Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 lutego 2025 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Sądu Okręgowego Katarzyna Banko
Protokolant:	protokolant sądowy Karolina Kot

po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2025 roku w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa R. C.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w J.

o naprawienie szkody

1.  zasądza od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w J. na rzecz powoda R. C. kwotę 571.173,83 (pięćset siedemdziesiąt jeden tysięcy sto siedemdziesiąt trzy 83/100) złote wraz z ustawowymi odsetkami
za opóźnienie:

a)  od kwoty 80.000,00 (osiemdziesiąt tysięcy) złotych od dnia 19 grudnia 2023r.,

b)  od kwoty 491.173,83 (czterysta dziewięćdziesiąt jeden tysięcy sto siedemdziesiąt trzy 83/100) złote od dnia 18 września 2024r.;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5.400,00 (pięć tysięcy czterysta) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

4.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego
w Gliwicach kwotę 31.885,69 (trzydzieści jeden tysięcy osiemset osiemdziesiąt pięć 69/100) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

SSO Katarzyna Banko

Sygn. akt I Cgg 48/23

UZASADNIENIE

Powód R. C. domagał się zasądzenia od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w J. kwoty 80.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa tytułem odszkodowania za szkodę spowodowaną ruchem zakładu górniczego na nieruchomości położonej w K. przy ulicy (...).

Nadto wniósł o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powyższego żądania podano, że powód jest właścicielem nieruchomości położonej w K. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Na nieruchomości wystąpiły szkody spowodowane ruchem zakładu górniczego. Pismem z dnia 31 stycznia 2023r. powód wystąpił do pozwanej z wnioskiem o naprawę powyższych szkód. W przewidzianym przepisami (...), 30 – dniowym terminie, pozwana nie udzieliła powodowi jakiejkolwiek odpowiedzi.

Pozwana (...) Spółka Akcyjna w J. wniosła o odrzucenie pozwu względnie jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska podała, że powód w dorozumiany sposób wyznaczył pozwanej dłuższy termin na przeprowadzenie postępowania ugodowego. Strony umówiły się, że termin oględzin nieruchomości nastąpi w dniu 15 maja 2023r. i rzeczywiście w tym dniu doszło do oględzin, sporządzono protokół ustalenia aktualnego stanu szkód górniczych, umówiono termin i sposób naprawy oraz inne dodatkowe czynności, które zostaną przedsięwzięte. Zaproponowano zawarcie ugody. Na wypadek nieuwzględnienia wniosku o odrzucenie pozwu, pozwana wniosła o oddalenie powództwa. Podała, że nie kwestionuje istnienia wpływów eksploatacji górniczej, jednakże zarzuciła dochodzone roszczenie jest zawyżone.

W piśmie procesowym z dnia 29 sierpnia 2024r. strona powodowa rozszerzyła żądanie pozwu domagając się zasądzenia od pozwanej kwoty 571.173,83 zł tytułem odszkodowania za szkody spowodowane ruchem zakładu górniczego wraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:

a.  80.000,00 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia modyfikacji powództwa,

b.  571.173,82 zł od dnia następnego po dniu modyfikacji powództwa.

Nadto powód wniósł o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powyższego stanowiska podano, że biegły ustalił zasadność wypłaty odszkodowania w wysokości wartości technicznej nieruchomości w kwocie 528.864,66 zł netto, jednak z uwagi na konsumencki status powoda do kwoty tej należy doliczyć podatek VAT w wysokości 8 %.

Strona pozwana w odpowiedzi na zmodyfikowane powództwo podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód R. C. jest właścicielem nieruchomości położonej w K. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Nieruchomość zabudowana jest budynkiem mieszkalnym. oraz budynkiem gospodarczym wraz z garażem. Nieruchomość powoda jest położona w strefie oddziaływania zakładu górniczego pozwanej spółki. dowód: wydruk k.7 – 9

W dniu 31 stycznia 2023r. powód wystąpił do pozwanej z wnioskiem o naprawę szkód w budynku mieszkalnym oraz otoczeniu. dowód: wniosek k. 11

Pismem z dnia 24 kwietnia 2023r. pozwana zaproponowała ugodowe załatwienie sprawy, a następnie w dniu 15 maja 2023r. dokonano oględzin nieruchomości powoda. dowód: pismo z dnia 24 kwietnia 2023r. k. 24, protokół oględzin k. 27 - 28.

Budynek mieszkalny został wzniesiony w 1930r. jako jedna bryła w technologii klasycznej murowanej, posiada fundamenty żelbetowe, dach dwuspadowy, kryty blachodachówką. Budynek jest dwukondygnacyjny: Parter + I Piętro (jako poddasze użytkowe w tzw. „skosach”), jest podpiwniczony jedynie w ca. 50%. Budynek jest wyposażony w następujące media: instalację wodno-kanalizacyjną, elektryczną, zabudowaną dodatkowo fotowoltaikę na dachu (prace wykonano dwuetapowo 2019 + 2022 r.), pompę ciepła (wykonano w 2022r.) oraz całą instalację teletechniczną. Budynek nie posiada instalacji gazowej.

Powód jest właścicielem przedmiotowego budynku od około 15 lat. Po jego zakupie wykonał następujące prace remontowe oraz modernizacyjne:

- kompleksowy remoncie wszystkich pomieszczeń wewnętrznych, które wykonano 10 lat temu, a które to pomieszczenia są obecnie odświeżane na bieżąco,

- około 10-12 lat temu wykonano kompleksową termomodernizację budynku (całość elewacji),

- remont dachu wraz z kominami.

Na dzień dokonanych przez biegłego oględzin budynek mieszkalny był w dobrym stanie użytkowania. Budynek jest w trakcie normalnego użytkowania i jest zamieszkały. Wyjątkiem tutaj jest wyraźnie wyczuwalne jednokierunkowe pochylenie podłóg w praktycznie wszystkich pomieszczeniach budynku.

Biegły sądowy W. P. w elementach zewnętrznych budynku, na wszystkich jego ścianach, oraz elementach terenowych przyległych do budynku, oraz w pomieszczeniach wewnętrznych mieszkalnych i użytkowych stwierdził następujące uszkodzenia:

- niezależnie od wykonanej w latach 2010-2013 termomodernizacji budynku, potwierdził wychylenie bryły budynku w wartości zmierzonej przeze niego w wartości ca./ Tb 19 mm/m - jest to wada istotna,

- widoczne są liczne zacieki i wykwity wilgociowe na elewacjach (szczególnie w miejscach zacienionych i nie-przewiewnych np. ściana szczytowa), spowodowane to jest złą jakością tynku strukturalnego - nie jest to szkoda pochodzenia górniczego,

- zdegradowana okleina drzwi głównych wejściowych, według biegłego na skutek braku lub złej odporności na nasłonecznienie (ekspozycja drzwi) - nie jest to szkoda pochodzenia górniczego,

- w jednym miejscu — na ścianie frontowej znajduje się uszkodzenie mechaniczne tynku - nie jest to szkoda pochodzenia górniczego,

- ubytek pojedynczej rury spustowej (połączenie do (...)) powodujący podmakanie przyziemia fundamentowego budynku - nie jest to szkoda pochodzenia górniczego,

- widoczne zarysowanie naroży (pachwin) przyległych ścian — wada nieistotna,

- w związku z tym, że podczas prac termomodernizacyjno-remontowych (elewacje, kominy oraz dach), wszystkie i ewentualne uszkodzenia, w tym ewentualne wykonane naprawy, zostały zakryte trwale (tzw. „roboty zanikowe”) - innych widocznych uszkodzeń na dzień oględzin biegły nie potwierdził; tym samym całość elewacji oraz dachu, kominów i innych elementów przynależnych jest bez widocznych innych wad i uszkodzeń,

- wyczuwalne jednostajne i jednokierunkowe pochylenie podłóg praktycznie we wszystkich pomieszczeniach wewnętrznych budynku (w wartościach zbieżnych dla pochylenia budynku) - a spowodowanie wychyleniem bryły budynku - jest to wada istotna,

- dla wszystkich pomieszczeń wewnętrznych mieszkalnych i użytkowych (w tym (...)) biegły potwierdził bardzo lokalne i rozproszone spękania i zarysowania dla ścian, sufitów, faset, pachwin, połączeń płyt gipsowo-kartonowych (G-K) w bardzo różnym stopniu intensywności występowania - wada nieistotna,

- dla ciągów komunikacyjnych oraz posadzek widoczne są zarysowania płytek gresowych szkliwionych w łącznie 3 miejscach, jak również odspojenia cokolików schodowych do pomieszczeń piwnicy - wada nieistotna,

- dodatkowo w pomieszczeniu kuchennym stwierdził pojedyncze pęknięcie płytek ściennych - wada nieistotna.

W związku z tym, że podczas wykonanych prac remontowych we wszystkich pomieszczeniach mieszkalnych wykonywanych na bieżąco, wszystkie i ewentualne uszkodzenia, zostały zakryte trwale (tzw. „roboty zanikowe”) - innych widocznych uszkodzeń w pomieszczeniach wewnętrznych na dzień oględzin biegły nie potwierdził.

W zakresie otoczenia posesji biegły podał, że:

- wskazywane w pozwie spękania podmurówki ogrodzenia bocznego jest wadą wykonawczą jako brak dylatacji cokołu,

- wskazywane w pozwie spękania i opadnięcia podmurówki (cokołów) ogrodzenia frontowego jest to wadą istotną.

Dla pozostałych w/w elementów otoczenia - innych widocznych wad i szkód biegły nie potwierdził.

W sporządzonym Kosztorysie szczegółowym nr 1 - REMONTOWYM biegły ustalił realny koszt naprawienia szkody (w tym rektyfikacji budynku) w wysokości 588.671,67 złotych netto. Kalkulacja została sporządzona na bazie aktualnych cen z IV kwartału 2023r. W sporządzonym Kosztorysie szczegółowym nr 2 — INWESTORSKIM biegły ustalił koszt odtworzenia (Ko) dla budynku mieszkalnego na kwotę 1.066.867,36 złotych netto. Kalkulacja została sporządzona na bazie aktualnych cen z IV kwartału 2023r.

Biegły wskazał, że ze względów konstrukcyjnych oczywistym i zasadnym jest naprawa budynku mieszkalnego; tzn. stan budynku pozwala na jego skuteczną naprawę (i to pomimo stwierdzonego przechylenia budynku). Za aspektem naprawy przemawia również fakt już wykonanych przez powoda wielu prac remontowo-budowlanych na całym budynku i to zarówno dla elementów zewnętrznych jak i też pomieszczeń wewnętrznych.

W opinii uzupełniającej biegły odniósł się do zarzutów pozwanej zgłoszonych co do opinii zasadniczej, a nadto podał, że wartość odtworzeniowa budynku pomniejszona o stopień naturalnego zużycia wynosi 610.418,74 zł brutto.

W kolejnej opinii uzupełniającej, po zapoznaniu się z materiałem przedłożonym przez pozwaną, biegły stwierdził, że uwagi zawarte w piśmie pozwanej są zasadne. Dlatego też dokonał odpowiednich korekt w zakresie:

— objętości oraz sposobu wykonania wykopu

— zagospodarowania urobku

— materiału wykorzystanego na ściany fundamentowe

Wartość techniczna zgodnie z załączonym Kosztorysem Inwestorskim oraz Tabelą stopnia zużycia naturalnego określił na kwotę WT 528.864,66 zł (netto), przy czym opinia uzupełniająca została wydana na poziomie cen z II kwartału 2024r.

dowód: opinia biegłego sądowego W. P. k. 59 – 194, 225 – 229, 274 – 322

Ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd oparł się na załączonych do akt sprawy dokumentach, których autentyczność i prawdziwość nie była kwestionowana w toku procesu przez strony. Ich prawdziwość, rzetelność i autentyczność nie budziła też wątpliwości Sądu, dlatego też Sąd uznał je w całości za wiarygodne i uwzględnił dokonując rekonstrukcji istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności faktycznych.

Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego z zakresu budownictwa W. P..

Nie ulega wątpliwości, że dowód z opinii biegłych podlega ocenie przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c. - na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (por. postanowienie SN z 7.11.2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 4/2001, poz. 64).

Sporządzone w rozpoznawanej sprawie opinie W. P. wydane zostały zgodnie ze zleceniem Sądu, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności istotnych dla poczynienia niezbędnych ustaleń faktycznych. Opinie zostały sporządzone w sposób rzetelny, wszechstronny i były poparte specjalistyczną literaturą, oględzinami nieruchomości oraz wykonanymi pomiarami. Są one spójne, zrozumiałe, stanowcze i weryfikowalne z uwagi na jasność zawartych w nich treści. Nie istniały też wątpliwości co do wiedzy, fachowości lub bezstronności biegłego. Wiedza i doświadczenie zawodowe opiniującego oraz stanowczy charakter opinii przekonują, że zasadnym było poczynienie ustaleń na podstawie tych opinii. W uzupełniających opiniach biegły odniósł się do zarzutów strony pozwanej i uwzględniając powyższe zarzuty dokonał korekty wartości, których zarzuty te dotyczyły.

Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął dowód z zeznań świadków M. P., M. C., M. G., gdyż kwestia przebiegu postępowania ugodowego wynikała z treści dokumentów przedstawionych przez strony.

Sąd zważył, co następuje:

W ustalonym stanie faktycznym powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Dochodzone przez powoda roszczenia wynikały z faktu wystąpienia szkody na jego nieruchomości, spowodowanej ruchem zakładu górniczego pozwanej, a ponieważ ruch ten prowadzony był zgodnie z ustawą Prawo geologiczne i górnicze, to do naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody zastosowanie miały przepisy regulujące tę szczególną materię.

Roszczenia powoda mają oparcie w przepisach aktualnie obowiązującej ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U.2023.633 j.t.).

Podstawę dla ustalenia odpowiedzialności za powstałą szkodę w nieruchomości powoda stanowi art. 144 cyt. ustawy. Po myśli ust. 1 tego przepisu właściciel nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem zakładu górniczego, który jest prowadzony zgodnie z ustawą. Może on jednak żądać naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody, na zasadach określonych ustawą. Ustęp 2 stanowi, że przepis powyższy stosuje się odpowiednio do innych podmiotów, których prawa majątkowe są zagrożone ruchem zakładu górniczego. Natomiast z kolejnego ustępu (ust. 3) wynika, że jeżeli nie zachodzą okoliczności przewidziane w ustępach 1 i 2, przedsiębiorca odpowiada za szkodę według zasad określonych w Kodeksie cywilnym. Innymi słowy zastosowanie znajdują przepisy ogólne kodeksu cywilnego regulujące kwestię naprawienia szkody.

Przepis art. 145 powyższej ustawy stanowi, że jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do naprawiania szkód, o których mowa w art. 144 ust. 1 i 2, stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.

Odpowiedzialność pozwanego przedsiębiorcy opiera się więc na podstawie art. 435 kodeksu cywilnego, który to przepis stanowi, że prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności (§ 1).

Zgodnie więc z art. 363 k.c., który znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie, naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego (restytucja naturalna), bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Z kolei w § 2 wskazano, że jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili. Regulacje art. 363 § 1 k.c. w zw. z art. 145 pgg, przyznają poszkodowanym uprawnienie do dokonania wyboru sposobu naprawienia szkody, który to wybór jest dla sądu wiążący.

Podkreślić należy, że aby przejść do etapu postępowania sądowego dochodzenia przywrócenia stanu poprzedniego w związku z ruchem zakładu górniczego, to najpierw przeprowadzone musi zostać postępowanie ugodowe między stronami. Zgodnie z art. 151 ust. 1 cyt. ustawy sądowe dochodzenie roszczeń jest możliwe po wyczerpaniu postępowania ugodowego. Natomiast w ustępie 2 przepisu wskazano, że warunek wyczerpania postępowania ugodowego jest spełniony, jeżeli przedsiębiorca odmówił zawarcia ugody lub jeżeli od skierowania przez poszkodowanego roszczenia wobec przedsiębiorcy upłynęło 30 dni, chyba że poszkodowany, zgłaszając żądanie zawarcia ugody, wyznaczy dłuższy termin.

Zgodnie z ustalonym stanem faktycznym powód zgłosił szkodę pozwanej pismem z dnia 31 stycznia 2023r. Pismo to wpłynęło do pozwanej w dniu 3 lutego 2023r. Pozwana miała od tego momentu 30 dni na to, by wskazane przez powoda szkody naprawić lub dokonać ugodowego załatwienia sprawy, do czego jednak ostatecznie nie doszło. W piśmie z dnia 24 kwietnia 2023r. pozwana zaproponowała zawarcie ugody, jednakże jej treść miała zostać ustalona po dokonaniu oględzin nieruchomości, do których doszło w dniu 15 maja 2023r. Powyższe czynności pozwana podjęła dopiero po wniesieniu przez powoda powództwa do tut. Sądu, które wpłynęło w dniu 13 kwietnia 2023r. Ostatecznie tryb ugodowy przewidziany niniejszą ustawą uznać należy za wyczerpany.

Wydana w niniejszej sprawie opinia biegłego sądowego W. P. nie pozostawia żadnych wątpliwości co do tego, że występujące na nieruchomości powoda szkody są szkodami pochodzenia górniczego i pozostają w związku przyczynowym z działalnością pozwanej. Wpływy tej eksploatacji spowodowały uszkodzenia w obiektach będących przedmiotem pozwu w postaci uszkodzenia budynku mieszkalnego oraz otoczeniu. Nadto biegły wskazał, że ze względów konstrukcyjnych oczywistym i zasadnym jest naprawa budynku mieszkalnego; tzn. stan budynku pozwala na jego skuteczną naprawę (i to pomimo stwierdzonego przechylenia budynku). Za aspektem naprawy przemawia również fakt już wykonanych przez powoda wielu prac remontowo-budowlanych na całym budynku i to zarówno dla elementów zewnętrznych jak i też pomieszczeń wewnętrznych.

Zatem Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 571.173,83 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

a.  od kwoty 80.000 złotych od dnia 19 grudnia 2023r. (od dnia następnego po doręczeniu pozwanej odpisu opinii biegłego W. P. k. 211);

b.  od kwoty 491.173,83 złotych od dnia 18 września 2024r. (od dnia następnego po doręczeniu pozwanej odpisu pisma procesowego pełnomocnika powodów zawierającego rozszerzenie żądania pozwu k. 349).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że chwilą wymagalności roszczenia, którego wysokość zostaje ustalona według cen z chwili orzekania jest dzień wyrokowania. Od chwili ustalenia odszkodowania w konkretnej kwocie można mówić o opóźnieniu się dłużnika z zapłatą odszkodowania określonego według cen z tej chwili i w konsekwencji, dopiero od tej chwili można zasądzić od niego odsetki za opóźnienie (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2009r. I CSK 524/2008 OSNC 2009/D poz. 106 oraz z dnia 7 lipca 2011 r. II CSK 635/2010 i cyt. tam orzecznictwo).

Próbę pogodzenia stanowiska o wymagalności roszczenia pieniężnego z chwilą wezwania dłużnika do zapłaty oraz określenia tej wymagalności z chwilą wyrokowania i z tym połączoną chwilę, od której można domagać się odsetek za opóźnienie stanowi wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2010r. I CSK 262/2009. W uzasadnieniu tego orzeczenia, przyjmując jako zasadę wymagalność roszczenia odszkodowawczego w przypadku zobowiązania bezterminowego od wezwania dłużnika do spełnienia świadczenia i wynikający z tego początek terminu, od którego można obliczać odsetki, za wyjątek od tej zasady uznana została sytuacja, w której pomiędzy dniem wymagalności a dniem wyrokowania doszło

do istotnej zmiany wysokości odszkodowania, która zostaje określona przez sąd na chwilę wyrokowania. Stanowisko to zakłada więc rozdzielenie wymagalności i początkowej daty, od której można liczyć odsetki za opóźnienie, motywując to ekonomicznie i według zasad słuszności (podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 listopada 2003r. II CK 235/2002 Monitor Prawniczy 2006/2).

Odsetki spełniają nie tylko funkcję waloryzacyjną, ale także odszkodowawczą (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 29 maja 2000r. III CKN 823/98; z dnia 16 kwietnia 2009 r. I CSK 524/2008 OSNC 2009/D poz. 106 i z dnia 7 lipca 2011r. II CSK 635/2010), zatem wraz z kwotą zasądzonego odszkodowania nie mogą przewyższać wysokości wyrządzonej szkody. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 września 2012r. V CSK 379/2011 wskazał, że „za chwilę wymagalności roszczenia pieniężnego, w przypadku szkód górniczych, uważa się dzień ustalenia jego wysokości przez sąd w wyroku. Przyjęcie stanowiska wskazującego jako chwilę wymagalności roszczenia pieniężnego, w przypadku szkód górniczych, dzień ustalenia jego wysokości przez sąd w wyroku przekonuje dodatkowo z kolejnych przyczyn. Po pierwsze, odpowiada ono istocie wymagalności roszczenia oraz obowiązku naprawienia szkód górniczych na podstawie przepisów prawa górniczego. Po drugie, wymagalność roszczenia jako prawa podmiotowego może dotyczyć tylko żądania przez wierzyciela od dłużnika konkretnego zachowania. Po trzecie, z ekonomicznego punktu widzenia pozwala ono na sprawiedliwsze rozłożenie między stronami ryzyka prowadzenia sporu o naprawienie szkody, zwłaszcza w okolicznościach, kiedy nie wiadomo od początku, czy zasadne będzie przywrócenie do stanu poprzedniego, czy też odszkodowanie pieniężne, a wybór rodzaju świadczenia nie zależy od wierzyciela. Po czwarte, co jest wnioskiem ogólniejszym, w razie uznania wymagalności zobowiązania pieniężnego dłużnika z chwilą wyrokowania unika się, w razie zasądzenia odsetek, że zasądzone odszkodowanie wraz z odsetkami przewyższy wysokość wyrządzonej szkody.” Orzeczenie to wydane zostało pod rządami poprzedniej ustawy Prawo górnicze i geologiczne, jednakże wypływające z niego wnioski zachowują swoją aktualność.

W rozpoznawanej sprawie wysokość odszkodowania i kosztów napraw została obliczona według cen z IV kwartału 2023r., zatem Sąd uznał, że ustawowe odsetki za opóźnienie co do pierwotnego żądania pozwu winny zostać zasądzone od dnia następnego po doręczeniu stronie pozwanej opinii biegłego sądowego W. P., gdyż powyższa opinia wskazywała na sposób naprawienia szkody, a jednocześnie określała wysokość należnego powodowi odszkodowania. Natomiast w zakresie rozszerzonego w piśmie z dnia 29 sierpnia 2024r. żądania pozwu ustawowe odsetki za opóźnienie zasądzono dnia następnego po doręczeniu pozwanej pisma procesowego zawierającego powyższe żądanie. W pozostałym zakresie Sąd oddalił żądanie odnośnie ustawowych odsetek za opóźnienie.

Mając powyższe ustalenia i rozważania na względzie na podstawie art. 144 § 1 i 2, 145 ustawy Prawo geologiczne i górnicze z 2011r. w związku art. 435 k.c. oraz art. 481 § 1 k.c. orzeczono jak w sentencji.

Strony były reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników. O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i § 2 pkt 6, § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2018.265).

Zgodnie z art. 96 ust. pkt 12 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005r. (Dz.U.2023.1144 t.j.) strona dochodząca naprawienia szkód spowodowanych ruchem zakładu górniczego, nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. Mając powyższe na względzie, na podstawie art 113 ust. 1 ustawy o kosztach w sprawach cywilnych – Sąd nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gliwicach kwotę 31.885,69 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych obejmujących opłatę sądową w kwocie 28.558,70 zł oraz wydatki na opinie biegłego w kwocie 3362,99 zł.

Gliwice, dnia 4 marca 2025r.

SSO Katarzyna Banko