Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący :	SSA Zofia Kawińska-Szwed (spr.)
Sędziowie :	SA Anna Bohdziewicz SO del. Aneta Pieczyrak-Pisulińska
Protokolant :	Anna Wieczorek

po rozpoznaniu w dniu 27 września 2017 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa T. G.

przeciwko H. G. (1) i Skarbowi Państwa - Sądowi Rejonowemu (...)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 26 października 2016 r., sygn. akt II C 460/15

1)  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 4 w ten sposób, że nie obciąża powoda kosztami postępowania na rzecz pozwanego H. G. (1);

2)  oddala apelację w pozostałym zakresie;

3)  odrzuca zażalenie powoda na rozstrzygnięcie o kosztach zawarte w punkcie 3 wyroku;

4)  nie obciąża powoda kosztami postępowania apelacyjnego na rzecz pozwanych.

SSO del. Aneta Pieczyrak-Pisulińska

SSA Zofia Kawińska-Szwed

SSA Anna Bohdziewicz

Sygn. akt I ACa 141/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego H. G. (1) na rzecz powoda T. G. kwotę 1.182,64 zł, w pozostałym zakresie powództwo oddalił oraz orzekł o kosztach procesu.

Sąd oparł powyższy wyrok na ustaleniach:

Okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy były bezsporne między stronami postępowania. Strony różniły się oceną prawną bezspornych faktów.

Bezspornym w sprawie było, że powód T. G. złożył u Komornika Sądowego rewiru II przy Sądzie Rejonowym w Raciborzu R. M. wniosek egzekucyjny skierowany przeciwko dłużnikowi S. J. (1). Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt II Km 367/99. W toku postępowania egzekucyjnego, na wniosek powoda Komornik R. M. dokonał w dniu 21 maja 2003 r. zajęcia wierzytelności przysługującej dłużnikowi S. J. (1) u Komornika Sądowego rewiru III przy Sądzie Rejonowym w Katowicach H. G. (1). Zajęcie nie zostało zrealizowane, choć H. G. (1) nimi dysponował i przekazał, na wskazany przez S. J. (1) rachunek bankowy zajęte na jego rzecz u Wojewody (...) środki.

Między stronami postępowania w sprawie bezsporne było też, że S. J. (2) złożył u Komornika rewiru III przy Sądzie Rejonowym w (...) H. G. (1), wniosek egzekucyjny przeciwko dłużnikowi Skarbowi Państwa – Wojewodzie (...), domagając się zajęcia rachunku bankowego dłużnika. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt III Km 1204/03. Tego samego dnia rachunek bankowy Wojewody (...) został zajęty przez Komornika H. G. (1) do kwoty 436.300,92 zł i kwota ta wpłynęła na rachunek bankowy komornika. Poza sporem pozostawała również okoliczność, iż pozwany H. G. (1) nakazał w dniu 21 maja 2003 r. rozdysponowanie kwoty zajętej w sprawie wierzyciela S. J. (1) z pominięciem zajęć nadesłanych przez Komornika R. M.. Jednym z pominiętych zajęć było zajęcie w sprawie egzekucyjnej toczącej się z wniosku powoda przeciwko dłużnikowi S. J. (1) pod sygnaturą akt II Km 367/99. Na dzień wystawienia zajęcie opiewało na kwotę 72.184,45 zł.

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w (...)z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie II K 384/12 pozwany H. G. (1) został skazany między innymi za to że w okresie od 19 do 23 maja 2003 r. w K., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla innej osoby, będąc Komornikiem rewiru III przy Sądzie Rejonowym w (...), jako funkcjonariusz publiczny nie dopełnił obowiązków służbowych w ten sposób, że prowadząc postępowanie egzekucyjne z wniosku S. J. (1), posiadając otrzymane drogą faksową od Komornika rewiru II przy Sądzie Rejonowym w (...)dokumenty w postaci zajęcia wierzytelności między innymi powoda T. G. na kwotę 72.184,45 zł dokonał przelewu ww kwoty, którą uzyskał dokonując bez wcześniejszego zawiadomienia o wszczęciu egzekucji zajęcia rachunku bankowego Wojewody (...), na konto J. J., a tym samym uniemożliwił, między innymi powodowi, zaspokojenie swoich roszczeń do wskazanej kwoty tj. za czyn z art. 231 § 2 k.k. Wniosek powoda o naprawienie szkody zgłoszony w postępowaniu karnym został uwzględniony i H. G. (1) został zobowiązany do naprawienia szkody na rzecz powoda T. G. poprzez zapłatę kwoty 72.184,45 zł.

Pozwany H. G. (1) zapłacił na rzecz powoda T. G. w dniu 2 listopada 2013 r. kwotę 72.184,45 zł.

Prezes Sądu Rejonowego w (...) sprawował faktyczny nadzór nad Komornikiem Sądowym rewiru III przy tym Sądzie H. G., poprzez żądanie od niego pisemnych wyjaśnień.

W dniu 14 maja 2013 r. (data stempla pocztowego) powód T. G. złożył do Sądu Rejonowego w (...) wniosek o zawezwanie pozwanego H. G. (1) oraz Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w (...)do próby ugodowej domagając się, aby pozwani dobrowolnie zapłacili mu kwotę 72.184,45 zł oraz ustawowe odsetki od tej kwoty za okres od dnia 21 maja 2003 r. do dnia 20 maja 2013 r., a to w terminie 1 miesiąca od dnia podpisania ugody. Wniosek został przesłany na adres Sądu Rejonowego (...) Postanowieniem z dnia 27 czerwca 2013 r. Sąd ten stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i sprawę przekazał do Sądu Rejonowego (...) W Sądzie tym sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt I Co 211/13. Odpis wniosku powoda został doręczony pozwanemu w dniu 16 sierpnia 2013 r., zaś Prezesowi Sądu Okręgowego w (...) w dniu 27 sierpnia 2013 r. W związku z uznaniem przez Sąd Rejonowy trafności zarzutów pozwanego o błędnym oznaczeniu statio fisci Skarbu Państwa, postanowieniem z dnia 9 października 2013 r. Sąd oznaczył uczestnika ad. 2 jako Skarb Państwa-Prezes Sądu Rejonowego (...). Temu statio fisci odpis wniosku został doręczony w dniu 18 października 2013 r.

Bezspornym w sprawie było, że powód nie wzywał pozwanych do zapłaty poza złożonym wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej (okoliczność przyznana na rozprawie w dniu 31 sierpnia 2016 r.).

Przedmiotem roszczeń powoda była kwota skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia. Roszczenie mogło być rozpatrywane w oparciu o przepis art. 481 § 1 k.c. Zgodnie z tym przepisem jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W piśmie procesowym z dnia 8 września 2016 r. powód wskazał, że podstawę prawną odpowiedzialności pozwanego H. G. (1) jest przepis art. 23 u.k.s.e w brzmieniu obowiązującym w dniu przestępczego działania pozwanego tj. w dniu 21 maja 2003 r. W ocenie Sądu Okręgowego wskazana wyżej norma nie może stanowić podstawy odpowiedzialności H. G. (1). Zgodnie bowiem z brzemieniem ust. 1 tego przepisu komornik ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu czynności. Istotnym jest więc ustalenie czy realizacja lub brak realizacji zajęcia z dnia 21 maja 2003 r. stanowiły „wykonywanie czynności” komornika. Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 25 lutego 2015 r. (IV CSK 302/14, opubl. OSNC 2016/2/25) niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności w rozumieniu art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji obejmuje wszystkie działania i zaniechania komornika o charakterze władczym, przewidziane w art. 2, które zmierzają do realizacji celu egzekucji. Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 czerwca 2015 r. (II CSK 544/14), gdzie wskazał, że ustawodawca w art. 23 ust. 1 u.k.s.e. odpowiedzialność odszkodowawczą komornika związał z "niezgodnym z prawem działaniem lub zaniechaniem przy wykonywaniu czynności". Takie unormowanie wskazuje, że źródłem szkody, za którą komornik odpowiada są wszelkie działania lub zaniechania przy wykonywaniu "czynności", a więc zarówno czynności egzekucyjne wykonywane przez komornika jako organ egzekucyjny, jak również inne czynności przekazane ustawą do jego kompetencji. Orzeczenia te, Sąd Okręgowy w pełni podzielił. Dotyczą one stanu prawnego po nowelizacji przepisu art. 23 u.k.s.e. ale przepis ten, zarówno w wersji pierwotnej, jak i po nowelizacji posługuje się pojęciem „przy wykonywaniu czynności”. Odnosząc powyższe rozważania do stanu faktycznego ustalonego w sprawie, Sąd wskazał, że realizacja lub brak realizacji zajęcia z dnia 21 maja 2003 r. nie należy do kategorii czynności komorniczych. Przy zajęciu z dnia 21 maja 2003 r. H. G. (1) nie występował bowiem jako organ egzekucyjny, lecz jako tzw. trzeciodłużnik (podłużnik) zajętej wierzytelności i w takim charakterze został wezwany. Wynika to zresztą z treści samego zajęcia, w którym Komornik R. M. powołuje się na treść przepisu art. 896 § 1 k.p.c. i udziela H. G. (1) pouczenia o obowiązkach dłużnika zajętej wierzytelności. Zgodnie zaś z tym przepisem – w brzemieniu obowiązującym w dacie zajęcia - do egzekucji z wierzytelności komornik przystępuje przez jej zajęcie. W celu zajęcia komornik:

1) zawiadomi dłużnika, że nie wolno mu odbierać żadnego świadczenia ani rozporządzać zajętą wierzytelnością i ustanowionym dla niej zabezpieczeniem;

2) wezwie dłużnika wierzytelności, aby należnego od niego świadczenia nie uiszczał dłużnikowi, lecz złożył je komornikowi lub do depozytu sądowego.

Zgodnie z § 2 art. 896 k.p.c. Jednocześnie z zajęciem wierzytelności komornik wezwie jej dłużnika, aby w ciągu tygodnia złożył oświadczenie:

1) czy i w jakiej wysokości przysługuje dłużnikowi zajęta wierzytelność, czy też odmawia zapłaty i z jakiej przyczyny;

2) czy inne osoby roszczą sobie prawa do wierzytelności, czy i w jakim sądzie lub przed jakim organem toczy się lub toczyła się sprawa o zajętą wierzytelność oraz czy i o jakie roszczenie została skierowana do zajętej wierzytelności egzekucja przez innych wierzycieli.

Jednoznacznie wynika z treści samego zajęcia oraz treści powołanego przepisu, że realizacja zajęcia z dnia 21 maja 2003 r. nie stanowiła jakichkolwiek czynności władczych H. G. (1) jako komornika sądowego, lecz w sytuacji tej występował on jako dłużnik zajętej wierzytelności (trzecidłużnik). Związane to było z okolicznością, że posiadał środki finansowe, które był obowiązany przekazać swojemu wierzycielowi S. J. (1), przy czym dla zajęcia wierzytelności bez znaczenia było, że H. G. (1) wszedł w ich posiadanie jako organ egzekucyjny. Oceny tej nie może zmienić skazanie pozwanego H. G. (1) za przestępstwo jako funkcjonariusza publicznego, albowiem brak jest korelacji pomiędzy pojęciem funkcjonariusza publicznego w rozumieniu kodeksu karnego, a odpowiedzialnością w oparciu o przepis art. 23 ust. 1 u.k.s.e. Nie znalazł także Sąd podstaw do przyjęcia twierdzeń powoda, jakoby pomiędzy komornikami R. M. i H. G. (1) doszło do zbiegu egzekucji. Zgodnie z brzemieniem przepisu art. 773 ¹ § 1 k.p.c., w brzemieniu obowiązującym w dniu 21 maja 2003 r., w wypadku zbiegu egzekucji do tych samych rzeczy, wierzytelności lub praw, dalszą egzekucję prowadzi komornik, który pierwszy wszczął egzekucję. Taka sytuacja w niniejszej sprawie nie miała miejsca, gdyż to H. G. (1) jako komornik zajął i skutecznie wyegzekwował z rachunku bankowego Wojewody (...) określoną kwotę i to dopiero ta kwota została zajęta przez komornika R. M. na rzecz powoda u komornika H. G. (1).

Podstaw odpowiedzialności H. G. (1) nie można upatrywać w powołanym w piśmie powoda przepisie. Powyższe jednak nie przesądza o braku podstaw prawnych odpowiedzialności pozwanego. Zgodnie z art. 886 § 3 k.p.c. pracodawca, który nie zastosował się do wezwania z art. 881 k.p.c. i 882 k.p.c. lub w inny sposób naruszył obowiązki wynikające z zajęcia bądź złożył oświadczenie przewidziane w art. 882 k.p.c. niezgodne z prawdą albo dokonał wypłaty zajętej części wynagrodzenia dłużnikowi, odpowiada za wyrządzoną przez to wierzycielowi szkodę. W myśl art. 902 k.p.c. do skutków zajęcia wierzytelności stosuje się odpowiednio art. 885 k.p.c., 887 k.p.c. i art. 888 k.p.c., a do skutków niezastosowania się do wezwań komornika oraz do obowiązków wynikających z zajęcia - art. 886 k.p.c. W oparciu o powyższe przepisy orzecznictwo przyjęło koncepcję deliktowej odpowiedzialności trzeciodłużnika (podłużnika) za naruszenie obowiązków wynikających z ich treści, co zostało wyraźnie podkreślone w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 1982 r. (II CR 8/82, opubl. OSNC 1982/8-9/135). W późniejszych orzeczeniach kwestia ta nie była przedmiotem wątpliwości, wobec czego nie poświęcono jej uwagi, poprzestając na wskazaniu, że odpowiedzialność ta polega na obowiązku zapłaty odszkodowania stosownie do ogólnych zasad naprawienia szkody, określonych w kodeksie cywilnym, z zastrzeżeniem uregulowania przewidzianego w art. 886 § 3 k.p.c. (por. postanowienie SN z 30 września 1982 r., I CZ 101/82), oraz że podstawą odpowiedzialności przewidzianej w art. 886 § 3 k.p.c. jest prawidłowe dokonanie zajęcia wierzytelności, wymagające jej dostatecznej indywidualizacji. Podzielając powyższe stanowisko w całości, Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że podstawą roszczenia stosunku do H. G. (1) może być przepis art. 886 § 3 k.p.c. w związku z art. 902 k.p.c. i art. 415 k.c.

W ustalonym w sprawie stanie faktycznym wina sprawcy – H. G. (1) potwierdzona została prawomocnym wyrokiem skazującym Sądu Rejonowego w (...), którego treścią Sąd był związany w myśl przepisu art. 11 k.p.c. Poza sporem pozostawało również, że w wyniku przestępczego działania pozwanego H. G. (1) po stronie powoda zaistniała szkoda, która w całości została naprawiona poprzez zapłatę kwoty 72.184,45 zł. Powyższy obowiązek został nałożony na pozwanego H. G. (1) mocą wyroku Sądu Rejonowego w (...) i wypełniony przez pozwanego w dniu 2 listopada 2013 r.

Odpowiedzialność pozwanego H. G. (1) jest odpowiedzialnością odszkodowawczą. Roszczenie odszkodowawcze zaś ma charakter roszczenia bezterminowego, a zatem jego wymagalność uzależniona jest od wystosowania wezwania do zapłaty przez wierzyciela (art. 455 k.c.). Termin jego wymagalności nie wynika bowiem ani z umowy stron (jej przy odszkodowaniu brak), ani z właściwości zobowiązania, ani z ustawy. W niniejszej zaś sprawie powód wezwał pozwanego H. G. (1) do zapłaty kwoty 72.184,45 zł dopiero w ramach zawezwania do próby ugodowej. Odpis wniosku powoda został zaś doręczony temu pozwanemu w dniu 16 sierpnia 2013 r., zaś z samego wniosku wynikało jednoznacznie że zapłata ma nastąpić w terminie 1 miesiąca. Termin ten upływał więc w dniu 16 września 2013 r. Dlatego też Sąd Okręgowy uznał, że odsetki należy zasądzić od dnia następnego tj. od dnia 17 września 2013 r. Skoro zapłata kwoty 72.184,45 zł przez pozwanego H. G. (1) na rzecz powoda nastąpiła faktycznie w dniu 2 listopada 2013 r., to opóźnienie datowało się na okres od 17 września do 1 listopada 2013 r. Odsetki ustawowe za ten okres czasu wynosiły zaś kwotę 1.182,64 zł i taką kwotę w oparciu o przepis art. 481 k.c. Sąd zasądził od pozwanego H. G. (1) na rzecz powoda, zaś w pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił.

Sąd także wskazał, że nawet gdyby przyjąć argumentację powoda o źródle odpowiedzialności pozwanego H. G. (1) w postaci przepisu art. 23 ust. 1 u.k.s.e. to również jest to odpowiedzialność odszkodowawcza, a więc powyższe argumenty dotyczące daty wymagalności takiego świadczenia i okresu opóźnienia są tożsame.

W zakresie odpowiedzialności Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Rejonowego (...) brak było materialnoprawnej podstawy odpowiedzialności tego pozwanego, w ustalonym stanie faktycznym. Brak realizacji zajęcia z dnia 21 maja 2003 r. nie stanowił wykonywania przez H. G. (1) czynności komornika sądowego, gdyż nie była to czynność o charakterze władczym, H. G. (1) był w roli trzeciodłużnika. Tym samym brak jest podstaw odpowiedzialności pozwanego Skarbu Państwa – w oparciu o powołany wyżej przepisy art. 77 ust. 1 Konstytucji RP w związku z art. 417 k.c. – albowiem opisane zaniechania nie stanowiły „wykonywania władzy publicznej”.

Gdyby nawet przyjąć w ślad za powodem że pozwany Skarb Państwa odpowiedzialność odszkodowawczą wobec niego ponosi – to nie popadł on w opóźnienie. Jedynym wezwaniem do zapłaty jakie powód skierował do pozwanego Skarbu Państwa było zawezwanie do próby ugodowej. Odpis tego wniosku został doręczony pozwanemu Skarbowi Państwa – Prezesowi Sądu Rejonowego (...) w dniu 18 października 2013 r. z terminem spełniania świadczenia określonym przez samego powoda na 1 miesiąc. Przed upływem tego terminu, gdyż w dniu 2 listopada 2013 r., świadczenie zostało spełnione przez H. G. (1). Skoro w ocenie powoda zobowiązanie obu pozwanych było solidarne to spełnienie świadczenia przez jednego z nich umarzało dług. Miarodajnym było dopiero doręczenie wezwania właściwemu statio fisci Skarbu Państwa, a tym samym bez znaczenia pozostaje, że wcześniej wezwanie było doręczone innym statio fisci. W orzecznictwie, na gruncie art. 34 k.c. i art. 67 § 2 k.p.c., przyjmuje się, że udział w procesie właściwego statio fisci ma na celu zapewnienie Skarbowi Państwa możliwości obrony jego praw.

W tym stanie sprawy zbędne było zdaniem Sądu odnoszenie się do podniesionego przez Skarb Państwa zarzutu przedawnienia.

Mając powyższe na względzie i w oparciu o powołane wyżej przepisy powództwo w stosunku do pozwanego Skarbu Państwa Sąd Okręgowy oddalił w całości.

O kosztach postępowania w stosunku do Skarbu Państwa Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności stron za wynik procesu. Brak było przy tym podstaw do uwzględniania żądania Prokuratorii Generalnej i zastosowania wielokrotności stawki minimalnej, albowiem nie uzasadniał tego stopień skomplikowania sprawy ani czas jej trwania.

O kosztach postępowania w stosunku do H. G. (1) Sąd orzekł na podstawie art. 100 ad. drugie k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności stron za wynik procesu. Zgodnie z treścią powyższego przepisu Sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania. Tak właśnie było w niniejszej sprawie, gdyż pozwany H. G. (1) uległ jedynie nieco ponad 1 % w swoim stanowisku. Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego H. G. (1) koszty zastępstwa prawnego według stawki minimalnej z § 6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w wysokości po 3.600 zł oraz opłatę od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

W tej sprawie brak było okoliczności, które skutkowałyby zastosowaniem dobrodziejstwa przewidzianego w art. 102 k.p.c. Akcentowane przez powoda w piśmie z dnia 8 września 2016 r. okoliczności stanowiły w większości niewykazane twierdzenia. Szkoda powoda została bowiem naprawiona w całości w oparciu o przepis art. 46 § 1 k.k., zaś ewentualne koszty jakie poniósł powód w innych postępowaniach – czego zresztą nie wykazał – winny zostać tam rozliczone i nie mogą stanowić usprawiedliwienia zastosowania art. 102 k.p.c. Brak było również przesłanek do przyjęcia, iż powód pozostawał w usprawiedliwionym przekonaniu o zasadności swojego roszczenia odsetkowego. Z powyższych względów w ocenie Sądu Okręgowego rozstrzygnięcie o kosztach powinno nastąpić według zasad ogólnych.

Wyrok zaskarżył powód w całości apelacją w stosunku do pozwanego H. G. (1) i domaga się jego zmiany przez uwzględnienie powództwa, ewentualnie uchylenia, zrzucając powołanie wadliwej podstawy prawnej rozstrzygnięcia, nieuwzględnienie kosztów postępowania ugodowego i niesłuszne obciążenie powoda kosztami procesu.

W stosunku do pozwanego Skarbu Państwa podniósł powód zarzut braku przesłanek do reprezentowania w procesie Skarbu Państwa przez Prokuratorię Generalną RP, skoro funkcjonuje ona dopiero od 2006 r., a sprawa dotyczy stanu faktycznego z 2003 r.

W konsekwencji domaga się uchylenia rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów na rzecz Prokuratorii Generalnej.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja odniosła skutek w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach procesu na rzecz pozwanego H. G. (1). W pozostałym zakresie jest niezasadna.

Odnosząc się do stanowiska Sądu Okręgowego, który uznał, że brak jest przesłanek do zastosowania art. 102 k.p.c., Sąd Apelacyjny wyraża odmienny pogląd.

Niniejszą sprawę, w aspekcie zasady słuszności przy orzekaniu o kosztach, należy rozważyć w oparciu o całokształt okoliczności dotyczących czynu pozwanego jako źródła roszczenia powoda, postawy pozwanego przez okres kilku lat wobec zobowiązania. Ocena prawna powoda, dochodzącego roszczenia odsetkowego, choć wadliwa, bo zdominowana przez poczucie pokrzywdzenia naganną postawą pozwanego, nie powinna przesądzać o obciążeniu powoda kosztami na rzecz tego pozwanego.

W powyższym Sąd Apelacyjny upatruje spełnienia przestanek z art. 102 k.p.c., które uzasadniają zmianę wyroku w pkt. 4 przez nieobciążenie powoda kosztami procesu na rzecz pozwanego H. G. (1).

W odniesieniu do Skarbu Państwa, wobec zaskarżenia rozstrzygnięcia o kosztach procesu, w tej części apelację należało potraktować jako zażalenie.

Zażalenie to wniesione zostało 14 grudnia 2016 r. Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczono pełnomocnikowi powoda 30 listopada 2016 r. (k. 212). Zażalenie jako spóźnione podlegało na mocy art. 370 k.p.c. w zw. z art. 394 § 2 k.p.c. odrzuceniu.

Apelacja w zakresie kwestionującym merytoryczne rozstrzygnięcie wobec pozwanego H. G. (1) jest bezzasadne.

Przywołane w apelacji przez powoda przepisy, jako podstawa prawna roszczenia, aczkolwiek odnoszą się do zasad związanych z dochodzeniem odszkodowania z czynu niedozwolonego, nie mają wprost odniesienia do roszczeń odsetkowych, a takim jest żądanie pozwu.

Także przywołane przez skarżącego orzeczenie Sądu Najwyższego OSN II CSK 635/10 nie stanowi poparcia tezy powoda o liczeniu terminu przedawnienia i wymagalności roszczenia odsetkowego.

W tej materii Sąd Apelacyjny podziela w całości jako prawidłowe ustalenia Sądu Okręgowego, czyniąc je podstawą własnego rozstrzygnięcia. Także powód nie kwestionuje ustaleń faktycznych, lecz wnioski Sądu Okręgowego wynikające z zastosowania prawa materialnego.

Apelacja nie podważa skutecznie wyroku prawnego Sądu Okręgowego, który Sąd Apelacyjny także ocenia jako prawidłowy.

Nie jest sporne, że roszczenie powoda pozostaje w związku ze szkodą, której powód doznał na skutek czynu niedozwolonego, a która została w zakresie należności głównej naprawiona, po zawezwaniu pozwanego do próby ugodowej.

Termin wymagalności roszczeń wynika z art. 455 k.c. Nie jest kwestionowane w literaturze prawniczej i orzecznictwie, że zobowiązania z czynów niedozwolonych są bezterminowe. Zatem stan opóźnienia w ich wykonaniu pojawia się dopiero, gdy nie są one spełnione po wezwaniu przez wierzyciela (niezwłocznie, w zakreślonym terminie).

Zasada ta przełamywana była w orzecznictwie przez przyjmowanie terminu wymagalności roszczenia jako wynikającego z właściwości zobowiązania np. przywłaszczenia pieniędzy (por. uchwała składu 7 sędziów SN z 22 września 1970 r., III CZP 18/70, OSNCP 1971 z 1, poz. 5).

Stan faktyczny niniejszej sprawy nie daje podstawy do przypisania pozwanemu H. G. dopuszczenia się tak sformułowanego czynu, bowiem skazany został prawomocnie za popełnienie przestępstwa z art. 231 § 2 k.k.

Stąd nie mógł odnieść skutku wniosek powoda zmierzający do zasądzenia odsetek za 3 letni okres poprzedzający zawezwanie do próby ugodowej.

W konsekwencji, przyjmując prawidłowość rozważań Sądu Okręgowego na gruncie obowiązującego akt 455 k.c. oraz poprawnie ustalonego stanu faktycznego, Sąd Apelacyjny apelację powoda skierowaną do części oddalającej powództwo jako niezasadną na mocy art. 385 k.p.c. oddalił.

O kosztach orzekł na mocy art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 102 k.p.c.

W powyższym zakresie Sąd Apelacyjny odwołuje się do motywów, którymi kierował się zmieniając orzeczenie o kosztach postępowania za I instancję.

Powód we wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego i wydanie go wraz z uzasadnieniem powodowi, złożył zastrzeżenie do protokołu rozprawy z dnia 27 września 2016 r., wobec braku odniesienia się przez skład orzekający do wniosku o wyłączenie sędziów Sądu Apelacyjnego w Katowicach.

Treść złożonego przez powoda wniosku (k. 278) w sposób jednoznaczny wskazuje, że jest on jedynie zapowiedzią, że wniosek zostanie złożony po zawiadomieniu powoda o danych składu orzekającego w II instancji.

Wniosek taki nie został złożony ani w formie ustnej ani pisemnej.

SSO del. Aneta Pieczyrak-Pisulińska

SSA Zofia Kawińska-Szwed

SSA Anna Bohdziewicz

za przebywającą od dnia

1 października 2017r. w stanie

spoczynku