Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 21 stycznia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący-Sędzia: SA Mirosław Ziaja (spr.)

Sędziowie: SA Piotr Pośpiech

SA Michał Marzec

Protokolant: Magdalena Bauer

przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Małgorzata Bednarek

po rozpoznaniu w sprawie przeciwko S. G. (G.)

podejrzanemu o popełnienie przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. i innych

zażalenia obrońców podejrzanego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 15 grudnia 2014 r.,

sygn. akt XXI Kp 504/14

w przedmiocie określenia czasu trwania tymczasowego aresztowania

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

p o s t a n a w i a

utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 15 grudnia 2014 r., sygn. akt XXI Kp 504/14, Sąd Okręgowy w Katowicach przedłużył stosowanie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, zastosowanego wobec podejrzanego S. G. na mocy postanowienia Sądu Rejonowego Katowice – Wschód
w Katowicach z dnia 24 czerwca 2014 r. (sygn. akt IV Kp 261/14) i określił dalszy czas jego trwania do dnia 21 marca 2015 r.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł obrońca podejrzanego, zarzucając sądowi I instancji naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na treść orzeczenia, tj.:

1.  art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k., poprzez przyjęcie, że podejrzany będzie utrudniał postępowanie karne, a zwłaszcza, iż zachodzi wobec niego uzasadniona obawa matactwa,

2.  art. 258 § 2 k.p.k., poprzez przyjęcie, że grożąca podejrzanemu surowa kara
w sposób wystarczający uzasadnia dalsze stosowanie tymczasowego aresztowania,

3.  art. 249 § k.p.k., poprzez przyjęcie, że istnieje duże prawdopodobieństwo,
że podejrzany popełnił zarzucane mu czyny.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez uchylenie stosowania tymczasowego aresztowania.

Sąd Apelacyjny zważ y ł, co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd I instancji prawidłowo wskazał, że w dalszym ciągu koniecznym jest stosowanie wobec podejrzanego S. G. najsurowszego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, jak również spełnione zostały przesłanki, od których możliwość ta jest uzależniona.

Spełniona bowiem została zarówno ogólna przesłanka stosowania środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania (art. 249 § 1 k.p.k.), jak również przesłanki szczególne w postaci zagrożenia surową karą (art. 258 § 2 k.p.k.) oraz obawy podejmowania czynności zmierzających do bezprawnego wpływu na postępowanie (art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k.).

Odnosząc się do pierwszej z ww. podstaw wyjaśnienia wymaga, że ostateczna ocena materiału dowodowego i kategoryczne ustalenia faktów będą miały miejsce na etapie wyrokowania. Na chwilę obecną Sąd Okręgowy prawidłowo uznał jednak,
że z materiału dowodowego wskazanego w zaskarżonym postanowieniu, tj. wyjaśnień oraz zeznań M. G., Dawidka G., S. F. wynika,
że w sprawie zachodzi duże prawdopodobieństwo popełnienia przez podejrzanego zarzucanych mu czynów z art. 258 § 1 k.k., art. 56 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. oraz art. 191 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.

Odnosząc się z kolei do spełnienia przesłanek szczególnych stosowania tymczasowego aresztowania Sąd Okręgowy prawidłowo wskazał, że biorąc pod uwagę przekraczające 8 lat pozbawienia wolności zagrożenie ustawowe jednego
z zarzucanych podejrzanemu czynów, tj. występku z art. 56 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. – grozi mu wymierzenie surowej kary (art. 258 § 2 k.p.k.). Jeśli zaś dodatkowo weźmie się pod uwagę fakt działania w warunkach z art. 65 § 1 k.k. wówczas zasadnie można prognozować, że groźba ta ma charakter realny.

Zagrożenie surową karą jest z kolei wystarczającą i samodzielną podstawą do stosowania tymczasowego aresztowania i z mocy prawa rodzi domniemanie, że oskarżony (podejrzany) może podejmować działania zakłócające prawidłowy tok postępowania (por. uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2012 r., sygn. akt I KZP 18/11).

W konsekwencji oznacza to, że stwierdziwszy zagrożenie surową karą Sąd może stosować ww. środek zapobiegawczy nawet wówczas, gdy z materiału dowodowego nie wynika by podejrzany podejmował jakiekolwiek próby destabilizowania toku postępowania.

Niezależnie od powyższego zasadnie sąd I instancji przyjął, że w sprawie zachodzi uzasadniona obawa matactwa ze strony podejrzanego. Zgromadzony
w sprawie materiał dowodowy uprawdopodabnia bowiem w dużym stopniu, że podejrzany dopuścił się zarzucanych mu czynów w ramach zorganizowanej grupy przestępczej. Ze względu zaś na charakterystykę działania tego typu grup, rodzi to domniemanie podejmowania prób wpływania na prawidłowy tok postępowania. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, w postępowaniu przeciwko osobom działającym w zorganizowanej grupie przestępczej obawa matactwa jest realna z racji samych powiązań, bądź zależności między członkami tej grupy.

W sprawie spełnione zostały również przesłanki umożliwiające przedłużenie stosowania tymczasowego aresztowania w trybie art. 263 § 4 k.p.k. Dotychczasowe zakończenie sprawy nie było możliwe z uwagi na obiektywne okoliczności jak zawiłość sprawy oraz złożoność przedmiotowego postępowania – tak pod względem podmiotowym jak i przedmiotowym. Sprawa ma bowiem wielowątkowy charakter, dotyczy działalności, w którą zaangażowanych był szereg osób. W sposób oczywisty przekłada się to na obszerność materiału dowodowego już zebranego oraz koniecznego do zebrania, co z kolei bezpośrednio wpływa na czasochłonność przeprowadzanych czynności i wydłuża okres prowadzenia postępowania.
W konsekwencji wciąż zachodzi konieczność wykonywania w sprawie dalszych czynności procesowych.

Wymaga jednak zaznaczenia, że te okoliczności, które nie dotyczą sytuacji podejrzanego S. G., a które zostały wskazane w zaskarżonym postanowieniu oraz wniosku Prokuratora, jak np. zatrzymanie 6 osób, czy sporządzenie wniosku o wydanie Europejskiego Nakazu Aresztowania wobec
4 innych, nie mogą uzasadniać przedłużania stosowania tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego, dotyczą bowiem przeprowadzenia czynności przyszłych
i niepewnych procesowo, co żadną miarą nie może stanowić podstawy przedłużenia środka zapobiegawczego o charakterze izolacyjnym, w trybie ekstraordynaryjnym.

Podkreślenia bowiem wymaga, że do kategorii „szczególnych okoliczności sprawy”, o których mowa w art. 263 § 2 k.p.k., a od których uzależniona jest możliwość przedłużenia tymczasowego aresztowania na okres przekraczający
3 miesiące, kwalifikują się wyłącznie tego typu okoliczności, które miały już miejsce w ramach przedmiotowej sprawy, a zatem takie, których wagę i znaczenie Sąd może ocenić przez pryzmat dalszej potrzeby stosowania tymczasowego aresztowania. Jeśli zaś chodzi o okoliczności przyszłe, np. zatrzymanie innych osób, ich przesłuchanie, sporządzenie wobec nich zarzutów oraz ich ogłoszenie, to ze względu na ich niepewny charakter, uniemożliwiają one sądowi ocenę ich wpływu na niemożność ukończenia postępowania.

Wobec jednak faktu, iż w sprawie występują równocześnie inne – powołane wyżej - okoliczności, które w świetle art. 263 § 4 k.p.k. stanowią podstawy przedłużenia aresztu wobec podejrzanego, błąd sądu I instancji w tym zakresie pozostawał bez wpływy na treść zaskarżonego rozstrzygnięcia.

W świetle powyższego, stosowany w niniejszej sprawie środek zapobiegawczy nie jest stosowany nadmiernie i nie przestał spełniać swej funkcji zabezpieczającej proces, przeradzając się antycypację przyszłej kary i naruszając wymóg z art. 257 § 1 k.p.k.

Jednocześnie sąd nie dopatrzył się okoliczności z art. 259 k.p.k., które mogłyby wskazywać na potrzebę odstąpienia od stosowania tymczasowego aresztowania.

Z tych względów Sąd Apelacyjny postanowił, jak w części dyspozytywnej, przy czym prokurator winien baczyć, by wyznaczony okres był wystarczający do zakończenia wobec podejrzanego czynności śledczych, co wiązać trzeba
z koniecznością odpowiednich kroków procesowych, jak chociażby wyłączenia sprawy, tak z materialnego jak i procesowego punktu widzenia.

Z./

- o treści postanowienia powiadomić podejrzanego i jego obrońcę,

- akta zwrócić.

Katowice, dnia 21 stycznia 2015 r.