Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSA Irena Goik (spr.)
Sędziowie	SSA Tadeusz Szweda SSA Krystyna Merker
Protokolant	Beata Przewoźny

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2015r. w Katowicach

sprawy z odwołania B. O. (B. O. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty rodzinnej

na skutek apelacji ubezpieczonej B. O.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach

z dnia 12 grudnia 2013r. sygn. akt XI U 2195/13

oddala apelację.

/-/SSA T. Szweda /-/SSA I. Goik /-/SSA K. Merker

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 622/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 lipca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w S. odmówił ubezpieczonej B. O. prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu. Organ rentowy powołał się na przepis art. 70 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 roku poz. 1440 z zm.) i okoliczność, iż ubezpieczona nie spełnia warunków do przyznania prawa do świadczenia.

Odwołanie od decyzji wniosła ubezpieczona, uznając ją za krzywdzącą. Podniosła, że sprawowała pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy
i domagała się przyznania prawa do świadczenia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, iż w dniu zgłoszenia wniosku o rentę rodzinną ubezpieczona nie sprawowała opieki nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i niezdolnym do samodzielnej egzystencji, ponieważ córka B. dnia 25 czerwca 2013 roku zmarła.

Wyrokiem z dnia 12 grudnia 2013 roku Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił odwołanie ubezpieczonej.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że ubezpieczona w dniu 9 września 1958 roku zawarła związek małżeński z T. Ś. (1). W okresach od dnia 10 lutego 1956 roku do dnia 10 maja 1956 roku oraz od dnia 3 sierpnia 1956 roku do dnia 31 sierpnia 1970 roku ubezpieczona pracowała w Biurze (...) w S. oraz
w (...) w S.. Dnia (...) roku ubezpieczona urodziła córkę B. Ś.. Małżonek ubezpieczonej T. Ś. (1) zmarł dnia 7 czerwca 1972 roku i z tego powodu od dnia 7 czerwca 1972 roku B. Ś. pobierała rentę rodzinną po zmarłym ojcu. Od 1997 roku rentę rodzinną na dziecko pobierała ubezpieczona. Pobierała również zasiłek pielęgnacyjny od dnia 1 maja 2004 roku na córkę B. Ś.. Dalej Sąd Okręgowy ustalił,
że ubezpieczona w dniu 22 grudnia 1973 roku zawarła związek małżeński ze S. O.. W dniu (...)roku ubezpieczona urodziła córkę M. O.. Komisja Lekarska do spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia
w dniu 22 czerwca 1978 roku zaliczyła córkę ubezpieczonej B. Ś. do pierwszej grupy inwalidztwa. Ubezpieczona od dnia 1 stycznia 1989 roku jest uprawniona do pobierania emerytury i świadczenie pobiera. Decyzją z dnia 7 sierpnia 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. przyznał ubezpieczonej od dnia 1 lipca 2013 roku rentę rodzinną po zmarłym mężu S. O., ale jednocześnie wypłatę świadczenia zawiesił z powodu zbiegu prawa do więcej niż jednego świadczenia.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd pierwszej instancji oddalił odwołanie ubezpieczonej.

Uzasadniając zajęte stanowisko Sąd Okręgowy podniósł, iż w niniejszej sprawie bezsporną okolicznością jest, że ubezpieczona B. O. opiekowała się niepełnosprawną córką B., będącą osobą z orzeczoną I grupą inwalidztwa
z przyznanym od 2004 roku zasiłkiem pielęgnacyjnym. W dniu śmierci pierwszego męża T. Ś. (1) ubezpieczona nie ukończyła wieku 50 lat, zaś jej niepełnosprawna córka przekroczyła wiek 16 lat. Dalej Sąd I instancji argumentował, że w aktach sprawy brak jest danych dotyczących ewentualnej nauki B. Ś.
a z informacji o jej chorobach można wnioskować, że B. Ś. po 16 roku życia nie uczyła się. W chwili zgonu pierwszego męża ubezpieczona pozostawała
w stosunku pracy. Natomiast w dacie złożenia wniosku córka ubezpieczonej B. Ś. zmarła.

Odnosząc się do kwestii spornej Sąd Okręgowy powołał się na przepis art. 70
ust. 1, ust. 2, ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 roku poz. 1440 ze zm. - zwanej dalej ustawą emerytalną).

Mając powyższe na uwadze Sąd pierwszej instancji orzekł jak w sentencji. Apelację od wyroku wniosła ubezpieczona.

Podniosła, że odmowę przyznania prawa do świadczenia uważa za niesprawiedliwą, albowiem jej córka B. Ś. była dzieckiem chorym od urodzenia - niedorozwój umysłowy oraz fizyczny, tj. niedorozwój prawej dłoni
brak 3 palców. W dalszej kolejności ubezpieczona wskazuje na nieprawidłowości występujące w uzasadnieniu skarżonego wyroku. Argumentowała, iż sytuacja losowa zmusiła ją aby skorzystała z nowej ustawy, która pozwoliła jej przejść na wcześniejszą emeryturę dla matek wychowujących dzieci specjalnej troski. Mając 22 lata pracy otrzymała emeryturę o symbolu EWK. W 2008 roku ubezpieczona złożyła wniosek
o przeliczenie emerytury. Zdaniem ubezpieczonej okazało się, że nie może jej pobierać ponieważ po otrzymaniu emerytury EWK powinna przepracować
30 miesięcy. Dodała, iż przez 52 lata opiekowała się córką przez 24 godziny na dobę. Wskazała, że w ostatnich latach córka ciężko chorowała. Zaliczyła z nią 7 szpitali. Była operowana z powodu nowotworu, naświetlana, zapalenie płuc z wirusem świńskiej grypy, zaćma jednego i drugiego oka i inne choroby. Podniosła, iż córka B. Ś. zmarła dnia 25 czerwca 2013 roku, a ona złożyła wniosek o rentę rodzinną po mężu T. Ś. (1).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

W sprawie uprawnień ubezpieczonej do renty rodzinnej zastosowanie ma art. 70 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Według art. 70 ust. 1 w/w ustawy, wdowa ma prawo do renty rodzinnej jeżeli:

1/ w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo,

2/ wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się
w szkole - 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej.

Zgodnie z art. 70 ust. 2 wskazanego przepisu prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża nie później jednak, niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w ust. 1 pkt 2.

Jak wynika z akt sprawy, ubezpieczona od dnia 1 stycznia 1989 roku pobiera emeryturę wcześniejszą w związku z opieką nad dzieckiem wymagającym stałej opieki /EWK/.

Natomiast zaskarżoną decyzją z dnia 16 lipca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonej B. O. prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu T. Ś. (2).

Należy w tym miejscu wskazać, iż Sąd Odwoławczy zajmuje się kontrolą zaskarżonej decyzji z dnia 16 lipca 2013 roku i kwestią sytuacji ubezpieczonej z nią związanej. Przedmiot tej decyzji wyznacza zakres kognicji Sądu II instancji.
Poza zakresem rozpoznania są wszelkie kwestie związane z przeliczeniem emerytury ubezpieczonej uregulowane odpowiednimi przepisami prawa jednakowymi dla wszystkich ubezpieczonych.

W sprawie uprawnień spór dotyczy natomiast ustalenia, czy ubezpieczona spełnia warunki do przyznania prawa do renty rodzinnej zgodnie z art. 70 ustawy emerytalnej.

Nie budzi wątpliwości stanowisko Sądu Okręgowego, iż ubezpieczona takich warunków nie spełnia. Ubezpieczona wniosek o przyznanie prawa do świadczenia złożyła w dniu 12 lipca 2013 roku, a zatem już po śmierci córki. Stąd nie przysługuje jej prawo do wnioskowanego świadczenia.

Prawo do świadczenia ubezpieczonej jest bowiem ściśle wyznaczone obowiązującymi przepisami ustawy emerytalnej, które jednoznacznie wskazują,
że ubezpieczona musi opiekować się dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej. Jak prawidło ustalił Sąd pierwszej instancji, w dacie składania wniosku ubezpieczona takich warunków nie spełniała z powodu zgonu dziecka.

Odnosząc się natomiast do argumentów ubezpieczonej, należy jeszcze raz podkreślić, iż nie mogą one mieć wpływu na obowiązujące przepisy prawa. Ubezpieczona nie spełnia określonych w ustawie warunków do przyznania prawa do świadczenia wobec czego nie może ono być jej przyznane.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

/-/SSA T. Szweda /-/SSA I. Goik /-/SSA K. Merker

Sędzia Przewodniczący Sędzia

ek