Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 15 września 2020 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: sędzia SA Waldemar Szmidt

Protokolant:

Karolina Jach

przy udziale Prokuratora Prokuratury Regionalnej w Katowicach Konrada Rogowskiego

po rozpoznaniu w sprawie przeciwko S. K.

podejrzanemu o popełnienie przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. i inne

zażalenia obrońcy podejrzanego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Częstochowie

z dnia 5 sierpnia 2020 roku, sygn. akt II Kp 770/20 (RP Ds. 36.2019)

w przedmiocie przedłużenia tymczasowego aresztowania

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

p o s t a n a w i a :

utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 5 sierpnia 2020 roku sygn. akt II Kp 770/20 Sąd Okręgowy w Częstochowie uwzględnił wniosek Prokuratora Prokuratury Regionalnej w Katowicach z dnia 27 lipca 2020 roku, i na podstawie art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt. 2 i § 2 k.p.k. oraz art. 263 § 2 k.p.k., przedłużył czas trwania tymczasowego aresztowania stosowanego wobec S. K. na mocy postanowienia Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach z dnia 13 maja 2020 roku sygn. akt III Kp 331/20, na dalszy czas oznaczony tj. do dnia 8 listopada 2020 roku godz. 6 ^{( 15)}.

Na powyższe postanowienie zażalenie wywiódł obrońca podejrzanego, zarzucając Sądowi I instancji błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wydanego orzeczenia polegający na przyjęciu, że zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że podejrzany popełnił przestępstwo „udziału w zorganizowanej grupie przestępczej” oraz naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na treść wydanego postanowienia tj. art. 258 § 2 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. i art. 92 k.p.k., art. 257 § 1 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. i art. 251 § 3 k.p.k. oraz art. 257 § 1 k.p.k. w zw. z art. 251 § 3 k.p.k..

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez uchylenie stosowania wobec podejrzanego S. K. środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, ewentualnie zamianę zaskarżonego postanowienia i orzeczenie wobec podejrzanego środka zapobiegawczego o charakterze izolacyjnym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie nie jest zasadne i na uwzględnienie nie zasługuje.

Analiza akt sprawy przez pryzmat podniesionych zarzutów nie prowadzi do wniosków odmiennych od zaprezentowanych w zaskarżonym postanowieniu, wskazuje natomiast na zasadność tezy, że koniecznym jest dalsze przedłużenie wobec podejrzanego S. K. najsurowszego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania.

Bez wątpienia prawidłowym jest zasadnicze ustalenie Sądu Okręgowego, iż w stosunku do podejrzanego istnieje duże prawdopodobieństwo dopuszczenia się zarzuconych mu czynów. Analiza akt sprawy dokonana przez Sąd Apelacyjny nie przynosi bowiem odmiennych ustaleń oraz wniosków co do realizacji przesłanki z art. 249 § 1 k.p.k., na istnienie której wskazuje materiał dowodowy, szczegółowo wymieniony w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia. Wobec treści wywiedzionego środka zaskarżenia podnieść należy, że na obecnym, incydentalnym etapie postępowania sąd nie jest uprawniony do dokonania ustaleń w zakresie sprawstwa i winy podejrzanego w sposób w jaki będzie do tego zobowiązany sąd merytorycznie rozpoznający sprawę, po wniesieniu do sądu skargi zasadniczej przez oskarżyciela. W toku postępowania w przedmiocie stosowania środków zapobiegawczych ustawodawca nakłada na sąd obowiązek ustalenia, czy dowody zawarte w aktach sprawy stwarzają stan prawdopodobieństwa, o jakim jest mowa w art. 249 § 1 k.p.k., co prawidłowo uczynił sąd Okręgowy w Częstochowie. Z kolei to czy owo prawdopodobieństwo przekształci się w stan pewności znajdzie odzwierciedlenie w wyroku. Argumentacja przedstawiona przez skarżącego w głównej mierze koncentruje się na zakwestionowaniu wartości zebranego materiału dowodowego i dokonaniu jego własnej oceny. Niemniej, to że obrońca nie podziela ustaleń poczynione przez sąd meriti nie jest równoznaczne z brakiem trafności wydanego rozstrzygnięcia. Sąd odwoławczy ma w polu widzenia, że zasadniczym dowodem obciążającym S. K. są wyjaśnienia współpodejrzanego. Jednakże fakt ten nie uzasadnia dyskredytowania jego wartości w kontekście realizacji przesłanki z art. 249 § 1 k.p.k., bowiem w sprawie nie ujawniły się dowody jednoznacznie świadczące o niewiarygodność depozycji M. M.. Co więcej, wbrew stanowisku obrońcy, podnieść należy, że wyjaśnienia wymienionego podejrzanego znajdują potwierdzenie w pozostałym zebranym w sprawie materiale dowodowym min. w zeznaniach świadka D. H.. Powyższe warunkuje możliwość zastosowania środków zapobiegawczych, celem zabezpieczenia prawidłowego toku procesu.

Prawidłowym jest przyjęcie przez sąd I instancji, jako podstawy prawnej kontrolowanego orzeczenia przepisu art. 258 § 1 pkt. 2 k.p.k. Na gruncie przedmiotowej sprawy na aktualizację przesłanki uzasadnionej obawy matactwa ze strony podejrzanego wpływ ma tak specyfika przestępczej działalności w jakiej udział miał brać S. K., charakter zebranego materiału dowodowego jak i zebrane w sprawie dowody, wskazujące na możliwość podjęcia tego typu działań przez podejrzanego. Skoro bowiem z wysokim prawdopodobieństwem stwierdzić można, że podejrzany działał w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, to okoliczność ta implikuje istnienie na kanwie przedmiotowej sprawy przesłanki szczególnej stypizowanej w przepisie art. 258 § 1 pkt. 2 k.p.k.. Przyjmuje się bowiem, iż grupy takie dysponują znacznymi możliwościami organizacyjnymi opartymi na hierarchicznym podporządkowaniu, pozwalającymi w sposób bezprawny wpłynąć na zeznania świadków, czy też np. usunąć nie zabezpieczone jeszcze dowody czy wygenerować dodatkowe dokumenty, zaciemniające rzeczywisty obraz podejmowanej działalności przestępczej, i nie jest koniecznym wykazywanie aby takie działania zostały już uprzednio podjęte. Niemniej, nie sposób podzielić stanowisko obrońcy, zgodnie z którym treść zawarta na zabezpieczonych w toku przeszukania pomieszczeń zajmowanych przez spółkę (...) kartkach nie może zostać uznana za uzasadniającą możliwość podjęcia działań o charakterze matactwa ze strony S. K., skoro wskazuje ona pracownikom spółki na negowanie posiadania wiedzy odnośnie jej funkcjonowania. Przypomnieć w tym miejscu należy, że prawo do odmowy składania zeznań przysługuje określonej kategorii osób, których katalog został wskazany w przepisach kodeksu postępowania karnego i nie sposób przyjąć, że prawo takie przysługuje każdemu z pracowników podległych S. K.. Obrońca nie uwzględnia, że sąd procedując w przedmiocie stosowania tymczasowego aresztowania winien dokonać oceny czy podejrzany może postąpić w sposób utrudniający prawidłowy tok postępowania, a nie badać czy już tak postąpił. Rzeczona obawa znajduje podstawę w całokształcie okoliczności sprawy, i została trafnie dostrzeżona przez sąd I instancji.

Oprócz powyższego w niniejszej sprawie występuje także potrzeba zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, łącząca się z występującą w sprawie przesłanką szczególną, o jakiej mowa w art. 258 § 2 k.p.k. S. K. podejrzany jest o popełnienie przestępstw zagrożonych surową karą w rozumieniu powołanego przepisu. Zważywszy zaś na występujące w niniejszej sprawie okoliczności podmiotowo-przedmiotowe, w tym wysoki stopień społecznej szkodliwości zarzuconych podejrzanemu czynów, wyrażający się w charakterze naruszenia dóbr prawnych, nie budzi wątpliwości twierdzenie, że w przypadku potwierdzenia w procesie jego sprawstwa i winy, w pełni realnym jest wymierzenie mu przez Sąd surowej kary pozbawienia wolności. Treść wspomnianego przepisu, w obecnym brzmieniu, jednoznacznie wskazuje, iż zagrożenie surową karą w połączeniu z przesłanką ogólną może być samodzielną podstawą zastosowania izolacyjnego środka zapobiegawczego i z mocy prawa rodzi domniemanie, że podejrzany może podejmować działania zakłócające prawidłowy tok postępowania. Nie utraciła ze swej aktualności utrwalająca ten pogląd uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2012 r. (I KZP 18/11, OSNKW 2012/1/1, LEX nr 1102081). Z uwagi na fakt, że powyższa okoliczność ma charakter domniemania prawnego, nie jest konieczne dowodowe wykazywanie konkretnych działań podejmowanych w przeszłości przez oskarżonego mających to postępowanie zakłócić. Obrońca zarzucając obrazę przepisu art. 258 § 2 k.p.k. nie przedstawił żadnych okoliczności mogących obalić domniemanie z niego wynikające. Z pewnością za takie nie mogą być uznane dotychczasowy tryb życia podejrzanego.

Nie ulega wątpliwości tutejszego Sądu, że również zarzut obrazy przepisu art. 257 § 1 k.p.k. jest chybiony. Wyjaśnić trzeba, że przewidziana w wymienionym przepisie, tak zwana zasada minimalizacji środków zapobiegawczych nie nakazuje bynajmniej bezwzględnego stosowania łagodniejszych środków zapobiegawczych, lecz statuuje wymóg, aby nie stosować izolacyjnego środka zapobiegawczego, gdy wystarczą inne środki o charakterze wolnościowym. Z przedstawionych wcześniej względów, w wypadku S. K. stosowanie takich łagodniejszych środków nie może być obecnie rozważane. W takim zaś stanie rzeczy za bezpodstawny należy uznać zarzut obrońcy podejrzanego dotyczący obrazy przepisów postępowania, a mianowicie art. 257 § 1 k.p.k., jak i naruszenia art. 251 § 3 k.p.k

Trafnie także wskazał Sąd Okręgowy na występowanie w niniejszej sprawie przesłanki z art. 263 § 2 k.p.k. Specyfika sprawy i sposób prowadzenia śledztwa przez urząd prokuratorski wskazują, że zarówno dotychczasowy okres tymczasowego aresztowania, jak i jego przedłużenie są uzasadnione potrzebą dalszego prowadzenia postępowania dowodowego, celem rzetelnego wyjaśnienia okoliczności sprawy. Nie budzi wątpliwości Sądu odwoławczego, że przedmiotowa sprawa należy do niezwykle pracochłonnych i zawiłych, ze względu na ilość podmiotów, charakter i specyfikę zarzucanej podejrzanemu działalności przestępczej, cechującej się zorganizowanym charakterem, co implikuje nie tylko konieczność wykonania licznych czynności dowodowych z udziałem osób, ale także weryfikacji obszernej liczby informacji pod kątem zachowań przestępczych. Nie można tracić z pola widzenia, że przy tego rodzaju postępowaniach nie jest możliwym podejmowanie czynności procesowych równocześnie ze wszystkimi podejrzanymi. Ponadto wobec treści argumentacji przedstawionej przez obrońcę wskazać trzeba, że brak możliwości wykonania planowanych czynności we wskazanych terminach, w tak złożonych postępowaniach jest wynikiem pojawiających się nowych okoliczności, które podlegają weryfikowaniu. Konieczność przeprowadzenia kolejnych czynności zaplanowanych przez prokuratora i wskazanych w jego wniosku niewątpliwie należy zaliczyć do kategorii „szczególnych okoliczności”, które uniemożliwiły zakończenie postępowania w sprawie w dotychczasowym terminie.

Mając na uwadze wskazane powyżej okoliczności, przy braku przesłanek z art. 259 § 1 k.p.k. - orzeczono jak w części dyspozytywnej.

SSA Waldemar Szmidt

Sygn. akt II AKz 911/20

ZARZĄDZENIE

- odpis postanowienia doręczyć podejrzanemu z pouczeniem o prawomocności

- akta sprawy zwrócić.

Katowice, dnia 15 września 2020 roku.

SSA Waldemar Szmidt