia pełnomocnika w stawce minimalnej 5 400 zł.

Wyjaśnienia wymagają tu dwie kwestie. Pierwotnie żądania powodów obejmowały kwotę 200 000 zł. A zgodnie z § 19 Rozporządzenia MS z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. 2023.1935) w razie zmiany w toku postępowania wartości stanowiącej podstawę obliczenia opłat należnych radcy, bierze się pod uwagę wartość zmienioną dopiero poczynając od następnej instancji. Zatem w tym przypadku wartość przedmiotu sporu, od której należało ustalić należne radcy wynagrodzenie, mieściła się w granicach do 200 000 zł. A to – zgodnie §2 pkt 6 Rozporządzenia – oznacza wynagrodzenie w kwocie 5 400 zł.

W u chwale z dnia 10 lipca 2015 r. (III CZP 29/15 ) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że w razie współuczestnictwa formalnego (art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c.), do niezbędnych kosztów procesu poniesionych przez współuczestników reprezentowanych przez jednego pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym zalicza się jego wynagrodzenie ustalone odrębnie w stosunku do każdego współuczestnika. Sąd powinien jednak obniżyć to wynagrodzenie, jeżeli przemawia za tym nakład pracy pełnomocnika, podjęte przez niego czynności oraz charakter sprawy (art. 109 § 2 k.p.c.). W niniejszej sprawie pomiędzy powodami zachodzi współuczestnictwo formalne, sprawa miała charakter nieskomplikowany i prosty w obsłudze przez jednego pełnomocnika, co uzasadnia obniżenie należnego pełnomocnikowi wynagrodzenia do kwoty łącznej 5 400 zł.

SSO Piotr Suchecki