II AKa 299/23 - wyrok Sąd Apelacyjny w Katowicach z 2023-09-28
Sygn. akt: II AKa 299/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 września 2023 r.
Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:
|
Przewodniczący: |
SSA Iwona Hyła SSA Karina Maksym SSO del. Teresa Jędrzejas-Paluch (spr.) |
|
|
|
|
Protokolant |
Agnieszka Bargieł |
przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej Katowice – Północ w Katowicach Jarosława Skalskiego
po rozpoznaniu w dniu 28 września 2023 r. sprawy
S. S. , s. J. i S., ur. (...) w B.
oskarżonego o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.
na skutek apelacji obrońcy oskarżonego
od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach
z dnia 3 sierpnia 2022 roku, sygn. akt XVI K 235/19
zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uniewinnia oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu,
kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.
SSA Karina Maksym SSA Iwona Hyła SSO del. Teresa Jędrzejas – Paluch
UZASADNIENIE |
|||
|
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 299/23 |
|
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
|
CZĘŚĆ WSTĘPNA |
|||
|
Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|
Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 3 sierpnia 2022 r., sygn. akt XVI K 235/19. |
|
Podmiot wnoszący apelację |
|
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|
☐ oskarżyciel posiłkowy |
|
☐ oskarżyciel prywatny |
|
☒ obrońca |
|
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|
☐ inny |
|
Granice zaskarżenia |
|
Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
|
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
|
☐ w części |
☒ |
co do winy |
||
|
☐ |
co do kary |
|||
|
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
|
Podniesione zarzuty |
||||
|
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
|
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
|
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
|
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
|
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
|
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
|
☐ |
||||
|
☐ |
brak zarzutów |
|||
|
Wnioski |
|
☒ |
Uchylenie |
☒ |
zmiana |
|
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
|
Ustalenie faktów |
|
Fakty uznane za udowodnione |
||||
|
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.1.1.1. |
|
|
|
|
|
Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
|
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.1.2.1. |
|
|
|
|
|
Ocena dowodów |
|
Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
|
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
|
|
|
|
|
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
|
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|
|
|
|
|
STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
|
Lp. |
Zarzut |
|
|
3.1. |
Naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na treść wyroku, to jest: - art. 117 § 1 i § 2 k.p.k. w zw. z art. 374 § 1 k.p.k. oraz art. 378a § 1 i § 2 k.p.k. w zw. z art. 131 § 1 k.p.k., art. 132 § 1, § 1a, § 2 k.p.k. w zw. z art. 133 § 1 k.p.k. w zw. z art. 139 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. poprzez niezawiadomienie oskarżonego, działającego bez obrońcy,. o terminach rozprawy w dniach: 11 maja. 20 czerwca, a w szczególności 20 lipca 2022 r., podczas której sąd, sprzecznie z art. 139 § 1 k.p.k. i bez żadnej podstawy prawnej uznał, że oskarżony został prawidłowo zawiadomiony o terminie tej rozprawy, a następnie sąd kontynuował postępowanie dowodowe i zamknął przewód sądowy, naruszając tym samym w sposób istotny prawo oskarżonego do obrony wynikające z art. 6 k.p.k., albowiem pozbawił go możliwości wygłoszenia głosu końcowego, a nadto uniemożliwił mu odniesienie się do przeprowadzonych dowodów i wnioskowanie o uzupełnienie postępowania dowodowego, - art. 406 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. a także art. 42 ust. 2 Konstytucji RP oraz art. 6 ust. 3 lit. c Europejskiej Konwencji Praw Człowieka poprzez niezawiadomienie oskarżonego o rozprawie w dniu 20 lipca 2022 r. i w ten sposób pozbawienie go możliwości zabrania głosu przed wyrokowaniem w celu przedstawienia mowy końcowej i ustosunkowania się do zarzutów oraz dowodów, w tym do opinii biegłej oraz uniemożliwienie mu złożenie wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
|
Jakkolwiek rację przyznać należy obrońcy oskarżonego co do tego, że od 21 lutego 2022 r. oskarżony był zawiadamiany przez sąd pierwszej instancji o kolejnych terminach rozpraw, w tym o terminie rozprawy końcowej, na niewłaściwy adres, to jednak to uchybienie nie skutkowało naruszeniem prawa do obrony oskarżonego i nie stanowiło obrazy wyżej wskazanych przepisów postępowania, a tym bardziej art. 42 ust. 2 Konstytucji RP oraz art. 6 ust. 3 lit. c Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Istotnie pismem z dnia 21 lutego 2022 r. obrońca poinformował sąd o wypowiedzeniu pełnomocnictwa przez oskarżonego prosząc o niekierowanie na adres kancelarii korespondencji dla oskarżonego (k. 1149, t. VI). Pomimo tego, znajdując się w odroczeniu, nie wydano zarządzenia o zawiadomieniu oskarżonego na adres zamieszkania w K.. Termin kolejny, czyli 9 marca 2022 r. był jednak oskarżonemu znany, gdyż 8 marca 2022 r. przesłał do sądu pismo z prośbą o odroczenie rozprawy (k. 1159). Rozprawę 8 marca 2022 r. przerwano do 30 marca 2022 r. i mimo pisma obrońcy z dnia 21 lutego 2022 r., zawiadomienie o rozprawie przesłano do oskarżonego na adres kancelarii obrońcy w W. (k. 1162). Na rozprawie 30 marca 2022 r. oskarżony nie stawił się i przyjęto, że został zawiadomiony prawidłowo (k. 1165). Przerwano rozprawę do 11 maja 2022 r., zarządzając zawiadomienie o niej oskarżonego na adres kancelarii jego obrońcy. Zawiadomienie to zostało pod tym adresem podwójnie awizowane i wróciło do sądu niepodjęte (k. 1236, t. VII). W dniu 11 maja 2022 r. prowadzono rozprawę pod nieobecność oskarżonego, przyjmując, że został prawidłowo zawiadomiony poprzez awizo (k. 1238). Rozprawę przerwano do 20 czerwca 2022 r., zarządzając wezwanie oskarżonego pocztą i przez policję na (...) adres kancelarii jego obrońcy. Z akt wynika, że oskarżony znał termin 20 czerwca 2022 r., gdyż 17 czerwca 2022 r. wpłynął mailem do sądu jego wniosek o odroczenie rozprawy (k. 1242- 1244), którego nie uwzględniono, powiadamiając go o tym mailem w dniu 17 czerwca 2022 r. Rozprawę 20 czerwca prowadzono pod nieobecność oskarżonego, przyjmując, że został zawiadomiony prawidłowo poprzez podwójne awizo, po czym przerwano ją do 20 lipca 2022 r. i znów nieprawidłowo zawiadomienie przesłano na adres kancelarii obrońcy, tym razem jednak za pośr. policji, pytając na dodatek czy oskarżony mieszka pod tym adresem (k. 1250). W dniu 20 lipca 2022 r. rozprawę prowadzono pod nieobecność oskarżonego przyjmując, że został prawidłowo zawiadomiony poprzez podwójne awizo, po czym zamknięto przewód sądowy. Rację ma zatem skarżący co do tego, że opisane powyżej postępowanie sądu pierwszej instancji było nieprawidłowe, gdyż ignorując pismo obrońcy z dnia 21 lutego 2022 r. o wypowiedzeniu pełnomocnictwa i niekierowaniu korespondencji do oskarżonego na wskazany przez niego adres kancelarii, jako adres dla doręczeń, sąd ten z uporem przesyłał zawiadomienia i wezwania dla oskarżonego pod ten właśnie adres, a na dodatek zwrócił się do policji o ustalenie czy oskarżony mieszka pod tym adresem. Uchybienie to nie naruszało jednak prawa do obrony oskarżonego i nie pozbawiało go możliwości uczestniczenia w końcowej fazie postępowania. Odroczony termin rozprawy 9 marca 2022 r., o którym oskarżony nie został prawidłowo zawiadomiony, był mu znany, jako że w przeddzień rozprawy przesłał do sądu pismo z prośbą o jej odroczenie (k. 1159). Od 9 marca do 20 lipca 2022 r. sąd utrzymywał się natomiast w przerwie pomiędzy poszczególnymi rozprawami, więc zgodnie z treścią art. 402 § 1 zdanie ostatnie k.p.k. nie musiał oskarżonego zawiadamiać o kolejnych terminach rozpraw. To zaś, że mimo utrzymywania się w przerwie sąd zawiadamiał go na niewłaściwy adres, nie zwalniało samego oskarżonego z obowiązku czuwania nad przebiegiem postępowania. Zgodnie z art. 402 § 1 k.p.k. to na oskarżonym wszak ciążył obowiązek pozyskania informacji o przebiegu postępowania, w tym terminach kolejnych przerwanych rozpraw. Skoro zaś na kolejne rozprawy, w tym na rozprawę końcową 20 lipca 2022 r., oskarżony nie stawił się, przyjąć należy, że zrezygnował z prawa do uczestniczenia w rozprawie, jakie daje mu przepis 374 § 1 k.p.k., a tym samym z prawa do przedstawienia zastrzeżeń do opinii bieglej, złożenia wniosku o powołanie innego biegłego jak również zabrania głosu końcowego przed wyrokowaniem. Pominąwszy brak po stronie sądu obowiązku zawiadamiania oskarżonego o przerwanych rozprawach po 9 marca 2022 r., jeżeli oskarżony nie zgadzał się z opinią biegłej, to mógł swoje zastrzeżenia przedstawić na piśmie i również pisemnie złożyć wniosek o powołanie innych biegłych. Tego również oskarżony nie uczynił, co należy uznać za rezygnację z czynnego udziału w toczącym się przeciwko niemu postępowaniu. |
||
|
Wniosek |
||
|
O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
|
Nie stwierdzając, iżby sąd pierwszej instancji naruszył wskazane powyżej przepisy postępowania, dotyczące prawa oskarżonego do uczestniczenia w postępowaniu, a tym samym iżby poprzez prowadzenie rozpraw po 21 lutego 2022 r. pod nieobecność oskarżonego działającego bez obrońcy, naruszone zostało jego prawo do obrony, wniosek apelacji o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, uznano za niezasadny. |
||
|
3.2. |
Naruszenie art. 286 § 1 k.k. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że znamię "niekorzystnego rozporządzenia mieniem" zostało zrealizowane poprzez zaniechanie wypłacenia wynagrodzenia prowizyjnego od wartości węgla sprzedanego przez spółki (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o., podczas gdy ewentualne prawo do roszczenia o takie wynagrodzenie mogło powstać dopiero po styczniu 2011 r. (data rozpoczęcia sprzedaży przez (...) węgla dla (...)), gdy pokrzywdzony już nie podejmował żadnych działań w sferze majątkowej i nie dysponował w żadnej sposób ani wartością tego wynagrodzenia, ani nie miał żadnego wpływu na jego wysokość, a co najwyżej mógł się jedynie domagać jego wypłacenia przez spółkę (...) Sp. z o.o., a tym samym nigdy nie mógł rozporządzać mieniem wskazanym przez sąd. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
|
Zarzut obrazy art. 286 § 1 k.k., postawiony w apelacji jako zarzut poboczny, okazał się być w ocenie sądu odwoławczego w realiach niniejszej sprawy nie tylko zarzutem wybijającym się na pierwszy plan, ale również zarzutem zasadnym, którego uwzględnienie skutkowało zmianą zaskarżonego wyroku i uniewinnieniem oskarżonego S. S. od popełnienia zarzucanego mu czynu. Przestępstwo z art. 286 1 k.k., którego popełnienie przypisano S. S. polega na wprowadzeniu pokrzywdzonego w błąd albo wyzyskaniu jego błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania i doprowadzeniu go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Jest to zatem przestępstwo o charakterze materialnym, do którego wystąpienia konieczne jest osiągnięcie przez sprawcę skutku w postaci doprowadzenia pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem. Tego elementu, jako skutku ewentualnego oszukańczego działania oskarżonego S. S., nie sposób tymczasem dopatrzyć się po stronie pokrzywdzonego R. K.. Pokrzywdzony zawarł w dniu 1 lipca 2010 r. umowę o współpracy z (...) sp. z o.o., na mocy której podjął się pośredniczenia w pozyskiwaniu, przygotowaniu i realizacji kontraktów zakupu oraz sprzedaży surowców energetycznych oraz innych towarów na rzecz (...) w zamian za wynagrodzenie prowizyjne w wysokości 50 % marży netto od dostaw węgla na rzecz kontrahenta. Pokrzywdzony, realizując tę umowę, wskazał (...) nabywcę węgla, czyli spółkę (...) i doprowadził do zawarcia w dniu 22 grudnia 2010 r. umowy o dostawy węgla pomiędzy (...) Sp. z o.o. a (...), w oparciu o którą (...) zaczęło od stycznia 2011 r. dostarczać węgiel do (...) Jak ustaliły sądy orzekające w procesach cywilnych wytoczonych spółce (...) przez pokrzywdzonego, należało się mu z tego tytułu wynagrodzenie prowizyjne, którego mu jednak nie zapłacono, pomimo tego, że współpraca handlowa z(...)była kontynuowana, a na dodatek w lipcu 2011 r. kontrakt z (...) przejęty został przez spółkę (...), w której oskarżony S. S. pełnił funkcję prezesa zarządu. Ostateczne rozstrzygnięcie w procesach cywilnych zainicjowanych przez R. K. wobec spółek (...) oraz S. wydał Sąd Apelacyjny w Katowicach, który w wyroku z dnia 19 listopada 2020 r., zmieniając wyrok SO w Katowicach, częściowo uwzględnił powództwo R. K. zasądzając na jego rzecz od (...) 70 366,50 zł., zaś od (...) oraz S. solidarnie 296 564,60 zł. (łącznie 366 931,10 zł., czyli szkoda przyjęta w wyroku SO w tej sprawie). Sąd ten przyjął, że spółki (...) oraz S., w których ważną rolę pełnił oskarżony S. S., dopuściły się zmowy mającej na celu pozbawienie R. K. umówionej prowizji poprzez przejęcie w lipcu 2011 r. przez spółkę (...) kontraktu spółki (...) z (...). Działanie osób decyzyjnych w obu spółkach (w tym głównie S. S.) zostało zatem uznane za delikt z art. 415 k.c. a także za delikt nieuczciwej konkurencji określony w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Z takimi ustaleniami Sąd Apelacyjny orzekający w sprawie niniejszej w pełni się zgadza. Nie oznacza to jednak, że oskarżony S. S., wykonujący wobec (...) funkcje właścicielskie z ramienia spółki (...), a więc posiadający wszelkie narzędzia formalne jak i ekonomiczne do przejęcia kontraktu z (...) zawartego przez (...) i podejmujący de facto decyzje za obie spółki (co wynika również z zeznań świadka P. S.) dopuścił się również przestępstwa oszustwa na szkodę pokrzywdzonego R. K.. Rzecz w tym, że w wykonaniu umowy zawartej w dniu 1 lipca 2010 r. ze spółką (...) pokrzywdzony R. K. nie dokonał żadnego rozporządzenia własnym ani też cudzym mieniem, co jest warunkiem koniecznym dla przyjęcia występku z art. 286 § 1 k.k. Nawet przyjmując, że już w dacie zawarcia umowy o współpracy z pokrzywdzonym, czyli 1 lipca 2010 r., oskarżonemu S. S. (który jak wynika z zeznań pokrzywdzonego brał czynny udział w konstruowaniu warunków tej umowy) towarzyszył zamiar niewywiązania się z niej oraz przejęcia kontraktu z (...) przez spółkę (...) (co jest dyskusyjne), to ewentualne wprowadzenie przez niego w błąd pokrzywdzonego co do zamiaru wywiązania się z warunków umowy, nie wywołało skutku w postaci doprowadzenia go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Umowa ta istotnie okazała się dla pokrzywdzonego niekorzystna, ale jej niekorzystność sprowadzała się do tego, że nie osiągnął przyszłego i spodziewanego wynagrodzenia prowizyjnego od dostaw węgla realizowanych w 2011 oraz w 2012 r. najpierw przez (...), a później przez S. na rzecz (...). W momencie zawierania umowy o współpracy ze spółką (...) roszczenie pokrzywdzonego wobec spółki (...) o zapłatę wynagrodzenia prowizyjnego dopiero miało powstać w przyszłości, pod warunkiem zawarcia za jego pośrednictwem kontraktu z (...)oraz rozpoczęcia realizacji dostaw. Gdyby, pomimo starań pokrzywdzonego, do zawarcia tej umowy jednak nie doszło i (...) nie rozpoczęłaby realizować dostaw węgla, to w świetle zawartej umowy żadne wynagrodzenie by się mu nie należało. Roszczenie pokrzywdzonego wobec spółki (...) o zapłatę umówionego wynagrodzenia powstało zresztą dopiero w lutym 2011 r., a więc po pierwszym miesiącu sprzedaży węgla na rzecz (...). To właśnie w owym pozbawieniu pokrzywdzonego należnego mu wynagrodzenia prowizyjnego sąd pierwszej instancji (jak wynika z opisu czynu przypisanego mu wyrokiem) upatruje wymaganego przepisem art. 286 § 1 k.k. niekorzystnego rozporządzenia mieniem z jego strony, z czym jednak Sąd Apelacyjny zupełnie się nie zgadza. Stwierdzić zresztą należy, że w pisemnym uzasadnieniu wyroku sąd meriti nie przedstawił żadnej argumentacji na tę okoliczność, poprzestając na ogólnikowym stwierdzeniu, że niekorzystne rozporządzenie mieniem ze strony R. K. polegało na pozbawieniu go wynagrodzenia prowizyjnego. Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje powszechny w judykaturze i piśmiennictwie pogląd, iż na gruncie art. 286 § 1 k.k. użyty w tym przepisie zwrot "niekorzystne rozporządzenie mieniem" należ traktować szeroko przyjmując, że przedmiotem występku oszustwa jest mienie w szerokim tego słowa znaczeniu, obejmujące zarówno rzeczy ruchome jak i prawa majątkowe, zaś niekorzystny charakter rozporządzenia może wyrazić się zarówno uszczerbkiem w tym majątku, jak i w utracie przyszłych pożytków, a nawet samym pogorszeniem sytuacji majątkowej (O. Górniok w: A. Wąsek red. Kodeks Karny. Komentarz, Gdańska 2002/2003, s. 1182, A. Marek w: Kodeks karny. Komentarz. Warszawa 2005, s. 516, wyrok SN z dna 10 marca 2004 r., II KK 38103, LEX nr 109835) jak również podziela pogląd wyrażony w tych orzeczeniach, w których przyjęto, że niekorzystnym rozporządzeniem mieniem może być wykonanie usługi, np. przewozu towarów, jeśli nie została uiszczona zapłata ustalona przez strony (wyrok SN z dnia 10 lipca 2006 r., III KK 19/06, LEX nr 193064), czy też wykonanie dzieła, za które nie uiszczono umówionej zapłaty (uchwała SN z dnia 24 stcyznia 1973 r., VI KZP 69/72, OSNKW 1973, z. 4, pz. 42), jednak uważa, że dla przyjęcia, że ze strony pokrzywdzonego doszło do "niekorzystnego rozporządzenia mieniem" konieczne jest dokonane przez niego jakiejkolwiek czynności o charakterze rozporządzającym jego mieniem w znaczeniu zarówno rzeczowym jak i obligacyjnym, prowadzące do pogorszenia jego sytuacji majątkowej. Odnosząc to pojęcie do świadczenia usług, np. transportowych (co byłoby najbliższe działaniom podejmowanym przez R. K. w wykonaniu umowy z dnia 1 lipca 2010 r. zawartej z (...)) wskazać należy, że osoba wykonująca tego rodzaju usługę ponosi związane z nią koszty, np. paliwa, amortyzacji pojazdu czy też zapłaty wynagrodzenia dla kierowcy, a zatem rozporządza swoim majątkiem w sposób dla siebie niekorzystny. Tymczasem pokrzywdzony R. K., podejmując działania zmierzające do zawarcia kontraktu pomiędzy spółkami (...) a (...) „jedynie” poświęcił swój czas i energię, nie dysponując w żaden sposób swoim majątkiem, co wpłynęłoby na pogorszenie jego sytuacji majątkowej. Ewentualne wprowadzenie go w błąd przez oskarżonego S. S. co do zamiaru zapłaty umówionego wynagrodzenia prowizyjnego w razie doprowadzenia do zawarcia kontaktu z(...) i realizacji dostaw węgla, nie pogorszyło zatem w żaden sposób sytuacji majątkowej pokrzywdzonego w porównaniu z tą, w jakiej się znajdował przed zawarciem umowy o współpracy ze spółką (...). Nie otrzymał jedynie spodziewanych zysków z tego tytułu. Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny uznał za zasadny zarzut obrazy przez sąd pierwszej instancji art. 286 § 1 k.k. polegający na niezasadnym przyjęciu, że wymagany w tym przepisie skutek wprowadzenia pokrzywdzonego R. K. w błąd przez oskarżonego S. S. ziścił się poprzez pozbawienie go wynagrodzenia prowizyjnego od dostaw węgla na rzecz (...). Niewypłacenie pokrzywdzonemu umówionego wynagrodzenia prowizyjnego, w ocenie sądu odwoławczego, było ze strony osób reprezentujących spółkę (...) wyłącznie niewwiązaniem się z umowy zawartej w dniu 1 lipca 2010 r., zaś ze strony osób reprezentujących spółkę (...) deliktem prawa cywilnego, zaś powstały na tym tle spór pomiędzy R. K. a w/w spółkami winien zostać rozstrzygnięty w ramach postępowania cywilnego i tak też się stało, gdyż w efekcie wytoczonych powództw pokrzywdzony uzyskał zaspokojenie swoich roszczeń i to zarówno wobec spółki (...) jak i wobec spółki (...). |
||
|
Wniosek |
||
|
O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji bądź o jego zmianę poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu. |
☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
|
Spośród postawionych alternatywnie wniosków apelacji na uwzględnienie zasługiwał wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego S. S. od popełnienia zarzucanego mu czynu. Wobec niewystąpienia wymaganego przepisem art. 286 § 1 k.k. skutku opisanych w wyroku działań oskarżonego S. S. w postaci doprowadzenia pokrzywdzonego R. K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, a więc braku jednego z koniecznych znamion tego występku, wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach podlegał zmianie w kierunku postulowanym w apelacji wywiedzionej przez obrońcę oskarżonego. |
||
|
3.3. |
Zarzut obrazy przepisów postępowania, to jest: - art. 7 k,.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 k.p.k. i art. 201 k.p.k. w zw. z art. 405 § 1 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na przyjęciu za wiarygodną opinię biegłej S. K.- S., - art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na zupełnie dowolnym i sprzecznym z zasadami logiki dokonaniu ustaleń, że: 1) oskarżony miał zamiar kierunkowy osiągnięcia korzyści majątkowej zna dzień 1 lipca 2010 r. doprowadzając pokrzywdzonego do zawarcia umowy o współpracy z (...), 2) oskarżony obejmował świadomością warunki umowy z 1 lipca 2010 r. o współpracy pomiędzy (...) a R. K., 3) na dzień zawarcia umowy z dnia 1 lipca 2010 r. o współpracy pomiędzy (...) a R. K. oskarżony podejmował kluczowe decyzje w kwestii kontraktu z pokrzywdzonym, - art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na zupełnie dowolnym i sprzecznym z materiałem dowodowym ustaleniu, że szkoda, jaką poniósł pokrzywdzony nie została naprawiona w całości i oskarżony powinien zostać zobowiązany do zapłacenia jej brakującej części. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
|
Sąd odwoławczy, na podstawie art. 436 k.p.k., ograniczył rozpoznanie apelacji tylko do zarzutu obrazy prawa materialnego, to jest art. 286 § 1 k.k., jako że było to wystarczające do wydania orzeczenia. Rozpoznanie zarzutów apelacji w zakresie obrazy w/w przepisów postępowania odnośnie oceny materiału dowodowego i jego kompletności należało uznać za nie mające wpływu na treść rozstrzygnięcia i z tego powodu niepotrzebne. W odniesieniu do tych zarzutów zaznaczyć jedynie Sąd Apelacyjny pragnie, że mając na uwadze to, iż odmowa zapłaty wynagrodzenia prowizyjnego na rzecz pokrzywdzonego R. K. nastąpiła dopiero w lutym 2011 r., a więc po upływie 7 miesięcy od zawarcia umowy o współpracy pomiędzy (...) a pokrzywdzonym, zasadnicze wątpliwości budzi przyjęcie przez sąd pierwszej instancji, że już w dacie zawarcia tej umowy oskarżony miał zamiar nie wypłacenia pokrzywdzonemu wynagrodzenia za dostawy węgla dla (...), realizowane od stycznia 2011 r. Nie jest to w każdym razie bynajmniej tak oczywiste jak przyjął to sąd meriti. |
||
|
Wniosek |
||
|
|
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
|
|
||
|
OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
|
4.1. |
|
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
|
|
|
|
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
|
Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
|
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|
|
|
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
|
|
|
|
Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
|
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|
Sąd Apelacyjny dokonał zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego S. S. od popełnienia zarzucanego mu czynu w oparciu o przepis art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. stwierdzając, że czyn przypisany mu wyrokiem nie zawiera wszystkich znamion przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. |
|
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
|
Uznając z przyczyn podanych w sekcji 3.2, że nie doszło do wymaganego przez przepis art. 286 § 1 k.k. skutku ewentualnych oszukańczych działań oskarżonego S. S. w postaci doprowadzenia R. K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji uznano za wydane z obrazą art. 286 § 1 k.k. i z tej przyczyny dokonano jego zmiany poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu. |
|
|
Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
|
Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
|
5.3.1.1.1. |
|
||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
|
|||
|
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
|
|||
|
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
|
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
|
|
|||
|
5.3.1.4.1. |
|
||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
|
|||
|
Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
|
|
|||
|
Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
|
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
|
|
|
||
|
Koszty Procesu |
|||
|
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|
2. |
Wobec wydania wyroku uniewinniającego zgodnie z art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami procesu obciążono Skarb Państwa, |
|
PODPIS |
|
SSO del. Teresa Jędrzejas- Paluch SSA Iwona Hyła SSA Karina Maksym |
|
Granice zaskarżenia |
|||||
|
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
|
Podmiot wnoszący apelację |
obrońca oskarżonego |
||||
|
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
całość rozstrzygnięcia zawartego w wyroku SO w Katowicach z dnia 3 sierpnia 2022 r. |
||||
|
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
|
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
|
☐ w części |
☒ |
co do winy |
|||
|
☐ |
co do kary |
||||
|
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
|
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
|
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
|
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
|
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
|
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
|
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
|
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
|
☐ |
|||||
|
☐ |
brak zarzutów |
||||
|
1.4. Wnioski |
|||||
|
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
||
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Katowicach
Osoba, która wytworzyła informację: Teresa Jędrzejas-Paluch
Data wytworzenia informacji: