Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 grudnia 2023 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Łucja Oleksy-Miszczyk
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Elżbieta Leszczewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 grudnia 2023 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa J. W., E. W.

przeciwko (...) z siedzibą w B.

o naprawienie szkody

1.  zasądza od pozwanej (...) z siedzibą
w B. na rzecz powodów J. W. i E. W. solidarnie kwotę 419.821,74 (czterysta dziewiętnaście tysięcy osiemset dwadzieścia jeden 74/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 lipca 2022 roku;

2.  w pozostałej części powództwo oddala;

3.  tytułem kosztów procesu zasądza od pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 10.800 (dziesięć tysięcy osiemset) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia prawomocności wyroku;

4.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gliwicach kwotę 24.064 (dwadzieścia cztery tysiące sześćdziesiąt cztery) złote tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

Sygnatura akt I Cgg 76/22

UZASADNIENIE

Powodowie E. W. i J. W. wnieśli o zasądzenie od (...) z siedzibą w B. na ich rzecz solidarnie kwoty 446.841,77 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wytoczenia powództwa od dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za szkodę spowodowana ruchem zakładu górniczego.
W uzasadnieniu wskazali, że są właścicielami nieruchomości położnej w R. przy ul. (...). Na skutek eksploatacji górniczej doszło do wychylenia budynku powodów od pionu i uszkodzenia kanalizacji oraz deformacji stolarki okiennej i drzwiowej.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa. Nie kwestionowała wpływów eksploatacji górniczej na nieruchomość powodów, a jedynie zakres szkód górniczych i wysokość szkody (odpowiedź na pozew k. 69 i nast.).

Sąd ustalił co następuje:

Powodowie są właścicielami, we wspólności ustawowej małżeńskiej, nieruchomości położonej w R. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) (odpis księgi wieczystej k. 6 i nast.). Nieruchomość objęta jest wpływami górniczymi, za które odpowiedzialność ponosi pozwana.

W związku z ujawnieniem się szkód charakterystycznych dla szkód pochodzenia górniczego, przede wszystkim wystąpieniem wychylenia budynku od pionu, uszkodzenia kanalizacji i deformacji stolarki okiennej i drzwiowej wnioskiem z dnia 12 października 2020 roku powodowie wystąpili do (...). z o. o o naprawienie szkody zaistniałej na nieruchomości (k.11 i nast.). W odpowiedzi (...) SP. z o.o. i poinformowała powodów o zbyciu części zakładu górniczego. Dnia 3 marca 2022 roku zakład (...) w R. ((...)), z którego funkcjonowaniem wiąże się dochodzone w niniejszej sprawie roszczenie, został nieodpłatnie zbyty przez (...) S.A. w K. na rzecz pozwanej (...) w B. w trybie ustawy z dnia 7 września 2007 roku o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Zbycie nastąpiło ze skutkiem wynikającym z art. 8 c tejże ustawy (k.13).

Powodowie zlecili opracowanie dokumentacji kosztorysowej, określającej wartość żądania naprawy (analiza techniczno – ekonomiczna k.16 i nast.), w której wartość techniczna budynku został określona w kwocie 413.742,38 zł netto. Następnie pismem z 16 maja 2022 roku powodowie wezwali pozwana (...) do zawarcia ugody i zapłaty kwoty 446.841,77 zł. Strona pozwana nie ustosunkowała się do wezwania (k.14).

Budynek powodów został posadowiony w latach 70-tych z prefabrykatów w zabudowie szeregowej, na wspólnym fundamencie (zeznania bieglej sądowej z zakresu budownictwa A. Ż., na rozprawie w dniu 7 rudnia 2023 roku k.185-186).

Jak wynika z opinii biegłej z zakresu budownictwa w budynku powodów występują szkody pochodzenia górniczego polegające na wychyleniu budynku od pionu; wychylenie to wynosi ok. 15 mm/m. Następstwem wychylenia budynku jest deformacja stolarki okiennej i drzwiowej, konieczność przebudowy instalacji odpływu z wanny i brodzika w prysznicu, przebudowa odpływu kanalizacji w wc, przebudowa kratki ściekowej w garażu brak odpływu, likwidacja kratki ściekowej w pralni. Cześć z wymienionych szkód została już usunięta staraniami powodów. Dotyczy to np. przebudowy odpływu z wanny i brodzika, przebudowy kratki ściekowej w garażu i pralni.

Wychylenie budynku powodów posiada cechy o uciążliwości na granicy małej i średniej. Uciążliwość średnią i małą można wyeliminować za pomocą prac polegających na poziomowaniu podłóg, przywracaniu właściwości spadków posadzek, tarasów i rynien oraz wyregulowaniu stolarki. Wykonanie jednak wskazanych prac w budynku powodów jest niemożliwe ze względu, iż prace związane z poziomowaniem posadzek doprowadziłyby do znacznej zmiany wysokości pomieszczeń, które nie byłyby zgodne z obowiązującymi warunkami technicznymi. Z kolei zastosowanie dopuszczalnej przy uciążliwości średniej metody polegającej na rektyfikacji budynku jest niemożliwe ze względu na konstrukcję budynku- budynek został posadowiony na fundamencie wspólnym dla dwóch znajdujących się obok siebie budynków, a nie ma możliwości przeprowadzenia rektyfikacji dla jednego budynku bez wykonania prac w sąsiednim. Wartość odtworzeniowa budynku powodów została określona przez biegłą – bez kosztów instalacji- jako kwota 519.837,18 zł. Natomiast sumaryczna wartość odtworzeniowa wraz z instalacjami wynosi 571.820,90 zł netto i została powiększona o koszt opracowania dokumentacji i nadzoru budowlanego w wysokości 3%, co dało ostatecznie wartość 588.975,52 zł. Biegła wyliczyła wartość techniczną budynku (tj. wartość budynku odtworzeniową pomniejszoną o wskaźnik naturalnego zużycia) w kwocie 388.723,84 zł (opinia biegłej z zakresu budownictwa k.99 i nast.).

Jak wynika z opinii biegłej wypłata odszkodowana jest w wysokości wartości technicznej budynku jedynym możliwym z celowościowego punktu widzenia sposobem naprawienia szkody. Stopień pochylenia budynku nie kwalifikuje go do naprawy poprzez poziomowane posadzek. Nie jest również możliwe usuniecie szkody poprzez rektyfikację bryły budynku.

Opisany stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o niesporne twierdzenia stron, powołane wyżej dokumenty oraz opinię biegłej z zakresu budownictwa. Biegła w sposób jasny i jednoznaczny wyjaśniła wszystkie zagadnienia wymagające wiedzy budowlanej, a składając ustne wyjaśnienia do opinii, na rozprawie w dniu 7 grudnia 203 roku, odniosła się wyczerpująco do zgłaszanych przez pozwaną zarzutów. Sąd nie znalazł podstaw do dalszego uzupełniania opinii biegłej z uwagi na kwestionowanie obliczonych przez nią kosztów rektyfikacji. Zarówno z opinii podstawowej, jak i wyjaśnień do opinii wynika jednoznacznie, że dokonanie rektyfikacji z przyczyn technicznych nie jest możliwe, z uwagi nap posadowienie budynku powodów na fundamencie wspólnym dla zabudowy z sąsiednim budynkiem.

Zarzut podniesiony przez pozwaną niewykazania przez biegłą jaką wartość ma wychylenie budynku Sąd uznał za nietrafny. Wbrew twierdzeniom pozwanej w opinii biegła podała wartość wychylenia bryły budynku tj. 15 mm/m, opierając się na pomiarach przedstawionych przez stronę powodową w analizie techniczno – ekonomicznej, znajdujących się w aktach sprawy. Treść tej analizy była znana pozwanej, a sama analiza stanowi jeden z załączników do pozwu. Ustalenia analizy co do wartości wychylenia budynku należy w tej sytuacji traktować jak twierdzenie powodów. Do chwili wydania opinii biegłego z zakresu budownictwa strona pozwana nie kwestionowała tego twierdzenia, a zatem należało przyjąć, że jest to okoliczność niesporna. Zakwestionowanie wartości wychylenia po wydaniu opinii przez biegłego budowlańca należy traktować jako spóźnione i zmierzające do przewleczenia postepowania.

Sąd zważył co następuje:

W myśl art. 144 prawa geologicznego i górniczego właściciel nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem zakładu górniczego, który jest prowadzony zgodnie z ustawą. Może on jednak żądać naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody, na zasadach określonych ustawą. Zgodnie z art. 146 ust.1 pr. geol. i górn. odpowiedzialność za szkodę ponosi przedsiębiorca prowadzący ruch zakładu górniczego, wskutek którego wystąpiła szkoda, przy czym jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do naprawiania szkód, o których mowa w art. 144 ust. 1 i 2, stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego (art. 145) .

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie prowadzi do wniosku, iż zachodzi związek przyczynowy pomiędzy szkodą powstałą w budynku powoda (trwałe wychylenie budynku) a eksploatacją górniczą prowadzoną przez należący do pozwanej zakład górniczy. Pozwana ponosi tym samym odpowiedzialność za szkody górnicze na nieruchomości powoda.

Zakres szkód, pozostających w związku z eksploatacją górniczą, jak i sposób ich naprawy wynika z opinii budowlanej. W myśl art. 363 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego bądź przez przywrócenie do stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Suma ta winna odpowiadać wartości poniesionej szkody. W niniejszej sprawie naprawienie szkody poprzez przywrócenie do stanu poprzedniego jest możliwe z technicznego punktu widzenia, a koszt naprawy został oszacowany zgodnie z art. 363 § 2 k.c. w związku z art. 145 p.g.g., na łączną kwotę 419.821,74 zł brutto i nie przekracza wartości odtworzeniowej budynku.

O odsetkach orzeczono na zasadzie art. 481 k.c. Jako, że pozwana była już wzywana do zapłaty przed wytoczeniem powództwa, żądanie zasądzenia odsetek od daty wniesienia pozwu było uzasadnione. W pozostałym zakresie powództwo oddalono.

Ponieważ powodowie utrzymali się z roszczeniem w znacznej części o kosztach procesu orzeczono na zasadzie art. 100 k.p.c., obciążając pozwanego kosztami zastępstwa procesowego strony powodowej w całości i nakazując na zasadzie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych pobranie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa nieuiszczonych kosztów sądowych tj. 24.064 zł. Na tak obliczone koszty złożyły się opłata od pozwu w wysokości 22.343 zł oraz koszty opinii biegłego w wysokości 4.721 zł, pomniejszone o kwotę zaliczki uiszczonej w toku procesu przez stronę pozwaną tj. o 3.000 zł.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

.