Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2024 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Wojciech Hajduk

po rozpoznaniu w dniu 30 września 2024 roku w Gliwicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. C.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w K.

o naprawienie szkody

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 760.460,08zł (siedemset sześćdziesiąt tysięcy czterysta sześćdziesiąt złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

-od kwoty 514.460zł (pięćset czternaści tysięcy czterysta sześćdziesiąt złotych) od dnia 31 stycznia 2024r. do dnia 19 marca 2024r.

-od kwoty 760.460,08zł (siedemset sześćdziesiąt tysięcy czterysta sześćdziesiąt złotych) od dnia 20 marca 2024r.,

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 10.800zł (dziesięć tysięcy osiemset złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku

3.  nakazuje pobranie od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach kwoty 42.825,86zł (czterdzieści dwa tysiące osiemset dwadzieścia pięć złotych 86/100) nieuiszczonych kosztów sądowych

SSO Wojciech Hajduk

ICgg1/23 UZASADNIENIE

Powódka M. C. w ostatecznie sprecyzowanym żądaniu wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) kwoty 760.460,08 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 514.460złotych od dnia wytoczenia powództwa do dnia jego modyfikacji (4.03.2024) i od kwoty 760.460,08zł od dnia rozszerzenia żądania (4.03.0204) [pozew oraz pismo powoda z 1.03.2024 k-240]. W uzasadnieniu wskazała, że żądanej kwoty dochodzi tytułem odszkodowania za spowodowane działalnością eksploatacyjną szkody w budynku mieszkalnym w tym jego wychylenia, uszkodzeń nawierzchni utwardzonej kostką brukową. Na żądaną ostatecznie kwotę składają się ustalone w toku postępowania: wartość techniczna budynku mieszkalnego oraz koszty naprawy nawierzchni.

Pozwana w odpowiedzi wniosła o oddalenie powództwa oraz obciążenie powódki kosztami postępowania. W uzasadnieniu wskazała, że przyznaje, że nieruchomość powodów znajduje się w obszarze oddziaływań eksploatacyjnych. W toku postepowania ugodowego powódka miała przedłożyć analizę techniczno-ekonomiczną, czego nie uczyniła. Kwestionuje roszczenia co do wysokości oraz zasadność żądanych odsetek.

USTALENIA FAKTYCZNE

Powódka sjest właścicielką nieruchomości położonej w R. – przy ul (...), zabudowanej budynkiem mieszkalnym wolnostojącym oddanym do użytkowania w 2006r, niepodpiwniczonym, zaprojektowanym dla terenu III kategorii górniczej (odpis księgi wieczystej (...) k. 6-11; opinia biegłej z zakresu budownictwa, szkód górniczych, kosztorysowania R. Ż. k-156-210).) Nieruchomość znajduje się na obszarze objętym wpływami działalności eksploatacyjnej pozwanej (okoliczność niesporna). W styczniu 2014r. strony zawarły ugodę obejmującą naprawę szkód górniczych w nieruchomości powódki w postaci spękań ścian, tynków, deformacji podłóg, wychylenia betonowych elementów ogrodzenia i deformacji bramy i furtki. Ugodę wykonano (ugoda k-130-131, zlecenia wypłaty k-131v-132). Od tamtego czasu wystąpiły kolejne szkody górnicze w budynku mieszkalnym w postaci wychylenia od pionu o wartości 35,24mm/m dla narożników zewnętrznych, 37,99mm/m posadzki parteru, przy czym pochylenie posadzki w stosunku do narożników zewnętrznych ma przeciwny zwrot. Świadczy to o deformacji bryły budynku i utracie granicznego stanu użytkowalności, co klasyfikuje budynek do złego stanu technicznego i wypłaty jednorazowego odszkodowania. Dla mieszkańców powoduje to dużą uciążliwość w użytkowaniu. Rektyfikacja budynku jest wykluczona z uwagi na ciągle prowadzoną działalność eksploatacyjną, która spowodowałaby jego ponowne wychylenie w przyszłości. Uszkodzeniu uległa również utwardzona nawierzchnia z kostki betonowej, co wymaga rozbiórki tej kostki uzupełnienia w miejscach obniżenia i wykonania nowej nawierzchni z kostki, przy wykorzystaniu odzyskanej w 80%.

Stopień zużycia budynku na datę ujawnienia szkody (2020r.) wynosi 17,38% zaś na 2024r. wyniósł 20,03%. Wartość techniczna tj. wartość odtworzeniowa pomniejszona o stopień zużycia wraz kosztami naprawy powierzchni przylegającej do budynku wynosi 766.166,59zł [opinia biegłej z zakresu budownictwa, szkód górniczych, kosztorysowania R. Ż. k-156-210, opinia uzupełniająca k-251-254 ]

Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o opinię biegłej z zakresu budownictwa, szkód górniczych, kosztorysowania R. Ż..

Opinia biegłej w istocie nie była kwestionowana. Ustalenia stopnień zużycia technicznego budynku biegła przyjęła dwa warianty , w pierwszym wzięła pod uwagę jedynie zużycie techniczne materiałów zaś w drugim zużycie techniczne całości nakładów. W ocenie Sądu zużyciu ulegają obiekty budowlane w całości, a nie wyłącznie materiały (w tym zakresie podzielono pogląd wyrażony przez SA w Katowicach w wyroku z 23.04.2021 VACa 143/19). Zastosowano więc wariant drugi.

Biegła wyliczyła wariantowo również wysokość jednorazowego odszkodowania:

-w pierwszym wariancie przyjęła wartość techniczną budynku mieszkalnego z uwzględnieniem stopnia zużycia na 2020r . [tj. rok zgłoszenia szkody], gdzie zużycie naturalne wynosiło 17,38 % oraz w drugim wariancie zużycie to wyliczyła na czas sporządzenia opinii tj. 2024r. i określiła je na 20,03%. Sąd podzielił pierwszy wariant uznając, że upływ czasu pomiędzy dniem wyrządzenia szkody, a chwilą wyrokowania nie może działać na korzyć sprawcy szkody, dla którego opłacalne byłoby zwlekanie z ustaleniem rozmiarów szkody i wypłatą odszkodowania [min. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2015 r., sygn.. akt V CSK 708/14, wyroki SA w Katowicach w sprawach VCa 453/21 i VCa 143/19].

Pozwana w piśmie z dnia 26.02.2024 zakwestionowała wariant wyliczenia szkody na 2020r. Okoliczność te omówiono powyżej. Zakwestionowała również wariant, w którym biegła wyliczyła wartość odtworzeniową przy uwzględnieniu stopnia zużycia odniesionego wyłącznie do materiałów. W tym zakresie podzielono stanowisko pozwanej uznając, że określenie stopnia zużycia budynku powinno odnosić się do budynku jako całości, a nie tylko do substancji materiałów budowlanych. Ocena taka nie wykracza poza ramy wyznaczone kompetencjami biegłych, gdyż opiera się jedynie na zasadach logicznego wnioskowania, których stosowanie nie wymaga wiadomości specjalnych [podzielono pogląd wyrażony w uzasadnieniu wyroku SA w Katowicach z 23.04.2021r. sygn. VAca 143/19].

Ponadto pozwana wskazała, że biegła nie wyjaśniła co się składa na pozycję obsługi technicznej i nie określiła sposobu jej wyliczenia. Wątpliwości te biegła omówiłą w opinii uzupełniającej z dnia 13.05.2024r. podając szczegółowe informacje na ten temat [k-251-254]. Opinia uzupełniająca nie była kwestionowana. Sąd podzielił opinię biegłej jako rzetelnie i jasno opisującej wartość nieruchomości powodów wraz z czynnikami wpływającymi na ustalenie tej wartości.

Powódka rozszerzając powództwo w piśmie z dnia 24.05.2023r. domagała się zasądzenia kwoty wyższej wynikającej z wariantu zakładającego stopień zużycia technicznego na 2020r. domagając się kwoty 760.460,08zł

ROZWAŻANIA PRAWNE

Zgodnie z art. 145 Pr. geologicznego i górniczego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do naprawiania szkód, o których mowa w art. 144 ust. 1 i 2 Pr. g.g. (spowodowanych ruchem zakładu górniczego), stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.). Pozwana odpowiada zatem na zasadzie ryzyka (art. 435 K.c. w zw. z art. 145 Pr. g.g.), czyli niezależnie od winy oraz za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (art. 361 par. 1 K.c. w zw. z art. 145 Pr. g.g.). W myśl art. 363 § 1 K.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże, gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Żądnie zasądzenia odszkodowania jest w świetle powyższego uzasadnione w całości. Po pierwsze uprawnienie wyboru naprawienia szkody należy do poszkodowanego, po drugie przywrócenie stanu poprzedniego jest ekonomicznie nieopłacalne. Za uzasadnione należy uznać żądnie odszkodowania w wysokości uwzględniającej: wartości technicznej budynku [odtworzeniową pomniejszoną o stopień zużycia materiałów i pozostałych nakładów na chwilę zgłoszenia szkody 2020r.]

W związku z powyższym na zasadzie art. 148 ¹§1kpc rozpoznano sprawę na posiedzeniu niejawnym i w pkt 1 na mocy art. 415kc w zw. z 363§1i2 kc w zw. z art. 145 prawa geologicznego i górniczego zasądzono od pozwanej na rzecz powodów kwotę 760.460,08zł. O odsetkach od zasądzonej kwoty orzeczono w oparciu o przepis art. 481 K.c. Zasądzono je zgodnie z żądaniem od kwoty 514.460złotych od dnia wytoczenia powództwa do dnia jego modyfikacji (19.03.2024 dnia doręczenia odpisu pisma rozszerzającego powództwo z 1.03.2024r.) i od kwoty 760.460,08zł od dnia następnego po doręczeniu pozwanej pisma powódki z 1.03.2024r. rozszerzającego żądanie tj. od 20.03.2023 r. Pozwany pozostawał w opóźnieniu co do kwoty 514.460zł stanowiącej pierwotne żądanie powodów od dnia następnego po doręczenie odpisu pozwu.

W pkt 2 zasądzono od pozwanej na rzecz powódki kwotę 10.800zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, w pkt 3 nakazano pobranie od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa SO w Gliwicach kwotę nieuiszczonych kosztów sądowych w kwocie 38.024zł opłaty od pozwu (uwzględnionego żądania) oraz kwotę 4.801,86zł tytułem wydatków na wynagrodzenie biegłej uwzględniając uiszczoną zaliczkę w kwocie 4.000zł.