Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 listopada 2015r.

Sąd Rejonowy Sąd Pracy w Z.

w składzie:

Przewodniczący: SSR Agata Leks – Wątroba

Ławnicy:

Protokolant: Renata Puchała

po rozpoznaniu w dniu27 października2015r. w Z.

sprawy z powództwa Elżbiety P.

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o wynagrodzenie, premię, ekwiwalent za urlop

1)  zasądza od pozwanego (powoda wzajemnego) Wojewódzkiego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. rzecz powódki (pozwanej wzajemnej) E. P. kwoty brutto:

-

5.332zł (pięć tysięcy trzysta trzydzieści dwa złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 1 grudnia 2012r. do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za miesiąc listopad 2012r.,

-

5.332zł (pięć tysięcy trzysta trzydzieści dwa złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 1 stycznia 2013r. do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za miesiąc grudzień 2012r.,

-

5.332zł (pięć tysięcy trzysta trzydzieści dwa złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lutego 2013r. do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za miesiąc styczeń 2013r.,

-

5.332zł (pięć tysięcy trzysta trzydzieści dwa złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 1 marca 2013r. do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za miesiąc luty 2013r.,

-

5.332zł (pięć tysięcy trzysta trzydzieści dwa złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 1 kwietnia 2013r. do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za miesiąc marzec 2013r.,

2) zasądza od pozwanego (powoda wzajemnego) na rzecz powódki (pozwanej wzajemnej) kwotę 9.430,56zł (dziewięć tysięcy czterysta trzydzieści złotych 56/100) z ustawowymi odsetkami od dnia 1 kwietnia 2013r. do dnia zapłaty tytułem ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy;

3) zasądza od pozwanego (powoda wzajemnego) na rzecz powódki (pozwanej wzajemnej) kwotę 1.505zł (jeden tysiąc pięćset pięć złotych) tytułem zwrotu części kosztów zastępstwa procesowego;

4) oddala powództwo w pozostałej części;

5) ustala opłatę od pozwu na kwotę 1.804zł (jeden tysiąc osiemset cztery złotych);

6) nakazuje pobrać od pozwanego (powoda wzajemnego) na rzecz Skarbu Państwa (kasa tut. Sądu) kwotę 2.439zł (dwa tysiące czterysta trzydzieści dziewięć złotych) tytułem części kosztów postępowania;

7) zasądza od powódki (pozwanej wzajemnej) na rzecz pozwanego (powoda wzajemnego) kwotę 295zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych) tytułem zwrotu części kosztów zastępstwa procesowego;

8) nakazuje pobrać od powódki (pozwanej wzajemnej) na rzecz Skarbu Państwa (kasa tut. Sądu) kwotę 478zł (czterysta siedemdziesiąt osiem złotych) tytułem części kosztów postępowania;

9) nadaje wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty brutto 5.332zł (pięć tysięcy trzysta trzydzieści dwa złotych).

Sygn. akt IV P 372/13

UZASADNIENIE

Powódka E. P. złożyła pozew przeciwko Wojewódzkiemu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. o zapłatę wynagrodzenia i ekwiwalentu za urlop.

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, iż od miesiąca listopada 2012r. do kwietnia 2013r., nie otrzymała wynagrodzenia za przyczyn zawinionych przez pozwanego. Nadto pozwany zalega powódce z zapłatą ekwiwalentu za urlop za lata 2010 – 2013.

Pozwany Wojewódzki (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. wniósł o oddalenie powództwa i złożył powództwo wzajemne.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, iż z dokumentów wynika, że powódka była uprawiona do wynagrodzenia zasadniczego w wysokości 3000zł, dodatku funkcyjnego w wysokości 380zł oraz premii w wysokości do 40%. Natomiast powódka przelewała co miesiąc na swoje konto kwotę większą o 600zł tytułem dodatku stażowego. Jednak z dokumentów nie wynika, aby powódka była uprawniona.

W związku z tym powódka nadpłaciła sobie kwotę 49.543,91zł (dodatek stażowy oraz premia bez akceptacji prezesa). Nadto odnośnie ekwiwalentu za urlop powódka wykorzystała część urlopu wypoczynkowego, dlatego żądanie wypłaty ekwiwalentu powinno zostać proporcjonalnie obniżone.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka (pozwana wzajemna) była zatrudniona w Wojewódzkim (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. od dnia 1 kwietnia 1990r. do dnia 30 kwietnia 2013r. w pełnym wymiarze czasu pracy, ostatnio na stanowisku Dyrektora Oddziału w Z.. Stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę w trybie określonym w art. 55 § 1 ¹ k.p.

W pozwie z dnia 28.08.2013r. powódka dochodzi z tytułu wynagrodzenia kwoty 19.900,00zł brutto oraz 6.760,00zł brutto z tytułu premii za okres od 1 listopada 2012r. do 31 marca 2013r.

Z załączonych do pozwu list płac za miesiące: luty, marzec, maj, lipiec i październik 2012r. oraz grudzień, listopad, wrzesień, lipiec, czerwiec, kwiecień, styczeń 2011r. – samodzielnie sporządzonych przez powódkę – wynikają następujące składniki wynagrodzenia (wg listy płac nr 10/12 – k. 14):

- płaca zasadnicza – w kwocie 3.000,00zł

- dodatek funkcyjny – w kwocie 380,00zł

- dodatek stażowy – w kwocie 600,00zł (wyliczony jako 20% od płacy zasadniczej)

- premia regulaminowa – w kwocie 1.352,00zł (w wysokości 40% od podstawy stanowiącej sumę płacy zasadniczej i dodatku funkcyjnego).

Zgodnie z art. 77 ² § 5 k.p. do regulaminu wynagradzania mają odpowiednie zastosowanie niektóre przepisy dotyczące układów zbiorowych pracy, w tym również art. 241 ¹³ gwarantujący automatyzm zastępowania umówionych warunków pracy – z mocy samego prawa – regulacjami korzystniejszymi dla pracowników, natomiast w przypadku wprowadzenia rozwiązań mniej korzystnych konieczność wypowiedzenia dotychczasowych warunków. W razie zaniechania tej czynności będą miały nadal zastosowanie przepisy poprzedniego regulaminu lub zakładowego układu zbiorowego pracy.

W toku sprawy zostało ustalone w sposób nie budzący wątpliwości, że dodatek stażowy jako składnik wynagrodzenia był powódce wypłacany „przez pierwszych kilka lat” (k. 204), natomiast „późniejszy regulamin nie przewiduje wypłat dodatku stażowego obligatoryjnie” (k. 204). Z zeznań kolejnego świadka – prezesa spółki w latach 2012 – 2014 również wynika, że dodatek stażowy był wypłacany, chociaż nie wiadomo w jakim to było okresie, a ponadto nie wiadomo czy wypowiadano pracownikom umowy o pracę w tej części (k. 250). Na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy można stwierdzić, iż zmiana w układzie zbiorowym lub regulaminie wynagradzania dotycząca pozbawienia powódki dodatku stażowego nie została dokonana w drodze porozumienia stron bądź w drodze wypowiedzenia warunków pracy i płacy przez pracodawcę.

Wbrew twierdzeniom świadka G. O. (k. 204) w Kodeksie pracy nie ma przepisów, które wskazywałyby na uprawnienia pracownicze związane z długoletnią pracą w zakresie uprawnień do wynagrodzenia.

Z mocy prawa jako obowiązkowy składnik wynagrodzenia dodatek stażowy (dodatek za wysługę lat) przysługuje tylko określonym grupom zawodowym np. pracownikom służby zdrowia, zawodowym żołnierzom. W pozostałych przypadkach dodatek stażowy jest nieobowiązkowy i zależy wyłącznie od pracodawcy. Szczegółowo określone w przepisach wewnętrznych obowiązujących u pracodawcy (w układzie zbiorowym lub regulaminie wynagradzania) zasady przyznawania i wypłacania dodatku stażowego są wiążące dla pracodawcy i nie mogą być jednostronnie zmienione na niekorzyść pracownika.

Dodatek za staż pracy, jeżeli jest ustalany, to zwykle jako odsetek nie wyższy niż 20% minimalnego (we wcześniejszym okresie najniższego) wynagrodzenia lub stawki wynagrodzenia zasadniczego pracownika. Okres zatrudnienia od którego zależy dodatek może uwzględniać zatrudnienie wyłącznie u danego pracodawcy, może również obejmować okres zatrudnienia w innych zakładach. Regulacje wewnętrzne określają również procentowy wzrost dodatku za każdy następny rok pracy, aż do osiągnięcia górnego pułapu (np. 20%).

Na podstawie dostępnej w aktach sprawy dokumentacji nie istnieje możliwość oceny prawidłowości obliczania przez powódkę w listach płac dodatku stażowego, jako 20% od płacy zasadniczej. Zgodnie z obowiązującym, a nie załączonym do akt, regulacjami w zakresie zasad naliczania i wypłacania dodatku stażowego –podstawą ustalania dodatku za wysługę lat niekoniecznie musiała stanowić płaca zasadnicza, a procentowy odsetek również mógł nie przysługiwać w wysokości określonej przez powódkę (np. za okresy niezdolności do pracy w skutek choroby).

Premia w wysokości 40% wynika z umowy z dnia 15 września 1991r. (akta osobowe), zgodnie z którą na czas określony 3 m-ce od 15.09.1991r.) powierzono powódce obowiązki p.o. dyrektora oddziału w Z.. Z umowy wynika ponadto, że „w czasie trwania umowy o pracę obywatelka będzie otrzymywała wynagrodzenie w sposób i na warunkach przewidzianych tabela płac prac. na stan. nierobotn., a mianowicie:

1)  Stawka płacy zasadniczej 1 000 000 + 300 000

2)  Grupa i stawka dodatku funkcyjnego …………………………..

3)  Premie i dodatki na zasadach i warunkach określonych w przepisach o wynagrodzeniu, układzie zbiorowym pracy 40% premii”.

Z dniem 1 grudnia 1991r. powierzono powódce obowiązki dyrektora oddziału Z. i przyznano „płacę zasadniczą VIII gr 1 330 00 + I gr dodatku funkcyjnego 350 000.

Pozostałe warunki umowy o pracę pozostają bez zmian”.

Zdaniem Sądu późniejsze aneksy do umowy, a w szczególności aneks z dnia 26.09.1995r., znak (...)/157/95 określający należną powódce premię: „premia regulaminowa od 0 – 40%” nie jest wypowiedzeniem zmieniającym. Z przykładowych orzeczeń Sądu Najwyższego wynika:

- zmiana regulaminu premiowania polegająca na zmianie podstawy obliczania premii lub wyprowadzeniu nowych przesłanek warunkujących nabycie prawa lub określających jej wysokość wymaga wypowiedzenia zmieniającego (ar. 42 § 1 k.p.) jeżeli prawo do premii wynika z umowy o pracę – wyrok Sądu Najwyższego z 13 grudnia 1996r. I PKN 35/96, OSNP 1997/15/267.

- jeżeli prawo pracownika wynika z umowy o pracę to niekorzystna zmiana regulaminu premiowania może nastąpić tylko za jego zgodą wyrażoną w porozumieniu zmieniającym umowę lub w drodze wypowiedzenia warunków płacy – wyrok z 19 grudnia 1996r., I PKN 23/96, OSNP 1997/15/270.

- przepisy regulaminu premiowania (wynagradzania) nie mają zastosowania, jeżeli prawo do premii i jej wysokości zostały dla pracownika określone koryguje w umowie o pracę.

Lista płac jest dowodem księgowym stanowiącym podstawę ujęcia wynagrodzeń ze stosunku pracy w księgach rachunkowych. Pozwala na wykazanie zobowiązań jednostki wobec pracowników z tytułu wynagrodzeń i obciążenie kosztów działalności równowartością wynagrodzeń. Na podstawie § 8 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz. U. Nr 62, poz. 286 z późn. zm.) – pracodawca ma obowiązek prowadzenia imiennej karty wypłaconego wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą.

Ponadto przepisy podatkowe zobowiązują podatników wypłacających należności ze stosunku pracy do prowadzenia imiennych kart przychodów i rozchodów – rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2002r. w sprawie prowadzenia kart przychodów (Dz. U. Nr 219, poz. 1839).

Na podstawie dokumentacji płacowej, a zwłaszcza listy płac, karty wynagrodzenia oraz innych dokumentów, następuje ustalenie podstawy wymiaru emerytury i renty (druk ZUS Rp-7). Tego rodzaju dokumenty pracodawca, zgodnie z ustawą emerytalną, ma obowiązek przechowywać przez 50 lat licząc od dnia zakończenia przez ubezpieczonego pracy. Poprawność wyliczeń wynagrodzeń powinny szczegółowo weryfikować komórki kontroli działające wewnątrz danej instytucji, choćby z uwagi na fakt, że zasadność i poprawność wyliczeń wynagrodzeń pracowników podlega kontroli przez Państwową Inspekcję Pracy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Urząd Skarbowy.

Z zeznań powódki wynika, że listy płac podpisywał prezes, który przyjeżdżał w tym celu do oddziału kierowanego przez powódkę, lub też sama powódka składała listy płac u księgowej w siedzibie firmy w K. (k. 258).

Z zeznań T. K. (k. 250) wynika, iż „[…] Główna księgowa rozliczała oddziały. Jeżeli były jakieś nieprawidłowości to uzgadniała to z oddziałem”.

W tej sytuacji za niewiarygodne należy uznać twierdzenie pozwanej, że powódka świadomie i umyślnie zawyżała wysokość należnego jej wynagrodzenia poprzez wypłatę dodatkowych składników wynagrodzenia (premii i dodatku stażowego) przez okres kilku lat, a służby księgowe pozwanej nie stwierdziły żadnych nieprawidłowości w tym zakresie).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o akta osobowe, zeznania świadków J. G. (k. 141 – odwrót), A. R. (k. 142 akt), M. O. (k. 176 – odwrót akt), I. D. (k. 177 akt), I. P. (k. 177 – odwrót akt, G. O. (k. 204 akt), T. K. (k. 249 akt) oraz powódki (pozwanej wzajemnej) E. P. (k. 258 akt).

Sąd dał im wiarę, z tym, iż świadkowie strony pozwanej (powoda wzajemnego) w sprawach spornych zasłaniali się brakiem pamięci lub też tak jak świadek M. O. zeznał, iż przez ostatnie 2 lata leczył się psychiatrycznie i ma zaburzenia somatyczne. Nadto Sąd oparł się w swoich ustaleniach na opinii biegłej E. K., uznając opinię za wyczerpującą.

Sąd zważył, co następuje:

Na podstawie znajdującej się w aktach sprawy dokumentacji zdaniem Sądu składniki wyszczególnione w sporządzonych przez powódkę (pozwaną wzajemną) listach płac za okres od dnia 1 listopada 2012r. do dnia 31 marca 2013r. i dołączonych do pisma powódki z dnia 30 marca 2015r. – są powódce należne:

- płaca zasadnicza w wysokości 3.000,00zł brutto od dnia 01.07.2009r.

- dodatek funkcyjny w wysokości 380,00zł brutto od dnia 01.04.2000r.

- premia w wysokości 40% od dnia 15.09.1991r. – na podstawie umowy o pracę z dnia 15.09.1991r.

- dodatek stażowy.

Premię w wysokości 40%, zdaniem Sądu, powódka ma zagwarantowaną w umowie o pracę z dnia 15.09.1991r. i aneks z dnia 26.09.1995r. nie stanowił, jak utrzymuje pozwana (powódka wzajemna), wypowiedzenia zmieniającego.

W aktach sprawy nie znajduje się zakładowy układ zbiorowy pracy lub regulamin wynagradzania obowiązujący w okresie poprzedzającym wejście w życie regulaminu z 2003r. Niekompletne listy płac dotyczące powódki za 2011 i 2012 rok (k. 114 – 125) zostały zatwierdzone do wypłaty przez Prezesa Zarządu. W każdym przypadku powódka wyszczególniała kwotę premii w wysokości 1352,00zł jako 40% od sumy płacy zasadniczej i dodatku funkcyjnego.

Analogicznie dodatek stażowy jako składnik wynagrodzenia powódka wykazywała w każdej liście płac od stycznia 2010r. w wysokości 600,00zł. Na znajdujących się w aktach sprawy listach płac z 2011r. i 2012r. dodatek stażowy w wysokości 600,00zł został zatwierdzony jako składnik wynagrodzenia do wypłaty przez Prezesa Spółki.

W aktach sprawy nie ma wewnątrzzakładowych regulacji prawnych dotyczących zasad obliczania i wypłaty tego składnika wynagrodzenia.

Listy płac sporządzone przez powódkę (pozwaną wzajemną) na okres od dnia 1 listopada 2012r. do 31 marca 2013r. zostały prawidłowo wykonane (różnice wynikają z zaokrągleń zaliczki na podatek).

W związku z powyższym Sąd zasądził na rzecz powódki (pozwanej wzajemnej) dochodzoną pozwem kwotę wynagrodzenia.

Odnośnie ekwiwalentu za urlop powódka domagała się go w następującej ilości:

- 2010r. – 26 dni;

- 2011r. – 26 dni;

- 2012r. – 26 dni;

- 2013r. – 9 dni.

Sąd ustalił na podstawie kart urlopowych, iż powódce (pozwanej wzajemnej) pozostało jeszcze w:

- 2010r. – 1 dzień;

- 2011r. – 6 dni;

- 2012r. – 21 dni;

- 2013r. – 9 dni.

Razem pozostało powódce (pozwanej wzajemnej) 37 dni urlopu. Po przeliczeniu za 1 dzień urlopu – 254,88zł.

W pozostałej części Sąd oddalił powództwo tj. pozostałą część ekwiwalentu za urlop oraz powództwo wzajemne.

O kosztach Sąd orzekł zgodnie z przepisem art. 100 k.p.c. Koszty rozdzielono proporcjonalnie.