Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2018 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Monika Muszko-Adamczak
Protokolant:	stażysta Małgorzata Spendel

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2018 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa J. M.

przeciwko Skarbowi Państwa - (...)

o zapłatę

1.  powództwo oddala;

2.  nakazuje wypłacić ze Skarbu Państwa kasa Sądu Okręgowego w Gliwicach adwokatowi K. K. wynagrodzenie w kwocie 3600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) oraz 23 % VAT tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
z urzędu powodowi;

3.  odstępuje od obciążania powoda kosztami postępowania.

SSO Monika Muszko-Adamczak

Sygn. akt I C 183/17

UZASADNIENIE

Powód J. M. wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa – (...) kwoty 100.000 zł tytułem odszkodowania. Uzasadniając podał, iż dochodzona kwota jest kwotą odpowiadającą szkodzie, której doznał na skutek opieszałości, jakiej dopuścił się pozwany. Podniósł, iż sprawa prowadzona na skutek wniesionego przez niego zażalenia rozpoznawana była przez 4 miesiące. Jednocześnie wskazał, iż wyliczenia szkody dokonał mając na uwadze uszczerbek finansowy, którego doznał na skutek działań sądu.

Pozwany w odpowiedzi na pozew (k. 41 akt) wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu pozwany zakwestionował zarówno samo wystąpienie, jak i wysokość szkody, którą w związku z opisanymi w pozwie zachowaniami funkcjonariuszy pozwanego miał ponieść powód oraz istnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy jakimkolwiek działaniem, względnie zaniechaniem pozwanego, a rzekomą szkodą powoda.

W toku postępowania strony podtrzymały zajęte stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Rejonowego (...) z dnia 7 maja 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt III K 86/15 powód został skazany za czyny z art. 278 § 1kk w zw. z art. 64 § 1 kk na karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat próby.

/ wyrok SR (...) z dnia 7.05.2015r. k. 49-50/

Na skutek postępowania wykonawczego Sąd Rejonowy (...) zarządził wykonanie kary zawieszonej. W dniu 22 listopada 2016 roku powód złożył do Sądu Okręgowego (...) pismo datowane na dzień 21 listopada 2016 roku (pieczątka Aresztu Śledczego w G.) zatytułowane „zażalenie na odwieszenie wyroków (..)”

/ zażalenie powoda k. 51-52/

Zażalenie powoda zostało przesłane do Sądu Rejonowego (...). Prawomocnym zarządzeniem Prezesa Sądu Rejonowego (...) z dnia 6 marca 2017 roku (sygn. akt XIII Ko 320/16) odmówiono przyjęcia środka zaskarżenia z uwagi na uchybienie terminowi do jego złożenia - na podstawie art. 429 § 1 kpk. Powód pomimo pouczenia nie złożył zażalenia na to zarządzenie.

/ pokwitowanie odbioru k. 53, zarządzenie z 6.3.2017r. k.54/

Powód wskazuje, iż domaga się odszkodowania za opieszałość Sądu, a szkoda jakiej doznał polega na tym, że musiał „odsiedzieć” całe 2 lata. Jeśli dostałby odpowiedź z Sądu wcześniej to, jego zdaniem, mógłby dalej działać w systemie prawnym. Uważa, że gdyby nie spóźnił się z zażaleniem, to jego wyrok byłby ponownie zawieszony.

/ przesłuchanie powoda k. 94-95 i zapis z dysku w systemie audio-video k.96 /

Powyższy sta faktyczny ustalono na postawie powołanych wyżej dowodów. Sąd uznał, że wiarygodność przedłożonych dokumentów nie budziła wątpliwości; ich prawdziwość nie była podważana. Odnośnie dowodu z przesłuchania powoda Sąd dał mu wiarę w zakresie zgodnym z ustalonym stanem faktycznym.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe Sąd uznał za wystarczające do merytorycznego rozpoznania sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Powód domagał się odszkodowania w kwocie 100.000 zł tytułem poniesionej przez niego szkody wskutek opieszałości Sądu. Mając na uwadze stanowisko pozwanego wyrażone w pozwie oraz w trakcie przesłuchania należy przyjąć, że swoje roszczenie opiera on na art. 417 k.c.

Przepis art. 417 k.c. przewiduje odpowiedzialność odszkodowawczą za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, zdefiniowanym jako „niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej". Dla określenia odpowiedzialności odszkodowawczej władz publicznych, obok zdarzenia sprawczego, konieczne jest ustalenie pozostałych przesłanek odpowiedzialności deliktowej, a więc szkody i związku przyczynowego.

W świetle ustalonego wyżej stanu faktycznego nie sposób uznać, jakoby doszło do szkody w majątku powoda będącej przesłanką przyznania mu odszkodowania zgodnie z art. 417 k.c. Stosownie zaś do utrwalonej linii orzeczniczej, samo stwierdzenie bezprawności działania funkcjonariuszy Skarbu Państwa nie powoduje powstania obowiązku odszkodowawczego przy braku szkody (wyrok SN z dnia 27 sierpnia 2008 r., II CSK 132/08, LEX nr 465603).

Zauważyć należy, iż powód nie wykazał, aby wskutek działania pozwanego poniósł jakąkolwiek szkodę. Sąd podziela stanowisko wyrażone w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8.12.2016r. (I ACa 656/16), że brak wykazania przesłankowo odpowiedzialności Skarbu Państwa w postaci szkody osobowej lub majątkowej czyni bezprzedmiotowym rozważania czy długotrwałość postępowań karnych świadczy o bezprawnym wykonywaniu władzy publicznej.

Ponadto podkreślić należy, iż powód w żaden sposób nie wykazał wymaganej przesłanki zaistnienia związku przyczynowego pomiędzy ewentualną szkodą, a bezprawnością działania pozwanego.

Zgodnie z teorią przyczynowości adekwatnej, związek przyczynowy zachodzi tylko wtedy gdy w zestawie wszystkich przyczyn i skutków mamy do czynienia jedynie z takimi przyczynami, które normalnie powodują określone skutki. Nie wystarczy więc stwierdzenie istnienia związku przyczynowego jako takiego, wymagane bowiem jest stwierdzenie, że chodzi o następstwo normalne.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że związek przyczynowy jest kategorią obiektywną i należy go pojmować jako obiektywne powiązanie ze sobą zjawiska nazwanego "przyczyną" ze zjawiskiem określonym jako "skutek". Ustawodawca wprowadzając w art. 361 § 1 k.c. dla potrzeb odpowiedzialności cywilnej ograniczenie odpowiedzialności tylko za normalne (typowe, występujące zazwyczaj) następstwa działania lub zaniechania, z których szkoda wynikła, nie wprowadza pojęcia związku przyczynowego w rozumieniu prawnym, odmiennego od istniejącego w rzeczywistości. Ogranicza tylko odpowiedzialność do wskazanych w przepisie normalnych (adekwatnych) następstw. Istnienie związku przyczynowego jako zjawiska obiektywnego jest determinowane określonymi okolicznościami faktycznymi konkretnej sprawy i dlatego istnienie związku przyczynowego bada się w okolicznościach faktycznych określonej sprawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2011 r. wydany w sprawie I CSK 475/10). Co do ustalenia szkody i związku przyczynowego, podkreśla się w piśmiennictwie, że nie wystarczy dość abstrakcyjna możliwość uzyskania utraconych korzyści, a trzeba ściśle przestrzegać reguł związanych z ustaleniem adekwatnego związku przyczynowego, prawnie relewantnych dla określenia, że odszkodowanie jest należne, i jego rozmiar

Na marginesie wskazać należy, iż zażalenie powoda nie zostało rozpoznane merytorycznie z uwagi na uchybienie przez niego terminu do jego złożenia. Natomiast czas oczekiwania na rozpoznanie sprawy nie miał znaczenia dla ostatecznego wyniku sprawy, która nie mogła zostać rozpoznana merytorycznie z przyczyn zawonionych przez powoda (złożenie zażalenia po terminie). Powód, pomimo pouczenia nie złożył zażalenia na zarządzenie omawiające przyjecie środka zaskarżenia.

Mając na uwadze przedstawioną powyżej argumentacje należało uznać, iż powód nie udowodnił przesłanek uzasadniających przyznanie mu odszkodowania na podstawie art. 417 k.p.c., co implikowało oddalenie powództwa.

Jednocześnie przyznano adwokatowi K. K. od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gliwicach wynagrodzenie w kwocie 3600 zł podwyższonej o stawkę podatku od towarów i usług, za reprezentowanie powoda w postępowaniu jako pełnomocnik z urzędu. Na mocy art. 102 kpc odstąpiono od obciążania powoda kosztami postępowania z uwagi na jego trudną sytuację materialną i brak dochodów.