Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 19 marca 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Olga Gornowicz-Owczarek

Sędziowie: SA Irena Piotrowska

SA Aleksandra Janas (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2018 r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi G. G.

o stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie III Cz 2102/16 Sądu Okręgowego w Gliwicach oraz w sprawie XV Co 3869/17 Sądu Rejonowego w Częstochowie na podstawie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843 ze zm.)

z udziałem Prezesa Sądu Okręgowego w Gliwicach

postanawia: oddalić skargę.

SSA Aleksandra Janas SSA Olga Gornowicz-Owczarek SSA Irena Piotrowska

Sygn. akt V S 3/18

UZASADNIENIE

G. G. w skardze na przewlekłość postępowania wniesionej w toku postępowania, o którym mowa dalej, wniósł o:

1.  stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie toczącej się pod sygnaturą akt XV Co 5029/15 Sądu Rejonowego w Częstochowie od dnia 4 maja 2016 r., oraz w sprawie pod sygnaturą akt III Cz 2102/16 Sądu Okręgowego w Gliwicach;

2.  przyznanie od Skarbu Państwa kwoty 7.500 zł,

3.  zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania wywołanego skargą.

Skarżący podniósł, że 7 dniowy termin instrukcyjny został przedłużony w sprawie do 2 lat. Zwłoka w rozpoznaniu zażalenia jest „zasługą zbiorową” obu sądów. Sąd w ocenie skarżącego procedował zbędnie, co pochłonęło czas. Zbędna reklamacja pocztowa
(I instancja), zbędne sprawdzanie pełnomocnictw Banku (II instancja) to nie jest stan bezczynności, podobnie jak „poszukiwanie akt tam gdzie ich nie ma”. Mimo braku bezczynności w sprawie zaistniała nieuzasadniona zwłoka.

Prezes Sądu Okręgowego w Gliwicach wniósł o oddalenie skargi argumentując, że wszelkie czynności były podejmowane w sprawie bezzwłocznie i prawidłowo, działania Sądu nie noszą więc znamion przewlekłości postępowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Ustawodawca w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843 ze zm. – dalej: ustawa) definiuje przewlekłość postępowania w ten sposób, że zachodzi ona wówczas, gdy postępowanie w sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, co oznacza naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd, w celu wydania rozstrzygnięcia co do istoty, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej
i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania (art. 2 ust. 2 ustawy).

Po oddaleniu pierwszej skargi G. G. na przewlekłość postępowania w dniu 4 maja 2016 r. (III S 57/16) akta sprawy zwrócono do Sądu Rejonowego w Częstochowie
w dniu 12 maja 2016 r. Ponieważ w dniu 1 grudnia 2015 r. wpłynęło zażalenie skarżącego na postanowienie Sądu Rejonowego z 16 listopada 2015 r., konieczne stało się ustalenie czy zażalenie to zostało wniesione w terminie. Wobec braku dowodu doręczenia postanowienia, Sąd Rejonowy wszczął postępowanie reklamacyjne w tym zakresie. Reklamacja została uznana za zasadną, dlatego też zarządzono ponowne doręczenie przesyłki zawierającej odpis postanowienia z dnia 16 listopada 2015 r. skarżącemu. (k.32). Po załączeniu dowodu doręczenia z dnia 15 lipca 2016 r. akta przesłano wraz z zażaleniem skarżącego Sądowi odwoławczemu – Sądowi Okręgowemu w Częstochowie, jednak wobec wyłączenia sędziów tego Sądu (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 października 2016 r.
I ACo 68/16), wyznaczono do rozpoznania sprawy Sąd Okręgowy w Gliwicach, któremu przekazano akta.

Akta sprawy Sądu Rejonowego w Częstochowie o sygn. akt XV Co 5029/15 (obecnie XV Co 3869/17) wpłynęły do III Wydziału Cywilnego Odwoławczego Sądu Okręgowego
w Gliwicach dnia 6 grudnia 2016 r. W dniu 15 grudnia 2016 r. termin posiedzenia niejawnego wyznaczono na 21 lutego 2017 r. Zarządzeniem z 22 grudnia 2016 r. zwrócono się do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Częstochowie z prośbą o niezwłoczne nadesłanie oryginałów lub uwierzytelnionych odpisów pełnomocnictw i innych dokumentów wykazujących umocowanie R. J. i I. M. do działania
w imieniu wierzyciela Banku (...) S.A. w W. w sprawie sygn. Akt Km 219/13 (złożono w aktach Kmo 204/11). Zarządzenie wykonano 23 grudnia 2016 r. Zarządzeniem z dnia 27 stycznia 2017 r. polecono ustalenie telefoniczne, czy komornik wysłał już dokumenty, o których nadesłanie był wzywany zarządzeniem z 22 grudnia 2016 r., a w wyniku negatywnej odpowiedzi polecono ponaglenie go w terminie 3 dni pod rygorem zawiadomienia organów nadzorujących pracę Komornika o niestosowaniu się do zarządzeń Sądu – zarządzenie wykonano 1 lutego 2017 r. W dniu 17 lutego 2017 r. wpłynęło do akt sprawy pismo Komornika Sądowego. Termin posiedzenia niejawnego w dniu 22 lutego 2017 r. został odroczony.

Zarządzeniem z dnia 14 marca 2017 r. zwrócono się do SR w Częstochowie o akta XII C 3729/13 (VI Ca 117/15) i XV Co 1105/14 w terminie 7 dni – wykonano 21 marca 2017 r. Zarządzeniem z dnia 21 marca 2017 r. udzielono akt XV 6777/13 do dnia 31.03.2017 r.
z prośbą o ich zwrot w tych dniach – w wypadku nie zwrócenia akt do 31 marca 2017 r. polecono monitować Wydział I Cywilny o ich zwrot – wykonano 22 marca 2017 r. Zgodnie
z zapiskiem urzędowym z 31 marca 201 r. ponaglono Wydział I Cywilny SO w Gliwicach
o zwrot akt. W dniu 4 kwietnia 2017 r. akta o sygn. XV Co 6777/13 zostały zwrócone. W dniu 5 kwietnia 2017 r. do sprawy wpłynęły akta XV Co 1105/14. Zarządzeniem z 10 kwietnia 2017 r. polecono monitować Sąd Rejonowy w Częstochowie XII Wydział Cywilny
o nadesłanie akt sprawy XII C 3729/13 (VI Ca 117/15) w terminie 7 dni pod rygorem sygnalizacji do Prezesa tego Sądu, iż nie zostało wykonane w terminie zarządzenie tut. Sądu
o nadesłanie akt sprawy – wykonano 13 kwietnia 2017 r. Zarządzeniem z 14 kwietnia 2017 r. zwrócono się do VI Wydziału Cywilnego Sądu Okręgowego w Częstochowie z prośbą
o udzielenie akt XII C 3729/13 na okres 7 dni do wglądu; akta polecono przedłożyć po uzyskaniu informacji lub z wpływem – wykonano 19 kwietnia 2017 r. Zarządzeniem z 21 kwietnia 2017 r. polecono dołączyć do akt III Cz 2102/17 pismo z 14 kwietnia 2017 r. Zarządzeniem z 11 maja 2017 r. polecono dnia 30.05.2017 r. monitować SO w Częstochowie o nadesłanie akt XII C 3729/13 do wglądu na 7 dni. Postanowieniem z 23 maja 2017 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2017 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku wierzyciela Bank (...) Spółki Akcyjnej w W. przeciwko dłużnikowi G. G.
o egzekucję świadczeń pieniężnych w przedmiocie skargi dłużnika na postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Częstochowie E. O. z dnia 20 sierpnia 2015 r. sygn. akt Km 219/13 na skutek zażalenia dłużnika na postanowienie Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 16 listopada 2015 r. sygn. akt XV Co 5029/15 postanowił uchylić zaskarżone postanowienie. Zarządzeniem z tego samego dnia polecono pilnie zwrócić akt XII C 3729/13 Sądowi Okręgowemu w Częstochowie (akta związkowe) – wykonano 23 maja 2017 r. W dniu 5 czerwca 2017 r. zarządzono odnotować uzasadnienie postanowienia z 23 maja 2017 r. (pkt 1) , a akta niezwłocznie zwrócić Sądowi Rejonowemu
w Częstochowie, z zobowiązaniem do doręczenia odpisu postanowienia SO w Gliwicach
z dnia 23 maja 2017 r. III Cz 2102/16, wraz z uzasadnieniem: pełnomocnikowi dłużnika, pełnomocnikowi wierzyciela i Komornikowi, przy pierwszym doręczeniu pism
w sprawie (pkt 2). Akta sprawy zwrócono pismem z 7 lipca 2017 r.

Przedstawiony tok czynności wskazuje, iż nie doszło do naruszenia prawa skarżącego do rozpoznania niniejszej sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Przeprowadzenie postępowania reklamacyjnego przed Sądem Rejonowym w Częstochowie było niezbędne celem ustalenia terminowości wniesionego przez skarżącego zażalenia. Łącznie wszystkie czynności przeprowadzone zostały w ciągu 3 miesięcy, w tak krótkim okresie czasu trudno
o stwierdzenie zaistnienia przewlekłości z jakiejkolwiek przyczyny.

Zarzut jakoby Sąd Okręgowy w Gliwicach bezzasadnie wzywał Komornika
o nadesłanie oryginałów lub uwierzytelnionych odpisów pełnomocnictw i innych dokumentów wykazujących umocowanie R. J. i I. M. do działania w imieniu wierzyciela Banku (...) S.A. w W. w sprawie sygn. akt Km 219/13 (złożono w aktach Kmo 204/11) nie sposób uznać za zasługujący na uwzględnienie. Sąd nie mógł bowiem prawidłowo procedować bez dysponowania dokumentami wskazującymi na reprezentację każdej ze stron. Cała procedura związana
z pozyskiwaniem tych dokumentów nie trwała dłużej niż dwa miesiące, zatem przedłużenie się postępowania z tej przyczyny również trudno uznać za przewlekłość.

Wobec faktu, iż z udziałem stron toczy się kilka postępowań, których akta Sądy udzielały sobie nawzajem celem prowadzenia zawisłych przed nimi postępowań, również
z tej przyczyny przedłużało się postępowanie w niniejszej sprawie, co jednak było okolicznością niezależną od Sądu. Obieg akt mógł być na tyle skomplikowany, że faktycznie mogło dojść do sytuacji, którą skarżący określił jako „poszukiwanie akt tam gdzie ich nie ma”, niemniej jednak analiza poszczególnych czynności związanych z udzielaniem akt, monitowaniem ich zwrotu czy zwracaniem się o akta potrzebne w sprawie prowadzi do wniosku, iż były podejmowane w odpowiednich do okoliczności odstępach czasu.
Stanowisko strony o ich zbędności uznać należy za nieuprawnione, tym bardziej iż taka ocena

dotyczy sfery objętej niezawisłością sędziowską i nie może stanowić podstawy uwzględnienia skargi na przewlekłość postępowania.

Ustalenie zaistnienia przewlekłości postępowania jedynie w oparciu o fakt, iż od momentu wniesienia skargi na czynności komornika upłynął znaczny okres czasu, nie jest możliwe. Czas trwania postępowania jest bowiem wypadkową czynników obiektywnych oraz czasu niezbędnego do podejmowania działań zgodnych z obowiązującymi przepisami przewidującymi prowadzenie określonych procedur. Natomiast czynności podejmowane przez sąd nie trwały dłużej, niż to konieczne i były uzasadnione. Ostatecznie postępowanie
w sprawie o sygn. akt XV Co 3869/17 zostało zakończone wydaniem postanowienia w dniu 27 grudnia 2017 (k. 175).

Wobec braku nieuzasadnionej zwłoki skargę należało oddalić na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy
w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora
i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843 ze zm.).

SSA Aleksandra Janas SSA Olga Gornowicz-Owczarek SSA Irena Piotrowska