Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 17 stycznia 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący sędzia SA Marcin Schoenborn

Protokolant Karolina Jach

przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej del. do Prokuratury Regionalnej
w Katowicach Jolanty Tałaj

po rozpoznaniu w sprawie skazanego D. R.

zażalenia wniesionego przez obrońcę skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Sosnowcu z dnia 22 listopada 2022 r. sygn. VI Kow 1870/22 umarzające postępowanie wykonawcze w przedmiocie udzielenia skazanemu zgody na odbywanie kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego

na podstawie art. 437 § 1 kpk i art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 1 § 2 kkw

POSTANAWIA

1.  utrzymać zaskarżone postanowienie w mocy;

2.  zwolnić skazanego od ponoszenia wydatków postępowania odwoławczego i obciążyć nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 22 listopada 2022 r. Sąd Okręgowy w Sosnowcu, na podstawie art. 15 § 1 kkw w zw. z art. 43la § 1 pkt 1 i 6 kkw umorzył postępowanie z wniosku obrońcy o udzielenie skazanemu D. R. zezwolenia na odbycie w systemie dozoru elektronicznego kary 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Prudniku z dnia 1 marca 2022 r. sygn. akt II K 718/21, a na mocy art. 626 § 1 kpk w zw. z art. 1 § 2 kkw kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Zażalenie na to postanowienie złożył obrońca skazanego. Zarzucił orzeczeniu obrazę prawa materialnego, a to art. 43la § 6 kkw poprzez przyjęcie przez sąd wykładni sprzecznej z literalnym brzmieniem tego przepisu, a ponadto mający istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia błąd w ustaleniach faktycznych polegających na bezzasadnym przyjęciu, że brak jest podstaw do zezwolenia skazanemu na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego. Podnosząc powyższe zarzuty obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez zezwolenie skazanemu na odbycie kary 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Prudniku w sprawie o sygn. II K 718/22 w systemie dozoru elektronicznego, ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia uprawnia do stwierdzenia, że Sąd Okręgowy prawidłowo przyjął, iż skazany nie spełnia wymogów formalnych niezbędnych do udzielenia zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, a to z uwagi, że suma wymierzonych mu i niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, w tym jednej kary zastępczej pozbawienia wolności orzeczonej w miejsce niewykonanej kary grzywny, przekracza 1 rok i 6 miesięcy.

Skarżący nie zauważa, że stosownie do treści art. 43la § 6 kkw przesłanki warunkujące udzielenie zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, a określone w art. 43la § 1-4 kkw, stosuje się odpowiednio do skazanego, któremu wymierzono dwie lub więcej niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, które skazany ma odbyć kolejno, nieprzekraczających w sumie 1 roku i 6 miesięcy. Ponadto należy wskazać, że powyższe przepisy zgodnie z art. 43lb kkw stosuje się także do skazanego, wobec którego orzeczono zastępczą karę pozbawienia wolności za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe lub karę pozbawienia wolności orzeczoną w warunkach, o których mowa w art. 37b lub w art. 87 § 2 kk.

Sytuacja prawna skazanego pod kątem możliwości udzielenia zezwolenia na odbycie w systemie dozoru elektronicznego konkretnie kary 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności z wyroku Sądu Rejonowego w Prudniku z dnia 21 marca 2022 r. sygn. II K 718/22 nie była zaś tak jednoznaczna, jak widział, ją skarżący, który zdawał się kompletnie nie dostrzegać, że skazany w/w karę pozbawienia wolności odbywać miał już jako kolejną, bezpośrednio po zakończeniu odbywania kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z wyroku Sądu Rejonowego w Prudniku z dnia 25 stycznia 2022 r. sygn. akt II K 389/21. Ponadto do wykonania ma wprowadzoną jeszcze karę zastępczą 48 dni pozbawienia wolności orzeczoną za nieuiszczoną grzywnę z wyroku Sądu Rejonowego w Prudniku z dnia 6 lipca 2021 r. sygn. akt II K 241/21, która powinien odbyć po zakończeniu odbywania wspomnianej wyżej kary 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności. Jak wynika z powyższego, suma wspomnianych trzech kar pozbawienia wolności ewidentnie przekracza 1 rok i 6 miesięcy.

Argument skarżącego, iż oczekiwanym było udzielenie zezwolenia na odbycie w systemie dozoru elektronicznego wyłącznie jednej spośród orzeczonych wobec skazanego kar pozbawienia wolności, nie uwzględnia zaś właśnie konsekwencji płynących z uregulowania zawartego w art. 43la § 6 kkw, w świetle którego w przypadku skazanego, któremu wymierzono dwie lub więcej kar pozbawienia wolności i które ma odbyć kolejno, warunkiem formalnym decydującym o możliwości udzielenia zezwolenia, o jakim mowa w art. 43la § 1 kkw, jest suma wszystkich tych kar. Ma przy tym rację Sąd Okręgowy z odwołaniem się do przywołanych poglądów wyrażonych w orzecznictwie i piśmiennictwie, że chodzi o sumę wszystkich tych kar, a nie jedynie sumę kar, które pozostały skazanemu jeszcze do odbycia w momencie orzekania w przedmiocie udzielenia zezwolenia, o którym mowa w art. 43la kkw (zob. również (zob. postanowienie SA w Katowicach z 28 grudnia 2016 r., II AKzw 1989/16, LEX nr 2309518). Stosowanie zaś art. 43la § 6 kkw nie jest uzależnione od uznania sądu. W sytuacji wymierzenia skazanemu więcej niż jednej kary, sąd zobligowany jest do uwzględnienia tej okoliczności z urzędu. Zatem do spełnienia negatywnej przesłanki formalnej decyzji o zezwoleniu na odbywanie kilku kar pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego wystarcza, by orzeczono je w łącznym wymiarze powyżej 1 roku i 6 miesięcy oraz zostały skierowane do wykonania celem ich odbycia (zob. postanowienie SA w Lublinie z dnia 21 maja 2018 r., II AKzw 512/18, LEX nr 2490118). Nawet odroczenie wykonania kary nie znosi (nie eliminuje) wykonalności kary i nie zmienia wzajemnej relacji pomiędzy karami podlegającymi odbyciu kolejno po sobie (zob. postanowienie SA w Szczecinie z dnia 6 października 2017 r., II AKzw 1165/17, OSASz 2017/4/31-41). Gdy więc skazany powinien odbyć kolejno dwie lub więcej niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, zezwolenie na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy suma tych kar nie przekracza roku i 6 miesięcy. Osoba skazana nie może odbyć w systemie dozoru elektronicznego którejkolwiek z tych kar, nawet w przypadku gdy jedna lub nawet wszystkie kary jednostkowe zostały orzeczone w wymiarze poniżej roku i 6 miesięcy, jeżeli ich suma ten wymiar przekroczy (zob. postanowienie SA w Gdańsku z 7 lutego 2017 r., II AKzw 100/17, Prok. i Pr. – wkł. 2017/12, poz. 41). Poza tym dozorem elektronicznym - niezależnie od treści wniosku - objęte winny być wszystkie kary, jakie skazany ma do odbycia lub odbywa, co wynika z niedopuszczalności selektywnego wskazywania niektórych z nich dla obejścia warunku zawartego w art. 43la § 1 pkt 1 i § 6 kkw, jak i z niemożności łączenia wykonywania dozoru elektronicznego z odbywaniem innej kary. Przesłanka ta dotyczy wszystkich kar, które uprawomocniły się do chwili prawomocności orzeczenia w przedmiocie SDE, a podlegają wykonaniu (zob. postanowienie SA w Krakowie z 11 grudnia 2018 r., II AKzw 972/18, KZS 2019, nr 1, poz. 31).

Podsumowując, skoro suma niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, które skazany ma odbyć kolejno, przekracza 1 rok i 6 miesięcy, na aprobatę zasługiwało stanowisko zajęte przez Sąd I instancji, że skazany nie spełniał warunków formalnych do udzielenia zezwolenia, o które się ubiegał.

W razie stwierdzenia, że nie została spełniona przesłanka określona w art. 43la § 1 pkt 1 kkw w zw. z art. 43la § 6 kkw, nieuzasadnionym było jednak umorzenie postępowania na podstawie art. 15 § 1 kkw, lecz sąd powinien był wydać postanowienie o odmowie udzielenia zgody na odbycie kary pozbawienia wolności w warunkach dozoru elektronicznego (zob. postanowienie SA w Katowicach z dnia 7 lipca 2020 r., II AKzw 1019/20, LEX nr 3228195; postanowienia SA w Gdańsku z 7 lutego 2017 r., II AKzw 100/17, LEX nr 2314608). Skorygowanie tego orzeczenia przez Sąd odwoławczy poprzez odmowę udzielenia zgody na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego pogarszałoby jednak sytuację skazanego. Stwarzałoby bowiem przewidzianą w art. 43ll kkw podstawę do pozostawienia bez rozpoznania jego ponownego wniosku o udzielenie zezwolenia, o którym mowa w art. 43la kkw, w tej samej sprawie, przed upływem 3 miesięcy od dnia wydania postanowienia o odmowie udzielenia tego zezwolenia. Zaskarżone postanowienie ze względu na jego treść takiej podstawy nie będzie zaś stanowić. Sąd odwoławczy zgodnie z art. 434 § 1 kpk w zw. z art. 1 § 2 kkw nie może natomiast wydać orzeczenia surowszego dla skazanego pod jakimkolwiek względem, kiedy nie został wniesiony środek odwoławczy na jego niekorzyść.

Mając na względzie powyższe Sąd Apelacyjny orzekł, jak na wstępie, przy czym zwalniając skazanego od ponoszenia wydatków postępowania odwoławczego, na zasadzie odstępstwa od zasady z art. 636 § 1 kpk, kierował się przewidywanym czasem, jakie spędzie jeszcze skazany w warunkach zakładu karnego po powrocie do niego z udzielonej przerwy.

ZARZĄDZENIE

1.  odpis postanowienia z poucz. o prawomocności doręczyć:

-

skazanemu

-

obrońcy

2.  zwrócić akta

17.01.2023 r.