Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Aleksandra Janas

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2024 r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. W.

przeciwko G. M.

o zapłatę

oraz z powództwa wzajemnego G. M.

przeciwko A. W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego - powoda wzajemnego G. M.

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 31 lipca 2020 r., sygn. akt X GC 247/17

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:



oddala powództwo główne,



zasądza od powoda – pozwanego wzajemnego na rzecz pozwanego – powoda wzajemnego kwotę 650.000 (sześćset pięćdziesiąt tysięcy) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 550.000 (pięćset pięćdziesiąt tysięcy) złotych od 15 marca 2017 r., a od kwoty 100.000 (sto tysięcy) złotych od dnia 18 lipca 2017 r., a w pozostałym zakresie powództwo o odsetki oddala;



stwierdza, że powód ponosi w całości koszty procesu oraz nieuiszczone koszty sądowe, których wyliczenie poleca referendarzowi w Sądzie Okręgowym w Gliwicach;

2.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

3.  stwierdza, że powód ponosi w całości koszty postępowania apelacyjnego oraz nieuiszczone w tym postępowaniu koszty sądowe, których wyliczenie poleca referendarzowi w Sądzie Okręgowym w Gliwicach.

SSA Aleksandra Janas

Sygn. akt V AGa 337/20

UZASADNIENIE

Powód A. W. wystąpił z pozwem, w którym domagał się zasądzenia od pozwanego G. M. kwoty 72.133 zł wraz z odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych, liczonymi od dnia 15 listopada 2016 r. oraz kosztów procesu. W uzasadnieniu powód wskazał, że na podstawie umowy z dnia 6 maja 2016 r. wykonał dla pozwanego zestaw trampolin wraz z usługą ich montażu, zgodnie z projektem i specyfikacją techniczną stanowiącą załącznik do umowy. Pozwany nie zapłacił ostatniej części uzgodnionej ceny za wykonane dzieło.

W sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty pozwany wniósł oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu. Zarzucił, że na podstawie art.560 k.c. odstąpił od umowy z uwagi na wady fizyczne wykonanego dzieła, a tym samym żądanie powoda o zapłatę pozostałej części wynagrodzenia było niezasadne.

Pozwany wystąpił także z powództwem wzajemnym, w którym wniósł o zasądzenie od pozwanego wzajemnego – A. W. kwoty 650.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 marca 2017 r. oraz kosztów procesu. Dochodzona kwota stanowiła wynagrodzenie, jakie powód wzajemny uiścił na rzecz pozwanego wzajemnego tytułem wynagrodzenia i która to kwota podlegała zwrotowi wobec odstąpienia od umowy. Jako podstawę powództwa wskazał art. 494 k.c. w zw. z art. 560 k.c.

Pozwany wzajemny domagał się oddalenia powództwa i zasądzenia kosztów procesu. powołując się na bezskuteczność oświadczenia o odstąpieniu. Dodatkowo zarzucił, że powód wzajemny niszczy przekazany mu sprzęt, a to poprzez niewłaściwe jego zastosowanie, co z całą skutkuje jego szybszym zużyciem. Ponadto, mimo złożonego oświadczenia, użytkuje sprzęt należący do pozwanego wzajemnego i czerpie z tego tytułu pożytki, co potwierdzają każdorazowe informacje umieszczane przez powoda wzajemnego na portalach społecznościowych.

Wyrokiem z 31 lipca 2020 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 72.133 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od 15 listopada 2016 r. oraz koszty procesu w wysokości 9.024 zł. Oddalił także powództwo wzajemne i zasądził od powoda wzajemnego na rzecz pozwanego wzajemnego kwotę 10.800 zł tytułem kosztów procesu, a nadto nakazał pobrać od powoda wzajemnego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 4.880,81 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sąd ten ustalił min., że strony prowadziły rozmowy na temat wykonania dla potrzeb pozwanego G. M. obiektu o przeznaczeniu rekreacyjno–zabawowym – parku trampolin. Pozwany zapoznał się z ofertą powoda, a w trakcie wizyt w wykonanych przez niego obiektach, widział w jaki sposób i z jakich materiałów powód wykonuje urządzenia. Po uzgodnieniach dotyczących oczekiwań zmawiającego i standardów wykonania, w dniu 6 maja 2016 r. doszło do zawarcia pomiędzy stronami umowy, której przedmiotem było wykonanie zestawu trampolin – parku trampolin – urządzenia rekreacyjnego, według projektu i specyfikacji technicznej, wraz z usługą montażu. W umowie przewidziano, że wykonawca zobowiązany jest do zlecenia na swój koszt sprawdzenia technicznego produktu i dostarczenia zamawiającemu orzeczenia technicznego wydanego przez Stowarzyszenie (...), potwierdzającego zgodność produktu z obowiązującymi normami na okres 12 miesięcy. Wykonawca udzielił zamawiającemu 3 letniej gwarancji na stelaż konstrukcyjny urządzenia oraz 12 miesięcznej gwarancji na pozostałe miękkie elementy i materiały z zastrzeżeniem, iż gwarancja traci ważność w przypadku nieprzestrzegania przez zamawiającego zasad eksploatacji zawartych w dokumencie gwarancyjnym, dokumentacji powykonawczej i Orzeczeniu Technicznym. Zgodnie z umową do obowiązków zamawiającego należało w szczególności zapewnienie bezpieczeństwa korzystającym z urządzenia, w tym przestrzegania zasad eksploatacji urządzenia dostarczonych przez wykonawcę. Także przygotowanie dokumentów i procedur takich jak: regulaminu korzystania z obiektu, systemu kontroli, dziennika obiektu należało do zamawiającego, przy czym wzory dokumentów do wykorzystania przez użytkowania dostarczał wykonawca. Wzór regulaminu opracowany przez wykonawcę przewidywał w szczególności, że: na jednej trampolinie w tym samym czasie może przebywać tylko jedna osoba, na ścieżce akrobatycznej może przebywać tylko jedna osoba, na trampolinach i matach zabezpieczających nie wolno leżeć ani siedzieć. Podobne wymagania zawarte były w Warunkach Eksploatacji i Konserwacji Urządzeń przekazanej właścicielowi obiektu. Do obowiązków właściciela należało sprawdzanie stanu technicznego po każdym dniu użytkowania konstrukcji. Każde użytkowanie konstrukcji w niewłaściwy sposób było podstawą do odmowy naprawy w ramach reklamacji i utraty uprawnień z tytułu gwarancji. Poza codzienną kontrolą urządzeń, właściciel był zobowiązany do wykonywania okresowej kontroli funkcjonalnej co 1-3 miesięcy oraz corocznej kontroli podstawowej przez instytucję zewnętrzną, co powinno być dokumentowane. Umowa przewidywała po stronie zamawiającego obowiązek udostępnienia wykonawcy zapisu z rejestratora monitoringu w razie wystąpienia awarii lub uszkodzenia urządzenia z zarejestrowanym zdarzeniem. W dniu 16 października 2016 r. dokonano odbioru robót, a prawidłowe wykonanie wielostanowiskowego parku trampolin przez powoda potwierdził rzeczoznawca — dr inż. K. C. w orzeczeniu technicznym nr (...) z dnia 29 października 2016 r. Przed wydaniem orzeczenia rzeczoznawca dokonał sprawdzenia obiektu. Przedmiotem sprawdzenia było w szczególności to, czy nie ma pierwotnych błędów i czy obiekt jest wykonany zgodnie z zasadami sztuki. Rzeczoznawca zwrócił obsłudze uwagę na zachowanie prawidłowych zasad użytkowania obiektu i korzystania z niego. Zastosowane maty nie budziły zastrzeżeń. Obiekt w czasie oględzin był użytkowany, a rzeczoznawca nie stwierdził, aby były jakieś stuki. Sprawdzone zostały także łączenia i zastosowany materiał, a obliczenia wytrzymałościowe ponownie wskazywały na to, że konstrukcja spełnia wymogi bezpieczeństwa. Dalej ustalono, że w dniu 5 listopada 2016 r. wykonawca dokonał kontroli obiektu. Stwierdził, że wypełnienie w basenie do skoków jest prawidłowe, natomiast w basenie z kładkami, który nie jest przeznaczony do skoków, ilość gąbek była zbyt duża. Użytkownik nie wykonał zabezpieczenia, które by uniemożliwiło dostęp pod konstrukcję parku przez osoby nieuprawnione. Stwierdzone zostało także naderwanie mocowania osłony zabezpieczającej sprężyny na trampolinie skośnej, które mogło powstać wskutek braku prawidłowego nadzoru personelu. Wydano użytkownikowi zalecenia. Powód odnosząc się do zgłoszonej przez użytkownika reklamacji wskazywał, że podstawą uwzględnienia reklamacji, zgodnie z zapisami umowy, jest nagranie z monitoringu z chwili zdarzenia. Takie nagrania, pomimo przewidzianego w umowie obowiązku zamawiającego, nigdy nie były powodowi przekazywane. Stało się to przyczyną odmowy uwzględnienia reklamacji, ponieważ nie było możliwości określenia przyczyn powstawania zgłaszanych uszkodzeń. W listopadzie 2016 r. obsługa obiektu przestała odpowiadać na e-maile powoda, tym samym nie było możliwości umówienia się na przeprowadzenie prac serwisowych. Również pozwany nie odpowiadał na próby kontaktu ze strony powoda.

Sąd Okręgowy ustalił także, że od samego początku, park trampolin był intensywnie eksploatowany, nie zawsze w sposób zgodny z przeznaczeniem i regulaminem. Skoki do basenów mogły się odbywać w pozycji nogami w dół, bez dodatkowych narządzi czego nie przestrzegano, a na zdjęciu widać skaczącego z miotłą. W obiekcie prowadzone były lekcje wychowania fizycznego, w trakcie których rozgrzewka odbywała się na matach zabezpieczających konstrukcje trampolin, służących w założeniu jedynie do tego aby przemieścić się na wybrany batut. Na ścieżkach - matach zabezpieczających, siedziało lub stało jednocześnie kilka osób, wykonywane tam też były ćwiczenia. W obiekcie organizowano zajęcia z akrobatyki i fitnessu, co było niezgodne z przeznaczeniem obiektu na cele wyłącznie rekreacyjne, jako sala zabaw. Nie przestrzegano również określonego limitu osób, które jednorazowo mogły korzystać z parku trampolin, na co wskazywały wpisy użytkowników na stronie internetowej. Właściciel obiektu opracował własny regulamin, który nie w pełni był zgodny z przeznaczeniem obiektu. Pomimo braku przystosowanej do tego strefy, przewidziano, że z obiektu mogą korzystać dzieci w wieku już od lat 3. W obiekcie nie były wykonywane przeglądy, a dziennik obiektu był prowadzony w formie odręcznych zapisów na luźnych kartkach. Nie były w nim odnotowywane zdarzenia, które prowadziły do uszkodzeń. Nie przedstawiono także jakichkolwiek rejestrów dotyczących wypadków na obiekcie. Dalej ustalono, że w czasie prowadzonej korespondencji pozwany zgłaszał powodowi wady zestawu trampolin i wypełnienia basenu z gąbkami. Powód wysłał pozwanemu transport dodatkowych gąbek, domagał się także przesłania zapisu monitoringu skoków do basenu z dnia otwarcia i korzystania klientów z parku trampolin. W dniu 5 listopada 2016 r. została przeprowadzona kontrola producenta parku trampolin która wykazała nadmierną ilość gąbek w basenach, obecność mat na dnie, które zostały założone bez konsultacji z producentem, brak personelu nadzorującego oraz dostęp osób nieuprawnionych pod konstrukcję. Pismem z dnia 22 listopada 2016r. pozwany wezwał powoda do usunięcia wad fizycznych zestawu trampolin, a na załączonych zdjęciach widać wybraną gąbkę, noszącą ślady zużycia, podczas gdy w tle widać gąbki w dobrym stanie. Pismem z dnia 2 grudnia 2016r. powód odmówił uwzględnienia reklamacji, wskazując w szczególności, że maty osłonowe mają na celu poprawę komfortu użytkowania i w niektórych urządzeniach nie stosuje się ich w ogóle. Pismem z dnia 8 grudnia 2016 r. pozwany wezwał powoda po raz kolejny do usunięcia wad zestawu trampolin w postaci wymiany gąbek, w odpowiedzi na co powód poinformował, iż żądanie wymiany gąbek koloru żółtego na nowe oraz usunięcia wad gąbek jest bezzasadne, z uwagi na to, że wskazane wady są następstwem użytkowania. Zażądał także zapłaty ostatniej części należności w wysokości 72.133 zł, objętej fakturą VAT nr (...) z dnia 7 listopada 2016 r., płatną do 14 listopada 2016 r. W dniu 28 lutego 2017 r. pozwany złożył powodowi oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Jako przyczynę wskazał nieusunięcie wad fizycznych przez powoda oraz fakt, iż zwykła eksploatacja produktu jest niemożliwa z uwagi na konieczność ciągłego usuwania wad. Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłego zakresu konstrukcji i mechaniki na okoliczność określenia czy park trampolin zlokalizowany w O. ul. (...) został wykonany prawidłowo, czy montaż przeprowadzono w sposób właściwy, czy nadmierne zużycie elementów eksploatacyjnych wynikało z użycia niewłaściwych materiałów czy niewłaściwego użytkowania oraz czy obiekt ma wady, z czego one wynikają, a także czy są to wady istotne. Opinię w sprawie sporządził biegły sądowy z zakresu budownictwa o specjalności konstrukcje stalowe i mechanika A. C.. Dokonując analizy tej opinii Sąd Okręgowy doszedł do konstatacji, że biegły wskazując na kwestie montażu konstrukcji, który w jego ocenie przeprowadzono nieprawidłowo, nie odniósł się do przeznaczenia konstrukcji jako urządzenia rekreacyjnego, zawierającego elementy o różnym przeznaczeniu. Biegły zajmując się konstrukcjami stalowymi nie wnikał sposób użytkowania wynikający z przeznaczenia wykonanej konstrukcji i jej elementów, wskazując chociażby na celowość jej trwałego przytwierdzenia do podłoża, czy też nie uwzględniając przeznaczenia poszczególnych elementów. Z tego powodu Sąd uznał, że opinia nie jest wystarczająca dla rozstrzygnięcia, czy można mówić o wadach istotnych przedmiotu zamówienia, jakim było wykonanie zestawu trampolin, z uwzględnieniem przeznaczenia. Za konieczne dla właściwej oceny prawidłowości wykonania konstrukcji o przeznaczeniu rekreacyjno-zabawowym uznał Sąd dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, który będzie miał doświadczenie w zakresie odnoszącym się do konstrukcji z przeznaczeniem do użytkowania rekreacyjnego. Dlatego Sąd z uwagi na konieczność odniesienia się do przeznaczenia konstrukcji zwrócił się o wykonacie opinii do instytutu z zakresu bezpieczeństwa sportu i rekreacji prowadzonego przez A. B.. Na podstawie sporządzonej opinii (na podstawie oględzin urządzenia i po analizie dokumentów) Sąd ustalił, że urządzenie nie odbiega znacząco od innych tego typu urządzeń montowanych w (...). Wskazał, że park jest bardzo intensywnie eksploatowany, a eksploatacja ta w znaczący sposób może zaburzać ogląd parku oddanego do użytku w październiku 2016 r. Urządzenie nie było serwisowane, nie wykonywano rocznych przeglądów, co w znaczącym stopniu wpływało na obecny stan parku. Dodatkowo ustalił, że na czas, w którym park był budowany, zastosowane materiały spełniały swoje zadanie. Wszystkie prace związane ze zwiększeniem bezpieczeństwa na urządzeniu powinny być wykonane w ramach prac gwarancyjnych i serwisowych. Oględziny konstrukcji stalowych i połączeń wskazywały natomiast, że w chwili montażu wszystkie elementy zostały wykonane i połączone w sposób zgodny z założeniami przewidzianymi przez producenta i specyfikacją, która stanowi załącznik do umowy stron. W trakcie czynności serwisowych należałoby dokonać wymiany zerwanych mocowań na nowe, bądź zastąpić je innym sposobem mocowania. Obiekt po wykonaniu prac serwisowych oraz prac modernizacyjnych zwiększających bezpieczeństwo, m.in. zlikwidowanie przestrzeni w narożach oraz usztywnienie mat osłonnych, nie posiada wad, które mogą uniemożliwiać jego użytkowanie. Obiekt nie posiada wad w stosunku do specyfikacji stanowiącej załącznik do umowy stron. Sąd Okręgowy uznał opinie główną oraz uzupełniającą biegłego sądowego za rzetelne, pełne i w sposób jasny i wyczerpujący wyjaśniające kwestie podlegające rozpoznaniu, dlatego też przyjął wynikające z nich wnioski za własne. Nie znalazł także Sąd podstaw do uwzględnienia wniosku o wyłączenie biegłego. W szczególności wskazał, że pozwany powoływał się okoliczność, iż biegły na profilu firmowym swojego przedsiębiorstwa na portalu społecznościowym (...) reklamuje profil dostępny na tym samym portalu prowadzony dla przedsiębiorstwa powoda, co wskazuje na związki towarzyskie lub biznesowe biegłego z powodem, nie pozwalające na wykluczenie braku bezstronności biegłego w niemniejszej sprawie. Zdaniem Sądu okoliczność ta nie może stanowić podstawy do wyłączenia biegłego skoro biegły zajmuje się działalnością związaną z branżą parków trampolin wobec powyższego nie dziwi Sądu, że strona przedsiębiorstwa biegłego na portalu społecznościowych w elementach polubionych ma przedsiębiorstwa trudniące się projektowaniem i wykonywaniem parków trampolin. (...) przedsiębiorstwa powoda jest jednym z wielu „polubionych” przez biegłego, który wyjaśnił, że sam nigdy strony nie prowadził, robili to jego pracownicy.

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd nie uwzględnił zeznań pracowników pozwanego, a to świadków K. Z., A. U. i M. K., które uznał za niewiarygodne. Nie poczynił też ustaleń na podstawie opinii wykonanych na zlecenie pozwanego. Powodem tego była okoliczność, że opinie były przeprowadzane po upływie znacznego czasu do złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy przez pozwanego. Pozwany przez cały czas eksploatował urządzenie, a zatem sposób i zakres eksploatacji miały istotny wpływ na późniejszy stan poszczególnych elementów, które nie były systematycznie kontrolowane i serwisowane.

W oparciu o poczynione ustalenia Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że powództwo główne jest zasadne. Należność dochodzona pozwem wynikała z faktury VAT nr (...) z dnia 7 listopada 2016 r. na kwotę 72.133,00 zł, wystawionej zgodnie z umową. Płatność określona została do dnia 14 listopada 2016 r. Faktura wystawiona została na ostatnią część należnego powodowi wynagrodzenia z tytułu wykonanych prac. Powołując się na wyniki postępowania dowodowego Sąd stwierdził, że park trampolin został wykonany zgodnie z obowiązującymi normami i odebrany bez żadnych zastrzeżeń przez pozwanego. Orzeczenie techniczne potwierdzało, że park trampolin może być bezpiecznie użytkowany, przy zastrzeżeniu, że przestrzegane będą zasady regulaminu. Roszczenie powoda uznał więc za wykazane i uzasadnione. Sąd Okręgowy miał też na uwadze, że powód udzielił pozwanemu 3 letniej gwarancji na stelaż konstrukcyjny urządzenia oraz 12 miesięcznej gwarancji na pozostałe miękkie elementy i materiały z zastrzeżeniem, iż gwarancja traci ważność w przypadku nieprzestrzegania przez zamawiającego zasad eksploatacji zawartych w dokumencie gwarancyjnym, dokumentacji powykonawczej Orzeczeniu Technicznym. Wskazał że wada rzeczy uzasadniająca gwarancję, o jakiej mowa w art. 577 § 1 k.c., dotyczy tylko cech użytkowych rzeczy, a nie także jej wartości /handlowej/ czy też estetyki, jak to ma miejsce przy rękojmi. Polega ona między innymi na takiej cesze (lub braku cech), która zmniejsza użyteczność rzeczy ze względu na cel wynikający ze zwyczajnego jej przeznaczenia. Podobnie natomiast, jak w wypadku rękojmi, chodzi tu o wadę powstałą z przyczyn tkwiących w rzeczy w momencie jej wydania (art. 578 k.c.) Usuwanie wady musi zapewnić pełną sprawność eksploatacyjną rzeczy. Gwarancja zgodnie z art. 577 k.c. stanowi zapewnienie, że dana rzecz jest dobrej jakości, a w wypadku wystąpienia wady w toku zgodnej z przeznaczeniem eksploatacji, zostanie ona usunięta przez naprawę lub będzie dostarczona rzecz wolna od wad. Przy gwarancji pojęcie wady akcentuje zdolność rzeczy do normalnego użytku, jaką mieć ona powinna, do normalnego, oczekiwanego funkcjonowania. Sąd Okręgowy miał też na uwadze warunki gwarancji udzielonej przez powoda – wynikało z nich, że gwarancji nie podlegają uszkodzenia mechaniczne oraz powstałe w wyniku braku lub nieprawidłowej konserwacji bądź niewłaściwego sposobu eksploatacji zaleconej przez producenta, a gwarancja traci swoją ważność w przypadku nieprzestrzegania przez właściciela zasad eksploatacji oraz zasad określonych regulaminem i dokumentacją techniczno – ruchową. Ponadto sprężyny i maty ulegają naturalnemu zużyciu, a ich żywotność obejmuje 100 000-120 000 cykli pracy. Podstawą rozpatrywania reklamacji był natomiast zapis monitoringu z okresu wystąpienia usterki. Niezabezpieczenie i niedostarczenie zapasu monitoringu będzie podstawą do odmowy naprawy gwarancyjnej. Tymczasem wbrew regulacji zawartej w umowie pozwany oferował możliwość korzystania z parku trampolin, określając jedną ze stref akrobatyczno – sportową i nie zachowywał warunków korzystania z urządzeń (na jednej trampolinie przebywało więcej niż jedna dozwolona osoba). Nadto wady, na które wskazywał pozwany, dotyczyły wskazanych w gwarancji sprężyn i mat, które ulegają naturalnemu zużyciu.

Sąd Okręgowy nie podzielił ostatecznie zarzutu pozwanego opartego na gwarancji.

Wskazał też, że pozwany zgłaszał powodowi roszczenia oparte na rękojmi, tj. za małą ilość gąbek użytych do wypełnienia basenów suchych. Z materiału dowodowego wynikało natomiast, że powód zrealizował dwa dodatkowe transporty gąbek, a trzeci transport nie został przez pozwanego odebrany. Podczas przeprowadzonej kontroli stwierdzono natomiast, że ilość gąbek w basenach jest za duża, a zgłaszając usterki pozwany nie przedstawił zapisów z monitoringu. Odwołując się następnie do wniosków wynikających z opinii biegłego A. B. Sąd Okręgowy stwierdził, że zasadniczą przyczyną wadliwości była zbyt duża liczba klientów parku trampolin, użytkujących trampoliny w tym samym czasie, wykorzystywanie parku trampolin również to celów sportowych, tj. niezgodnie z przeznaczeniem, za mała liczba osób kontrolujących klientów parku trampolin oraz brak fachowego serwisu konstrukcji trampolin. Tym samym przyczyny powstawania wad w elementach parku trampolin, w tym nadmiernego zażywania się jego elementów, leżały po stronie pozwanej i nie wynikały z nieprawidłowości w zakresie wykonania przedmiotu umowy. W takim stanie rzeczy odstąpienie od umowy przez pozwanego było nieskuteczne, co uzasadniało uwzględnienie powództwa głównego. O odsetkach orzeczono na podstawie art.481 k.c., a o kosztach procesu na podstawie art.98 k.p.c.

Ustalone w sprawie okoliczności faktyczne doprowadziły Sąd Okręgowy do przekonania o niezasadności powództwa wzajemnego, opartego na art. 560 § 1 k.c. oraz art.494 § 1 k.c. Wskazał, że odpowiedzialność sprzedawcy za wady fizyczne rzeczy sprzedanej nie obejmuje odpowiedzialności za takie zmniejszenie wartości lub użyteczności rzeczy, które jest normalnym następstwem jej prawidłowego używania. Nadto możliwość skorzystania z uprawnień wynikających z rękojmi za wady fizyczne, w szczególności z odstąpienia od umowy, jest uzależniona od tego, czy wady są istotne. Odwołując się do celu regulacji Sąd stwierdził, że roszczenie o usunięcie wady jest podstawowym uprawnieniem zamawiającego. Z tego uprawnienia powinien też on w pierwszej kolejności korzystać, a żądanie obniżenia ceny albo odstąpienie od umowy powinny być stosowane dopiero wówczas, gdy niemożliwe jest zaspokojenie roszczenia o usunięcie wady. Sąd podkreślił, że powód wzajemny wzywał pozwanego wzajemnie do usunięcia wad, przy czym pominął całkowicie, że sam nie wywiązał się z umowy w zakresie obowiązku przedstawienia wraz ze zgłoszenie wady zapisu monitoringu z okresu powstania uszkodzenia. Zgłaszane niedoskonałości parku dotyczyły w głównej mierze wypełnienia basenów suchych gąbkami, przy czym – jak ustalono – nie było przedmiotem sporu, że pozwany wzajemnie dostarczył dwa dodatkowe transporty gąbek, a trzeci nie został przyjęty. Brak zapisów z monitoringu uniemożliwiał natomiast weryfikację zgłoszeń reklamacyjnych. Biorąc po uwagę całokształt materiału dowodowego, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że zużycie części zakupionego sprzętu, w tym gąbek, czy też występowanie usterek i konieczności ich usuwania oraz ponoszenia kosztów ich napraw przez powoda wzajemnego, są normalnym następstwem użytkowania trampolin i basenów wypełnionych gąbkami, a z uwagi na ilość klientów parku trampolin jak i nieprawidłowego korzystania przez nich ze sprzętów składających się na przedmiotowy park oraz brak nadzoru, degradacja części parku trampolin była nieunikniona. Zakres zgłaszanych usterek, do powstawania których przyczyniło się intensywne, nie zawsze zgodne z przeznaczeniem i regulaminem użytkowanie, nie wskazuje na istnienie wad istotnych, które by uprawniały zamawiającego do odstąpienia od umowy. Ostatecznie Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że dzieło nie było dotknięte wadą istotną, w związku z czym oświadczenie o odstąpieniu od umowy nie odniosło skutku w postaci rozwiązania stosunku obligacyjnego. Wskazał, że ciężar dowodu co do nieistotności wady obciążał wykonawcę dzieła. Natomiast chwilą miarodajną dla oceny nieistotności wady była chwila odstąpienia od umowy. Stwierdził, że skoro konstrukcja wykonana została prawidłowo, a obiekt mógł być użytkowany, to w chwili oddania rozpoczęcia użytkowania nie miał on wad istotnych. Jego intensywna, nie zawsze zgodna z regulaminem i przeznaczeniem eksploatacja, wymagała jednak dokonywania okresowych konserwacyjnych i czynności serwisowych, jak również wymiany materiałów eksploatacyjnych, co wiązało się z kosztami. Niemniej na chwilę złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy (28 lutego 2017 r.), przy niezmiennym intensywnym użytkowaniu urządzenia, brak było podstaw do twierdzenia, że wskazywane wady były wadami istotnymi.

Podkreślił przy tym, że mimo złożenia takiego oświadczenia właściciel obiektu nie zdemontował konstrukcji, tylko w dalszym ciągu eksploatował park trampolin, który rzekomo, według jego twierdzeń, miał mieć wady zagrażające bezpieczeństwo użytkowników. Chociaż powód wzajemny powoływał się na względy bezpieczeństwa i zagrożenie dla użytkowników, nie zdecydował się na zamknięcie parku, czy zastąpienie konstrukcji wykonanej przez pozwanego wzajemnie na inną, w domyśle bardziej bezpieczną. Takie postępowanie powoda wzajemnego czyniło, w ocenie Sądu, jego zarzuty co do wad urządzenia niewiarygodnymi. Z jednej bowiem strony twierdził on, że korzystanie z parku jest niebezpieczne, a jego wady są na tyle istotne, że uzasadniają odstąpienie od umowy, z drugiej zaś w dalszym ciągu udostępniał obiekt dla użytkowników, intensywnie go eksploatując. Nie wykazał także, aby zarzucane niebezpieczeństwo korzystania z parku było realne, ponieważ nie przedstawił obiektywnych dowodów, aby doszło do jakiegoś zdarzenia z udziałem użytkowników, spowodowanego wadami urządzenia. Stwierdził, że powód wzajemny w oświadczeniu o odstąpieniu od umowy powoływał się na brak usunięcia wad fizycznych pomijając zupełnie okoliczności, że pozwany wzajemnie wielokrotnie domagał się dostarczenia nagrań z monitoringu celem zweryfikowania zgłoszeń i ustalenia przyczyn powtarzających się usterek, jak również wielokrotnie próbował skontaktować się z obsługą obiektu i samym właścicielem celem uzgodnienia przyjazdu serwisu. Powód wzajemny, żądając ze strony wykonawcy realizacji gwarancji, sam nie wywiązał się ze zobowiązania, zapłaty za wykonane dzieło, pomimo upływu terminu płatności.

Z tych przyczyn powództwo wzajemne oddalono. Orzeczenie o kosztach procesu zapadło na podstawie art.98 k.p.c.

W apelacji od tego wyroku pozwany – powód wzajemny zarzucił naruszenie prawa procesowego: art.233 § 1 k.p.c., również w związku z art.278 k.p.c., art.328 § 2 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym przed 7 listopada 2019 r., art.286 k.p.c., art.253 k.p.c. w związku z art.235 ² § 1 k.p.c., a także naruszenie prawa materialnego, a to: art.579 § 1 k.c. w związku z art.577 ¹ k.c., art.556 k.c. i art.556 ¹ k.c., a także art.560 § 1 i 4 k.c. W oparciu o te zarzuty, obszernie w apelacji uzasadnione, skarżący domagał się zmiany wyroku przez oddalenie powództwa głównego i uwzględnienie powództwa wzajemnego, ewentualnie uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu, wraz ze stosownym do wyniku sprawy rozstrzygnięciem o kosztach procesu. Na podstawie art.380 k.p.c. wniósł o zmianę postanowienia dowodowego Sądu Okręgowego z 30 czerwca 2020 r.

Powód – pozwany wzajemnie wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego, sprzeciwił się też uwzględnieniu wniosków dowodowych przeciwnika oddalonych przez Sąd Okręgowy wskazanym wyżej postanowieniem.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje.

Apelacja jest zasadna.

Wobec zarzutów podnoszonych w apelacji, a odnoszących się do opinii biegłego A. B. Sąd Apelacyjny dopuścił dowód z opinii uzupełniającej tego biegłego, co nastąpiło na rozprawie apelacyjnej w dniu 21 października 2022 r. (00:03:36-00:38:56, k.938). Po odebraniu wyjaśnień od biegłego Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że zastrzeżenia te były zasadne. Biegły podał, że przed sporządzeniem opinii, której wnioski sprowadzały się do tego, że przedmiot umowy został wykonany prawidłowo, nie sporządził własnych badań wytrzymałościowych, a jedynie korzystał z badań autorstwa innej osoby. Ich wyniki, podobnie jak kwalifikacje autora, nie zostały w opinii przedstawione. Biegły nie był również w stanie odnieść się do zarzutów skarżącego, opartych na prywatnych ekspertyzach. Zaznaczyć trzeba, że ekspertyzy tego rodzaju nie stanowią dowodu, lecz właśnie umotywowane stanowisko strony, do którego biegły sądowy powinien się odnieść i wyjaśnić podnoszone wątpliwości. Biegły podał też, że zarówno elementy konstrukcyjne, jak i maty poddawał wyłącznie badaniom w postaci oględzin. Co do samych mat – przed sporządzeniem opinii wiedział, że wypełniono je materiałem przeznaczonym do pakowania, ale uznał, że materiał ten ma odpowiednie właściwości do stosowania w parkach trampolin (czego jednak nie poparł żadnymi argumentami). Biegły stwierdził także, że z uwagi na długi okres eksploatacji parku trampolin w chwili sporządzenia opinii nie było możliwości ustalenia przyczyn odchylenia się elementu konstrukcyjnego (nogi) od pionu, choć jednocześnie potwierdził, że zapoznał się z materiałem zdjęciowym wykonanym krótko po oddaniu obiektu, wskazującym na wystąpienie odchylenia. W opinii wskazano też, że powód wykonał umowę zgodnie z jej treścią, w tym przewidzianymi w niej normami technicznymi, a jednocześnie przyznał, że dla stwierdzenia tego faktu nie stosował metod badawczych odnoszących się do zachowania wymogów bezpieczeństwa, a przewidzianych w tych normach. Nie był też biegły w stanie wyjaśnić na jakiej podstawie sformułował wniosek o zgodności obiektu z umową, skoro jednocześnie przyznał, że w jego konstrukcji zastosowano inne profile (40x40 mm) niż przewidziano w umowie (40x60 mm).

Abstrahując od formalnego wykształcenia biegłego, który z zawodu jest metalurgiem i jego współpracy biznesowej z powodem, co miało miejsce już po sporządzeniu opinii głównej, Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że opinia nie jest rzetelna i nie wyjaśnia kwestii istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a wymagających wiadomości specjalnych. Stąd należało ją pominąć jako nieprzydatną w sprawie. Konieczne stało się dopuszczenie dowodu z opinii instytutu – tj. Politechniki (...), na okoliczność, czy park trampolin stanowiący przedmiot umowy stron, został wykonany prawidłowo, czy montaż przeprowadzono w sposób właściwy, czy nadmierne zużycie elementów eksploatacyjnych wynikało z użycia niewłaściwych materiałów, czy niewłaściwego użytkowania oraz czy obiekt ma wady, a jeśli ta, z czego one wynikają i czy są to wady istotne (k.968).

Na podstawie tej opinii Sąd Apelacyjny ustalił, że pianki stosowane jako wypełnienie materacy na ciągach komunikacyjnych nie nadają się do tego typu zastosowań – pod wpływem obciążeń cyklicznych struktura materiału, z jakiego wykonana jest pianka (polietylen), ulega zniszczeniu, a w konsekwencji traci spójność i całkowicie traci zdolność do amortyzacji i tłumienia drgań. To z kolei stanowi zagrożenie dla użytkowników parku trampolin. Autorzy opinii mieli na uwadze, że maty ulegają naturalnemu zużyciu, ale stwierdzili, że nastąpiło to 5-6 - krotnie szybciej, niż przewidziano w umowie. Pianka ta stanowi materiał opakowaniowy do jednokrotnego zastosowania.

W odniesieniu do pianki będącej wypełnieniem basenu w formie walców koloru żółtego i szarego ustalono natomiast, że jedyne ich wady wynikają z mechanicznego odrywania fragmentów znajdujących się podstawy walca w niektórych miejscach na ich bocznych ścianach, nie zaszła natomiast degradacja chemiczna, ani oksydacyjna (utlenienie).

Jeśli chodzi o elementy metalowe (wkręty, profile, sprężyny), na podstawie opinii Politechniki (...) ustalono, że zostały one wykonane z adekwatnych do ich przeznaczenia materiałów, nie posiadających wad. Jeżeli doszło do pęknięcia, czy innego uszkodzenia tych elementów, było to wynikiem wad konstrukcyjnych lub nadmiernego obciążenia konstrukcji. Jednocześnie jednak stwierdzono niezgodności spawalnicze dostarczonych do badania profili stalowych, mogące mieć wpływ na trwałość eksploatacyjną tych elementów. Wedle autorów opinii wady te dyskwalifikują ten element konstrukcyjny, a profile nie powinny zostać dopuszczone do eksploatacji. Wyjaśnili przy tym, że spaw był obarczony wadą materiałową, która doprowadziła do jego pęknięcia, co z kolei wpłynęło na stabilność całej konstrukcji. Przyczyną takie stanu rzeczy mogły być wady projektowe lub montażowe, albo przeciążenie całej konstrukcji (dowód: opinia Politechniki (...) wraz z opinią ustną złożoną na rozprawie apelacyjnej w dniu 20 lutego 2024 r. (k.1038-1093, k.1149-11-50, 00:03:36-00:51:40).

Sąd Apelacyjny uwzględnił wnioski wynikające z tej opinii w całości ponieważ była ona sporządzona w sposób rzetelny i dokładny, a jej autorzy, legitymujący się tytułami doktora inżyniera i będący pracownikami naukowymi (...), bez wątpienia są specjalistami wysokiej klasy z dziedziny materiałoznawstwa. Autorzy opinii odnieśli się do zastrzeżeń sformułowanych przez powoda – pozwanego wzajemnego. Po złożeniu wyjaśnień do opinii żadna ze stron nie sygnalizowała, że pozostają zagadnienia, które nie zostały dostatecznie wyjaśnione.

Ustalenia poczynione na podstawie opisanej wyżej opinii nakazują więc dodatkowo poddać w wątpliwość opinię biegłego A. B., a uznać za prawidłową opinię biegłego sądowego A. C. (k.320-341), w której wskazano na wady montażowe jako przyczynę niestabilności konstrukcji i zniszczenia jej elementów ( w tym blachowkrętów, obejm i sprężyn). Także ten biegły stwierdził, że materiały stalowe użyte do montażu były prawidłowej jakości. Wymienił też liczne uchybienia w zakresie montażu, zagrażające stabilności konstrukcji i bezpieczeństwu użytkowników, np. zastosowanie obejm metalowych o grubości 3 mm i blachowkrętów o średnicy 5,5 mm jako zamiennika śrub m10 i podkładek sprężynujących, brak stopek podporowych o powierzchni min. 16 cm ² pod nogami profilu stalowego 40x40x mm, zmniejszającego nacisk na podłoże we wszystkich nogach podporowych konstrukcji nośnej, zastosowanie podkładek papierowych z kartonu pod ruszające się stopnie nóg konstrukcji nośnej z profilu stalowego 40x40x3 mm, a także brak poziomowania i brak dolnych wzdłużnych elementów wzmacniających (stabilizujących) kotwienie konstrukcji stalowej ram pomostu na poziom +1,25 m (k.339).

Ostatecznie należy więc uznać za zasadne zarzuty pozwanego – powoda wzajemnego co do naruszenia przez Sąd Okręgowy art.233 § 1 k.p.c. w związku z art.278 k.p.c. Uzupełniające postępowanie dowodowe przeprowadzone przed Sądem apelacyjnym dowiodło, że opinia biegłego A. B. nie zasługiwała na uwzględnienie w przeciwieństwie do opinii biegłego A. C., której wnioski znalazły potwierdzenie w przywołanej opinii Instytutu. Także Sąd Okręgowy miał na uwadze wady montażowe stwierdzone w powołanej opinii, ale ostatecznie doszedł do przekonania, że nie może być ona wzięta pod uwagę ponieważ biegły nie uwzględnił charakteru obiektu i rodzaju prowadzonej w nim działalności. Sąd Apelacyjny uznał jednak, że istota opinii odnosiła się do montażu konstrukcji stalowej, która – zważywszy na jej przeznaczenie – powinna cechować się odpowiednią stabilnością i trwałością. W tym zakresie biegły posiadał niezbędne kwalifikacje, a jego wnioski co do wad montażowych zostały potwierdzone w opinii Instytutu. Opinia biegłego C. nie dawała też podstaw do ustalenia, że montaż konstrukcji parku był prawidłowy i profesjonalny – biegły wskazał jedynie, że poszczególne elementy konstrukcyjne miały właściwą jakość, ale sam montaż ocenił jako wadliwy i to w stopniu zagrażającym bezpieczeństwu użytkowników.

W tym miejscu jako zasadne należy ocenić również zarzuty skarżącego dotyczące ustaleń Sądu Okręgowego o tym, że przyczyną powstania uszkodzeń była nadmierna eksploatacja obiektu ponieważ ustalenia te nie znajdują oparcia w zgromadzonych dowodach. Faktem jest, że obiekt był eksploatowany intensywnie, o czym świadczą dołączone do akt sprawy fotografie, jednakże rzeczą powoda – pozwanego wzajemnego było udowodnienie, że to utrwalony na nich sposób korzystania z parku trampolin pozostawał w adekwatnym związku przyczynowym z powstałymi uszkodzeniami (art.6 k.c. w związku z art.361 § 1 k.c.). Powód – pozwany wzajemny obowiązkowi temu nie sprostał, a jego twierdzenia – zwłaszcza w świetle wniosków wymienionych wyżej opinii należy uznać na gołosłowne. Słusznie zarzuca się, że Sąd Okręgowy bez właściwych podstaw dowodowych przyjął, że liczba osób korzystających z obiektu była nadmierna – nastąpiło to na podstawie wpisu w mediach społecznościowych, który w żaden sposób nie został zweryfikowany. Ponadto z faktu, że wady ujawniły się w krótkim czasie po oddaniu obiektu (ok. 1 miesiąc) dodatkowo wynika domniemanie faktyczne, że to nie sposób eksploatacji, ale wady tkwiące w samym obiekcie i jego montażu, doprowadziły do powstania uszkodzeń. To samo należy odnieść do ewentualnego braku nadzoru, czy serwisowania obiektu – w sprawie nie zaoferowano żadnych dowodów potwierdzających, że pozwany – powód wzajemny dopuścił się na tym polu zaniedbań, które skutkowały powstaniem wad.

Zgodzić się również należy z zarzutami skarżącego, że odmiennie niż uznał Sąd Okręgowy, pozwany – powód wzajemny zgłaszał powodowi – pozwanemu wzajemnemu zastrzeżenia dotyczące wad fizycznych, w tym również wad montażowych, których usunięcia domagał się na podstawie przepisów o rękojmi, a nie w ramach udzielonej gwarancji (pismo z 22 listopada 2016 r., tym zwłaszcza punkty 7 i 9, k.55 i nast.).

Ostatecznie zatem Sąd Apelacyjny zaakceptował i uczynił własnymi te ustalenia Sądu Okręgowego, które nie pozostają w sprzeczności z powyższymi wywodami.

Dodatkowo i jedynie na marginesie należy stwierdzić, że nie mógł odnieść skutku zarzut naruszenia art.238 § 2 k.p.c. w poprzednim brzmieniu ponieważ, wbrew stanowisku skarżącego, nie wystąpiły przesłanki do przyjęcia, że zaskarżony wyrok z uwagi na wady uzasadnienia nie poddaje się kontroli instancyjnej.

Badając w dalszej kolejności prawidłowość zastosowania prawa materialnego Sąd Apelacyjny uznał, że podstawą rozstrzygnięcia o żądaniu pozwu powinny być przepisy o odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady fizyczne dzieła. W okolicznościach sprawy nie budzi wątpliwości, że strony zawarły umowę o dzieło, o jakiem mowa w art.627 k.c., ponieważ powód – pozwany wzajemny zobowiązał się do wykonania na rzecz pozwanego – powoda wzajemnego przedmiotu (dzieła) w postaci parku trampolin, zaś pozwany – powód wzajemny zobowiązał się do zapłaty wynagrodzenia.

Zgodnie z art.560 k.c., który do umowy o dzieło znajduje zastosowanie na podstawie art.638 § 1 k.c., jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie.

Jak ustalono w toku postępowania, obiekt wykonany przez powoda – pozwanego wzajemnego był dotknięty wadami fizycznymi – dotyczyło to zarówno mat amortyzacyjnych, co wypełnienia których użyto niewłaściwego materiału, nie posiadającego niezbędnych parametrów i ulegającego przedwczesnej – w stosunku do założeń – degradacji. Przede wszystkim jednak wadliwy był montaż konstrukcji, przeprowadzony w sposób nie zapewniający bezpieczeństwa użytkownikom, czy wręcz niosący ze sobą ryzyko urazu (podobnie zresztą, jak i metalowe elementy użyte do montażu mat amortyzacyjnych, które po ich degradacji (utracie sprężystości) wystawały ponad powierzchnię mat i mogły w razie nadepnięcia doprowadzić do zranienia). W opinii specjalistów z Politechniki (...) wskazano na wadliwie wykonany spaw elementów konstrukcyjnych, który uległ pęknięciu, zagrażając stabilności całej konstrukcji.

Wszystkie opisane wyżej wady miały charakter istotny ponieważ ich wystąpienie uniemożliwiało korzystanie z obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, bez narażenia uczestników na niebezpieczeństwo urazu. Mimo zgłoszenia wad, w tym zwłaszcza montażowych, powód – pozwany wzajemny nie usunął ich (dostarczył jedynie gąbki do wypełnienia basenów), powołując się na brak przewidzianych umową zapisów z monitoringu. Tymczasem, co nie budzi wątpliwości, obowiązek ten dotyczył realizacji roszczeń z tytułu gwarancji udzielonej przez wykonawcę dzieła, wobec czego nie może w żaden sposób ograniczać uprawnień zamawiającego z tytułu rękojmi. W § 7 umowy strony przewidziały, że wykonawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne przedmiotu ujawnione w czasie dokonywania odbioru oraz za wady powstałe po odbiorze, lecz z przyczyn tkwiących w przedmiocie umowy w chwili dokonywania czynności odbiorowych (k.11v). Ustalone na podstawie opinii biegłych wady montażowe należy zaliczyć do tej drugiej kategorii.

Ponieważ powód – pozwany wzajemny mimo wezwania wad nie usunął, a miały one istotny charakter, oświadczenie pozwanego – powoda wzajemnego o odstąpieniu od umowy datowane na 28 lutego 2017 r. (k.255) było skuteczne i doprowadziło do jej rozwiązania ze skutkiem wstecznym.

W konsekwencji zamawiający nie ma obowiązku zapłaty pozostałej części wynagrodzenia za wykonane dzieło, a na podstawie art.494 § 1 k.c. strony powinny zwrócić sobie świadczenia otrzymane na podstawie umowy.

W takim stanie rzeczy powództwo główne o zapłatę nieuiszczonej części wynagrodzenia nie znajduje podstaw, zasadne jest natomiast powództwo główne o zwrot kwoty 650.000 zł. W sprawie nie było spornym, że świadczenie w tej wysokości pozwany – powód wzajemny spełnił na rzecz swego kontrahenta. Żądanie zasądzenia odsetek znajduje natomiast oparcie w art.455 k.c. Oświadczenie o odstąpieniu od umowy doręczono adresatowi w dniu 7 marca 2017 r. z żądaniem zapłaty w terminie 7 dni (jak wynika z pisma k.258). Ponieważ w wezwaniu mowa jest o kwocie 550 000 zł i do niej powód – pozwany wzajemny odnosił się w piśmie z dnia 14 marca 2017 r. (k.258), Sąd Apelacyjny uznał, że odsetki od tej kwoty są należne po upływie terminu wskazanego w wezwaniu, a w pozostałej części tj. od kwoty 100.000 zł – po upływie 7 dni od doręczenia odpisu pozwu wzajemnego, co nastąpiło w dniu 10 lipca 2017 r. (k.285), czyli od 18 lipca 2017 r. Żądanie zasądzenia odsetek od tej kwoty za okres wcześniejszy nie było zasadne.

Na ocenę tego żądania nie wpłynął fakt, że po złożeniu oświadczenia o odstąpieniu pozwany – powód wzajemny nadal z obiektu korzystał, doprowadzając – wedle twierdzeń powoda – do jego zużycia. Kwestia ta dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy nie ma znaczenia, powinna być natomiast wzięta pod uwagę przy rozliczeniach stron na gruncie art.494 § 1 k.c.

Z tych względów na podstawie art.386 § 1 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżony wyrok zgodnie z wnioskami apelacji, a w pozostałej części (co do roszczenia odsetkowego) oddalił apelację jako niezasadną na podstawie art.385 k.p.c. Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania za obie instancje oraz o nieuiszczonych kosztach sądowych zapadło na podstawie art.100 zd. drugie k.p.c. – powód uległ co do całości swojego roszczenia, a powództwo wzajemne zostało uwzględnione niemal w całości. Na podstawie art.108 § 1 k.p.c. – mając na uwadze wynik postępowania Sąd Apelacyjny stwierdził, że powód ponosi koszty procesu oraz nieuiszczone koszty sądowe w całości, polecając ich wyliczenie referendarzowi w Sądzie Okręgowym w Gliwicach.