Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 1 lutego 2024 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Wojciechowska

Protokolant: Starszy Sekretarz Sądowy Małgorzata Kunińska

po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2024 w Toruniu na rozprawie sprawy z wniosku M. G. i Gminy O. z udziałem M. C. (1), L. B., M. C., A. P. (1), D. G., I. G., R. B., Ł. T., W. P., T. W., G. K., G. S., M. W. i A. P. (2) o rozgraniczenie;

postanawia:

I.  nie uwzględnić zarzutu zasiedzenia części działek (...) podniesionego przez uczestników K. i A. W. (1) w piśmie z marca 2021;

II.  ustalić, że w konsekwencji postępowania toczącego się przed tutejszym sadem w sprawie XI Ns 380 / 13, z nieruchomości gruntowej położonej w D. gmina O. oznaczonej pierwotnie jako działka (...), dla której Sąd Rejonowy w Toruniu prowadzi księgę wieczystą Kw (...), wyodrębniono geodezyjnie działki (...) oraz stanowiącą nadal własność Gminy O. działkę (...) ( opinia k. 9 akt XI Ns 380 / 13 );

III.  ustalić przebieg granicy pomiędzy nieruchomościami położonymi w D. gmina O. w postaci :

1.  stanowiącej własność wnioskującej Gminy O. działki oznaczonej w ewidencji gruntów nr (...) , dla której Sąd Rejonowy w Toruniu prowadzi księgę wieczystą numer (...);

2.  działki oznaczonej w ewidencji gruntów nr (...) ( poprzednio(...)), dla której Sąd Rejonowy w Toruniu prowadzi księgę wieczystą numer (...) oraz

3.  działki oznaczonej w ewidencji gruntów nr (...) , dla której Sąd Rejonowy w Toruniu prowadzi księgę wieczystą numer (...)

zgodnie z projektem biegłego geodety Z. R. (1) z 15 czerwca 2020 w postaci mapy k. 183 akt stanowiącej integralną część niniejszego postanowienia, z tym ustaleniem, że numer rozgraniczanej działki to (...) ( zamiast (...) ) czyli :
A. pomiędzy działką nr (...) a działką (...) od punktu 041 poprzez punkty 338, 330, 328 do punktu 336;

B. pomiędzy działką (...) a działką (...) od punktu 042 poprzez punkty 337, 329,327, 326, 325 do punktu 7573;

IV.  nakazać uczestniczce M. C. (1) aby w terminie miesiąca od daty uprawomocnienia się postanowienia w sprawie wydała :

1.  wnioskodawcy Gminie O. : pozostający w jej dyspozycji grunt objęty ogrodzeniem pomiędzy punktami 041 do 042 poprzez punkty 337, 329, 327 i dalej aż do ogrodzenia w kierunku punktu 326 ( jak mapa k. 183 );

2.  uczestnikowi Ł. T. : pozostający w jej dyspozycji grunt objęty ogrodzeniem pomiędzy punktami 042 do 30/99 i dalej wzdłuż ogrodzenia aż do miejsca, w którym dochodzi ono do linii rozgraniczenia działek (...) opisanej w punkcie II postanowienia ( jak mapa k. 183 );

V.  nakazać pobrać od wnioskodawcy Gminy O. na rzecz Skarbu Państwa ( kasy Sądu Rejonowego w Toruniu ) kwotę 6.525,94 zł ( sześć tysięcy pięćset dwadzieścia pięć 94/100 zł ) tytułem wydatków w sprawie tymczasowo pokrytych przez Skarb Państwa;

VI.  ustalić, ze w pozostałym zakresie każdy uczestnik postępowania ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.

Sygn. akt X Ns 326/18

UZASADNIENIE

Wnioskiem ze stycznia 2018 Gmina O. przekazała tutejszemu sądowi akta postępowania administracyjnego wszczętego z wniosku Gminy o rozgraniczenie nieruchomości należącej do Gminy a stanowiącej działkę nr (...) ( Kw (...) ) z nieruchomościami oznaczonymi w ewidencji jako działki nr (...) ( Kw (...) – właściciel Ł. T. ) i nr (...) ( Kw (...) – właściciele K. i A. W. (1) ). Wobec odmowy podpisania geodezyjnego protokołu granicznego sporządzonego na etapie postępowania administracyjnego przez właścicieli dwóch wymienionych działek, postępowanie administracyjne zostało 1 czerwca 2017 umorzone.

Sąd ustalił co następuje :

W 1962 przeprowadzono w D. prace geodezyjne, w ramach których dokonano pomiaru gruntów należących do Skarbu Państwa, działkom nadano nowe numery, założono ewidencję. Prace te objęły miedzy innymi działki, którym nadano numery (...) oraz (...) ( droga wewnętrzna ) ( dowód : opinia biegłego Z. R. k. 180 – 181 oraz szkic polowy z 1962 k. 096 operatu technicznego akt administracyjnych ).

Podczas prac scalania i podziału działek (...) dokonywanych w 1980, powstała działka oznaczona jako (...). W ich trakcie nie dokonano jednak rozgraniczenia pomiędzy działką (...) i przylegającą do niej od południa działką (...) ( drogą ) ( dowód : opinia geodety k. 181 ).

Grunt stanowiący działkę (...) ( droga wewnętrzna ) stanowił własność Skarbu Państwa aż do 14 grudnia 1995, kiedy to w wykonaniu reformy samorządowej z początku lat 90, decyzją Wojewody (...) z 14 grudnia 1995 działkę tę przekazano na własność Gminie O. ( dowód : informacja Gminy k. 336 ).

Gruntem obejmującym między innymi działkę nr (...) o pow. (...) władała aż do 1993 w imieniu Skarbu Państwa (...) w O. nad W.. Spółdzielnia prowadziła tam od lat 70. XX wieku fermę drobiu. Jej likwidator L. M. w oparciu o protokół z 22 czerwca 1993 przekazał grunty, którymi władała spółdzielnia Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa ( dowód : protokół k. 687 – 691, zeznania świadka S. W. prot. skrócony k. 436 v ).

W 1999 wszczęto administracyjne postępowanie rozgraniczeniowe działki (...) należącej do Skarbu Państwa a znajdującej się we władaniu Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa między innymi z działką (...) ( drogą ) należącą do Gminy O. ( pomiar K. (...)/99 ). Decyzją z 8 czerwca 1999 dokonano rozgraniczenia. Żadna ze stron postępowania decyzji nie zaskarżyła. W konsekwencji rozgraniczenia powierzchnia działki (...) wzrosła o 2.572 m2. Nowy przebieg granicy wytyczony prawomocnym rozgraniczeniem nigdy nie został wprowadzony na mapę ewidencji gruntów oraz na mapę zasadniczą ponieważ okazało się, że rozgraniczenie oparte o prace geodety W. N. było obarczone kolosalnym błędem : rozgraniczenia dokonano bez brania pod uwagę nie budzącego wątpliwości pomiaru ewidencyjnego z lat 60. W protokole granicznym tego biegłego jako podstawę ustalenia rozgraniczenia powołano operat ustalenia granic działki (...) ( K. (...) /80 ) oraz mapę ewidencji gruntów z nim związaną. Tymczasem operat K. (...)/80 nie dotyczył ustalenia przebiegu granic działki (...) a istniejące oddalenie granicy drogi (...) od działki (...) świadczy o braku jakiegokolwiek wykorzystania mapy ewidencyjnej do właściwego ustalenia przebiegu granicy. W wyniku obarczonego błędem rozgraniczenia z czerwca 1999 przebieg drogi – działka (...), miał ulec znacznej zmianie : działka / droga „straciła” około 1.000 m2 i na odcinku przylegania do działki (...) przed podziałem ((...) po podziale ), droga miała przestać istnieć. Wprawdzie podział działki (...) naniesiono na mapę ewidencji gruntów, jednakże bez zmiany przebiegu drogi czyli działki (...). W konsekwencji powierzchnie uwidocznionych na mapie działek (...) w znacznym stopniu nie odpowiadały odpowiednio wyznaczonym ich obszarom w terenie ( dowód : decyzja k. 195, opinia biegłego k. 181 – 182, zeznania świadka P. L. (1) z 4. IX. 2018 prot. skrócony k. 116 v, mapa k. 014 operatu geodezyjnego z post. administracyjnego ).

Działki (...) zostały wcześniej wyodrębnione z działki (...) ( bezsporne oraz opinia biegłego k. 182 – 183 ).

Małżonkowie W. kupili 26. X. 1995 od G. B. zabudowaną działkę nr (...) ( Kw (...) SR Toruń ) o pow. 5.900 m2 i zamieszkali na tej nieruchomości. Na południe od niej była położona działka (...), którą kupili cztery lata później ( dowód : akt notarialny k. 432 – 434, zeznania świadków z 22. II. 22 : S. W. prot. skrócony k. 436 v ).

Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa sprzedała działki (...) w dniu 3 grudnia 1999, a zatem już po błędnym rozgraniczeniu, małżonkom K. i A. W. (1) w trybie przetargowym. Państwo W. powiększyli sobie w ten sposób obszar swojego dotychczasowego siedliska obejmujący działkę (...). Małżonkowie byli jedynymi przystępującymi do przetargu. Sprzedaż działki (...) dotknięta była jednak wadą prawną. Agencja sprzedała małżonkom W. działkę (...) ( przylegającą do drogi czyli działki (...) ) w granicach wskazanych błędnym rozgraniczeniem i obejmujących także około 1.000 m2 działki (...) ( drogi ) czyli gruntu, który do Skarbu Państwa ( Agencji ) nie należał. Małżonkowie W. zapłacili za całą wskazaną w akcie notarialnym sprzedaży powierzchnię obu działki (...), działając w zaufaniu do organów władzy publicznej ( dowód : akt notarialny k. 107 – 109, protokół przetargu ustnego z 13. X. 1999 k. 97, ogłoszenie o przetargu k. 98, wyciąg z protokołu przetargu k. 99 ).

Powiększenie obszaru zabudowy i ogrodzenie gruntów fermy drobiowej ( m. in. działki (...) ) w kierunku południowym poprzez zajęcie gruntu gminnej działki (...) ( dotychczasowej drogi wewnętrznej ) spowodowało utratę możliwości dalszego wykorzystywania działki (...) jako drogi wewnętrznej zgodnie z jej przeznaczeniem z chwili wydzielenia czyli z lat 60 ( dowód : opinia biegłego k. 358 ).

W związku z tym na południe od właściwego przebiegu drogi / działki (...) na pewnym odcinku omijającym teren zajęty przez fermę drobiu oraz grunt niewłaściwie rozgraniczony w 1999, ułożono płyty betonowe. Tak utwardzony przejazd biegł w odległości 15 – 19 metrów na południe od linii błędnego rozgraniczenia z 1999 oraz 17 – 28 metrów od południowej krawędzi działki (...) ( dowód : opinia biegłego k. 358, zeznania świadka S. W. prot. skrócony k. 436 v ).

Działka (...) ( droga wewnętrzna ) nigdy nie miała statusu drogi publicznej ( drogi gminnej w sensie prawnym ). Powstała w 1962 podczas pomiarów regulacji gruntów. Wówczas ją wymierzono i uwidoczniono na gruncie, co potwierdza mapa z 1962. Dla działki założono odrębną księgę wieczystą Kw (...). Do czasu nabycia przez małżonków W. działki (...), działka (...) na odcinku przez nich zajętym była wykorzystywana jako droga ( dowód : opinia biegłego k. 358 oraz pismo Gminy k. 428 ).

Małżonkowie W. opłacali podatek rolny i podatek od nieruchomości od powierzchni obu działek wskazanej w akcie notarialnym kupna ( dowód : decyzja o wymiarze podatku k. 100 – 101 ). W wypisie z rejestru gruntów z 2018 powierzchnię działki (...) należącą do małżonków W. określono jako 0,4578 ha czyli tak jak w akcie notarialnym jej nabycia oraz dokumentach przetargowych ( dowód : wypis z rejestru k. 105 ).

Po nabyciu w drodze przetargu z 1999 działki (...) A. W. (1) przystąpił do ogrodzenia całej swojej posiadłości. Wcześniej zakupiony przez niego grunt nie był ogrodzony. Czynności związane z budową ogrodzenia trwały około 6 miesięcy. Postawił metalowe ogrodzenie na betonowych słupkach, które objęło wcześniej ( 1995 ) nabytą działkę (...) oraz nabytą na przetargu z 1999 działkę (...) mniej więcej w granicach wynikających z rozgraniczenia z 1999. Płot postawiony po 3. XII. 1999 ( rozgraniczenie ) objął także odcinek drogi wewnętrznej czyli działki nr (...) o pow. 0,0466 ha oraz część działki (...) o pow. 0,0594 ha. Za postawionym przez niego ogrodzeniem, w pewnej od niego odległości, biegła droga z płyt betonowych. Nikt nie zgłaszał nigdy Państwu W. pretensji o ogrodzony przez nich grunt. Gmina O. także nigdy nie zwracała im uwagi na to, ze płacą podatki od zbyt dużej powierzchni gruntów. Wzdłuż płotu od południowej strony działki czyli od strony drogi betonowej posadzono żywopłot, od strony działki (...) – drzewa leśne, na całym ogrodzonym gruncie wysiano trawę i zagospodarowano go ( dowód : zeznania uczestnika A. W. z 22. II. 22 prot. skrócony k. 437v oraz mapa geodety k. 183 : linia rozgraniczenia z 1999 jest tam oznaczona jako :”granica pomiar (...)” zaś ogrodzenie uczestnika jest oznaczone jako : „ogrodzenie” oraz opinia geodety k. 516 i mapa k. 517 z korektą omyłki pisarskiej w opinii k. 607, zeznania świadka S. W. prot. skrócony k. 436 v ).

W dniu 10 lipca 2013 Sąd Rejonowy w Toruniu w sprawie XI ns 380 / 13 orzekł o nabyciu w drodze zasiedzenia przez K. O. z dniem 1 października 2008 części działki (...) ( drogi wewnętrznej nie będącej drogą publiczną ), wyodrębnionej z niej i oznaczonej jako działka (...), na odcinku nie obejmującym gruntu spornego w niniejszej sprawie : wydzielona przez geodetę B. S. działka (...) kończy się na wysokości granicy z działką (...) ( punkty 041 i 042 opinii k. 183 ). Orzeczenie nie było skarżone i uprawomocnił się w lipcu 2013, jego stronami był tylko Gmina oraz wnioskująca o zasiedzenie. Po uprawomocnieniu się orzeczenia w księdze wieczystej działki (...) nie naniesiono prawidłowo wzmianki o zasiedzeniu fragmentu tej działki, stało się to dopiero w toku niniejszego postępowania na skutek pisma k. 488 ( dowód : postanowienie k. 80 akt XI Ns 380 / 13 oraz mapa z nim związana k. 9 tychże akt i k. 488 ).

W dniu 2 grudnia 2015 wszczęte zostało postępowanie rozgraniczeniowe działki (...) będącej własnością Gminy O. ( droga Kw (...) – k. 30 – 34, wypis z rejestru k. 47 ) z działkami (...) ( Kw (...) – K. S. ), (...) ( Kw (...) K. K. ),(...)( Kw (...) R. B. ),(...) ( Kw (...) L. B. ),(...)( Kw (...) Ł. T. ), (...) ( Kw (...) K. i A. W. (3) ), (...) ( Kw (...) M. C. (2) ), (...) ( Kw (...) W. P. i A. Z. ), (...) ( Kw (...) T. W. ), (...) ( Kw (...) M. i A. G. ). Dla odcinków granic drogi czyli działki (...) z działkami (...) ( przed zmianą (...)) istniała istotna sprzeczność pomiędzy dokumentacją geodezyjną w postaci mapy zasadniczej i ewidencyjnej obrębu D. zarówno analogowej jak i numerycznej, szkiców pomiarowych stanów władania z operatu założenia ewidencji gruntów II faza wraz z osnową pomiarową stabilizowaną na gruncie znakami podziemnymi a dokumentacją stanowiącą podstawę rozgraniczenia z 8 czerwca 1999 ( K. (...)/99 ). Z tych przyczyn właściciele działek (...) ( Ł. T. i małżonkowie W. ) odmówili podpisu pod projektem rozgraniczenia proponowanym na etapie postępowania administracyjnego ( dowód : opinia geodety k. 181, postanowienie k. 17 – 18, pismo A. W. k. 20 ). W pozostałym zakresie administracyjne rozgraniczenie działki (...) ( drogi ) z działkami (...) uprawomocniło się ( bezsporne ).

W toku niniejszego postępowania – w czerwcu 2022, A. i K. W. sprzedali działkę (...) M. C. (1) ( bezsporne, Kw (...) ).

Sąd ustalił co następuje :

Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o dokumenty prywatne i urzędowe, których prawdziwości treści strony nie negowały oraz dowody osobowe i opinie biegłego geodety.

Istota sporu pomiędzy stronami w zakresie faktów była konsekwencją podniesienia przez uczestników W. i podtrzymanego przez ich następcę prawnego M. C. (1), zarzuty zasiedzenia gruntu objętego płotem postawionym przez uczestników W. po przetargu z grudnia 1999. Dotyczyła ona ustalenia czasu i charakteru władania tym gruntem przez uczestników.

Sąd podzielił wniosku biegłego geodety Z. R. (1) zawarte w opinii zasadniczej z czerwca 2020 ( k. 178 – 201 ), opinii uzupełniającej k. 355 – 359 i opinii w przedmiocie obszaru będącego przedmiotem wniosku o zasiedzenie k. 514 – 517 ( i k. 607 korekta ). Biegły logicznie wyjaśnił swoje wnioski, poprał je analizą dokumentacji geodezyjnej sięgającej aż lat 60 i odniósł się w sposób zdaniem sądu wyczerpujący do wątpliwości zgłaszanych przez strony. W znacznej części jego wnioski są zbieżne z wnioskami geodety opiniującego w sprawie na etapie postępowania administracyjnego ( i w tym sensie można stwierdzić, że postępowanie w niniejszej sprawie było zbędne skoro doprowadziło do takich samych rezultatów jakie proponowano już na etapie postępowania administracyjnego ).

Dowody osobowe przeprowadzone w sprawie także były podstawą ustaleń faktycznych. Nie wszystkie z nich jednak miały jakiekolwiek znaczenie w sprawie.

Świadek P. L. (2) zeznawał 4. IX. 2018 ( k. 116 akt ). To geodeta opiniujący na etapie postępowania administracyjnego, który dostrzegł w którym momencie organa Gminy ( a bezpośrednio – gminny geodeta W. N. ) popełniły błąd będący przyczyną sporu w sprawie. Sąd dał wiarę jego zeznaniom bowiem w pełni potwierdził je geodeta sądowy i dokumentacja geodezyjna w sprawie zgromadzona.

Świadek S. W. (2) ( 22. II. 22 – protokół skrócony k. 436 ) był wiarygodny – jego zeznania w pełni korelowały z opiniami biegłego i dokumentami geodezyjnymi na których opinie były oparte. Świadkowie W. L. i B. J. ( 22. II. 22 – prot. skrócony k. 437 ) nie wiedziały w sprawie nic co mogłoby mieć jakiekolwiek znaczenie w sprawie. Świadek F. T. ( zeznania z 22. II. 22 prot. skrócony k. 438 ) kupił w 1992 na przetargu od (...) działkę (...), której częścią był obecny grunt (...) Granica kupionej przez niego działki sięgała do działki (...) ( drogi wewnętrznej ).

Uczestnik A. W. (1) ( zeznania z 22. II. 22 – prot. skrócony k. 457 v ) był w pełni wiarygodny. Wskazał, że do przetargu przystąpił z zaufaniem do czynności prawnych go poprzedzających przeprowadzonych przez Gminę O. : granice nabywanego gruntu wynikały z rozgraniczenia przeprowadzonego kilka miesięcy przez przetargiem, w gruncie posadowiono kamienie graniczne. Działając w przekonaniu iż wszystko odbyło się zgodnie z przepisami, ogrodził nabyty grunt w granicach pokrywających się z rozgraniczeniem i zagospodarował go na swoje potrzeby, nie napotykając na żadne przeszkody lub pretensje sąsiadów lub Gminy.

Zeznający w imieniu Gminy O. wójt A. W. (4) nie wniósł do sprawy zasadniczo żadnych istotnych szczegółów ( zeznania 22. II. 22 prot. skrócony k.438 ). Sąd nie dał mu wiary kiedy twierdził, że droga betonowa powstała jeszcze w czasach kiedy ferma drobiu należała do (...) a zatem przez czerwcem 1993. Jego zeznaniom w tym zakresie przeczy biegły geodeta k. 358 i pomiar sytuacyjny dopiero z 1999, na którym zaznaczono drogę betonową. Nie jest to jednak okoliczność o przesądzającym w sprawie znaczeniu.

Co do samego rozgraniczenia to w świetle przepisu art. 153 kc oraz art. 29 ustawy prawo geodezyjne i kartograficzne i rozporządzenia MSWiA oraz (...) z 14. IV. 1999 w sprawie rozgraniczenia nieruchomości, sąd nie miał wątpliwości, iż opinia zasadnicza biegłego geodety Z. R. (1) k. 179 – 201 ( a w szczególności mapa k. 183 ), projektuje ustalenie spornych granic zgodnie z ostatnim spokojnym stanem posiadania odtworzonym w oparciu o obszerną dokumentację geodezyjną powoływaną w opinii i zgromadzoną w operacie technicznym z postępowania administracyjnego oraz w aktach niniejszej sprawy. Stan prawny jest pierwszym kryterium wedle którego należy granice ustalać i dopiero jeśli to kryterium nie da się zastosować ( tu stan prawny niemożliwy do ustalenia skoro rozgraniczenie z 1999 sprzeczne z całą wcześniejszą dokumentacją ), należy sięgnąć po ostatni spokojny stan posiadania. Biegły potwierdził wnioski geodety opiniującego w postępowaniu administracyjnym : rozgraniczenie z 1999 dokonane przed sprzedażą małżonkom W. działki (...), zostało dokonane z naruszeniem przepisów ustawy prawo geodezyjne oraz jego rozporządzenia wykonawczego. Ostatni spokojny stan posiadania wynika z pomiarów prowadzonych w latach 60. w celu założenia ewidencji gruntów ( szkic karta 096 operatu technicznego ). Jak ustalił geodeta : nawet podział i łącznie działek K. (...) / 2012, obejmujący działki fermy drobiowej, ukazuje przebieg drogi (...) zgodnie z ewidencją z lat 60.

W piśmie z marca 2021 k. 227 i nast. akt uczestnicy W. podnieśli zarzut zasiedzenia fragmentów działek (...) objętych ogrodzeniem wzniesionym przez uczestników w 2000 ( około 6 miesięcy po przetargu z grudnia 1999 ). Zakres i granice tego obszaru obrazuje precyzyjnie opinia geodety k. 514 – 517 ( z korektą punktu 042 w piśmie biegłego k. 607 ). Sąd w pełni podziela pogląd pełnomocnika uczestników o prawnej możliwości zasiedzenia działki (...) z racji nieposiadania przez nią statusu drogi publicznej.

W ocenie sądu jednakże uczestnicy nie wykazali aby po ich stronie zostały spełnione wymagane przepisem art. 172 kc przesłanki zasiedzenia w odniesieniu do gruntu, który Agencja im po przetargu wydała choć prawnie jego właścicielem nie była. Małżonkowie W. weszli w posiadanie tego gruntu, mimo że prawa jego własności nie nabyli bowiem Agencja reprezentująca Skarb Państwa nie mogła skutecznie przenieść na nich prawa własności w zakresie w jakim ona do Skarbu Państwa nie należała.

Zgodnie z treścią art. 172 § 1 kc posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Z brzmienia art. 336 kc wynika natomiast, iż posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto postępuje z rzeczą jak właściciel, tym samym wyrażając wolę wykonywania względem niej prawa własności. Sama wola posiadania, tj. wykonywanie praw wynikających z własności czy innego prawa, jeżeli nie jest realizowana, nie może mieć znaczenia dla posiadania. Również samo władztwo nie decyduje o posiadaniu; muszą istnieć dwa czynniki : władztwo i wola ( por. orzeczenie SN z 14.IV.1961, CR 961/60; postanowienie SN z 18. IV. 1997 r., III CKN 35/97 ). Zakres faktycznego władztwa przy posiadaniu samoistnym, odpowiadający prawu własności, sprowadza się do korzystania z rzeczy i rozporządzania nią w sposób jak najbardziej pełny, czyli do postępowania z nią jak właściciel. Posiadanie samoistne oznacza więc wolę posiadania jak właściciel a więc wolę traktowania siebie jak właściciela, z zamiarem posiadania dla siebie ( cum animo rem sibi habend i). Dla oceny charakteru władztwa posiadacza nad rzeczą decydujące znaczenie ma jego rzeczywista wola a pomocne w jej ocenie są zewnętrzne, dostrzegalne dla innych osób przejawy władztwa (zob. wyrok SN z 19.XI.2000, V CKN 164/00, Lex Nr 5266; postanowienie SN z 28.II.2002, III CKN 891/00, Lex nr 54474). Traktowanie siebie jako właściciela stanowi zasadniczy element posiadania prowadzącego do zasiedzenia.

Nie budzi wątpliwości i wynika z wyjaśnień samego zainteresowanego w sprawie czyli A. W. (1), że płot został postawiony dopiero około 6 miesięcy po przetargu czyli najwcześniej w czerwcu 2000. To płot wyznaczył granice władztwa uczestników. Wcześniej żadnego płatu w tym miejscu nie było, co ponad wszelką wątpliwość wynika zarówno z zeznań świadków jak i samego A. W.. Tzw. „stary płot po B.”, o którym mówi świadek S. W. by postawiony na działce od B. czyli (...)( na północ od spornej (...) ). Przed czerwcem 2000 ( a ściślej – przez rozgraniczeniem z czerwca 1999 ) nie było płotu.

Okoliczności wejścia uczestników W. w posiadanie spornego gruntu w granicach zakreślonych płotem w ocenie sądu pozwalają przyjąć, iż w chwili objęcia go w posiadanie działali w dobrej wierze. Zdaniem sądu przemawia za tym wiele okoliczności : uczestnicy mieli pełne prawo być przekonani, że grunt który Agencja im wydała jest w pełnym zakresie gruntem który nabyli na przetargu. Wydano im obszar objęty prawomocnym rozgraniczeniem sprzed kilku miesięcy, którego nikt nie zaskarżył. Sami byli z racji władania od 1993 działką (...) uczestnikami tego rozgraniczenia i działali w zaufaniu do organów władzy publicznej. Stawiając po przetargu z 1999 czyli w roku 2000 płot zasadniczo wzdłuż granicy tego rozgraniczenia byli przekonani iż grodzą grunt prawnie do nich należący – grunt, który skutecznie nabyli w drodze przetargu. Korzystali z gruntu, który ogrodzili i rozporządzali nim w sposób jak najbardziej pełny - postępowali z nim jak właściciel : zagospodarowali : posadzili żywopłot, drzewa, trawę itd. Nie sposób wymagać od uczestników aby dostrzegli błędy rozgraniczenia z 1999 i tym samym mieli podstawy aby przypuszczać iż część ogrodzonego gruntu jednak nie jest ich własnością.

Konsekwencją ustalenia dobrej wiary po stronie uczestników w chwili wejścia w posiadanie spornego obecnie gruntu, jest wymóg po ich stronie posiadania samoistnego przez lat 20 zgodnie z art. 172 kc w brzemieniu aktualnym na datę wejścia w posiadanie spornego gruntu czyli na 3 grudnia 1999.

Wniosek w niniejszej sprawie wpłynął do sądu 18 stycznia 2018, postępowanie administracyjne zmierzające bezpośrednio w celu tożsamym z przedmiotem niniejszej sprawy czyli w celu rozgraniczenia, zostało wszczęte jeszcze wcześniej bo 2 grudnia 2015. Przepis art. 123 kc stanowi, że bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju (…) przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. W ocenie sadu czynnością przerywającą w sprawie bieg terminu biegnącego zasiedzenia winno być wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie czyli grudzień 2015. Jednakże nawet jeśli przyjęlibyśmy iż do przerwy biegu zasiedzenia doszło dopiero 18 stycznia 2018 czyli w chwili wszczęcia postępowania sądowego, od 3 grudnia 1999 ( pomijamy już 6 miesięcy na postawienie płotu ) do 18 stycznia 2018 nie zdołało niestety upłynąć wymagane przepisem art. 172 kc lat 20 posiadania w dobrej wierze.

W tej sytuacji otwiera się pytanie czy teza uczestników postawiona w piśmie z 10 marca 2021 k. 230 akt, iż ich poprzednik prawny czyli Agencja także posiadał sporny grunt w dobrej wierze i działo się to aż od 24 maja 1978, znajduje potwierdzenie faktyczne a tym samym czy można doliczyć uczestnikom zgodnie z art. 176 kc czas posiadania poprzednika prawnego do okresu wymaganego do zasiedzenia. W przekonaniu sądu tak się jednak nie stało. Ani ustalenia faktyczne ani związany z nimi stan prawny nie pozwalają na taką konstatację.

Na wstępie – drobna korekta : Agencja sprzedająca uczestnikom działkę (...) tylko władała gruntem Skarbu Państwa ( art. 1 i 5 ustawy o (...) ) a zatem jeśli w grę wchodziłoby doliczenie czasu posiadania samoistnego poprzednika to poprzednikiem tym byłby Skarb Państwa a nie Agencja ( powołana do życia dopiero w X. 1991 ).

Z przepisu art. 16 kc wynika, ze jeśli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienia posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który posiadam, czas posiadania swego poprzednika. Jeśli jednak poprzedni posiadacz uzyskała posiadanie w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wówczas, gdy łącznie z czasem posiadacza obecnego wynosi przynajmniej trzydzieści lat.

Poprzednikiem prawnym uczestników był niewątpliwie Skarb Państwa. Ostatnio reprezentowany przez (...), wcześniej w jego imieniu i na jego rzecz gruntem władały (...). Jeśli w ogóle można byłoby mówić w sprawie o władaniu spornym gruntem przez Skarb Państwa, to zdaniem sadu w przypadku poprzednika prawnego uczestników o takim statusie nie może być mowy o władaniu gruntem jak właściciel w dobrej wierze. Dokumentacja geodezyjna już z lat 60., w oparciu o którą „wydzielono” działkę (...) czyli ją pomierzono i uwidoczniono w dokumentacji oraz mapy z 1962 była sporządzana przez organa Skarbu Państwa. Co najmniej od daty przekazania działki Gminie czyli od 14 grudnia 1995 dla działki funkcjonowała księga wieczysta w której dziale II wpisany był właściciel. Skarb Państwa jako podmiot, który poprzez swoje organy posiadał wiedzę o statusie właścicielskim spornego w sprawie gruntu i podejmował czynności bezpośrednio do tego statusu nawiązujące, nie sposób uznać za podmiot działający w usprawiedliwionym przekonaniu ze jest właścicielem tego gruntu. Jeśli tak – łączny okres posiadania uczestników W. i Skarbu Państwa winien wynosić co najmniej 30 lat. A zatem co najmniej ( upraszczając ) od 18 stycznia 1988 ( 18. I. 18 data wniosku w sprawie – 30 lat ) uczestnicy winni wykazać ciąg samoistnego posiadania co najmniej gruntu objętego ogrodzeniem.

W odniesieniu do będącego przedmiotem wniosku o zasiedzenie fragmentu działki (...) : na styczeń 1988 grunt ten także stanowił własność Skarbu Państwa – F. T. kupił go od Skarbu Państwa dopiero w 1992. Oznacza to, że aż do 1992 o żadnym zasiadywaniu nie mogło być mowy skoro sporny grunt należał do poprzednika prawnego małżonków W.. A jeśli tak – brakuje okresu lat 30 aby spełniona została przesłanka samoistnego posiadania fragmentu gruntu obecnej działki (...) ( obecnie własność uczestnika Ł. T. ) – od 1992 do 2018

Co do gruntu stanowiącego część działki (...) ( w istocie 127 / 3 biorąc pod uwagę podział działki dokonany w sprawie XI Ns 380 / 13 nie odnotowany właściwie w księdze wieczystej ) : przed 14. XII. 1995 działka (...) także była własnością Skarbu Państwa. Tym samym do tej daty także mieliśmy do czynienia z tożsamością właściciela gruntu będącego przedmiotem zasiedzenia oraz gruntu należącego potem do uczestników W. – o zasiedzeniu nie może zatem być mowy : nie można zasiadywać gruntu, którego jest się właścicielem. Jeśli tak – to bieg zasiedzeni mógł się rozpocząć dopiero w grudniu 1995 kiedy to droga wewnętrzna 127 stała się własnością innego podmiotu - gminy O.. Jednakże także w tym przypadku od grudnia 1995 do 18 stycznia 2018 nie upłynął okres lat 30.

Z tych przyczyn w oparciu o przepisy powołane wyżej Sąd w punkcie I postanowienia orzekł, iż zarzut zasiedzenia nie zasługuje na uwzględnienie.

W punkcie II orzeczenia sąd dla porządku i przejrzystości orzeczenia na tle decyzji wydanej we wcześniejszej sprawie XI Ns 380 / 13, o której była już mowa, ustalił iż przedmiotem niniejszego postępowania jest działka (...) stanowiąca nadal własność Gminy O.. W sprawie XI Ns 380 / 13 doszło do zasiedzenia działki (...), co nie wpływało w żaden sposób na niniejszą sprawę. W szczególności fakt pozytywnego przesądzenia o zasiedzeniu w tamtej sprawie nie mógł być w żaden sposób wiążący w niniejszej sprawie.

Rozstrzygniecie problemu zasiedzenia pozwoliło sądowi orzec o rozgraniczeniu w sposób wskazany w pkt III postanowienia. Sąd orzekł w tym zakresie w oparciu o opinię geodety ocenianą wcześniej, który jak wskazywano już wyżej odwołał się do ostatniego spokojnego stanu posiadania na gruncie.

Konsekwencją rozgraniczenia znoszącego skutki błędnego rozgraniczenia z 1999 było orzeczenie w pkt IV postanowienia o konieczności wydania przez uczestniczkę M. C. (1) ( następca małżonków W. ) gruntu, którym włada a należącego do Gminy O. oraz Ł. T.. W orzeczeniu wskazano precyzyjnie granice zajętego gruntu ( ogrodzenie ) podlegającego wydaniu w odniesieniu do wskazanych w opinii konkretnych punktów geodezyjnych.

W sprawie poniesiono następujące wydatki : 3.432,30 zł opinia z czerwca 2020, 1.420,51 zł opinia uzupełniająca oraz 1.673,13 zł opinia w sprawie zasiedzenia. Łącznie 6.525,94 zł. Zgodnie z art. 520 par. 1 kpc koszty te winien zwrócić Skarbowi Państwa, który je kredytował wnioskodawca czyli Gmina O. ( pkt V postanowienia ). W pozostałym zakresie ( pkt VI ) o kosztach orzeczono na tej samej podstawie.