Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 września 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący :	SSA Elżbieta Karpeta

po rozpoznaniu w dniu 9 września 2024 r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. S.

przeciwko Spółce (...) Spółce Akcyjnej w B.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 24 kwietnia 2023 r., sygn. akt I Cgg 74/20

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od pozwanej na rzecz powoda 4050 (cztery tysiące pięćdziesiąt) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się tego postanowienia z tytułu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I ACa 2515/23

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Katowicach zasądził od Spółki (...) Spółki Akcyjnej w B. na rzecz powoda M. S. 63 000 zł. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 17 grudnia 2022 r. oraz koszty procesu w wysokości 5 417 zł.

Ustalił Sąd Okręgowy, że M. S. jest właścicielem nieruchomości opisanej w KW nr (...), położonej w P. przy ul. (...).

W dniu 25 marca 2019 r. Wójt Gminy G. wydał decyzję nr (...) o warunkach zabudowy, zgodnie z którą ustalił warunki zabudowy dla zamierzenia inwestycyjnego polegającego na budowie dwóch budynków mieszkalnych jednorodzinnych zlokalizowanych w P. przy ul. (...), działka nr (...) . Zgodnie z zapisami ww. dokumentu (ust. 6 pkt c) teren planowanej inwestycji stanowi teren górniczy w rozumieniu przepisów art. 6 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze. Zgodnie z postanowieniem Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego w G. nr (...). (...).41.2019.Du, L.dz. 6372/02/2019 z 25 lutego 2019 r. przedmiotowa inwestycja znajduje się w granicach terenu górniczego (...) S.A. w B., Oddział w Z., Kopalnia (...). W związku z powyższym należy uwzględnić możliwość wystąpienia następujących czynników geologiczno- górniczych:

- położenia inwestycji w rejonie zaliczonym do „0” (zerowej) kategorii terenu górniczego o parametrach: E..=0,0 mm/m, T..= 0,0 mm/m, R.. Ponad 40,0 km, W.=0,0 m;

- prognozowanych drgań powierzchni o przyspieszeniach do 200 mm/s2, mieszczących się w I (pierwszym) stopniu intensywności według skali G. (...);

- położenia inwestycji poza zasięgiem wpływów dokonanej i planowanej eksploatacji górniczej;

- położenia inwestycji w strefie zagrożonej deformacjami nieciągłymi z uwagi na występowanie wychodni uskoków tektonicznych (w rejonie rozpatrywanej nieruchomości występuje próg terenowy o zrzucie h=0,30m);

- występowania zasobów bilansowych możliwych do zagospodarowania.

Z opinii biegłego sądowego z zakresu górnictwa i geologii J. M. wynika, iż istnieje związek przyczynowo- skutkowy pomiędzy działalnością eksploatacyjną (górniczą), a szkodami w nieruchomości powoda. Szkody powstały i ujawniły się w 2015 r. Eksploatacja górnicza KWK (...) miała wpływ na nieruchomość powoda w okresie lat 2006- 2016, w zakresie obniżenia i deformacji terenu, w tym powstania progu terenowego. Wpływy eksploatacji ustały w 2018 r.

Z kolei z opinii mgr inż. E. E.- biegłego sądowego w zakresie technologii drewna, budownictwa ogólnego, budownictwa mieszkaniowego, szacowania nieruchomości i ruchomości wynika, iż wysokość utraty wartości nieruchomości powoda wyniesie nie mniej niż 90.200 zł. W opinii biegłego nie występuje wartość napraw koniecznych do wyrównania powierzchni działki, gdyż uskoki nie stanowią przeszkód w prowadzeniu upraw rolnych wg (...) (rodzaj użytku) (wariant I). Wskazał także szczegółowy zakres do wykonania napraw koniecznych w kontekście budowy dwóch budynków mieszkalnych. Wartość tych prac biegły wyliczył na 90.200 zł (wariant II). Ustosunkowując się do zastrzeżeń pozwanej, biegły uzupełnił swoją opinię Podtrzymał w niej konkluzje wyrażone w opinii podstawowej.

Różnicę wartości nieruchomości dotkniętej szkodami górniczymi wykazanymi w postępowaniu, a wysokością jej wartości, gdyby nie była dotknięta ww. szkodami górniczymi dla działki nr (...) w P. (gm. G. KW nr (...) w opinii w formie operatu szacunkowego oszacowała także rzeczoznawca majątkowy A. D. . Zgodnie z poczynionymi przez biegłą ustaleniami oraz wyliczeniami różnica między wartością rynkową ww. nieruchomości uwzględniająca utrudnienia wynikające z występowania szkód górniczych, a wysokością wartości rynkowej tej nieruchomości, gdyby nie była dotknięta szkodami górniczymi wynosi 63.000 zł.

Sąd Okręgowy uznał, iż powództwo jest zasadne do kwot wyliczonych przez biegłą sądową A. D. i w tej części znajduje oparcie w przepisach art. 144 ust 1 i art. 145 ustawy Prawo geologiczne i górnicze (p.g.g.) w zw. z art. 363 § 1 k.c.

Zgodnie z treścią art. 145 p.g.g., jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do naprawienia szkód, o których mowa w art. 144 ust. 1 i 2 p.g.g. stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. Odpowiedzialność za szkody górnicze ma charakter odpowiedzialności deliktowej, a zatem zastosowanie do niej znajdzie między innymi art. 435 § 1 k.c., w myśl którego prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Zgodnie z art. 363 § 1 zdanie pierwsze k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej.

Pozwana nie prowadziła postępowania dowodowego w kierunku ewentualnego wykazania okoliczności uwalniających ją od odpowiedzialności.

W ocenie Sądu Okręgowego odszkodowanie powinno być równe różnicy pomiędzy wartością rynkową nieruchomości powoda, uwzględniającą utrudnienia wynikające z występowania szkód górniczych, a wysokością wartości rynkowej tej nieruchomości, gdyby nie była dotknięta szkodami górniczymi (63.000 brutto).

Biorąc powyższe pod rozwagę i w oparciu o powołane przepisy prawa orzeczono jak w wyroku.

Ustawowe odsetki za opóźnienie zostały zasądzone z uwzględnianiem tego, że zobowiązanie pozwanej jest zobowiązaniem bezterminowym. Postawienie takiego zobowiązania w stan wymagalności następuje na skutek wezwania dłużnika przez wierzyciela do zapłaty. W okolicznościach niniejszej sprawy wysokość odszkodowania została ustalona w oparciu o opinię biegłego, doręczoną pozwanemu 16 grudnia 2022 r., a zatem Sąd uznał, iż wówczas zaistniały warunki, w których pozwany znał wysokość wyrządzonej przez siebie szkody oraz mógł zaspokoić roszczenie powódki. W związku z powyższym Sąd zasądził odsetki od 17 grudnia 2022 r.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. obciążając pozwanego obowiązkiem zwrotu wszystkich kosztów. Należne powodowi koszty postępowania obejmują opłatę za czynności jego pełnomocnika W kwocie 5.400 zł, ustalonej zgodnie z § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz opłatę skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Zasądzono także odsetki na zasadzie art. 98 § 1 ¹ k.p.c., w związku z faktem, iż sprawa została wniesiona po 7 listopada 2019 r.

Pozwana w apelacji zarzucała naruszenie art. 6 k.c. przez uznanie, że powód wykazał swe roszczenie i jego wysokość a pozwana nie prowadziła postępowania dowodowego, które uwolniłoby ją od odpowiedzialności. Zarzucała również naruszenie przepisów art. 227 i 233 § 1 k.p.c. przez sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału dowodowego przez uznanie, że opinie biegłych E. E. i A. D. są zupełne i rzetelne, podczas gdy z dokumentów znajdujących się w aktach wynika, że nie doszło do zmiany przeznaczenia nieruchomości na skutek prowadzonej działalności górniczej, a zatem nie zachodzą przesłanki do stwierdzenia utraty wartości rynkowej działki i wyliczenia zasądzonej kwoty.

Domagała się pozwana zmiany wyroku i oddalenia powództwa.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Rozstrzygnięcie sporu w niniejszej sprawie wymagało posiadania wiadomości specjalnych, stąd konieczność zasięgnięcia opinii biegłych odpowiednich specjalności. Sąd Okręgowy przeprowadził dowody z opinii kilku biegłych sądowych. Spośród tych opinii apelująca kwestionuje ustalenia poczynione na podstawie opinii biegłych E. E. i A. D..

W pierwszym rzędzie jednak podkreślić należy, że prowadząc postępowanie dowodowe Sąd Okręgowy zasięgnął opinii biegłego sądowego z zakresu górnictwa i geologii J. M.. To na podstawie tej opinii ustalone zostało, że wskutek eksploatacji górniczej KWK (...) w latach 2006 – 2016 nieruchomość powoda uległa obniżeniu i deformacji terenu, w tym powstania progu terenowego, a szkody te powstały i ujawniły w 2015 roku. Wniosków tej opinii apelująca nie kwestionuje. Biegły J. M. wypowiedział się w opinii zgodnie z zakresem swojej specjalności o związku przyczynowym między uszkodzeniami , a wpływami eksploatacji prowadzonej przez pozwaną, które ustały w 2018 r.

Postanowienia Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego w G. i Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego w K. wydane w lutym i kwietniu 2019 r. dotyczą uzgodnienia warunków zabudowy nieruchomości powoda i określają stopień zabezpieczeń wymaganych przy budowie tak, aby budynki uchronić przed możliwymi uszkodzeniami związanymi z eksploatacją górniczą. Apelująca powołując się na sprzeczność ustaleń Sądu z materiałem dowodowym powołuje się na te dokumenty, z których wynika, że budowa dwóch domów mieszkalnych nie wymaga wykonania zabezpieczeń przed możliwymi szkodami górniczymi bowiem ich występowanie nie jest prognozowane. Wnioski wynikające z tych postanowień dotyczą możliwości powstania uszkodzeń w przyszłości, dlatego stwierdzenie że teren jest górniczo uspokojony, a zagrożenie wystąpienia drgań odczuwalnych jest całkowicie nieszkodliwy dla elementów konstrukcyjnych budynków nie stoi w sprzeczności z ustaleniem, że eksploatacja górnicza spowodowała szkody w nieruchomości powoda polegające na deformacji i obniżeniu terenu. Wykorzystanie działki zgodnie z jej pierwotnym przeznaczeniem, czyli wybudowanie na niej dwóch budynków mieszkalnych wymaga wykonania prac niwelacyjnych. Logiczny jest zatem wniosek, że nieruchomość, na której mają być posadowione budynki i w związku z tym występuje potrzeba wykonania prac niwelacyjnych ma obniżoną wartość rynkową w porównaniu do takiej samej nieruchomości na której nierówności terenu wywołane eksploatacją górniczą nie występują.

Dlatego nie są uzasadnione zarzuty apelacji dotyczące sprzeczności ustaleń sądu ze zgromadzonym materiałem dowodowym oraz kwestionujące poprawność ustaleń dokonanych w oparciu o opinie biegłych sądowych. Przeprowadzone opinie prezentujące wiadomości specjalne biegłych, zgodnie z ich specjalnościami były spójne, logiczne i przekonujące.

Bezzasadność zarzutów apelacji uzasadnia oddalenie apelacji na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w wysokości wynagrodzenia pełnomocnika powoda będącego adwokatem