Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2023 r.

Sąd Rejonowy w Wąbrzeźnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Hanna Woźniak
Protokolant:	Sekretarz Jacek Kutta

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2023 r. w Wąbrzeźnie

sprawy z powództwa T. G.

przeciwko (...) w T.

o zapłatę

zasądza od pozwanego (...) w T. na rzecz powoda T. G. kwotę 10.000 (dziesięć tysięcy) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia (...)roku do dnia zapłaty,

w pozostałej części powództwo oddala,

zasądza od pozwanego (...) w T. na rzecz powoda T. G. kwotę 1.633,42 (jeden tysiąc sześćset trzydzieści trzy 42/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu części kosztów procesu,

zasądza na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie tytułem nieuiszczonych wydatków:

od powoda T. G. kwotę 673,88 (sześćset siedemdziesiąt trzy 88/100) złotych,

pozwanego (...)w T. kwotę 1.147.41 (jeden tysiąc sto czterdzieści siedem 41/100) złotych.

Sędzia Hanna Woźniak

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...).

Sędzia: H. W.

Sygn. akt I C 32/21 upr

UZASADNIENIE

W pozwie z(...) roku powód T. G. domagał się zasądzenia od pozwanego Koła (...) w T. kwoty 15.759 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od (...) roku, kwoty 1.230 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a ponadto także kosztów procesu (k.3-8).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na swoją rzecz od powoda kosztów procesu (k.65-68v).

W toku postępowania zarówno strona powodowa (k.96-98, protokół rozprawy z 26 września 2023 roku, czas zapisu od: 00:09:55), jak i pozwana (protokół rozprawy z 26 września 2023 roku, czas zapisu od: 00:11:48) podtrzymały swoje stanowiska procesowe.

Sąd ustalił, co następuje:

T. G. jest właścicielem nieruchomości gruntowej położonej w C. składającej się z działek o nr (...) o łącznej powierzchni (...) ha, z czego łąki stanowią (...) ha. W dniu (...) roku powód stwierdził wystąpienie na swoich łąkach zniszczeń dokonanych przez dziki i pismem z(...) roku zgłosił pozwanemu szkodę łowiecką na pow. (...) ha. W dniach (...) roku oraz (...) roku powód zwracał się także do N. G. oraz P. (...) (...) (...)w T. o oszacowanie w/w szkody. W dniu (...) roku zespół składający się z przedstawicieli pozwanego w osobach A. R. i M. Ś., przy udziale powoda, dokonał oględzin zakończonych sporządzeniem protokołu ostatecznego szacowania szkody. W protokole przyjęto, iż szkoda na łąkach powoda została wyrządzona przez dziki, obszar który uległ uszkodzeniu wynosi (...) ha, procent zniszczenia: 24, powierzchnia zredukowana: (...) ha i ustalono kwotę odszkodowania do wypłaty – 3.690 zł. Powód podpisał ten protokół, nie kwestionując zawartych w nim ustaleń. Komisja szacująca szkodę podczas lustracji powierzchni uszkodzonej łąki nie stwierdziła kiełkujących traw ani nasion w glebie. (...) roku Powód wniósł odwołanie od protokołu do N. G.. W dniu (...) roku powołany przez N. zespół szacujący sporządził protokół nr (...) szacowania ostatecznego przeprowadzonego w wyniku odwołania, w którym przyjął: obszar uprawy, który uległ uszkodzeniu:(...) ha, (...) % zniszczeń, powierzchnię zredukowaną: (...) ha oraz stratę 14 bel siana o łącznej wartości 1.400 zł, przy przyjęciu ceny 100 zł/szt. Decyzją nr (...) Nadleśniczego N. G. z (...) roku znak sprawy (...) ustalono wysokość odszkodowania na kwotę 3.820 zł i zobowiązano pozwanego do jej wypłaty w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji. Pozwany wypłacił powodowi wskazane odszkodowanie. Pismem z (...) roku powód wniósł o unieważnienie tej decyzji. (...) roku rzeczoznawca szkód łowieckich M. W. na zlecenie powoda sporządził operat szkody, za który powód zapłacił 1.230 zł brutto. Szkody łowieckie spowodowane przez dziki występowały na łąkach powoda także wiosną i jesienią (...) roku oraz wiosną(...) roku. Po wystąpieniu szkody jesienią (...) roku powód przeprowadził rekultywację uszkodzonych terenów. Szkoda łowiecka spowodowana przez dziki miała miejsce na łąkach powoda również wiosną (...) roku, w związku którą uzyskał on od pozwanego odszkodowanie wynoszące 3.818 zł. Po wskazanej szkodzie powód także przeprowadził naprawę uszkodzonych terenów. Kolejna szkoda łowiecka wystąpiła na łąkach powoda jesienią 2021 roku.

Dowody:

- zgłoszenie szkody (k.16);

- wiadomości e-mail (k.17-20);

- protokół szkody (k.21-22) z załącznikiem (k.23);

- notatka służbowa (k.71);

- protokół nr (...) szacowania ostatecznego przeprowadzonego w wyniku odwołania (k.25-26);

- decyzja nr (...) (k.27-28, k.220-221);

- wniosek o unieważnienie decyzji (k.29-30);

- operat szkody (k.31-33) wraz z fakturą VAT (k.34);

- potwierdzenie wypłaty odszkodowania (k.35);

- dokumentacja zdjęciowa (k.103-163), w tym na płycie CD (k.37);

- dokumentacja dot. szkód w 2019 roku (k.217-218v);

- dokumentacja dot. szkody z wiosny 2020 roku (k.72-73, k.100-102, k.219);

- dokumentacja dot. szkody z 2021 roku (k.74-84, k.99, k.222, k.223, k.223-226));

- zeznania świadka M. M. (protokół rozprawy z 26 października 2021 roku, czas zapisu od: 00:11:08);

- zeznania świadka P. J. (protokół rozprawy z 26 października 2021 roku, czas zapisu od: 00:30:55);

- zeznania świadka K. U. (protokół rozprawy z 26 października 2021 roku, czas zapisu od: 00:47:28);

- zeznania świadka M. B. (protokół rozprawy z 26 października 2021 roku, czas zapisu od: 00:56:21);

- zeznania świadka M. W. (protokół rozprawy z 13 stycznia 2022 roku, czas zapisu: od 00:07:39);

- zeznania świadka P. B. (protokół rozprawy z 22 lipca 2022 roku, czas zapisu: od 00:05:52);

- zeznania świadka M. L. (protokół rozprawy z 22 lipca 2022 roku, czas zapisu: od 00:23:00);

- zeznania świadka W. S. (protokół rozprawy z 22 lipca 2022 roku, czas zapisu: od 00:23:00);

- zeznania świadka M. Ś. (protokół rozprawy z 28 października 2022 roku, czas zapisu: od 00:02:08).

Obszar całej uprawy powoda wynosił (...) ha, powierzchnia uszkodzona(...) ha, % uszkodzenia – (...) powierzchnia zredukowana – (...) ha, plon z (...) – 60dt (I pokos 60% - 39 dt, drugi pokos 40% - 26 dt), średnia cena /dt – 50 zł, koszt rekultywacji 5h łąki -10.125 zł (po przyjęciu kosztu 2.025 zł za 1 ha), nieponiesione koszty transportu, zbioru – 5.096 zł (5+5+1,2x455 ł/ha), utrata plonu 1,2 ha x 65dt x 40% x 50zł = 1.560 zł za 2020 rok, utrata plonu po rekultywacji z 2021 roku – 3.250 zł (5 x 65 x 60% x 50 (9.750 zł) + ½ drugiego pokosu 5 ha x 65dt x 40% x 50 zł x 50%), razem utrata plonu – 14.560 zł. Łączna wartość szkody, którą powód poniósł w październiku 2020 roku w wyniku działalności dzików wynosi 19.589 zł.

Dowód:

- opinia biegłego z dziedziny rolnictwa i szacowania szkód M. N. (k.337-349).

W roku gospodarczym (...) wpływy (...)w T. wynosiły (...) zł, natomiast wydatki ogółem - (...) zł, w tym (...) zł na odszkodowania za szkody w uprawach rolnych, a wykonanie budżetu pozwany zakończył dodatnim saldem: (...) zł. W roku gospodarczym (...) powód uzyskał wpływy w kwocie (...) zł, natomiast jego wydatki wynosiły ogółem (...) zł, w tym (...) zł na odszkodowania za szkody w uprawach rolnych, a wykonanie budżetu zakończył stratą (...)zł. W roku gospodarczym (...) powód uzyskał wpływy w kwocie (...) zł i posiadał wydatki (...) w tym(...) zł przeznaczył na odszkodowania za szkody w uprawach rolnych, a wykonanie budżetu zakończył stratą (...) zł.

Dowody:

- sprawozdania finansowe pozwanego (k.299-304).

Sąd zważył, co następuje:

Sąd dał wiarę zeznaniom wszystkich świadków oraz stron słuchanych w sprawie w zakresie, w jakim nie były z sobą sprzeczne. Żadna ze stron nie podważała ich wiarygodności, a sąd z urzędu nie znalazł żadnych przesłanek, które uzasadniałyby odmowę dania im wiary. Przy czym podkreślić należy, że nie miały one zasadniczego znaczenia dla niniejszej sprawy wobec szeregu kwestii bezspornych. Sąd podzielił wnioski końcowe opinii biegłego M. N., o czym szczegółowo wypowie się w dalszej części uzasadnienia. Z opinii biegłego J. P. Sąd skorzystał jedynie częściowo (z jej części opisowej) z uwagi na niemożność doprecyzowania przez biegłego w opinii ustnej 9brak możliwości doręczenia wezwania na rozprawę) wątpliwości strony powodowej.

Powód domagał się zasądzenia od pozwanego odszkodowania w związku ze szkodą jaką poniósł w wyniku działalności dzików na łąkach, których jest właścicielem. Odpowiedzialność cywilna w szerokim znaczeniu oznacza konieczność ponoszenia przez dany podmiot przewidzianych prawem negatywnych konsekwencji za zdarzenia lub stany podlegające ujemnej kwalifikacji normatywnej, które zostały mu prawnie przypisane. W ustawie z 13 października 1995r. Prawo łowieckie (Dz.U.2013.1226 z późn.zm.) ustawodawca wyodrębnił z ogólnego pojęcia szkody specyficzny jej rodzaj - szkodę łowiecką, która z uwagi na elementy podmiotowe (ponoszenie odpowiedzialności tylko przez dwie grupy podmiotów) i przedmiotowe, ma charakter odmienny od pozostałych szkód określonych w kodeksie cywilnym. Odpowiedzialność za szkody łowieckie nie zależy od winy podmiotów zobowiązanych do jej naprawy i ma charakter obiektywny. Mając na uwadze przesłanki wyłączające odpowiedzialność zawarte w art. 48 w/w ustawy, uznać należy, iż odpowiedzialność ta stanowi odpowiedzialność absolutną o charakterze gwarancyjnym. Kwestię wypłaty odszkodowań w uprawach rolnych spowodowanych przez dziki reguluje Prawo łowieckie. Po myśli art. 46 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego obowiązany jest do wynagradzania szkód wyrządzonych w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny. Zarówno Prawo łowieckie (art. 46 ust. 2 – art. 49) jak i wydane na jego podstawie rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 kwietnia 2019 roku w sprawie szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych (Dz.U.2019.776) przewidują szczególny tryb zawierający pewne ułatwienia w zakresie dowodzenia faktu wyrządzenia szkody oraz określają sposób jej obliczenia. Zgodnie z § 3 ust. 14 w/w rozporządzenia, wysokość odszkodowania za szkody w uprawach ustala się, mnożąc obszar uprawy, która została uszkodzona, przez procent jej zniszczenia (powierzchnia zredukowana). Ustaloną powierzchnię zredukowaną mnoży się przez plon z 1 ha (rozmiar szkody). Tak ustalony rozmiar szkody mnoży się przez wartość danego płodu rolnego wyrażoną przez jego cenę skupu w regionie powstania szkody, a jeżeli skup nie jest prowadzony - przez wartość wyrażoną przez jego cenę rynkową z dnia szacowania ostatecznego szkody w regionie jej powstania. Wysokość odszkodowania za szkody wyrządzone przez dziki na łąkach i pastwiskach ustala się na podstawie wartości rynkowej utraconego plonu, odpowiednio siana lub masy zielonej, w danym sezonie wegetacyjnym. Odszkodowanie obejmuje także koszty doprowadzenia uszkodzonego obszaru do stanu pierwotnego; koszty te wylicza się na podstawie aktualnych cen prac agrotechnicznych oraz wartości rynkowej nasion niezbędnych do wysiania (§ 3 ust. 16 rozporządzenia). Wysokość odszkodowania za szkody wyrządzone przez dziki na łąkach pomniejsza się odpowiednio o nieponiesione koszty zbioru, transportu i przechowywania, które ustala się indywidualnie dla każdej uprawy z uwzględnieniem niezbędnych nakładów, jakie poszkodowany musiałby ponieść na zebranie, transport i przechowywanie plonu objętego odszkodowaniem (§ 3 ust. 19).

W niniejszej sprawie strona powodowa zgłosiła szkodę, a pozwane koło łowieckie przeprowadziło oględziny zakończone sporządzeniem protokołu ostatecznego szacowania, w którym określiło wartość odszkodowania na kwotę 3.690 zł. Formularz protokołu był nieaktualny, a przy szacowaniu szkody nie było przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego. Następnie w wyniku rozpatrzenia złożonego przez powoda odwołania, w którym podnosił on, iż przyznane odszkodowanie nie pokryje kosztów wymaganych do restytucji łąk, nadleśniczy wydał decyzję o ustaleniu kwoty odszkodowania na 3.830 zł i zobowiązał pozwanego do jej wypłaty w terminie 30 dni od dnia doręczenia. Zgodnie z art. 46 „e” ust. 4 ustawy Prawo łowieckie, pozwany miał pełne prawo wystąpić w terminie 3 miesięcy od doręczenia w/w decyzji z roszczeniem odszkodowawczym na drogę procesu cywilnego. Do przesłanek odpowiedzialności za szkody łowieckie należy zaliczyć: szkodę i jej wyrządzenie przez dzikie zwierzęta m.in., dziki oraz związek przyczynowy. Normy prawne regulujące wskazaną problematykę wprawdzie mają charakter szczególny, to jednak nie zawierają żadnego odstępstwa w zakresie ciężaru dowodu. Zgodnie z art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zatem jeżeli strona powodowa występuje z roszczeniem odszkodowawczym przeciwko dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego, to w przypadku sporu spoczywa na niej obowiązek wykazania przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej.

Bezsporną pomiędzy stronami i nie budzącą wątpliwości Sądu była kwestia faktycznego wystąpienia na łąkach powoda szkody spowodowanej przez dziki, wielkości uszkodzonej powierzchni, % uszkodzenia, wielkości powierzchni zredukowanej, a także legitymacji biernej pozwanego. Pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności za szkodę i przed procesem wypłacił powodowi odszkodowanie w kwocie wynikającej z decyzji (...), tj.(...) zł. Oś sporu koncentrowała się natomiast wokół wysokości faktycznej szkody i wielkości należnego powodowi odszkodowania.

W toku postępowania Sąd przeprowadził zabezpieczenie dowodu poprzez dokonanie oględzin z udziałem biegłego z zakresu łowiectwa i szkód łowieckich J. P.. Wówczas biegły dokonał pomiarów obszarów, na których były widoczne prawdopodobne ślady po żerowaniu dzików, ale bez cech pewności, z uwagi na przeprowadzone zabiegi agrotechniczne (k.59-60v). Kwestia ta nie miała jednak większego znaczenia procesowego, ponieważ wielkość obszaru, na którym wystąpiła szkoda nie była sporna pomiędzy stronami. Następnie biegły w wydanej przez siebie opinii określił łączną powierzchnię zredukowaną na(...) ha, plon na 65 q/ha, cenę na 50 zł/q, koszt przywrócenia łąki do stanu pierwotnego – 868 zł/ha, (przy uwzględnieniu zabiegów: bronowanie – 1,6 h/ha, włókowanie 0 1,4 h/ha, podsiew – 1,6 h/ha i wałowanie – 1,6 h/ha, łącznie 6,2 h/ha x 140 zł/h). Według biegłego wartość szkody przedstawiała się następująco: koszt rekultywacji – (...)zł (5,24 ha x 868 zł/ha), zakup nasion trawy do podsiania – 707 zł (1,01 ha x 35kg/ha x 20 zł/kg), strata plonu – pierwszy pokos: 1.969,50 zł (39,39q x 50 zł/q), łącznie 7.224,50 zł. Z kolei wartość odszkodowania do wypłaty stanowiła różnicę pomiędzy wskazaną kwotą, a 6.476,50 zł nieponiesionych kosztów zbioru i transportu i wynosiła 6.576,50 zł (k.196-213).

Strona powodowa zgłosiła szereg zastrzeżeń do wskazanej opinii (k.236-239). Pomimo podjęcia przez Sąd próby doręczenia biegłemu za pośrednictwem komornika korespondencji zawierającej wezwanie na termin rozprawy w celu wydania opinii uzupełniającej, okazało się to nieskuteczne, dlatego został dopuszczony dowód z opinii innego biegłego z dziedziny szacowania szkód wyrządzonych przez zwierzynę leśną – M. N.. Biegły w wydanej przez siebie opinii opisał metodologię szacowania szkód łowieckich na gruncie obowiązujących przepisów prawnych zawartych w Prawie łowieckim oraz rozporządzeniu wykonawczym z dnia 16 kwietnia 2019 roku w sprawie szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych oraz przedstawił sposób obliczenia szkody doznanej przez powoda jesienią 2020 roku. Biegły przyjął, iż obszar całej uprawy powoda wynosił (...) ha, powierzchnia uszkodzona 5,00 ha (co było niesporne między stronami), % uszkodzenia – 24, powierzchnia zredukowana – 1,20 ha, plon z 1 ha – 60dt (I pokos 60% - 39 dt, drugi pokos 40% - 26 dt), średnia cena/dt – 50 zł, koszt rekultywacji 5h łąki -10.125 zł (po przyjęciu kosztu 2.025 zł za 1 ha), nieponiesione koszty transportu, zbioru – 5.096 zł (5+5+1,2x455 ł/ha), utrata plonu 1,2 ha x 65dt x 40% x 50zł = 1.560 zł za 2020 rok, utrata plonu po rekultywacji z 2021 roku – 3.250 zł (5 x 65 x 60% x 50 (9.750 zł) + ½ drugiego pokosu 5 ha x 65dt x 40% x 50 zł x 50%), razem utrata plonu – 14.560 zł. Ostatecznie biegły skonstatował, iż łączna wartość szkody, którą powód poniósł w październiku 2020 roku w wyniku działalności dzików, wynosi 19.589 zł.

Sąd podzielił wnioski zwarte w opinii biegłego M. N.. Zastrzeżenia do tej opinii biegłego zgłosiła strona pozwana (k.359-360v). Jednak wbrew twierdzeniom pozwanego biegły znajduje się pod poz. (...) na liście biegłych sądowych SO w (...) z zakresu: „Rolnictwo, szacowanie szkód w rolnictwie, szacowanie szkód w łowiectwie”, a więc jest osobą posiadającą odpowiednie kwalifikacje merytoryczne do wydania opinii w niniejszej sprawie. Opinia została sporządzona m.in. w oparciu o zgromadzoną dokumentację szkodową, w tym zdjęciową. W zakresie wielkości obszaru całej łąki powoda, wielkości powierzchni uszkodzonej, procentowego uszkodzenia, powierzchni zredukowanej - przyjęte przez biegłego dane są tożsame z protokołem ostatecznego szacowania szkody sporządzonym przez pozwanego w dniu (...) roku. Z kolei wielkość plonu z 1 ha – 65dt (I pokos 60% - 39dt) oraz średnia cena/dt = 50 zł są analogiczne z tymi przyjętymi w niekwestionowanej przez pozwanego opinii biegłego J. P.. Wskazane opinie różni m.in. przyjęcie przez biegłego M. N. wyższej stawki za rekultywację 1 ha łąki (2.025 zł), mniejszej utraty plonu za 2020 roku (1.560 zł) oraz uwzględnienie utraty plonu po rekultywacji w 2021 roku – 9.750 zł za I pokos i 3.250 zł za połowę drugiego pokosu. Ponadto wbrew zarzutom pozwanego biegły przy szacowaniu szkody uwzględnił nieponiesione koszty transportu i zbioru, których wartość określił na 5.096 zł, a więc znacznie wyższą od przyjętej w opinii biegłego J. P. (748 zł). Kwestia rekultywacji zniszczonych części łąki przez powoda zarówno po szkodzie z wiosny(...) roku, jak i tej z jesieni (...) roku wynikała z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków, ponadto w ocenie Sądu była zgodna z logiką. Skoro powód prowadzi stadninę koni i w związku z tym potrzebuje materiału paszowego, to nie mógł pozwolić sobie na brak restytucji uszkodzonych terenów, gdyż byłoby to sprzeczne z jego interesem ekonomicznym.

Sąd nie znalazł żadnych podstaw do zakwestionowania metodologii obliczeń przeprowadzonych przez biegłego. Opinia była jasna, pełna, nie zawierała wewnętrznych sprzeczności, zaś autorytet i wiedza osoby ją wydającej nie budziły wątpliwości Sądu. Występujące w opinii stwierdzenia były poparte rzeczową, logiczną i spójną argumentacją, biegły wskazał przesłanki swojego rozumowania, a podstawę wnioskowania stanowiły przede wszystkim posiadane przez niego wiadomości specjalne, które w oparciu o zgromadzoną w aktach dokumentację doprowadziły do sformułowania wniosków końcowych, które Sąd w całości podziela.

Jak się wydaje, stanowisko procesowe pozwanego w całym toku postępowania wynikało przede wszystkim z faktu nieposiadania dostatecznych środków finansowych na pokrywanie pełnych strat ponoszonych przez rolników w wyniku szkód łowieckich. Z kwot wypłaconych na ten cel wynika, że wielu rolników (nie tylko powód) w każdym roku zgłasza szkody łowieckie.

Pomimo dokładnego ustalenia wysokości szkody, na gruncie niniejszej sprawy występuje podstawa uzasadniająca ograniczenie wysokości należnego powodowi odszkodowania, ponieważ w ocenie Sadu jego zasądzenia w pełnej wysokości nie da się pogodzić z zasadami współżycia społecznego. Wprawdzie w sytuacji, gdy stroną procesu jest osoba prawna nie jest możliwe zastosowanie nawet w drodze analogii art.440 kc pozwalającego na miarkowanie odszkodowania, to jednak w orzecznictwie przyjmuje się iż oceniając zasadność roszczenia odszkodowawczego i widząc potrzebę ograniczenia wysokości odszkodowania w przypadkach nieobjętych dyspozycją wskazanego przepisu, Sąd jest uprawniony korzystać z art. 5 k.c. (vide: wyrok SN z 07.01.1972, sygn. I CR 12/71, Legalis nr 15943; wyrok SN z 06.04.1988, sygn. I CR 54/88, Legalis nr 26220).

W związku z opisanymi uregulowaniami Prawa łowieckiego pozwany ponosi pełną i absolutną odpowiedzialność za szkody spowodowane przez zwierzynę łowną, od której nie może się uchylić, pomimo faktu, iż nawet nie jest właścicielem tych zwierząt - zgodnie z art.2 Prawa łowieckiego zwierzęta łowne w stanie wolnym jako dobro ogólnonarodowe stanowią własność Skarbu Państwa. Sąd miał na uwadze, iż pozwany, jak każde koło łowieckie będące jednostką organizacyjną Polskiego Związku Łowieckiego i posiadające osobowość prawną, dysponuje ograniczonym budżetem, w którym po stronie wpływów znajdują się m.in składki członkowskie, sprzedaż polowań oraz tusz zwierzęcych. Pozwany pomimo przerzucenia na niego przez ustawodawcę odpowiedzialności odszkodowawczej nie jest w żadnym zakresie dotowany przez Skarb Państwa, a znaczną część środków, którymi dysponuje, przeznacza właśnie na likwidację szkód łowieckich. Jak wynika ze sprawozdań z wykonania budżetów, ich bilans w ostatnich latach jest ujemny, pozwany ponosi realne straty, a środki wypłacane rolnikom z powodu szkód łowieckich znacznie przekraczają te, które są planowane w tym względzie po stronie wydatków. W tej sytuacji Sąd stoi na stanowisku, iż uwzględnianie w całości daleko idących roszczeń odszkodowawczych rolników może wywołać zbyt dotkliwe skutki finansowe dla pozwanego koła łowieckiego i wręcz doprowadzić do jego upadku.

Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd – pomimo realnej wartości szkody łowieckiej w kwocie 19.589 zł – zasądził od pozwanego na rzecz powoda tylko kwotę 10.000 zł (a nie 15.759 zł przy uwzględnieniu kwoty już wypłaconej 3.830 zł) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 15 grudnia 2023 roku do dnia zapłaty, uznając iż w pozostałym zakresie uwzględnienie roszczenia odszkodowawczego pozostawałoby w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, dlatego podlegało oddaleniu (pkt 2 sentencji). W ocenie Sądu, funkcjonuje w społeczeństwie zasada, iż nie jest dopuszczalne czynienie z przysługujących jednostce praw w zakresie dochodzenia odszkodowania takiego użytku, który prowadziłby do upadłości (likwidacji) jednostki zobowiązanej do wypłaty, a w konsekwencji – uniemożliwiłoby jakiekolwiek wypłaty innym uprawnionym z tytułu szkód łowieckich.

Sad oddalił również roszczenie powoda o zwrot kosztów prywatnej ekspertyzy przedprocesowej. Kryteria wartościowania szkody przy szkodach wyrządzonych przez zwierzęta łowne w stanie wolnym mają wymiar uproszczony, a zarazem wystarczająco zobiektywizowany przy jednoczesnej dostępności dla podmiotów pozostających w sporze materiałów pozwalających na ich ustalenie. Zarówno dla zawodowego rolnika, którym jest powód, jak i dla koła łowieckiego ustalenie poszczególnych pozycji mających wpływ na oszacowanie wysokości odszkodowania nie powinno stanowić realnego problemu. Powód nie po raz pierwszy znalazł się w sytuacji, gdy na jego łąkach wystąpiła szkoda łowiecka, uprzednio już dokonywał restytucji uszkodzonych jej fragmentów, dlatego winien samodzielnie ocenić, czy przyznane przez koło łowieckie odszkodowanie pozwala na jej naprawienie, czy też nie. Ponadto powód powinien mieć na względzie, iż prywatna ekspertyza stanowi wyłącznie dodatkową argumentację wzmacniającą tezy zawarte w pozwie, natomiast przed Sądem i tak będzie niezbędne wykazanie dokładnej wysokości roszczenia w oparciu o opinię biegłego, który określi szczegółowo wartość szkody. W ocenie Sądu brak jest również podstaw, aby koszty prywatnej ekspertyzy uznać za uzasadnione wydatki pozostające w związku przyczynowym ze szkodą. Do opinii prywatnej nie został dołączony wykaz godzinowy pracy oraz koszt roboczogodziny, co nie pozwala na ustalenie należnej części zwrotu takiej opinii. Jest to istotne z tego względu, iż ekspertyza poza samym oszacowaniem zawiera w przeważającej części opis relacji pomiędzy powodem, a pozwanym i jej ocenę, które nie mają żadnego znaczenia dla wartości merytorycznej. Oznacza to, iż Sąd nie jest w stanie nawet pobieżnie określić ilości pracy i stawki godzinowej przyjętej przez biegłego wyłącznie do wyliczenia wartości szkody. Z opisanych powodów zlecenie przez powoda dokładnego oszacowania szkody przed wszczęciem procesu nie było celowe.

O kosztach procesu w pkt 3 sentencji Sąd orzekł zgodnie z zasadą ich stosunkowego rozdzielenia, wyrażoną w treści art. 100 k.p.c. Koszty procesu powoda wynosiły 4.700 zł i składały się na nie: 1.000 zł opłaty od pozwu, 100 zł opłaty od wniosku o zabezpieczenie dowodu i 3.600 zł wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w stawce minimalnej określonej w § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie [Dz.U.2023.1964 j.t. ze zm.]. Z kolei koszty procesu pozwanego wynosiły 3.617 zł i składały się na nie: 3.600 zł wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w stawce minimalnej określonej w § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie [Dz.U.2023.1964 j.t. ze zm.] oraz 17,00 zł opłaty skarbowej od czynności złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa. Powód wygrał niniejszą sprawę w 63%, natomiast pozwany w 37%. Uwzględniając stosunek, w którym każda ze stron wygrała/przegrała sprawę w pkt 3 wyroku Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.633,42 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu części kosztów procesu.

Występujące w toku procesu wydatki na poczet wynagrodzenia biegłych: 1.697,53 zł, doręczenia korespondencji za pośrednictwem komornika: 73,23 zł oraz stawiennictwa świadka: 150,44 zł, zamykały się łączną kwotą 1.821,29 zł i zostały tymczasowo pokryte ze środków Skarbu Państwa. W celu ich rozliczenia Sąd uwzględnił stosunek, w którym każda ze stron przegrała sprawę i w pkt 4 wyroku zasądził na rzecz Skarbu Państwa od powoda kwotę 673,88 zł (ppkt a), natomiast od pozwanego kwotę 1.147,41 zł (ppkt b). Podstawę prawną wskazanych rozstrzygnięć stanowił art. 113 ust. 1 w zw. z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2023.1144 j.t. ze zm.).

Sędzia Hanna Woźniak

Pouczenie: (...) (...) (...) (...) (...) (...)

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)

- (...)

(...)

W., dnia 13 listopada 2023 roku

Sędzia Hanna Woźniak