Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 grudnia 2022 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2022 roku w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa I. S., H. M.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w K.

o naprawienie szkody

1.  zasądza od pozwanej (...) S. A. w K. na rzecz powódki I. S. kwotę 514.945,17zł (pięćset czternaście tysięcy dziewięćset czterdzieści pięć i 17/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi w następujący sposób:

- od kwoty 80.000 zł (osiemdziesiąt tysięcy czterysta) złotych od dnia 15 stycznia 2021 roku do dnia 30 maja 2022r.;

- od kwoty 514.945,17zł (pięćset czternaście tysięcy dziewięćset czterdzieści pięć i 17/100) złotych od dnia 29 czerwca 2022 roku do dnia zapłaty;

2. oddala powództwo powódki I. S. w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanej (...) S. A. w K. na rzecz powódki H. M. kwotę 514.945,17zł (pięćset czternaście tysięcy dziewięćset czterdzieści pięć i 17/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi w następujący sposób:

- od kwoty 80.000 zł (osiemdziesiąt tysięcy czterysta) złotych od dnia 15 stycznia 2021 roku do dnia 30 maja 2022r.;

- od kwoty 514.945,17zł (pięćset czternaście tysięcy dziewięćset czterdzieści pięć i 17/100) złotych od dnia 29 czerwca 2022 roku do dnia zapłaty;

4. oddala powództwo powódki I. S. w pozostałym zakresie;

5. zasądza od pozwanej na rzecz powódek kwotę 5.400 zł (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

6. nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach kwotę 59.620,07zł (pięćdziesiąt dziewięć tysięcy sześćset dwadzieścia i 07100) złotych tytułem kosztów sądowych.

SSO Andrzej Kieć

Sygn. akt I Cgg 52/20

UZASADNIENIE

Powódki I. S. i H. M. w pozwie złożonym w dniu 10.12.2020 r. (data stempla pocztowego) wnieśli o zasądzenie na ich rzecz od pozwanej (...) S.A. w K. kwot po 80.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu, tytułem odszkodowania za szkody powstałe na nieruchomości położonej przy ul. (...) w R., zabudowanej budynkiem mieszkalnym. Nadto wniosły o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu podały, że są współwłaścicielami po ½ części wyżej opisanej nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym i budynkiem gospodarczo -garażowym. Budynek mieszkalny uległ uszkodzeniu na skutek eksploatacji górniczej - budynek uległ wychyleniu. Naprawa szkód winna nastąpić w drodze wypłaty odszkodowania.

W piśmie z dnia 30.05.2022 r. (k.135 – nadanym w UP dnia 30.05.2022r) powódki dokonały modyfikacji (rozszerzyły powództwo) domagając się zasądzenia odszkodowania w kwocie 514.945,17 zł dla każdej z nich z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi w następujący sposób: od kwoty 80.000 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia modyfikacji roszczenia i od kwoty 514.945,17 zł od dnia następnego po dokonaniu modyfikacji do dnia zapłaty.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów. Oświadczyła, że nie kwestionuje okoliczności, że działalność górnicza oddziaływuje na nieruchomość powódek. Zakwestionowała jednak wysokość szkody. Nadto zakwestionowała datę naliczania odsetek, wskazując, że ewentualne odsetki mogą być naliczane od dnia wyrokowania.

Sąd ustalił co następuje:

Powódki są współwłaścicielami po ½ części nieruchomości położonej w R. przy ul. (...), na której posadowiono budynek mieszkalny. (odpis z Kw – k.7-11).

W budynku mieszkalnym powódek wystąpiły szkody spowodowane działalnością górniczą, za która odpowiada pozwana. Główną szkodą jest wychylenie budynku od pionu powodujące dużą uciążliwość w użytkowaniu (maksymalne wychylenie narożnika budynku o wartości 22,22 mm/m). Powstały też inne uszkodzenia: zarysowania i spękania elementów konstrukcyjnych i niekonstrukcyjnych. Szkody w budynku ujawniły się w 2018r.

Budynek został wybudowany w 1912r, wybudowany został zgodnie ze sztuką budowlaną. Budynek nie posiada zabezpieczeń na szkody górnicze. Budynek jest należycie utrzymany i konserwowany.

Wartość nakładów na rektyfikację budynku mieszkalnego wynosi 1.035.919,50 zł brutto.

Naprawa szkody winna polegać na wypłacie jednorazowego odszkodowania w wysokości równej wartości technicznej budynku. Naturalne zużycie techniczne budynku wynosi 34 %.

W budynku gospodarczo –garażowym jako szkody spowodowane działalnością górniczą należy uznać spękanie tynków wewnętrznych. Wartość robót naprawczych wynosi 2.988,70 zł.

Wskutek działalności górniczej nie uległy spękaniu cokoły ogrodzenia i nie wystąpiła deformacja ogrodzenia.

Wartość techniczna budynku mieszkalnego powódek (wartość odtworzeniowa, z uwzględnieniem stopnia zużycia technicznego dotyczącego materiałów) wynosi: według stanu na 2018r (data powstania szkód) 1.029.890,34 zł brutto. Wartość techniczna budynku powódek (wartość odtworzeniowa, z uwzględnieniem stopnia zużycia technicznego dotyczącego materiałów) wynosi według stanu na 2022r: 1.029.890,34 zł brutto.

(dowód: opinia biegłego z zakresu budownictwa R. Ż.- k.41-93).

Powódki złożyły do pozwanej wniosek w sprawie naprawy szkód pismem z 13.10.2020r (k.6).

Opisany stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w aktach dowodów z dokumentów oraz w oparciu o dowód z opinii biegłego z zakresu budownictwa. Opinia biegłej była sporządzona w sposób wykazujący znajomość opiniowanej problematyki, była jasna, logiczna, weryfikowalna a przez to mogła stanowić podstawę ustaleń. Opinia ta nie została przekonująco zakwestionowana przez strony, nie zostało wykazane by była błędna, niefachowa a przez to nie została podważona jej wiarygodność. Tym samym mogła stanowić podstawę ustaleń.

Sąd zważył co następuje:

Działanie sprawcze powodujące szkodę trwało w okresie obwiązywania ustawy prawo geologiczne i górnicze z dnia 9 czerwca 2011r., która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2012 roku.

Zgodnie z art. 144 ust 1 ustawy prawo geologiczne i górnicze, właściciel nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem zakładu górniczego, który jest prowadzony zgodnie z ustawą. Może on jednak żądać naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody, na zasadach określonych ustawą. Do naprawiania szkód będących następstwem eksploatacji, zgodnie z art. 145 ustawy prawo geologiczne i górnicze, mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego.

Nieruchomość powódek położona jest na terenie górniczym i objęta była zasięgiem wpływów górniczych, za które odpowiedzialna jest pozwana (odpowiedzialność pozwanej nie była kwestionowana).

W budynku mieszkalnym powódek wystąpiły szkody spowodowane działalnością górniczą, za która odpowiada pozwana. W budynku ujawniły się szkody, z których gówna w postaci trwałego wychylenia budynku od pionu o maksymalnej wartości 22,22 mm/m, co powoduje dużą uciążliwość w użytkowaniu. Budynek został wybudowany w 1912r zgodnie ze sztuką budowlaną, był należycie utrzymany i konserwowany, nie posiada uszkodzeń pochodzenia pozagórniczego. Koszty rektyfikacji budynku przewyższają jego wartość techniczną. Naprawa szkody winna polegać na wypłacie jednorazowego odszkodowania w wysokości równej wartości technicznej budynku.

Wartość techniczna budynku powódek (wartość odtworzeniowa, z uwzględnieniem stopnia zużycia technicznego dotyczącego materiałów) wynosi według stanu na 2022r: 1.029.890,34 zł brutto zł brutto.

Stopień zużycia technicznego budynku mieszkalnego przy szacowaniu wysokości szkody winno się uwzględniać odnośnie materiałów gdyż zużyciu technicznemu ulegają tylko przedmioty materialne.

Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej (art.363 kc). Poszkodowany ma prawo do pełnego naprawienia szkody, nie można go zmuszać do tolerowania szkody we własnym majątku; tu: do zamieszkiwania w budynku w znacznym stopniu pochylonego. Jak wskazała przy tym biegła, stopień pochylenia powoduje dużą uciążliwość w jego użytkowaniu. Poszkodowany wskutek działalności górniczej nie ma możliwości sprzeciwienia się prowadzeniu eksploatacji górniczej.

Odpowiedzialność przedsiębiorcy za skutki eksploatacji górniczej ma charakter odpowiedzialności deliktowej, a do naprawiania szkód będących następstwem eksploatacji zgodnie z art. 145 ustawy prawo geologiczne i górnicze mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego.

Mając na uwadze treść opinii biegłego z zakresu budownictwa sporządzonej w sprawie, sąd uznał, że żądanie naprawienia szkody poprzez zasądzenie na rzecz powódek wartości technicznej budynku jest uzasadnione. Takiego wyboru naprawienia szkody dokonały powódki.

Wartość techniczna budynku powódek (wartość odtworzeniowa, z uwzględnieniem stopnia zużycia technicznego materiałów) wynosi 1.029.890,34 zł brutto. Wartość ta stanowi wysokość szkody powódek . Powódki są współwłaścicielami po ½ części nieruchomości położonej w R. przy ul. (...). Szkoda każdej z nich wynosi zatem 514.945,17 zł

Taką też kwotę w oparciu o przepis art. 144 ust. 1 p.g.g. zasądzono na rzecz każdej z nich.

O odsetkach od zasądzonej kwoty orzeczono w oparciu o przepis art. 481 k.c. Powódki żądanie odsetkowe sprecyzowały ostatecznie w piśmie opatrzonym datą 21.09.2021r (k.149) Sąd żądanie odsetkowe uznał za zasadne częściowo. Sąd uznał za zasadne żądanie odsetkowe od kwoty 80.000 za okres od dnia następnego po dniu doręczenia stronie pozwanej odpisu pozwu (co nastąpiło 14.01.2021r k.17) do dnia 30 maja 2022r, zaś od kwoty 514.945,17 zł - od dnia następnego po doręczeniu stronie pozwanej odpisu pisma powódki zawierającego rozszerzenie pozwu opatrzonego datą 30.05.2022r. (co nastąpiło 28.06.2022r k.140)– z tymi dniami roszczenie stało się wymagalne i pozwana pozostawała w zwłoce.

Zauważyć należy, iż powódki nie wykazały by przedprocesowo dokonały stanowczego wezwania do zapłaty określonej kwoty pieniężnej, co mogłoby spowodować wymagalność roszczenia – nie spełniają tego wymogu ich pisma dotyczącego wezwania do ugodowego zakończenia sporu.

Strona pozwana, po otrzymaniu odpisu pozwu winna liczyć się z koniecznością zapłaty kwoty objętej pozwem tj. kwoty 80.000 zł a następnie – do doręczeniu stronie pozwanej odpisu opinii biegłego i odpisu pisma powódek z 30.05.2022r. zawierającego rozszerzenie powództwa- winna liczyć się z koniecznością zapłaty kwoty żądanego ostatecznie odszkodowania. Brak zapłaty w tych terminach skutkował popadnięciem w zwłokę.

O kosztach postępowania orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na zasądzone koszty składają się koszty zastępstwa prawnego w kwocie 5.400 zł. (par. 2 pkt 6 oraz par. 19 rozp. Min.Spraw z 22.10.2015r w sprawie opłat za czynności radców prawnych).

Na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazano pobranie nieuiszczonych kosztów sądowych od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa. Na koszty sądowe złożyły się opłata od pozwu (kwota 51.495 zł – ustalona od ostatecznego żądania) oraz wydatki na wynagrodzenie biegłego (8.125,07 zł). Łączne wydatki wyniosły 10.125,07 zł, zaś pozwana uiściła zaliczkę w wysokości 2.000 zł – pobraniu z tego tytułu zatem podlegało brakujące 8.125,07 zł.

SSO Andrzej Kieć

.