Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2018 r.

Sąd Okręgowy w Częstochowie VII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Aneta Łatanik (spr.)

Protokolant: Justyna Szczap

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Częstochowa Północ w Częstochowie Ewy Teodorczyk

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2018r.

sprawy Z. P. (1) syna A. i B. ur. (...) w C. oskarżonego z art. 226 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Częstochowie

z dnia 7 marca 2018 r. , sygn. akt XI K 529/17

orzeka:

1.  zmienia zaskarżony wyrok w zakresie wymiaru kary w ten sposób, że za przypisany oskarżonemu Z. P. (1) w pkt 1 czyn, na podstawie art. 226 § 1 kk w zw z art. 91 § 1 kk i art. 33 § 1 i 3 kk, wymierza karę grzywny w wysokości 70 (siedemdziesiąt) stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej w kwocie 10 (dziesięciu) złotych;

2.  uchylając pkt 3 zaskarżonego wyroku w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. B. – Kancelaria Adwokacka w C. kwotę 619, 92 złotych ( sześćset dziewiętnaście złotych dziewięćdziesiąt dwa grosze ) tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego Z. P. (1) w postępowaniu odwoławczym, przy czym kwota powyższa zawiera należny podatek VAT;

4.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania za I i II instancję obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VII Ka 563/18

UZASADNIENIE

Z. P. (1) został oskarżony o to, że:

I.  w dniu 18 marca 2016 roku w C., woj. (...) poprzez używanie słów powszechnie uznawanych za wulgarne i obelżywe w trakcie rozmowy telefonicznej znieważył funkcjonariusza publicznego A. K. – pracownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w C. podczas i w związku z wykonywaniem przez nią obowiązków służbowych

tj. o czyn z art. 226 § 1 k.k.

II.  w dniu 31 marca 2016 roku w C., woj. (...) poprzez używanie słów powszechnie uznawanych za wulgarne i obelżywe w trakcie rozmowy telefonicznej znieważył funkcjonariusza publicznego M. M. oraz A. K. pracowników Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w C. podczas i w związku z wykonywaniem przez nich obowiązków służbowych

tj. o czyn z art. 226 § 1 k.k.

III.  w dniu 13 maja 2016 roku w C., woj. (...) poprzez używanie słów powszechnie uznawanych za wulgarne i obelżywe w trakcie rozmowy telefonicznej znieważył funkcjonariusza publicznego A. K. – pracownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w C. podczas i w związku z wykonywaniem przez nią obowiązków służbowych

tj. o czyn z art. 226 § 1 k.k.

IV.  w dniu 19 lipca 2016 roku w C., poprzez używanie słów wulgarnych znieważył funkcjonariuszy policji J. K. i T. K. publicznego podczas i w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych

tj. o czyn z art. 226 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Częstochowie wyrokiem z dnia 7 marca 2018 roku wydanym w sprawie o sygn. akt IX K 529/17 orzekł:

1.  uznał oskarżonego Z. P. (1) za winnego:

a)  popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt I części wstępnej wyroku, z tą zmianą, iż przyjął, że działał on w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

b)  tego, że w dniu 31 marca 2016 roku w C. poprzez używanie słów powszechnie uznanych za wulgarne i obelżywe w trakcie rozmowy telefonicznej znieważył funkcjonariusza publicznego M. M. – pracownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w C. podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 226 § 1 k.k.;

c)  tego, że w dniu 31 marca 2016 roku w C., działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru poprzez używanie słów powszechnie uznanych za wulgarne i obelżywe w trakcie rozmowy telefonicznej znieważył funkcjonariusza publicznego A. K. – pracownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w C. podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 226 § 1 k.k. i art. 12 k.k.;

d)  popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt III części wstępnej wyroku, z tą zmianą, iż przyjął, że działał on w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, czym wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

e)  popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt IV części wstępnej wyroku wyczerpującego znamiona występku z art. 226 § 1 k.k.

i przyjął, że działał on warunkach ciągu przestępstw określonego w art. 91 § 1 k.k., na podstawie art. 226 § 1 k.k. i art. 37 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. wymierzył mu jedną karę 6 miesięcy pozbawienia wolności ;

2.  na podstawie art. 29 Ustawy prawo o adwokaturze zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu adw. K. B. wynagrodzenie w kwocie 684 plus należy podatek VAT;

3.  na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa opłatę w wysokości 120 złotych i wydatki w kwocie 832,80 zł.

Apelacje od powyższego wyroku wywiedli osobiście oskarżony Z. P. (1) oraz jego obrońca.

Oskarżony Z. P. (1) zaskarżył powyższy wyrok w całości i zarzucił mu niewłaściwe oddalenie wniosku jego obrońcy o ponowne przesłuchanie oskarżycieli posiłkowych, nieprzygotowanie właściwego urządzenia do odtwarzania nagrań dowodowych oraz nie wyjaśnienie powodów obecności policji sądowej podczas rozprawy.

Z treści pisma wynika, iż skarżący wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie.

Obrońca oskarżonego Z. P. (1) zaskarżył powyższy wyrok w całości i zarzucił mu:

- obrazę prawa materialnego poprzez przyjęcie, że oskarżony swoim zachowaniem wypełnił dyspozycję przestępstwa stypizowanego w art. 226 § 1 k.k., w sytuacji, gdy Z. P. (1) nie dopuścił się znieważenia funkcjonariusza publicznego M. M. podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych,

- obrazę prawa procesowego mającą wpływ na wydanie przedmiotowego wyroku tj. art. 6 k.p.k. poprzez naruszenie prawa do obrony oskarżonego poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrońcy Z. P. (1) w przedmiocie ponownego przesłuchania oskarżycieli posiłkowych – A. K., M. M. oraz T. K., w sytuacji, gdy ze względu na stan zdrowia Z. P. (1) nie mógł uczestniczyć w rozprawie w dniu 31 stycznia 2018 roku,

- rażącą niewspółmierność kary poprzez wymierzenie oskarżonemu nadmiernie surowej kary i nie uwzględnienie właściwości i warunków osobistych skazanego przy wymierzaniu kary, niezgodnej z dyrektywami wymiaru kary określonymi w art. 53 k.k.

W konsekwencji skarżący wniósł o:

- co do czynu określonego w pkt. II wyroku: uniewinnienie oskarżonego od czynu opisanego w pkt. II wyroku, a w konsekwencji wyeliminowanie wskazanego czynu z ciągu przestępstw.

- co do czynów określonych w pkt. I, III, IV wyroku: zmianę przedmiotowego wyroku i wymierzenie oskarżonemu kary z warunkowa zawieszeniem jej wykonania,

a z ostrożności procesowej – uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Częstochowie.

Ponadto skarżący wniósł o przeprowadzenie dowodu z wykazu spotkań Z. P. (1) z Zastępcą Prezydenta Miasta C. R. S., na okoliczność, że oskarżony wielokrotnie starał się skontaktować z Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w celu załatwienia swoich spraw, a jego zachowanie względem funkcjonariusz publicznej M. M. było spowodowane zdenerwowaniem wielokrotnymi wizytami oraz brakiem kontaktu z Dyrektor Ośrodka Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej.

Niezależnie od powyższego obrońca wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w I oraz II instancji według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Wniesione środki odwoławcze przyniosły zróżnicowane efekty procesowe. Apelacja wywiedziona przez oskarżonego była w stopniu oczywistym bezzasadna i na uwzględnienie nie zasługiwała, zaś apelacja złożona przez jego obrońcę zasługiwała częściowo na uwzględnienie doprowadzając do zmiany zaskarżony wyrok w zakresie orzeczenia o karze w ten sposób, że za przypisany oskarżonemu w pkt 1 czyn, na podstawie art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 kk i art. 33 § 1 i 3 k.k., Sąd Okręgowy wymierzył Z. P. (1) karę grzywny w wysokości 70 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej w kwocie 10 złotych.

Zanim jednak Sąd Okręgowy przystąpi do szczegółowego przedstawienia powodów, dla których wydanie orzeczenia o reformatoryjnym charakterze okazało się konieczne uważa za stosowne w pierwszej kolejności nadmienić, iż wbrew wyrażonym przez skarżących poglądom Sąd Rejonowy prawidłowo zrekonstruował stan faktyczny analizowanej sprawy i doszedł do słusznych wniosków, że Z. P. (1) dopuścił się przypisanego mu w pkt 1 zaskarżonego wyroku czynu wyczerpującego dyspozycję przepisu art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. Ustalenie tego rodzaju wynika bowiem wprost ze zgromadzonego i prawidłowo ocenionego przez Sąd Rejonowy materiału dowodowego. W szczególności za przyjętym w sprawie stanem faktycznym, potwierdzającym sprawstwo i winę oskarżonego przemawiają zeznania pokrzywdzonych A. K., M. M., J. K. i T. K., którzy zarówno w postępowaniu przygotowawczym jak i sądowym spójnie, szczegółowo, konsekwentnie oraz wiarygodnie w świetle wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego oraz prawidłowego rozumowania opisywali sposób zachowania oskarżonego wobec nich oraz przytaczali konkretną treść wypowiadanych przez niego słów, a także zabezpieczone na potrzeby analizowanej sprawy nagrania z rozmów A. K. ze Z. P. (1) i nagranie przedłożone przez J. K. na którym słychać jakich słów używał w stosunku do funkcjonariuszy policji. Nagrania są zaś bardzo dobrej jakości i stanowią niewątpliwy dowód zachowania Z. P. (1) w stosunku do pokrzywdzonych. Zresztą sam oskarżony pomimo tego, iż zaprzeczał swojemu sprawstwu i winie, potwierdził, że zachował się w sposób wskazany przez pokrzywdzonych, używając w stosunku do nich wulgaryzmów, tłumacząc przy tym jednie, iż w jego zachowaniu brak jest zawinienia, albowiem miał zostać sprowokowany do takiego zachowania przez pokrzywdzonych. Niemniej jednak, jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy, stanowisko oskarżonego nie koresponduje ani z zeznaniami A. K. ani przede wszystkim z nagraniami rozmów z nią, z których nie wynika, aby w jakikolwiek sposób miała sprowokować Z. P. (1). A. K. zachowywała się przez cały czas spokojnie i uprzejmie, tłumaczyła oskarżonemu każdorazowo, iż nie ma obiektywnej możliwości połączenia go z dyrektorką MOPS M. M.. Ponadto stanowisko oskarżonego nie współgra także z zeznaniami funkcjonariuszy Policji J. K. i T. K.. Reasumując powyższy wątek, stwierdzić z całą stanowczością należy, iż zgromadzony i prawidłowo oceniony przez Sąd Rejonowy materiał dowodowy pozwalał na dokonanie ustaleń faktycznych jednoznacznie umożliwiających pociągnięcie oskarżonego do odpowiedzialności karnej za zarzucane mu czyny.

Kontynuując wskazać również trzeba, iż bezzasadne są twierdzenia skarżących, iż Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia prawa do obrony oskarżonego poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrońcy Z. P. (1) o ponowne przesłuchanie oskarżycieli posiłkowych – A. K., M. M. oraz T. K.. Oddalenie tego wniosku nie miało wpływu na treść wydanego orzeczenia, zwłaszcza, iż na rozprawie obecny był obrońca oskarżonego, który zabezpieczał jego interesy i mógł zadawać pytania oskarżycielom posiłkowym. Oskarżony zresztą nie wskazał dlaczego jego zdaniem świadkowie powinni zostać przesłuchani w jego obecności i w jaki sposób jego prawo do obrony zostało naruszone. Podobnie jeśli chodzi o argumenty oskarżonego jakoby Sąd Rejonowy nie przygotował właściwego urządzenia do odtwarzania nagrań dowodowych i nie wyjaśnił powodów obecności policji sądowej podczas rozprawy. Oskarżony nie wnosił zastrzeżeń do jakości odtworzonych nagrań oraz nie występował z zapytaniem do Sądu dlaczego na sali rozpraw obecna jest policja sądowa.

Niezależnie jednak od powyższego nie znajduje akceptacji ze strony Sądu Okręgowego wymierzona oskarżonemu przez Sąd Rejonowy kara 6 miesięcy bezwzględnego pozbawienia wolności.

Zdaniem Sądu Okręgowego wyłącznie samoistna kara grzywny będzie adekwatna do stopnia winy i społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu przestępstwa oraz zrealizuje cele zapobiegawcze i wychowawcze które ma osiągnąć w stosunku do oskarżonego, a stawiane jej przez ustawodawcę. Ponadto kara ta będzie czynić zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości oraz stanowić wystarczającą przestrogę dla innych potencjalnych sprawców tego rodzaju przestępstw wywołując u nich refleksję nad ewentualnymi korzyściami wynikającymi z ich popełniania, a sumą ujemnych następstw związanych z grożącą za nie odpowiedzialnością karną. Co prawda oskarżony był już w przeszłości karany niemniej jednak Sąd Okręgowy nie widzi potrzeby oddziaływania na oskarżonego w kierunku zmiany jego postawy poprzez karę pozbawienia wolności.

Tłumaczenia zaś Sądu Rejonowego dlaczego w przypadku oskarżonego wyłącznie kara pozbawienia wolności spełni wszystkie cele jakie kara ma osiągnąć wobec sprawcy, bowiem „orzeczenie wobec oskarżonego kary grzywny z uwagi na fakt, iż jest rencistą i pobiera świadczenie w niskiej wysokości, nie pozwala na przyjęcie, iż będzie w stanie ponieść ciężar finansowy jakie niesie ze sobą kara grzywny, a z kolei niepełnosprawność oskarżonego czyni bezcelowym orzeczenie wobec niego kary ograniczenia wolności” są nie do zaakceptowania. Fakt, iż oskarżony jest rencistą i pobiera świadczenie w niskiej wysokości nie sprzeciwia się przecież wymierzeniu wobec jego osoby kary grzywny. W sytuacji gdy oskarżony nie wywiąże się z orzeczonej grzywny istnieje bowiem możliwość wykonania jej w formie zastępczej.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie przepisu art. 437 § 2 k.p.k. zaskarżony wyrok zmienił w sposób opisany w pkt. 1 wyroku Sądu odwoławczego i uchylając pkt 3 zaskarżonego wyroku w pozostałej części – opierając się na dyspozycji z art. 437 § 1 k.p.k. jako sprawiedliwy, odpowiadający prawu karnemu materialnemu i nie uchybiający prawu karnemu procesowemu utrzymał w mocy.

Sąd Okręgowy uwzględniając aktualną sytuację osobistą i majątkową Z. P. (1)uznał, iż nie jest możliwe uiszczenie przez niego kosztów sądowych za I i II instancję przez co zwolnił go z obowiązku ich ponoszenia obciążając nimi ostatecznie Skarb Państwa. O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.

Z kolei z uwagi, iż oskarżony korzystał w postępowaniu odwoławczym z pomocy obrońcy z urzędu, a koszty te nie zostały opłacone Sąd Okręgowy na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze z dnia 26 maja 1982 roku w zw. z § 4 ust. 1 i 3 i § 17 ust. 2 pkt. 4 i § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy oskarżonego adw. K. B. – Kancelaria Adwokacka w C. kwotę 619,92 złote tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego Z. P. (1) w postępowaniu odwoławczym, przy czym kwoty te obejmuje również należny podatek VAT.