Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2025 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

Przewodniczący – SSO Piotr Suchecki

Protokolant – Karolina Fojcik

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 maja 2025 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa B. S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w K.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K. na rzecz powódki B. S. kwotę 347 879,47 (trzysta czterdzieści siedem tysięcy osiemset siedemdziesiąt dziewięć 47/100) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot:

- 4 000 (cztery tysiące) złotych od dnia 29 kwietnia 2021 r. do dnia 5 grudnia 2024 r.,

- 347 879,47 (trzysta czterdzieści siedem tysięcy osiemset siedemdziesiąt dziewięć 47/100) złotych od dnia 6 grudnia 2024 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 900 (dziewięćset) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia prawomocności wyroku tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  nakazuje pobrać od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K. na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Gliwicach) kwotę 32 577,96 (trzydzieści dwa tysiące pięćset siedemdziesiąt siedem 96/100) złotych.

SSO Piotr Suchecki

Sygn. akt I Cgg 73/24

UZASADNIENIE

W dniu 29 kwietnia 2021 roku B. S. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K. kwoty 4 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wytoczenia powództwa tytułem odszkodowania obejmującego przewidywane koszty naprawy składników budowlanych na jej nieruchomości. Uzasadniając żądanie powódka wyjaśniła, że w związku z działalnością eksploatacyjną prowadzoną przez zakład górniczy należący do pozwanej uszkodzeniu uległ należący do niej budynek mieszkalny (pęknięcia wewnątrz i zewnątrz oraz zawilgocenia) i uszkodzona została nawierzchnia z kostki brukowej (deformacja) oraz ogrodzenie (deformacja i pochylenie), a złożony przez nią wniosek o naprawę szkód nie doprowadził do zawarcia ugody z pozwaną.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w K. domagała się oddalenia powództwa podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia. Wyjaśniła, że sama powódka we wniosku o naprawę szkód wskazała, że ujawniły się one w 1993 r., a od ponad 10 lat na nieruchomość powódki nie oddziaływają skutki eksploatacji górniczej. Zakwestionowała istnienie związku przyczynowego między wskazywanymi przez powódkę uszkodzeniami a działalnością górniczą.

W reakcji na opinię biegłego z zakresu budownictwa powódka na rozprawie w dniu 5 grudnia 2024 r. rozszerzyła powództwo, wnosząc o zasądzenie kwoty 347 879,47 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:

- 4 000 zł od dnia wytoczenia powództwa do niniejszej modyfikacji,

- 347 879,47 zł od dnia następnego po niniejszym rozszerzeniu pozwu do dnia zapłaty.

Uzasadniając zmianę żądania powódka wyjaśniła, że jest ona wynikiem dostosowania do niekwestionowanej przez nią opinii biegłego.

W odpowiedzi na rozszerzenie powództwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w K. domagała się oddalenia powództwa w całości podtrzymując dotychczasową argumentację oraz kwestionując opinię biegłego, na której powódka opierała swoje rozszerzone żądanie.

Stan faktyczny

B. S. od 1996 r. jest współwłaścicielem nieruchomości położonej w R. przy ul. (...), dla której SR w Rudzie Śląskiej prowadzi Księgę Wieczystą nr (...). Nieruchomość ta zabudowana jest budynkiem mieszkalnym wybudowanym w 1963 r. i powódka mieszka w nim od dziecka. Kubatura budynku wynosi 520 m ², powierzchnia użytkowa 141,84 m ², a powierzchnia mieszkalna 82,90 m ².

okoliczności niesporne

W rejonie nieruchomości powódki od 1965 r. prowadzona była działalność eksploatacyjna przez należący do pozwanej zakład (...), która skutkowała deformacjami powierzchni oraz wstrząsami powodującymi uszkodzenia na nieruchomości powódki w postaci pęknięć na zewnątrz i wewnątrz budynku mieszkalnego. Wpływy tej eksploatacji (III kategorii) ustały w 2009 i po tym roku przeprowadzony został remont na koszt pozwanej. Remont ten został wykonany na podstawie ugody zawartej w dniu 20 czerwca 2008 r.

- ugoda nr (...) - k. 201-206

W latach 2015-2020 na nieruchomość powódki oddziaływały wstrząsy będące wynikiem prowadzonej eksploatacji, które mogły spowodować w budynku powódki, z uwagi na jego stan techniczny i niekorzystne pod względem warunków geologicznych posadowienie, powstanie uszkodzeń w postaci spękań nowych oraz z miejscach remontowanych.

- opinia biegłego z zakresu geologii i górnictwa W. K. – k. 57-86

Budynek należący do powódki został zaprojektowany prawidłowo i nie posiada zabezpieczeń konstrukcyjnych przed wpływami szkód górniczych, co było zgodne z ówczesnymi warunkami geologiczno-górniczymi i prognozowaną, 0 kategorią wpływów górniczych. Budynek był utrzymywany przez właścicieli w należytym stanie technicznym i prowadzona w nim była właściwa gospodarka remontowa.

Remont budynku przeprowadzony przez pozwaną w 2009 r. został wykonany wadliwie i niekompletnie, przez co uszkodzenia ujawniły się począwszy od 2017 r. w wyniku oddziaływania wstrząsów i niekorzystnego położenia budynku na krawędzi uskoku tektonicznego. Naprawa budynku jest niecelowa, albowiem nie jest w stanie trwale usunąć uszkodzeń, a wpływy przekraczają granice wytrzymałości budynku.

Wartość techniczna budynku wynosi 344 463,92 zł brutto wg wskaźników cenotwórczych z II kwartału 2024 r. i jest niższa niż koszt naprawy w zakresie uszkodzeń wynikających z działalności eksploatacyjnej, który wyniósłby 401 731,16 brutto.

Naprawa uszkodzonej nawierzchni z kostki brukowej oznacza koszt 3 415,55 zł brutto (II kwartał 2024 r.) Ogrodzenie nieruchomości wykonane ze słupków stalowych i siatki pochodzi z lat 70-tych i uległo całkowitemu zużyciu technicznemu na przełomie lat 80/90.

- opinia biegłego z zakresu budownictwa W. P. – k. 381-451 i wyjaśnienia na rozprawie w dniu 5 grudnia 2024 r.

Ustaleń w zakresie stanu faktycznego przyjętego za podstawę przeprowadzonych rozważań sąd dokonał kierując się dyrektywami wynikającymi z art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 229 k.p.c. i 230 k.p.c. Wykorzystane przez sąd dokumenty nie były na żadnym etapie przedmiotem kwestionowania i mogły stanowić podstawę do dokonywania ustaleń w oparciu o ich treść. Dla oceny czy i jaki zakład górniczy prowadził działalność górnicza, mogącą skutkować negatywnymi wpływami na nieruchomość stanowiącą obecnie własność powoda sąd wykorzystał opinię biegłego W. K.. Z opinii tej wynika też kiedy prowadzona była działalność i w jakich okresach miała negatywny wpływ na nieruchomość. Ustalenia wynikające z tej opinii zyskały charakter niesporny. Przyczyny uszkodzeń składników nieruchomości i ustalenia optymalnego sposobu naprawy szkody, w tym ustalenia wartości odtworzeniowej uszkodzonych składników budowlanych na nieruchomości powoda kluczowe znaczenie miała opinia biegłego W. P. (2), posiadającego specjalizację w zakresie budownictwa na terenach górniczych. Jego opinia, wobec zawartych w niej jasnych i logicznych, a przede wszystkim stanowczych wniosków, wyprowadzonych z analizy całokształtu okoliczności sprawy zasługiwała na pełną aprobatę. W opinii tej nie sposób doszukać się jakichkolwiek nieścisłości, jest ona wynikiem wnikliwego przeanalizowania danych i pomiarów zebranych w czasie osobistych oględzin nieruchomości oraz niepodważalnego doświadczenia zawodowego biegłego, który od wielu lat specjalizuje się w swojej dziedzinie. Zauważyć należy, że biegły szczegółowo przeanalizował zarówno specyficzne warunki geologiczne mające wpływ na nieruchomość powódki, przedstawił wyjaśnienia dotyczące prawidłowości zaprojektowania i wykonania budynku, a także wskazał na czym polegały nieprawidłowości remontu przeprowadzonego przez pozwaną w 2008 r. Warto zwrócić uwagę, że podczas wyjaśnień na rozprawie biegły szczegółowo odniósł się do wszystkich zgłoszonych przez pozwaną zarzutów i żadna ze stron nie podnosiła wobec tych wyjaśnień dalszych wątpliwości. Dopiero w odpowiedzi na pozew pozwana oświadczyła gołosłownie o podtrzymywaniu zastrzeżeń wobec opinii. Skupiała się przy tym na kwestiach drugorzędnych i formalnych, które nie mogą skutkować dyskwalifikacją opinii. Zarzut, iż przedstawiciele pozwanej nie brali udziału w oględzinach nie ma większego znaczenia, nawet przy założeniu, że nie zostali prawidłowo poinformowani o ich terminie. Oczywiście taka sytuacja byłaby niepożądana, ale co do zasady biegły nie ma obowiązku dokonywania oględzin w towarzystwie przedstawicieli stron. Do tego ustalenia poczynione przez biegłego mogły być przedmiotem weryfikacji, albowiem pozwana w prowadzonym postępowaniu ugodowym miała dostęp do nieruchomości i nawet nie próbowała wywodzić, iż nie mogła we własnym zakresie zapoznać się ze stanem faktycznym nieruchomości. Do tego oględziny biegłego opierały się danych pomiarowych sporządzonych przez samą pozwaną i dodatkowo obejmowały pomiary, do których nie jest wymagana wiedza wykraczająca poza specjalizację biegłego W. P.. Podkreślić należy, że opinia tego biegłego została sporządzona w wyniku zakwestionowania opinii sporządzonej uprzednio przez biegłą R. Ż.. A ponieważ w istocie jest z nią zgodna, to pozwana domaga się przeprowadzenia opinii z udziałem kolejnego biegłego, nie chcąc się pogodzić z brakiem racji. W judykaturze wielokrotnie podkreślano, że sąd nie ma obowiązku przeprowadzania dowodu z opinii kolejnego biegłego z tej przyczyny, że dotychczasowe opinie były dla strony niekorzystne oraz gdy strona nie zgadza się z wnioskami opinii już wydanej w sprawie i nie uznaje argumentacji biegłego co do podnoszonych przez nią zarzutów /vide np. wyrok Sądu Najwyższego z dn. 21 maja 2014 r. sygn. II CSK 441/13, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dn. 8 maja 2014 r. sygn. I ACa 1178/13, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dn. 23 kwietnia 2014 r. sygn. I ACa 71/14/. Opinia biegłego W. P. (2), uzupełniona jego wyczerpującymi wyjaśnieniami na rozprtawie, nie zawiera żadnych luk, odpowiada w koniecznym zakresie na postawione pytania tezy dowodowej, jest jasna, zrozumiała i należycie uzasadniona. Nie było zatem podstaw do dyskwalifikacji opinii tego biegłego i dlatego wniosek pozwanej o przeprowadzenie dowodu z udziałem innego biegłego sąd pominął na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c., jako zmierzający do zbędnego przedłużenia postępowania. Tak samo sąd potraktował wnioski o przeprowadzenie dowodów z opinii biegłych sejsmologa, geodety oraz świadka J. W.. Zmierzały one bowiem do polemiki z okolicznościami wystarczająco już udowodnionymi kolejnymi opiniami biegłych w toku czteroletniego procesu, ewentualnie dotyczyły okoliczności nie mogących mieć wpływu na treść rozstrzygnięcia.

Sąd zważył

W przedstawionych okolicznościach faktycznych podstawę odpowiedzialności pozwanej stanowi art. 146 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. prawo geologiczne i górnicze /t.jedn. Dz.U. 2024 poz. 1290/, co w świetle art. 144 ust. 1 powołanej ustawy (dalej – upgg) uprawniało powódkę do żądania naprawienia wyrządzonej szkody.

Kwestia samej odpowiedzialności pozwanej wynika w sposób jednoznaczny i w istocie niesporny z opinii biegłego z zakresu geologii i górnictwa W. K., w połączeniu z opiniami obojga biegłych z zakresu budownictwa na terenach górniczych, przy czym sąd wziął pod uwagę zaktualizowane dane wynikające z opinii biegłego W. P. (2). Z opinii tej jednoznacznie wynika, że wartość odtworzeniowa budynku powódki jest znacząco niższa, aniżeli koszt naprawy uszkodzeń związanych z działalnością pozwanej. Zatem ekonomicznie uzasadnionym sposobem likwidacji szkody jest wypłata odszkodowania równa wartości odtworzeniowej budynku. Wyjaśnić należy, że wartość odtworzeniowa (tzw. techniczna) obejmuje koszty odtworzenia budynku z uwzględnieniem stopnia amortyzacji i właściwym do jej oszacowania jest biegły z zakresu budownictwa. Wartość ta nie stanowi wartości rynkowej nieruchomości, która wymagałaby wyceny całej nieruchomości, zgodnie z zasadą superficies solo cedit. Wartość rynkowa nie ma jednak znaczenia, albowiem powódka nie dochodzi odszkodowania za utratę nieruchomości, która nadal pozostaje jej własnością i może być wykorzystywana zgodnie z przeznaczeniem. Odszkodowanie obejmuje zatem wartość techniczną budynku, podlegającą katalogowej wycenie ze strony rzeczoznawcy budowalnego, a która – uwzględniając amortyzację wynikającą z normalnego zużycia - wynosi 344 463,92 zł brutto wg wskaźników cenotwórczych z II kwartału 2024 r. Do tego dochodzą koszty uzasadnionej i ekonomicznie opłacalnej naprawy nawierzchni z kostki brukowej 3 415,55 zł brutto (według cen za II kwartał 2024 r.). Wskazać należy, że powódka początkowo wskazywała jeszcze na uszkodzenie ogrodzenia, ale biegły ustalił, że ten składnik budowalny nieruchomości uległ całkowitemu zużyciu (100% amortyzacji) na przełomie lat 80/90 ub. wieku i nie było podstaw do ujmowania go w ramach odszkodowania. Wobec powyższego sąd zasądził na rzecz powódki kwotę 347 879,47 zł brutto.

O należnych powódce ustawowych w odsetkach za opóźnienie od zasądzonych zgodnie z wyliczeniami biegłego kwot sąd rozstrzygnął na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. Odsetki od pierwotnie dochodzonej kwoty 4 000 zł zostały przyznane od dnia 29 kwietnia 2021 r., który przypadał już długo po upływie terminu ustawowego wynikającego ze zgłoszenia szkody. Kwota ta z pewnością mieściła się w należnym powódce odszkodowaniu według ówczesnych wskaźników cenowych i gdyby pozwana nie wniosła sprzeciwu od nakazu zapłaty, to zakończyłoby niniejsze postępowanie. Z kolei odsetki od kwoty 347 879,47 sąd przyznał zgodnie z żądaniem od dnia 6 grudnia 2024 r., który dzień przypadał dacie wyceny szkody, która aktualizowała wskaźniki według II kwartału 2024 r.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania pomiędzy stronami znajduje uzasadnienie w treści art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 100 k.p.c., odwołujących się do zasad kosztów celowych i odpowiedzialności za wynik postępowania. Roszczenie powódki okazało się usprawiedliwione w całości, co uzasadnia zasądzenie na jej rzecz całości poniesionych kosztów, które obejmowały wyłącznie wynagrodzenie radcy prawnego w stawce minimalnej 900 zł, ustalonej od pierwotnej wartości przedmiotu sporu – zgodnie z § 19 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

O należnych Skarbowi Państwa kosztach, wynikających z obowiązku pozostałych do pokrycia - wartości należnej opłaty od pozwu (17 394 zł) oraz wydatków na opinie biegłych (2 575,53 zł, 6 290,80 zł, 793,40 zł, 1 440,40 zł, 200,23 zł, 3 581,76 zł, 28,78 zł, 56,58 zł, 108,24 zł) – łącznie 32 577,96 zł, sąd rozstrzygnął na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 959) i nakazał ich pobranie od pozwanej Spółki, zgodnie z zasadami przyjętymi przy rozstrzyganiu o kosztach procesu.

SSO Piotr Suchecki