Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2025 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Sądu Okręgowego Katarzyna Banko
Protokolant:	protokolant sądowy Karolina Kot

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2025 roku w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa W. D.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w J.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w J. na rzecz powoda W. D. kwotę 218.488,84 (dwieście osiemnaście tysięcy czterysta osiemdziesiąt osiem 84/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od:

a)  od kwoty 101.000,00 (sto jeden tysięcy) złotych od dnia 20 listopada 2024r.

a)  od kwoty 117.488,84 (sto siedemnaście tysięcy czterysta osiemdziesiąt osiem 84/100) złotych od dnia 17 grudnia 2024r.;

1.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5.400,00 (pięć tysięcy czterysta) złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gliwicach kwotę 10.925,00 (dziesięć tysięcy dziewięćset dwadzieścia pięć) złotych tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej.

SSO Katarzyna Banko

Sygn. akt I Cgg 12/24

UZASADNIENIE

Powód W. D. domagał się zasądzenia od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w J. kwoty 101.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa tytułem odszkodowania za szkodę spowodowaną ruchem zakładu górniczego na nieruchomości położonej w K. przy ulicy (...).

Nadto wniósł o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powyższego żądania podano, że powód jest właścicielem nieruchomości położonej w K. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Na nieruchomości wystąpiły szkody spowodowane ruchem zakładu górniczego. Pismem z dnia 17 lipca 2023r. powód wystąpił do pozwanej z wnioskiem o naprawę powyższych szkód. Pozwana przeprowadziła oględziny nieruchomości, w następstwie których zobowiązała się do sporządzenia dokumentacji technicznej celem ustalenia sposobu i kosztów naprawy nieruchomości powoda. Pozwana do dnia sporządzenia pozwu nie przedstawiła powodowi propozycji ugodowej.

Pozwana (...) Spółka Akcyjna w J. wniosła o odrzucenie pozwu względnie jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska podała, że powód w protokole z ustalenia aktualnego stanu szkód z dnia 12 lipca 2023r. wyznaczył pozwanej dłuższy termin na przeprowadzenie postępowania ugodowego. W protokole z ustalenia aktualnego stanu szkód z dnia 12 lipca 2023r. poszkodowany wyraził zgodę na zawarcie ugody po sporządzeniu dokumentacji techniczno – ekonomicznej celem określenia właściwego sposobu naprawy szkody. Protokół szczegółowo określał termin naprawienia szkody w okresie 2023/2024r. W wiadomości mailowej z dnia 5 września 2023r. pozwana poinformowała pełnomocnika powoda o ogłoszeniu przetargu na wykonanie dokumentacji projektowo – kosztorysowej. Do dnia otrzymania przez pozwaną odpisu pozwu, strona powodowa nie skontaktowała się z pozwaną celem zawarcia ugody, zatem nie wyczerpała drogi postępowania ugodowego. Na wypadek nieuwzględnienia wniosku o odrzucenie pozwu, pozwana wniosła o oddalenie powództwa. Podała, że nie kwestionuje istnienia wpływów eksploatacji górniczej i zaproponowała zawarcie ugody. Zakwestionowała roszczenie odsetkowe powoda.

W piśmie procesowym z dnia 16 maja 2024r. powód podniósł, że wskazanie w protokole z oględzin nieruchomości proponowanego terminu naprawy jest jedynie oświadczenie pozwanej co do możliwego wykonania prac naprawczych na nieruchomości powoda. Tym samym brak jest przesłanki uzasadniającej odrzucenie pozwu. W dalszej kolejności powód podał, ze nie wyraża zgody na zawarcie ugody na kwotę 101.000,00 zł oraz zmienił żądanie pozwu w ten sposób, że wniósł o zasądzenie od pozwanej kwoty 200.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi:

a)  od kwoty 101.000,00 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia modyfikacji dokonanej niniejszym pismem procesowym,

b)  od kwoty 200.000,00 zł od dnia następnego po dniu modyfikacji do dnia zapłaty.

Sąd Okręgowy w Gliwicach postanowieniem z dnia 18 czerwca 2024r. odmówił odrzucenia pozwu.

W piśmie procesowym z dnia 3 grudnia 2024r. strona powodowa rozszerzyła żądanie pozwu domagając się zasądzenia od pozwanej kwoty 218.488,84 zł tytułem odszkodowania za szkody spowodowane ruchem zakładu górniczego wraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:

a)  101.000,00 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia modyfikacji powództwa dokonanej pismem z dnia 16 maja 2024r.,

b)  200.000,00 zł od dnia następnego po dniu modyfikacji powództwa dokonanej pismem z dnia 16 maja 2024r. do dnia modyfikacji powództwa dokonanej niniejszym pismem procesowym,

c)  218.488,84 zł od dnia następnego po dniu modyfikacji dokonanej niniejszym pismem procesowym do dnia zapłaty.

Nadto powód wniósł o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Strona pozwana w odpowiedzi na zmodyfikowane powództwo podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód W. D. jest właścicielem nieruchomości położonej w K. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). dowód: wydruk k. 6 - 10

W dniu 17 lipca 2023r. powód wystąpił do pozwanej z wnioskiem o naprawę szkód w budynku mieszkalnym oraz otoczeniu. dowód: wniosek k. 11

W dniu 12 lipca 2023r. dokonano oględzin nieruchomości powoda stwierdzając, że w budynku mieszkalnym występują pęknięcia ścian zewnętrznych i wewnętrznych, nadto budynek jest wychylony. Termin naprawy określono na (...). protokół oględzin k. 31 – 33

Budynek mieszkalny według twierdzenia powoda został wzniesiony w 1903r. jako jedna bryła w technologii klasycznej murowanej oraz tzw. „mur pruski” (kondygnacja piętra I), posiada fundamentowanie klasyczne, dach zasadniczy dwuspadowy, więźbę drewnianą, dach kryty blachodachówką, tynki elewacyjne pierwotne — klasyczne. Budynek jest dwukondygnacyjny: Parter + I Piętro (jako poddasze użytkowe w tzw. „skosach”), jest podpiwniczony. Budynek jest wyposażony w następujące media: instalację wodno-kanalizacyjną, elektryczną oraz całą instalację teletechniczną. Wyjątkiem jest brak instalacji gazowej. Gaz do kuchenki gazowej w kuchni podłączony jest do butli. Budynek jest po widocznym jego ankrowaniu, w ocenie biegłego przeprowadzonym jeszcze w latach 60/70-tych XX wieku. Na dzień dokonanych przez biegłego oględzin budynek mieszkalny był w dobrym stanie utrzymania elementów zewnętrznych. Natomiast dla pomieszczeń wewnętrznych stan biegły określił jedynie na zadowalający. Niezależnie od powyższego budynek jest w trakcie normalnego użytkowania i jest zamieszkały, za wyjątkiem pomieszczeń Piętra I. Najistotniejszą wadą budynku jest wyraźnie wyczuwalne jednokierunkowe pochylenie podłóg w praktycznie wszystkich pomieszczeniach budynku. W elementach zewnętrznych budynku, na wszystkich jego ścianach, elementach terenowych przyległych do budynku oraz w pomieszczeniach wewnętrznych mieszkalnych i użytkowych biegły stwierdził następujące widoczne uszkodzenia:

- wychylenie bryły budynku w wartości zmierzonej przeze niego w wartości: ca./ Tbśr 33,0 mm/m; wg. klasyfikacji wychyleń jest to wychylenie „niedopuszczalne ze względu na bezpieczeństwo użytkowania”; wymagające bezwzględnych prac naprawczych;

- spękania i zarysowania tynków klasycznych elewacyjnych oraz liczne, ale rozproszone spękania i zarysowania ścian, faset i pachwin w pomieszczeniach wewnętrznych mieszkalnych i użytkowych - według biegłego są to wady nieistotne;

- widoczne liczne zacieki elewacyjne, wilgoć przyziemia fundamentowego, degradacja drzwi głównych do budynku, łuszcząca się farbę parapetów okiennych - według biegłego nie są to szkody pochodzenia górniczego;

- bardzo duże i wyraźnie wyczuwalne jednostajne pochylenie podłóg i posadzek we wszystkich pomieszczeniach budynku; a związane z wychyleniem całej bryły budynku - według biegłego jest to wada istotna.

Jeśli chodzi o wady i szkody otoczenia to biegły potwierdził deformację furtki w ogrodzeniu zewnętrznym stwierdzając jednocześnie, że jest to wada nieistotna. Innych wad otoczenia biegły nie stwierdził.

Na potrzeby wydawanej opinii, w szczególności celem ustalenia rozmiaru szkody, a także ustalenia sposobu i kosztu naprawienia powstałej szkody biegły sporządził Inwentaryzację / Rzuty wraz obmiarem prac naprawczych do wykonania, według oględzin z dnia 13 września 2024r.

W sporządzonym Kosztorysie szczegółowym Biegłego — (...) biegły ustalił koszt odtworzenia (Ko) dla budynku mieszkalnego w wysokości 524.616,56 złotych netto. Kalkulacja została sporządzona na bazie cen z III kwartału 2024r.

Nadto biegły podał, że budynek nie wykazuje wad materiałowych, czy też wykonawczych. Również przeprowadzone już remonty w ramach usuwania szkód górniczych według biegłego były wykonane prawidłowo, tym samym stan budynku i jego elementów (za wyjątkiem tych uszkodzonych i wykazanych niniejszą opinią) jest dobry. Biegły potwierdził, że budynek, wraz z całym terenem przyległym, jest utrzymywany w należytym stanie technicznym i użytkowania. Budynek jest na miarę możliwości powoda zadbany, a pomieszczenia wewnętrzne mieszkalne oraz wszystkie elementy zewnętrzne budynku (tutaj min. elewacje, dach, kominy itp.) są utrzymywane prawidłowo. Strona powodowa (tutaj w aspekcie ewentualnej złej jakości utrzymania oraz eksploatacji) nie przyczyniła się do wskazanych i zaliczonych przeze biegłego (ujętych w kosztorysie) szkód pochodzenia górniczego. Wskazał biegły, że ze względów konstrukcyjnych oczywistym i zasadnym jest naprawa budynku mieszkalnego, gdyż stan budynku pozwala na jego skuteczna naprawę (i to pomimo stwierdzonego bardzo dużego przechylenia bryły budynku). Za aspektem naprawy przemawia również fakt wykonanego skutecznego ankrowania oraz już wykonanych wielu prac remontowo-budowlanych na całym budynku dla elementów zewnętrznych (w tym dachu). Natomiast na podstawie szczegółowych kalkulacji zawartych w Kosztorysie wraz z Tabelami obliczeniowymi jednoznacznie wskazał, iż całkowity koszt naprawy (tj. całkowity koszt rektyfikacji - (...)) znacznie przewyższa wartość techniczną — odtworzeniową budynku (Wo) , tym samym naprawa jest nieopłacalna.

Uwzględniając stopień naturalnego zużycia budynku (66,89 %) biegły ustalił, że wartość odtworzeniowa budynku wraz z dokumentację techniczną będzie wynosić 202.304,48 zł. Koszt rektyfikacji budynku określił na 441.157,85 zł. dowód: opinia biegłego sądowego W. P. k. 77 - 157

Ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd oparł się na załączonych do akt sprawy dokumentach, których autentyczność i prawdziwość nie była kwestionowana w toku procesu przez strony. Ich prawdziwość, rzetelność i autentyczność nie budziła też wątpliwości Sądu, dlatego też Sąd uznał je w całości za wiarygodne i uwzględnił dokonując rekonstrukcji istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności faktycznych.

Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego z zakresu budownictwa W. P..

Nie ulega wątpliwości, że dowód z opinii biegłych podlega ocenie przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c. - na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (por. postanowienie SN z 7.11.2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 4/2001, poz. 64).

Sporządzona w rozpoznawanej sprawie opinia W. P. wydana została zgodnie ze zleceniem Sądu, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności istotnych dla poczynienia niezbędnych ustaleń faktycznych. Opinia została sporządzona w sposób rzetelny, wszechstronny i były poparta specjalistyczną literaturą, oględzinami nieruchomości oraz wykonanymi pomiarami. Jest ona spójna, zrozumiała, stanowcza i weryfikowalna z uwagi na jasność zawartych w nich treści. Nie istniały też wątpliwości co do wiedzy, fachowości lub bezstronności biegłego. Wiedza i doświadczenie zawodowe opiniującego oraz stanowczy charakter opinii przekonują, że zasadnym było poczynienie ustaleń na podstawie tej opinii. Strony nie zgłosiły żadnych zastrzeżeń do powyższej opinii co dodatkowo przekonuje o zasadności poczynienia ustaleń na podstawie tej opinii.

Sąd zważył, co następuje:

W ustalonym stanie faktycznym powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Dochodzone przez powoda roszczenia wynikały z faktu wystąpienia szkody na jego nieruchomości, spowodowanej ruchem zakładu górniczego pozwanej, a ponieważ ruch ten prowadzony był zgodnie z ustawą Prawo geologiczne i górnicze, to do naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody zastosowanie miały przepisy regulujące tę szczególną materię.

Roszczenia powoda mają oparcie w przepisach aktualnie obowiązującej ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U.2023.633 j.t.).

Podstawę dla ustalenia odpowiedzialności za powstałą szkodę w nieruchomości powoda stanowi art. 144 cyt. ustawy. Po myśli ust. 1 tego przepisu właściciel nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem zakładu górniczego, który jest prowadzony zgodnie z ustawą. Może on jednak żądać naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody, na zasadach określonych ustawą. Ustęp 2 stanowi, że przepis powyższy stosuje się odpowiednio do innych podmiotów, których prawa majątkowe są zagrożone ruchem zakładu górniczego. Natomiast z kolejnego ustępu (ust. 3) wynika, że jeżeli nie zachodzą okoliczności przewidziane w ustępach 1 i 2, przedsiębiorca odpowiada za szkodę według zasad określonych w Kodeksie cywilnym. Innymi słowy zastosowanie znajdują przepisy ogólne kodeksu cywilnego regulujące kwestię naprawienia szkody.

Przepis art. 145 powyższej ustawy stanowi, że jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do naprawiania szkód, o których mowa w art. 144 ust. 1 i 2, stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.

Odpowiedzialność pozwanego przedsiębiorcy opiera się więc na podstawie art. 435 kodeksu cywilnego, który to przepis stanowi, że prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności (§ 1).

Zgodnie więc z art. 363 k.c., który znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie, naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego (restytucja naturalna), bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Z kolei w § 2 wskazano, że jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili. Regulacje art. 363 § 1 k.c. w zw. z art. 145 pgg, przyznają poszkodowanym uprawnienie do dokonania wyboru sposobu naprawienia szkody, który to wybór jest dla sądu wiążący.

Podkreślić należy, że aby przejść do etapu postępowania sądowego dochodzenia przywrócenia stanu poprzedniego w związku z ruchem zakładu górniczego, to najpierw przeprowadzone musi zostać postępowanie ugodowe między stronami. Zgodnie z art. 151 ust. 1 cyt. ustawy sądowe dochodzenie roszczeń jest możliwe po wyczerpaniu postępowania ugodowego. Natomiast w ustępie 2 przepisu wskazano, że warunek wyczerpania postępowania ugodowego jest spełniony, jeżeli przedsiębiorca odmówił zawarcia ugody lub jeżeli od skierowania przez poszkodowanego roszczenia wobec przedsiębiorcy upłynęło 30 dni, chyba że poszkodowany, zgłaszając żądanie zawarcia ugody, wyznaczy dłuższy termin.

Zgodnie z ustalonym stanem faktycznym powód za pośrednictwem pełnomocnika zgłosił szkodę pozwanej pismem z dnia 17 lipca 2023r. (k. 11). W dniu 12 lipca 2023r. odbyły się oględziny nieruchomości powoda, z których sporządzono protokół, a w nim wskazano jeszcze wcześniejszą datę złożenia wniosku o naprawę szkód górniczych, a mianowicie 7 luty 2023r. (k. 31). Pozew w rozpoznawanej w sprawie wpłynął do tut. Sądu w dniu 15 lutego 2024r. (k. 12), a więc rok po złożeniu przez powoda wniosku o naprawę szkód górniczych. Prawdą jest, że w protokole z dnia 12 lipca 2023r. wskazano termin naprawy (...), jednakże jest to tylko oświadczenie pozwanej co do terminu przeprowadzenia prac naprawczych na nieruchomości powoda. Nadto pozwana od 7 lutego 2023r. do 15 lutego 2024r. nie przedstawiła powodowi projektu ugody. Nie dołączyła także takiego projektu do odpowiedzi na pozew. Z tych przeto przyczyn Sąd uznał, że tryb ugodowy przewidziany niniejszą ustawą został wyczerpany i w związku z powyższym postanowieniem z dnia 18 czerwca 2024r. odmówił odrzucenia pozwu.

Pozwana nie kwestionowała wpływów eksploatacji górniczej na nieruchomość powoda. Sprzeciwiła się także przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego z zakresu miernictwa, gdyż nie kwestionowała występowania przechyłu w budynku mieszkalnym powoda.

Wydana w niniejszej sprawie opinia biegłego sądowego W. P. nie pozostawia żadnych wątpliwości co do tego, że występujące na nieruchomości powoda szkody są szkodami pochodzenia górniczego i pozostają w związku przyczynowym z działalnością pozwanej. Wpływy tej eksploatacji spowodowały uszkodzenia w obiektach będących przedmiotem pozwu w postaci uszkodzenia budynku mieszkalnego oraz otoczeniu.

Porównując jednak wartość odtworzeniową budynku powoda pomniejszoną o koszty naturalnego zużycia z kosztami naprawy budynku, w tym kosztami jego rektyfikacji biegły stwierdził, że naprawa budynku jest ekonomicznie nieopłacalna. Wartość odtworzeniową budynku wraz z kosztami dokumentacji technicznej biegły na poziomie cen z III kwartału 2024r. wycenił na kwotę 202.304,48 zł netto co po doliczeniu 8 % podatku daje kwotę 218.488,84 zł.

Zatem Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 218.488,84 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

a.  od kwoty 101.000,00 złotych od dnia 20 listopada 2024r. (od dnia następnego po doręczeniu pozwanej odpisu opinii biegłego W. P. k. 174),

b.  od kwoty 117.488,84 złotych od dnia 17 grudnia 2024r. (od dnia następnego po doręczeniu pozwanej odpisu pisma procesowego pełnomocnika powodów z dnia 3 grudnia 2024r. zawierającego rozszerzenie żądania pozwu k. 186).

Na skutek przeoczenia Sąd nie doręczył pozwanej pisma procesowego pełnomocnika powoda z dnia 16 maja 2024r. po jego wpływie, a dopiero na skutek zarządzenia z dnia 14 kwietnia 2025r.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że chwilą wymagalności roszczenia, którego wysokość zostaje ustalona według cen z chwili orzekania jest dzień wyrokowania. Od chwili ustalenia odszkodowania w konkretnej kwocie można mówić o opóźnieniu się dłużnika z zapłatą odszkodowania określonego według cen z tej chwili i w konsekwencji, dopiero od tej chwili można zasądzić od niego odsetki za opóźnienie (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2009r. I CSK 524/2008 OSNC 2009/D poz. 106 oraz z dnia 7 lipca 2011 r. II CSK 635/2010 i cyt. tam orzecznictwo).

Próbę pogodzenia stanowiska o wymagalności roszczenia pieniężnego z chwilą wezwania dłużnika do zapłaty oraz określenia tej wymagalności z chwilą wyrokowania i z tym połączoną chwilę, od której można domagać się odsetek za opóźnienie stanowi wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2010r. I CSK 262/2009. W uzasadnieniu tego orzeczenia, przyjmując jako zasadę wymagalność roszczenia odszkodowawczego w przypadku zobowiązania bezterminowego od wezwania dłużnika do spełnienia świadczenia i wynikający z tego początek terminu, od którego można obliczać odsetki, za wyjątek od tej zasady uznana została sytuacja, w której pomiędzy dniem wymagalności a dniem wyrokowania doszło do istotnej zmiany wysokości odszkodowania, która zostaje określona przez sąd na chwilę wyrokowania. Stanowisko to zakłada więc rozdzielenie wymagalności i początkowej daty, od której można liczyć odsetki za opóźnienie, motywując to ekonomicznie i według zasad słuszności (podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 listopada 2003r. II CK 235/2002 Monitor Prawniczy 2006/2).

Odsetki spełniają nie tylko funkcję waloryzacyjną, ale także odszkodowawczą (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 29 maja 2000r. III CKN 823/98; z dnia 16 kwietnia 2009 r. I CSK 524/2008 OSNC 2009/D poz. 106 i z dnia 7 lipca 2011r. II CSK 635/2010), zatem wraz z kwotą zasądzonego odszkodowania nie mogą przewyższać wysokości wyrządzonej szkody. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 września 2012r. V CSK 379/2011 wskazał, że „za chwilę wymagalności roszczenia pieniężnego, w przypadku szkód górniczych, uważa się dzień ustalenia jego wysokości przez sąd w wyroku. Przyjęcie stanowiska wskazującego jako chwilę wymagalności roszczenia pieniężnego, w przypadku szkód górniczych, dzień ustalenia jego wysokości przez sąd w wyroku przekonuje dodatkowo z kolejnych przyczyn. Po pierwsze, odpowiada ono istocie wymagalności roszczenia oraz obowiązku naprawienia szkód górniczych na podstawie przepisów prawa górniczego. Po drugie, wymagalność roszczenia jako prawa podmiotowego może dotyczyć tylko żądania przez wierzyciela od dłużnika konkretnego zachowania. Po trzecie, z ekonomicznego punktu widzenia pozwala ono na sprawiedliwsze rozłożenie między stronami ryzyka prowadzenia sporu o naprawienie szkody, zwłaszcza w okolicznościach, kiedy nie wiadomo od początku, czy zasadne będzie przywrócenie do stanu poprzedniego, czy też odszkodowanie pieniężne, a wybór rodzaju świadczenia nie zależy od wierzyciela. Po czwarte, co jest wnioskiem ogólniejszym, w razie uznania wymagalności zobowiązania pieniężnego dłużnika z chwilą wyrokowania unika się, w razie zasądzenia odsetek, że zasądzone odszkodowanie wraz z odsetkami przewyższy wysokość wyrządzonej szkody.” Orzeczenie to wydane zostało pod rządami poprzedniej ustawy Prawo górnicze i geologiczne, jednakże wypływające z niego wnioski zachowują swoją aktualność.

W rozpoznawanej sprawie wysokość odszkodowania i kosztów napraw została obliczona według cen z III kwartału 2024r., zatem Sąd uznał, że ustawowe odsetki za opóźnienie co do pierwotnego żądania pozwu winny zostać zasądzone od dnia następnego po doręczeniu stronie pozwanej opinii biegłego sądowego W. P., gdyż powyższa opinia wskazywała na sposób naprawienia szkody, a jednocześnie określała wysokość należnego powodowi odszkodowania. Natomiast w zakresie rozszerzonego w piśmie z dnia 3 grudnia 2024r. żądania pozwu ustawowe odsetki za opóźnienie zasądzono dnia następnego po doręczeniu pozwanej pisma procesowego zawierającego powyższe żądanie. W pozostałym zakresie Sąd oddalił żądanie odnośnie ustawowych odsetek za opóźnienie.

Mając powyższe ustalenia i rozważania na względzie na podstawie art. 144 § 1 i 2, 145 ustawy Prawo geologiczne i górnicze z 2011r. w związku art. 435 k.c. oraz art. 481 § 1 k.c. orzeczono jak w sentencji.

Strony były reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników. O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i § 2 pkt 6, § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2018.265).

Zgodnie z art. 96 ust. pkt 12 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005r. (Dz.U.2023.1144 t.j.) strona dochodząca naprawienia szkód spowodowanych ruchem zakładu górniczego, nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. Mając powyższe na względzie, na podstawie art 113 ust. 1 ustawy o kosztach w sprawach cywilnych – Sąd nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gliwicach kwotę 10.925,00 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych obejmujących opłatę sądową.

Gliwice, dnia 8 maja 2025r.

SSO Katarzyna Banko

.