II AKa 514/19 - wyrok Sąd Apelacyjny w Katowicach z 2019-12-12

Sygn. akt: II AKa 514/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2019 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący

SSA Mirosław Ziaja

Sędziowie

SSA Małgorzata Niementowska

SSO del. Teresa Jędrzejas (spr.)

Protokolant

Iwona Olszówka

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Katowicach Andrzeja Kuklisa

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2019 r. sprawy

wnioskodawcy D. P., syna A. i S., ur. (...) w O.,

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

na skutek apelacji pełnomocników

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 18 czerwca 2019 roku, sygn. akt XXI Ko 56/17

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 w ten sposób, że kwotę zadośćuczynienia podwyższa do 500.000,00 (pięciuset tysięcy) złotych ;

2.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zasądza od Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Katowicach) na rzecz wnioskodawcy D. P. kwotę 60,00 zł (sześćdziesiąt złotych), tytułem częściowego zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej z wyboru w postępowaniu odwoławczym;

4.  kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.

SSO del. Teresa Jędrzejas SSA Mirosław Ziaja SSA Małgorzata Niementowska

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 514/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 18 czerwca 2019 r., sygnatura akt XXI Ko 56/17

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

Uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania, mająca wpływ na treść wyroku, a to art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k., poprzez uznanie, iż załamanie i zniweczenie kariery zawodowej wnioskodawcy oraz rozpad związku wnioskodawcy z E. P. nie były konsekwencją tymczasowego aresztowania wnioskodawcy, podczas gdy materiał dowodowy sprawy wskazuje na bezpośredni związek tych zdarzeń z tymczasowym aresztowaniem wnioskodawcy.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut częściowo zasadny, gdyż jakkolwiek (jak słusznie stwierdził Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu wyroku) do rozwodu pomiędzy wnioskodawcą a jego żoną E. P. doszło przed zastosowaniem tymczasowego aresztowania, to jednak Sąd Okręgowy nie wziął pod uwagę tego, że byli małżonkowie następnie pozostawali w związku nieformalnym, wspólnie wychowując dzieci pochodzące z ich małżeństwa, natomiast z zeznań świadka E. P. oraz z zeznań wnioskodawcy wynika, że rozpad związku, w którym pozostawali po rozwodzie, nastąpił z powodu stanu psychicznego, w jakim wnioskodawca znajdował się po uchyleniu tymczasowego aresztowania, który to stan- jak wynika z opinii biegłych lekarzy psychiatrów powołanych przez Sąd pierwszej instancji- był konsekwencją jego tymczasowego aresztowania.

Natomiast załamanie i zniweczenie kariery zawodowej wnioskodawcy, jak słusznie przyjął Sąd Okręgowy, nie było skutkiem jego tymczasowego aresztowania, tylko skutkiem przyjęcia w postępowaniu dyscyplinarnym, że dopuścił się on popełnienia czynów karalnych objętych aktem oskarżenia, które deprecjonowały go jako policjanta (orzeczenie organu pierwszej instancji o wymierzeniu kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby), a ostatecznie podjętą przez wnioskodawcę (już po uchyleniu tymczasowego aresztowania) decyzją o przejściu na emeryturę.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez podwyższenie kwoty zadośćuczynienia do 1.175.000 zł. oraz podwyższenie kwoty odszkodowania do 2.262.977 zł.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Przyjęcie, że rozpad związku wnioskodawcy z E. P. był skutkiem tymczasowego aresztowania spowodował podwyższenie kwoty zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w związku ze stosowaniem tego środka. Ten aspekt doznanej przez wnioskodawcę krzywdy nie został bowiem uwzględniony przez Sąd pierwszej instancji, stąd też jego orzeczenie o przyznaniu zadośćuczynienia celem zniwelowania jej negatywnych skutków, było niepełne.

Skoro zaś przyjęto, że załamanie kariery zawodowej wnioskodawcy w Policji nie było skutkiem tymczasowego aresztowania, tylko skutkiem oskarżenia go o czyny karalne, wniosek o podwyższenie kwoty odszkodowania uznać należało za niezasadny.

3.2.

Obraza przepisów postępowania, mająca wpływ na treść wyroku, a to art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k., poprzez uznanie, że zasądzona kwota 350.000 zł. stanowi odpowiednie zadośćuczynienie za krzywdy doznane przez wnioskodawcę D. P. w związku z zastosowaniem wobec niego niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut uznano za częściowo zasadny, stojąc na stanowisku, że prawidłowo ustalone przez Sąd Okręgowy (oprócz faktu rozpadu związku wnioskodawcy z E. P.) indywidualne okoliczności towarzyszące samemu tymczasowemu aresztowaniu jak i dotykające wnioskodawcę w okresie po uchyleniu tego środka, nie znalazły wystarczającego odzwierciedlenia w wysokości przyznanej mu kwoty tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Dla wykładni pojęcia „zadośćuczynienia”, o jakim mowa w art. 552 paragraf 4 k.p.k. miarodajne są przepisy prawa cywilnego materialnego (postanowienie SN z dnia 5 maja 2005 r., V KK 413/04, LEX nr 149653), w tym również art. 445 § 1 i § 2 k.c. Zaznaczyć jednak należy, że ustalenie, jaka kwota w konkretnych okolicznościach jest „odpowiednia” w rozumieniu art. 445 § 1 k.c., z istoty należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 14 lutego 2008 r., II AKa 11/08, OSA 2009/2/7). W judykaturze trafnie podnosi się, że ustalając wysokość kwoty zadośćuczynienia za doznaną krzywdę należy uwzględnić nie tylko czas trwania tymczasowego aresztowania (zatrzymania), ale też stopień dolegliwości, z jakimi wiązało się stosowanie tego środka, a więc przykrości i przeżycia natury moralnej z tego wynikające (uczucie przykrości, utrata dobrego imienia), konieczność poddania się rygorom związanym ze stosowaniem aresztowania, jak również ewentualny ostracyzm środowiskowy i nieprzychylne reakcje po zwolnieniu z aresztu (por. wyrok SN z dnia 18 sierpnia 2000 r., II KKN 3/98, LEX nr 50900; wyrok SA w Białymstoku z dnia 2 czerwca 2015 r., II AKa 82/15, LEX nr 1761761). Choć wskazuje się, że ustalając wysokość zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, należy brać pod uwagę siłę nabywczą określonej kwoty pieniężnej, a także warunki materialne panujące w społeczeństwie (por. wyrok SN z dnia 18 sierpnia 2000 r., II KKN 3/98, LEX nr 50900), to zaznacza się, że wysokość stopy życiowej społeczeństwa jedynie w sposób uzupełniający (w aspekcie urzeczywistniania zasady sprawiedliwości społecznej) może rzutować na wysokość zadośćuczynienia należnego poszkodowanemu za doznaną krzywdę (wyrok SA w Warszawie z dnia 20 maja 2013 r., II AKa 143/13, LEX nr 1342387). Pogląd ten wywodzi się ze stanowiska wyrażanego na gruncie spraw cywilnych, gdzie Sąd Najwyższy w ostatnich latach wskazywał, iż powołanie się przy ustalaniu zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na potrzebę utrzymania wysokości zadośćuczynienia w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, nie może prowadzić do podważenia kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia (wyrok SN z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 131/03, OSNC 2005/2/40, LEX nr 141820; wyrok SN z dnia 27 lutego 2004 r., V CK 282/03, LEX nr 183777).

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy, zdaniem Sądu Apelacyjnego, rozmiar krzywdy doznanej przez wnioskodawcę D. P. w związku ze stosowaniem wobec niego tymczasowego aresztowania w okresie od 12 grudnia 2005 r, do 27 marca 2007 r. jest na tyle duży, że konieczne jest podwyższenie kwoty zadośćuczynienia, której funkcją jest choćby częściowe jej zrekompensowanie. Uzasadnione to jest zarówno faktem stosowania tymczasowego aresztowania przez okres przeszło 1 roku i 3 miesięcy, przebiegiem tymczasowego aresztowania (w tym wydarzeniem w trakcie pobytu w Areszcie Śledczym w S., z powodu którego wnioskodawca został tego samego dnia przeniesiony do innego aresztu, a które świadczy o tym, że jako funkcjonariusz Policji nie był w tym areszcie w sposób właściwy chroniony i izolowany od innych osadzonych), całkowitą izolacją od partnerki E. P. oraz dwóch małych córek przez cały okres pobytu w areszcie jak i daleko posuniętymi i utrzymującymi się do dnia dzisiejszego (mimo upływu 12 lat od wyjścia na wolność) konsekwencjami stosowania tego środka dla zdrowia wnioskodawcy (zarówno w sferze psychicznej jak i fizycznej), dla jego życia rodzinnego oraz postrzegania go w jego otoczeniu.

W przekonaniu Sądu Apelacyjnego Sąd pierwszej instancji kształtując orzeczenie o należnym wnioskodawcy zadośćuczynieniu nie wziął pod uwagę w stopniu wystarczającym tego, że w momencie zastosowania tymczasowego aresztowania był on czynnym funkcjonariuszem (...), w związku z czym fakt osadzenia go w areszcie był dla niego szczególnie traumatyczny, a nadto wiązał się z zagrożeniem zdrowia i życia w razie ujawnienia jego profesji wśród innych osadzonych.

Jakkolwiek nie sposób przyjąć, iżby z powodu tymczasowego aresztowania wnioskodawca został pozbawiony możliwości dalszej kariery w Policji, jednak zdaniem Sądu Apelacyjnego, stan psychiczny, w jakim znajdował się w czasie pobytu w areszcie jak i po uchyleniu tego środka (wynikający z zeznań jego najbliższych oraz z dołączonej do akt korespondencji do E. P.) miał wpływ na podjęcie decyzji o złożeniu raportu o przejęciu na emeryturę, co uniemożliwiło mu po prawomocnym wyroku uniewinniającym staranie się o przywrócenie do pracy w Policji, którą to okoliczność również uwzględniono kształtując orzeczenie o podwyższeniu kwoty należnego mu zadośćuczynienia.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez podwyższenie kwoty zadośćuczynienia do 1.175.000 zł.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uznając, że przyznana wnioskodawcy tytułem zadośćuczynienia z powodu niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania kwota 350.000 zł. jest zbyt niska i nie pełni funkcji kompensacyjnej, uwzględniając częściowo wniesione jego imieniem apelacje, ,kwotę tę podwyższono do 500.000 zł. Kwota 1.175.000 zł. żądana z tego tytułu przez pełnomocnika wnioskodawcy, byłaby w okolicznościach tej sprawy kwotą nadmierną, nie znajdującą uzasadnienia w rozmiarze doznanej przez wnioskodawcę krzywdy.

3.3.

Obraza przepisów postępowania, mająca wpływ na treść wyroku, a to art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. poprzez uznanie, iż szkoda w zakresie utraconych zarobków i innych należności pracowniczych nie pozostaje w związku przyczynowo- skutkowym z zatrzymaniem ani tymczasowym aresztowaniem wnioskodawcy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut niezasadny, jako że Sąd pierwszej instancji prawidłowo oceniając zebrane w sprawie dowody, słusznie przyjął, że utrata przez wnioskodawcę możliwości dalszej służby w Policji, w tym uzyskania możliwych awansów, a także możliwych do osiągniecia uposażeń emerytalnych, nie była skutkiem stosowania wobec niego tymczasowego aresztowania, tylko skutkiem wszczęcia wobec niego jeszcze przed zastosowaniem tego środka, postępowania dyscyplinarnego zakończonego nieprawomocnym orzeczeniem o wydaleniu ze służby w Policji, a w ostateczności podjętą przez wnioskodawcę decyzją o przejściu na emeryturę. Zarówno decyzja o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego jak i decyzja Komendanta Głównego Policji o wydaleniu D. P. ze służby w Policji były zaś spowodowane faktem przedstawienia mu zarzutów popełnienia przestępstw, stanowiących jednocześnie przewinienia dyscyplinarne, których popełnienie przez niego zostało uznane za udowodnione w ramach postępowania dyscyplinarnego.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez podwyższenie kwoty odszkodowania do 2.262.977 zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec przyjęcia, że utrata przez wnioskodawcę zarobków z tytułu dalszej służby w Policji, a także możliwego do osiągnięcia uposażenia emerytalnego nie były konsekwencją tymczasowego aresztowania, a więc nie stanowiły elementu szkody doznanej przez niego wskutek zastosowania tego środka, wniosek o podwyższenie kwoty odszkodowania uznano za nie zasługujący na uwzględnienie.

3.4.

Obraza przepisów postępowania, mająca wpływ na treść wyroku, a to art. 193 paragraf 1 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k., poprzez niepowołanie z urzędu dowodu z opinii biegłego celem poczynienia szczegółowych ustaleń jakie wynagrodzenie przysługiwałoby potencjalnie wnioskodawcy, gdyby jego kariera nie została w grudniu 2005 r. przerwana tymczasowym aresztowaniem oraz w jakiej wysokości uprawnienia emerytalne przysługiwałyby wnioskodawcy po 27 latach pracy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z uwagi na to, że utrata możliwości dalszej służby w Policji nie była skutkiem tymczasowego aresztowania, brak było podstaw do zasięgania przez Sąd Okręgowy dowodu z opinii biegłego.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez podwyższenie kwoty odszkodowania do 2.262.977 zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec przyjęcia, że utracone przez wnioskodawcę zarobki z tytułu dalszej służby w Policji, a także możliwe do osiągnięcia uposażenie emerytalne nie były konsekwencją tymczasowego aresztowania, a więc nie stanowiły elementu szkody doznanej przez niego wskutek zastosowania tego środka, wniosek o podwyższenie kwoty odszkodowania uznać należało za niezasadny.

3.5.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść wyroku, poprzez przyjęcie, że:

a) wnioskodawca został zwolniony ze służby, w szczególności na podstawie art. 41 ust. 1 pkt 3 ustawy o Policji, podczas gdy w dniu 2 kwietnia 2007 r. podjął on decyzję o złożeniu raportu o przejściu na emeryturę,

b) po opuszczeniu aresztu wnioskodawca przeznaczył na zakup leków 636 zł., podczas gdy do opuszczeniu aresztu w marcu 2007 r. wnioskodawca cierpi na przewlekłe. nawrotowe schorzenia, których to dolegliwości nabawił się podczas pobytu w areszcie i których leczenie nieprzerwanie kontynuuje do chwili obecnej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. zarzut sformułowany w podpunkcie a, jakkolwiek istotnie Sąd Okręgowy dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych przyjmując, że wnioskodawca został zwolniony ze służby w Policji w trybie przewidzianym w art. 41 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, podczas gdy wnioskodawca ostatecznie, po złożeniu raportu o przejściu na emeryturę (uzyskawszy na to zgodę Komendanta Głównego Policji), odszedł na emeryturę, to jednak błąd ten nie miał żadnego wpływu na treść wyroku. Słusznie bowiem przyjęto, że przyczyną odejścia przez wnioskodawcę z Policji nie było jego tymczasowe aresztowanie.

Ad. zarzut sformułowany w podpunkcie b, jakkolwiek w świetle opinii biegłego proktologa nie budzi wątpliwości to, że wnioskodawca wskutek stosowania wobec niego tymczasowego aresztowania cierpi między innymi na ostrą szczelinę odbytu, to jednak nie zostało przez niego wykazane, że na zakup leków po opuszczeniu aresztu wydał kwotę przekraczającą przyznane z tego tytułu 636 zł.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez podwyższenie kwoty odszkodowania do 2.262.977 zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uznając zarzuty za bezpodstawne nie znaleziono podstaw do uwzględnienia wniosku o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez podwyższenie kwoty odszkodowania.

3.6.

Obraza przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie przepisów art. 552 paragraf 4 k.p.k. oraz art. 558 k.p.k. w zw. z art. 445 paragraf 1 k.c. i przyjęcie, że kwota 350.000 zł. tytułem zadośćuczynienia i 35.709,61 zł. tytułem odszkodowania stanowią adekwatną rekompensatę za doznane przez D. P. cierpienia psychiczne i moralne oraz szkodę w jego majątku wynikłe z niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut uznano za częściowo zasadny, stojąc na stanowisku, że prawidłowo ustalone przez Sąd Okręgowy (oprócz faktu rozpadu związku wnioskodawcy z E. P.) indywidualne okoliczności towarzyszące samemu tymczasowemu aresztowaniu jak i dotykające wnioskodawcę w okresie po uchyleniu tego środka, nie znalazły wystarczającego odzwierciedlenia w wysokości przyznanej mu kwoty tytułem zadośćuczynienia. W ocenie Sądu Apelacyjnego rozmiar krzywdy doznanej przez wnioskodawcę w związku ze stosowaniem wobec niego tymczasowego aresztowania w okresie od 12 grudnia 2005 r, do 27 marca 2007 r., czyni koniecznym podwyższenie kwoty zadośćuczynienia. Uzasadnione to jest zarówno faktem stosowania tymczasowego aresztowania przez okres 1 roku i przeszło 3 miesięcy, przebiegiem tymczasowego aresztowania (w tym wydarzeniem w trakcie pobytu w Areszcie Śledczym w S., z powodu którego został tego samego dnia przeniesiony do innego aresztu) jak i konsekwencjami stosowania tego środka dla zdrowia wnioskodawcy (zarówno w sferze psychicznej jak i fizycznej), dla jego życia rodzinnego oraz postrzegania go w jego otoczeniu. Odwołać się w tym miejscu należy do argumentów przedstawionych odnośnie zarzutu nr 3.2.

Co do zarzutu obrazy wskazanych przepisów poprzez zasądzenie kwoty odszkodowania nie uwzględniającej całości doznanej przez wnioskodawcę szkody majątkowej, to uznać go należy za niezasadny, jako że Sąd pierwszej instancji, oceniając zebrane w sprawie dowody zgodnie z art. 7 k.p.k., poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne odnośnie rozmiarów owej szkody.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie punktu 2 i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania bądź zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie w całości roszczeń wnioskodawcy sprecyzowanych we wniosku.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uznając, że przyznana wnioskodawcy tytułem zadośćuczynienia z powodu niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania kwota 350.000 zł. jest zbyt niska i nie pełni funkcji kompensacyjnej, uwzględniając częściowo wniesione apelacje, kwotę tę podwyższono do 500.000 zł. Kwota 1.175.000 zł. żądana z tego tytułu przez pełnomocnika wnioskodawcy, byłaby w okolicznościach tej sprawy kwotą nadmierną, nie znajdującą uzasadnienia w rozmiarze doznanej przez wnioskodawcę krzywdy.

Co zaś tyczy się wysokości zasądzonego odszkodowania, materiał dowodowy nie daje podstaw do zmiany wyroku. Brak również podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania w zaskarżonym zakresie, jako że postępowanie dowodowe przeprowadzone przez tym Sądem było kompletne, co dowodzi braku po temu podstaw wskazanych w art. 437 paragraf 2 zdanie drugie.

3.7.

Obraza przepisów prawa materialnego art. 552 paragraf 1 i 4 k.p.k.., art. 558 k.p.k. w zw. z art. 361 paragraf 1 i 2 k.c. poprzez niezasadne oddalenie żądania wnioskodawcy zasądzenia odszkodowania obejmującego utracone korzyści, które mógłby uzyskać w normalnym trybie pełnienia służby, w ustalonym trybie, gdyby krzywdy mu nie wyrządzono.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut niezasadny, jako że Sąd pierwszej instancji, prawidłowo oceniając zebrane w sprawie dowody, słusznie przyjął, że utrata przez wnioskodawcę możliwości dalszej służby w Policji, w tym możliwych awansów, a także możliwego do osiągnięcia uposażenia emerytalnego, nie była skutkiem stosowania wobec niego tymczasowego aresztowania, tylko skutkiem wszczęcia wobec niego jeszcze przed zastosowaniem tego środka, postępowania dyscyplinarnego zakończonego nieprawomocnym orzeczeniem o wydaleniu ze służby w Policji, a w ostateczności podjętą przez wnioskodawcę decyzją o przejściu na emeryturę. Zarówno decyzja o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego jak i decyzja Komendanta Głównego Policji o wydaleniu D. P. ze służby w Policji były zaś spowodowane faktem przedstawienia mu zarzutów popełnienia przestępstw, stanowiących jednocześnie przewinienia dyscyplinarne, których popełnienie przez niego zostało uznane za udowodnione w ramach postępowania dyscyplinarnego.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie punktu 2 i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania bądź zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie w całości roszczeń wnioskodawcy sprecyzowanych we wniosku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec przyjęcia, że utracone przez wnioskodawcę zarobki z tytułu dalszej służby w Policji, a także możliwe do osiągniecia uposażenie emerytalne nie były konsekwencją tymczasowego aresztowania, a więc nie stanowiły elementu szkody doznanej przez niego wskutek zastosowania tego środka, wniosek o podwyższenie kwoty odszkodowania uznano za bezpodstawny.

3.8.

Rażąca obraza przepisów prawa materialnego, która miała wpływ na treść wyroku:

a) art. 7 i art. 410 k.p.k. poprzez nieuwzględnienie okoliczności przemawiających na korzyść wnioskodawcy, w tym rzutujących na wysokość zadośćuczynienia i odszkodowania jak i związanych ze stratami w sferze życia prywatnego i zawodowego, których doznał w wyniku niewątpliwie niesłusznego zatrzymania i tymczasowego aresztowania,

b) art. 170 paragraf 1 k.p.k.. w zw. z art. 193 k.p.k. oraz art. 167 k.p.k, w zw. z art. 366 paragraf 1 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego i nieprzeprowadzenie przez Sąd z urzędu dowodu dowodów zmierzających do ustalenia rozmiaru szkody , jaką doznał D. P. w wyniku niewątpliwie niesłusznego zatrzymania i tymczasowego aresztowania,

c) art. 552 paragraf 1 i 4 k.p.k. oraz art. 558 k.p.k. w zw. z art. 322 k.p.c. poprzez niezasądzenie odpowiedniej kwoty tytułem kosztu zakupu leków w okresie od 2007 r. do dnia wnioskowania według swej oceny opartej na rozważeniu wszelkich okoliczności sprawy, w tym w szczególności załączonych jako dowód w sprawie wybranych faktur aktualnie znajdujących się w posiadaniu wnioskodawcy, a dokumentujących wysokość kosztów ponoszonych na leki, które wnioskodawca przyjmuje w związku z przewlekłą chorobą szczeliny odbytu, w związku z utrudnionym precyzyjnym udowodnieniem przez wnioskodawcę wysokości żądania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad zarzut sformułowany w podpunkcie a- uznano za częściowo zasadny, podwyższając kwotę zadośćuczynienia, zaś argumenty przedstawiono odnosząc się powyżej do zarzutu nr 3.7.

Ad zarzut sformułowany w podpunkcie b- z uwagi na to, że utrata możliwości dalszej służby w Policji nie była skutkiem tymczasowego aresztowania, brak było podstaw do zasięgania przez Sąd Okręgowy dowodu z opinii biegłego.

Ad zarzut sformułowany w podpunkcie b- brak było w niniejszej sprawie podstaw do zastosowania art. 322 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli w sprawie o naprawienie szkody, o dochody, zwrot bezpodstawnego wzbogacenia lub o świadczenie z umowy o dożywocie sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy. W niniejszej sprawie natomiast nie sposób przyjąć, iżby wykazanie przez wnioskodawcę wydatków ponoszonych za zakup leków było niemożliwe, bądź też znacznie utrudnione. Poza tym jakkolwiek choroba, której nabawił się w czasie aresztowania, istotnie ma charakter przewlekły (co wynika z opinii biegłego), to jednak brak podstaw do przyjęcia, że przez cały czas od opuszczenia aresztu wnioskodawca był zmuszony ciągle zażywać w związku z nią leki. Choroba ta bowiem (jak wynika również z zeznań wnioskodawcy) cechuje się tym, że ma tendencję do nawrotów,

jednak jej skutki nie są dla niego odczuwalne cały czas, a co za tym idzie, również leki łagodzące jej objawy nie są przez wnioskodawcę przyjmowane cały czas.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie punktu 2 i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania bądź zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie w całości roszczeń wnioskodawcy sprecyzowanych we wniosku.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uznając, że przyznana wnioskodawcy tytułem zadośćuczynienia z powodu niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania kwota 350.000 zł. jest zbyt niska i nie pełni funkcji kompensacyjnej, uwzględniając częściowo wniesione apelacje, kwotę tę podwyższono do 500.000 zł.

Materiał dowodowy nie daje natomiast podstaw do zmiany wyroku w zakresie wysokości zasądzonego odszkodowania. Brak również podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania w zaskarżonym zakresie, jako że postępowanie dowodowe przeprowadzone przez tym Sądem było kompletne, co dowodzi braku po temu podstaw wskazanych w art. 437 paragraf 2 zdanie drugie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Oddalenie roszczenia o zasądzenie odszkodowania w kwocie przekraczającej 35.709,61 zł. oraz o zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie przekraczającej 500.000 zł.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Brak podstaw pozwalających na ustalenie, że szkoda doznana przez wnioskodawcę w związku z niewątpliwie niesłusznym tymczasowym aresztowaniem przekraczała przyznane tytułem jej naprawienia odszkodowanie oraz ustalenie, że kwotą adekwatną do rozmiarów krzywdy doznanej z tego tytułu przez wnioskodawcę i spełniającą funkcję kompensacyjną jest 500.000 zł.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Podwyższenie zadośćuczynienia z kwoty 350.0000 zł. do kwoty 500.0000 zł.

Zwięźle o powodach zmiany

Kwota zadośćuczynienia w wysokości 350.000 zł przyznana przez Sąd pierwszej instancji nie uwzględnia w sposób wystarczający wszystkich indywidualnych okoliczności dotyczących zarówno okresu pobytu wnioskodawcy w areszcie tymczasowym jak i późniejszych skutków stosowania tego środka, tak dla jego zdrowia fizycznego jak i psychicznego, a także pobawienia go dobrego imienia jako funkcjonariusza Policji. Dlatego też zdecydowano o podwyższeniu tej kwoty do 500.000 zł.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Jako że przed Sądem Apelacyjnym wnioskodawca reprezentowany był przez pełnomocnika z wyboru, na podstawie art. 554 paragraf 4 zd. 2 k.p.k., mając na uwadze częściowe uwzględnienie żądania apelacji, zasądzono na rzecz wnioskodawcy D. P. kwotę 60 zł. tytułem częściowego zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej z wyboru w postępowaniu odwoławczym, przyjmując z uwagi na zmianę zaskarżonego poprzez podwyższenie kwoty zadośćuczynienia, że należny mu z tego tytułu zwrot poniesionych wydatków wynosi 60 zł. jako 1/4 stawki w wysokości 240 zł. przewidzianej w paragrafie 11 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

4.

Na podstawie art. 554 § 4 zd. 1 k.p.k. kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciążono Skarb Państwa.

7.  PODPIS

SSO del. Teresa Jędrzejas SSA Mirosław Ziaja SSA Małgorzata Niementowska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik wnioskodawcy.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Pkt 2 wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach, w którym oddalono roszczenie w zakresie przekraczającym kwoty przyznane tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania w punkcie 1.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Renata Kopiec
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Katowicach
Osoba, która wytworzyła informację:  Mirosław Ziaja,  Małgorzata Niementowska
Data wytworzenia informacji: