III RC 602/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Toruniu z 2018-06-05
Sygn. akt III RC 602/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia (...) czerwca 2018 r.
Sąd Rejonowy (...) III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:
Przewodniczący SSR Monika Grubba
Protokolant st. sekr. sądowy Anna Pachniewska
po rozpoznaniu w dniu (...) czerwca 2018 r. (...)
sprawy z powództwa:
D. C.
przeciwko:
małol. J. i W. rodzeństwu C. działającym przez matkę M. P.
o:
obniżenie alimentów
oraz sprawy z powództwa:
małol. J. i W. rodzeństwa C. działających przez matkę M. P.
przeciwko:
D. C.
o:
podwyższenie alimentów
I. oddala powództwo o obniżenie alimentów,
II. oddala powództwo o podwyższenie alimentów,
III. przyznaje adwokatowi M. S. ze Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego (...)) kwotę 1.200 (jeden tysiąc dwieście) złotych powiększoną o podatek od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej małoletnim pozwanym z urzędu,
IV. kosztami sądowymi w sprawie obciąża Skarb Państwa.
Sygn. akt III RC 602/17
UZASADNIENIE
W dniu 1 sierpnia 2017 r. D. C. wniósł pozew przeciwko małoletnim J. i W. rodzeństwu C. działającym przez matkę M. P. o obniżenie alimentów orzeczonych wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego (...) z dnia 13 maja 2014 r., sygn. akt (...), z kwoty po 700 zł miesięcznie na rzecz każdego z małoletnich powodów do kwoty po 400 zł miesięcznie na każdego z nich.
W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że wydając wyrok zaoczny w dniu 13 maja 2014 r. Sąd naruszył przepis art. 135 kro poprzez nieuwzględnienie, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od możliwości majątkowych i zarobkowych powoda. Ponadto w okresie zaistnienia obowiązku alimentacyjnego powódsaa zamieszkiwał wspólnie z pozwanymi oraz ich matką prowadząc wspólne gospodarstwo domowe, a tym samym partycypował w kosztach utrzymania dzieci oraz domu. Powód podał, że oprócz małoletnich pozwanych posiada jeszcze na utrzymaniu dwoje dzieci, na które ma zasądzone alimenty: M. C. (1), na którego płaci alimenty w wysokości 600 zł miesięczne, a stan jego zadłużenia wynosi (...) zł plus odsetki oraz M. C. (2), na którego płaci alimenty w wysokości 700 zł miesięcznie, a stan jego zadłużenia wynosi (...) zł plus odsetki. Razem opłaty alimentacyjne wynoszą (...) zł miesięcznie. Ponadto powód wskazał, że zatrudniony jest na cały etat, a jego płaca zasadnicza wynosi (...) zł brutto. Dodatkowo otrzymuje prowizję od sprzedaży w przypadku osiągnięcia 85% planu sprzedażowego. Wskazał również, że kwoty zasądzone tytułem alimentów są zdecydowanie zawyżone. Złożył także pozwy o obniżenie alimentów w stosunku do pozostałych dzieci.
Na rozprawie w dniu 11 października 2017 r. matka małoletnich pozwanych wniosła o oddalenie powództwa.
M. P. w sprawie (...) Sądu Rejonowego (...), która została połączona z niniejszą sprawą w celu łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia, wniosła w dniu 30 października 2017 r. pozew domagając się podwyższenia alimentów zasądzonych na rzecz małoletnich J. i W. rodzeństwa C. z kwoty po 700 zł na rzecz każdego z małoletnich do kwoty po (...) zł na każdego z nich, począwszy od dnia 1 sierpnia 2017 r.
W uzasadnieniu pozwu wskazała, że od momentu zasądzenia alimentów nastąpiła istotna zmiana w zakresie usprawiedliwionych potrzeb małoletnich i ich kosztów utrzymania. J. uczestniczy w płatnych zajęciach basenu, nauki jazdy na łyżwach, kółka tanecznego. Małoletnia rozwija umiejętności artystyczne w scholi oraz językowe w szkole Mr.R.. Małoletni W. uczęszcza do prywatnego przedszkola (...), rozwija swoje umiejętności artystyczne w scholi oraz chodzi na zajęcia w szkółce piłkarskiej S. i na zajęcia językowe w szkole Mr.R.. J. C. uczulona jest na kurz, roztocze, drzewa, pyłki kwiatów itp. Ma astmę oskrzelową. Przyjmuje leki na stałe. Dodatkowo sytuacja materialna i osobista matki małoletnich powodów uległa pogorszeniu. Od 29.02.2016 r. przebywa na urlopie wychowawczym i otrzymuje zasiłek wychowawczy z Urzędu Gminy w Z. (...) w kwocie 400 zł miesięcznie.
W odpowiedzi na pozew o podwyższenie alimentów z dnia 6 grudnia 2017 r. D. C. wniósł o oddalenie powództwa w całości wskazując m.in., że z uwagi na wszczęcie egzekucji komorniczej zostały mu zablokowane konta bankowe, wpisano go do Krajowego Rejestru Dłużników. Ponadto ciąży na nim spłata kredytu przeznaczonego w całości na remont i wyposażenie domu, w którym obecnie zamieszkuje M. P.. W związku z tym jego stan zdrowia uległ znacznemu pogorszeniu. Pogłębiły się jego problemy gastrologiczne, nawracające wrzody żołądka, bóle kręgosłupa spowodowane stresem oraz pogorszenie wzroku. Ponadto wskazał, że matka małoletnich nie rozliczyła się z jego wkładu w remont i wykończenie domu. Podał również, że odwiedza dzieci 4-5 razy w miesiącu po kilka godzin.
Sąd ustalił, co następuje:
J. C. ur. (...) oraz W. C. ur. (...) są dziećmi M. P. i D. C..
/okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:
odpis zupełny aktu urodzenia małol. J. C. - k. (...) akt (...) SR (...),
odpis zupełny aktu urodzenia małol. W. C. - k. 14 akt (...) SR (...)/
Alimenty na rzecz małoletniej J. C. po raz pierwszy ustalone zostały ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym (...) w dniu 15 listopada 2012 r. w sprawie (...) na kwotę po 400 zł miesięcznie.
/okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:
ugoda z 15.11.2012 r. - k. 42 akt (...) SR (...)/
Ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym (...) w dniu 23 maja 2013 r. D. C. zobowiązał się zapłacić na rzecz M. P. kwotę 1.200 zł tytułem pokrycia kosztów utrzymania w okresie ciąży i porodu.
/okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:
ugoda z 23.05.2013 r. – k. (...) akt (...) SR (...)/
Wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego (...) z 13 maja 2014 r. w sprawie (...) alimenty na rzecz małol. J. C. zostały podwyższone do kwoty po 700 zł miesięcznie poczynając od 1 stycznia 2014 r., a na rzecz małol. W. C. alimenty zostały zasądzone w kwocie po 700 zł miesięcznie poczynając od 1 sierpnia 2013 r. - płatne do rąk matki dzieci M. P. do dnia 15 każdego miesiąca z góry.
D. C. osobiście odebrał odpis pozwu z załącznikami i wezwaniem na termin rozprawy, na który się nie stawił. Następnie odebrał osobiście odpis wyroku zaocznego z pouczeniem o możliwości wniesienia sprzeciwu, czego nie uczynił.
/okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:
wyrok zaoczny z 13.05.2014 r. - k. 38-39 akt (...) SR (...),
zpo od pozwanego – k. 11, 44 akt (...) SR (...)/
W pozwie matka małoletnich wskazała, że nie ma żadnych dochodów, a jedynie długi. Utrzymuje łącznie czworo dzieci, w tym I. i A. z poprzedniego związku. D. C., który zamieszkuje razem z nimi, nie pomaga w utrzymaniu domu i nie przekazuje żadnej kwoty na dzieci tytułem alimentów.
Małoletnia J. miała wówczas (...) lat i uczęszczała do przedszkola, za które opłata wynosiła ok. 430 zł miesięcznie. Nie chodziła na zajęcia dodatkowe. Często się przeziębiała, miała dużą próchnicę zębów, problemy gastrologiczne i nie słyszała na jedno ucho. Przyjmowała stałe leki za ok. 30 zł miesięcznie.
Małoletni W. miał wówczas rok. Nie chodził na odpłatne zajęcia. Zajmowała się nim opiekunka w okresach, kiedy matka podejmowała pracę. Opłata za opiekunkę wynosiła 1.000-1.200 zł miesięcznie. Nie chorował na przewlekłe choroby, ale prywatne wizyty lekarskie kosztowały 200 zł plus szczepionki. Do tego lekarstwa ok. 100 zł. Wyżywienie 300 zł, pieluchy 100 zł, a odzież 200 zł miesięcznie.
W momencie wydania wyroku zaocznego matka małoletnich przebywała na urlopie macierzyńskim. Dzieci utrzymywała z karty kredytowej. Wielu rachunków nie opłacała, miała znaczne zaległości w płatnościach. Szukała pracy i okresowo ją podejmowała u różnych pracodawców.
M. P. oprócz małoletnich W. i J. miała na utrzymaniu syna A. lat (...) i córkę I. lat (...) Dzieci uczyły się. Na każdego z nich otrzymywała alimenty w wysokości po 400 zł miesięcznie.
Mieszkała wówczas wraz z dziećmi i D. C. w domu, na którego zakup zaciągnęła kredyt hipoteczny. Miesięczna rata kredytu wynosiła ok. (...) zł miesięcznie. Rachunki za wodę wynosiły ok. 170 zł co dwa miesiące, za prąd ok. 650 zł co dwa miesiące, za gaz ok. 2.000-3.000 zł miesięcznie zimą oraz ok. 200 zł latem. Inne opłaty wynosiły łącznie ok. 200 zł.
/ dowód:
akta sprawy (...) SR (...),
przesłuchanie M. P. – e-protokół z 10.04.2018 r. 49min.45sek. i nast. /
D. P. pracował wówczas w firmie (...) i jego zarobki wynosiły (...) zł miesięcznie. Nie miał innych dochodów. Na utrzymaniu oprócz małoletnich J. i W. miał jeszcze dwoje dzieci, na które płacił alimenty w wysokości 700 zł i 600 zł miesięcznie. Na dojazdy do pracy wydawał ok. 150 zł miesięcznie. Nie chorował wówczas na przewlekłe choroby.
Ponosił koszty utrzymania wspólnego domu w wysokości ok. (...) zł miesięcznie. Na leki i wyżywienie rodziny przeznaczał do (...) zł miesięcznie.
/ dowód:
przesłuchanie D. C. – e-protokół z 10.04.2018 r. 03min.53sek. i nast. /
D. P. od października 2015 r. nie mieszka wraz z M. P. i dziećmi. Obecnie wynajmuje mieszkanie, za które uiszcza miesięcznie: czynsz najmu w wysokości 400 zł, czynsz do spółdzielni w kwocie 280 zł, opłaty za: wodę 40 zł, prąd 50 zł i gaz ok. 40 zł. Dodatkowo opłaca telewizję i (...) w wysokości 50 zł miesięcznie oraz telefon 30 zł miesięcznie.
/ dowód:
przesłuchanie D. C. – e-protokół z 10.04.2018 r. 03min.53sek. i nast.,
wysokość opłat mieszkaniowych – k. 140, 144 akt,
faktury – k. 138-139, 141, 145 akt /
Na wyżywienie wydaje ok. 500 zł miesięcznie, na środki czystości ok. 100 zł miesięcznie. Na dojazdy do pracy wydaje 100 zł miesięcznie, na odzież i obuwie również przeznacza po 100 zł miesięcznie.
/ dowód:
przesłuchanie D. C. – e-protokół z 10.04.2018 r. 03min.53sek. i nast./
Zaciągnął kredyt w rachunku oszczędnościowo - rozliczeniowym, który spłaca w ratach po ok. 270 zł miesięcznie.
/ dowód:
przesłuchanie D. C. – e-protokół z 10.04.2018 r. 03min.53sek. i nast.,
harmonogram spłaty kredytu – k. 35-36, 142-143 akt /
Ma problemy ze wzrokiem, powinien nosić okulary, na które go nie stać. Na krople do oczu wydaje 30 zł miesięcznie. Ma nawracające wrzody żołądka i dwa razy w roku przez dwa miesiące musi powtarzać kurację. Leki kosztują ok. 40 zł. D. C. ma też problemy z kręgosłupem i rwę kulszową. Z uwagi na ten fakt często bierze silne leki przeciwbólowe. Cierpi na nadciśnienie oraz ma podwyższony cholesterol. Bierze na to tabletki, których koszt wynosi ok. 60 zł. Leczy się w publicznej służbie zdrowia, ma kartę L..
/ dowód:
przesłuchanie D. C. – e-protokół z 10.04.2018 r. 03min.53sek. i nast.,
dokumentacja medyczna – k. 128-131, 172, 226, 231 akt,
faktury – k. 132-137, 173-174, 227, 232-233 akt /
Nadal zatrudniony jest w (...) S.A. jako specjalista ds. sprzedaży. Jego wynagrodzenie zasadnicze wynosi (...) zł brutto miesięcznie. Dodatkowo w przypadku wykonania planu sprzedażowego otrzymuje premię. Jego średnie wynagrodzenie netto za okres luty-lipiec 2017 r. wyniosło (...) zł miesięcznie.
/ dowód:
przesłuchanie D. C. – e-protokół z 10.04.2018 r. 03min.53sek. i nast.,
pasek płacowy – k. 12, 228 akt,
zaświadczenie o zatrudnieniu – k. 34 akt /
Dochód brutto D. C. wyniósł: w 2014 r. - (...) zł, w 2015 r. – (...) zł, w 2016 r. – (...) zł, zaś w 2017 r. – (...) zł.
/dowód:
pismo Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego – k.. 272 akt,
PIT-37 za rok 2014 – k. 269-270 akt,
PIT-37 za rok 2015 – k. 271 akt,
PIT-37 za rok 2016 – k.275-276 akt,
PIT-37 za rok 2017 – k. 273-274 akt/
W związku z egzekucją komorniczą alimentów komornik dokonał zajęcia jego wynagrodzenia za pracę. Na dzień 1 grudnia 2017 r. jego zadłużenie względem małoletnich pozwanych wynosiło (...) zł (...) zł odsetek.
Wobec D. C. jest prowadzona również egzekucja komornicza alimentów na rzecz jego synów M. C. (1) i M. C. (2).
Z uwagi na niespłacanie zadłużeń został wpisanych do Krajowego Rejestru Dłużników.
/ dowód:
przesłuchanie D. C. – e-protokół z 10.04.2018 r. 03min.53sek. i nast.,
pismo komornika – k. 146, 176, 235 akt,
zaświadczenie o dokonanych wpłatach – k. 4-9, 175, 177-178, 234, 236- 237 akt,
potwierdzenie wpisu do (...) k. 147 akt/
W 2015 r. powód sprzedał siostrze samochód R. (...) za kwotę (...) zł. Obecnie pożycza od siostry ten samochód i go użytkuje. Siostra powoda mieszka w L..
/ dowód:
przesłuchanie D. C. – e-protokół z 10.04.2018 r. 03min.53sek. i nast./
W dniu 27 lipca 2017 r. powód wniósł pozew o obniżenie alimentów przeciwko M. C. (2). Sprawa toczyła się w Sądzie Rejonowym w B. pod sygn. akt (...) Prawomocnym wyrokiem z dnia (...) grudnia 2017 r. powództwo zostało oddalone.
Obecnie przed Sądem Rejonowym w B. pod sygn. akt (...) toczy się sprawa z powództwa M. C. (2) przeciwko D. C. o podwyższenie alimentów.
Powód wniósł pozew o obniżenie alimentów również przeciwko M. C. (1). Sprawa toczyła się w Sądzie Rejonowym Lublin – Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku pod sygn. akt (...) Z powodu nieuiszczenia należnej opłaty pozew został zwrócony.
/okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:
przesłuchanie D. C. – e-protokół z 10.04.2018 r. 03min.53sek. i nast.,
pismo z Sądu Rejonowego w B. – k. 277 akt,
pismo z Sądu Rejonowego Lublin – Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku – k. 42 akt,
pozew – k. 2 akt (...) SR w B.,
wyrok – k. 181 akt (...) SR w B./
Powód ma kontakt z małoletnimi pozwanymi 4-5 razy w miesiącu. Przyjeżdża do ich miejsca zamieszkania. Za każdym razem przywozi im prezenty i upominki, np. zabawki, przybory szkolne, słodycze.
/ dowód:
przesłuchanie D. C. – e-protokół z 10.04.2018 r. 03min.53sek. i nast.,
faktury – k. 109, 119, 124, 179-180, 238-239 akt,
zdjęcia – k. 110-118, 120-123, 125-127, 181-182, 229-230, 240-241 akt/
Małoletnia J. ma obecnie (...) lat. Chodzi do III klasy szkoły podstawowej w T.. Je obiady w szkole. Ich koszt wynosi 50-70 zł miesięcznie. Matka dowozi ją do szkoły samochodem.
Małoletnia chodzi raz w tygodniu na basen, za który opłata wynosi 190 zł za pół roku. Dodatkowo uczęszcza do Centrum (...) G., gdzie opłata za zajęcia wynosi 55 zł miesięcznie, a jednorazowe wpisowe 85 zł. Małoletnia jest też zapisana na zajęcia z języka angielskiego w szkole językowej Mr. R.. Miesiąc lekcji kosztuje 140 zł, a jednorazowe wpisowe 70 zł. Dodatkowo chodzi na zajęcia chóru.
/ dowód:
przesłuchanie M. P. – e-protokół z 10.04.2018 r. 49min.45sek. i nast.,
deklaracja z Centrum (...) G. – k. 64 akt,
umowa ze szkołą Mr. R. – k. 66 akt,
opłata za obiady – k. 85 akt/
Małoletnia J. ma astmę oskrzelową. Jest też uczulona na kurz, roztocza, pyłki kwiatów i brzozę. Leczona jest zarówno w publicznej, jak i prywatnej służbie zdrowia. Pozostaje pod opieką laryngologa, pulmonologa i alergologa. Wizyty prywatne kosztowały 500-1.000 zł rocznie. W 2018 r. małoletnia nie korzystała ani razu z prywatnej służby zdrowia. Przyjmuje na stałe leki.
/ dowód:
przesłuchanie M. P. – e-protokół z 10.04.2018 r. 49min.45sek. i nast.,
dokumentacja medyczna – k. 47-48, 79v., 156-162, 207-218 akt,
faktury – k. 50-51, 80-81 akt/
Małoletni W. ma obecnie (...) lata i uczęszcza do prywatnego przedszkola (...), za które opłata wynosi ok. 430 zł miesięcznie, tj. opłata podstawowa 250 zł plus stawka żywieniowa.
W. chodzi na zajęcia do szkoły piłkarskiej, za które opłata wynosi ok. 100 zł miesięcznie. Jest także zapisany na zajęcia do szkoły językowej Mr. R., gdzie opłata wynosi 140 zł miesięcznie. Dodatkowo chodzi na zajęcia chóru.
/ dowód:
przesłuchanie M. P. – e-protokół z 10.04.2018 r. 49min.45sek. i nast.,
umowa ze szkołą Mr. R. – k. 65 akt/
Małoletni nie choruje na przewlekłe choroby. Zażywa leki na odporność.
/ dowód:
przesłuchanie M. P. – e-protokół z 10.04.2018 r. 49min.45sek. i nast.,
dokumentacja medyczna – k. 219-225 akt/
Na paliwo na dowożenie dzieci do szkoły i przedszkola M. P. wydaje ok. 500 zł miesięcznie. Na wyżywienie dla dzieci przeznacza ok. (...) zł miesięcznie (łącznie z wyżywieniem w szkole i przedszkolu), na środki czystości ok. 200-300 zł miesięcznie, na odzież ok. 500 zł miesięcznie.
/ dowód:
przesłuchanie M. P. – e-protokół z 10.04.2018 r. 49min.45sek. i nast.,
faktury – k. 52-54, 67-79 , 85-86 akt/
W okresie od początku grudnia 2017 r. do początku kwietnia 2018 r. małoletni pozwani sporadycznie chodzili do szkoły i przedszkola z uwagi na choroby. W tym czasie nie uczęszczali w żadnych zajęciach dodatkowych.
/ dowód:
przesłuchanie M. P. – e-protokół z 10.04.2018 r. 49min.45sek. i nast./
Matka małoletnich nie ustalała z ich ojcem, w jakich dodatkowych odpłatnych zajęciach dzieci mają uczestniczyć.
/dowód:
przesłuchanie M. P. – e-protokół z 10.04.2018 r. 49min.45sek. i nast.,
przesłuchanie D. C. – e-protokół z 10.04.2018 r. 03min.53sek. i nast./
M. P. od (...) sierpnia 2014 r. zatrudniona jest w (...) S.A. w T. na stanowisku managera i koordynatora działu logistyki. Od dnia 29 lutego 2016 r. do 28 lutego 2018 r. przebywała na urlopie wychowawczym. W tym czasie dorabiała u innych pracodawców. W ten sposób zarabiała do (...) zł miesięcznie.
Od początku marca 2018 r. wróciła do pracy, jednak cały czas jest na zwolnieniu lekarskim. Jej dochód wynosi (...) zł brutto miesięcznie plus premia.
/ dowód:
przesłuchanie M. P. – e-protokół z 10.04.2018 r. 49min.45sek. i nast.,
zaświadczenie o zatrudnieniu – k. 81v.-83 akt /
Dochód brutto M. P. wyniósł łącznie: w 2014 r. - (...) zł, w 2015 r. – (...) zł, w 2016 r. – (...) zł, zaś w 2017 r. – (...)
/dowód:
PIT-37 za rok 2014 – k. 256-258 akt,
PIT-37 za rok 2015 – k. 259-262 akt,
PIT-37 za rok 2016 – k. 263-265 akt,
PIT-37 za rok – k. 266-268 akt/
Od października 2017 r. matka małoletnich podjęła naukę w Wyższej Szkole (...) na kierunku - studia kwalifikacyjne w zakresie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej.
/ dowód:
przesłuchanie M. P. – e-protokół z 10.04.2018 r. 49min.45sek. i nast.,
dokumentacja z (...) k. 55-59 akt/
M. P. mieszka wraz z małoletnimi J. i W., a także swoim synem A. z poprzedniego związku, który ma (...) lata. Ukończył on szkołę zawodową. W lutym 2018 r. podjął pracę. Obecnie nie pracuje i uczy się zaocznie w liceum. Otrzymuje od ojca alimenty w kwocie po 400 zł miesięcznie.
Co miesiąc na 5-7 dni przyjeżdża do domu pełnoletnia córka I., która mieszka obecnie za granicą.
/ dowód:
przesłuchanie M. P. – e-protokół z 10.04.2018 r. 49min.45sek. i nast./
Matka małoletnich pobiera zasiłki rodzinne w wysokości 95 zł na małol. W. oraz 124 zł na małol. J. oraz świadczenie rodzinne w wysokości 500 zł na każde z małoletnich dzieci.
Ponadto otrzymuje zasiłek rodzinny na syna A. w kwocie 135 zł, dodatek z tytułu wielodzietności w wysokości 95 zł i inne dodatki.
/ dowód:
przesłuchanie M. P. – e-protokół z 10.04.2018 r. 49min.45sek. i nast.,
decyzja – k. (...) akt (...) SR (...)/
Nadal spłaca kredyt hipoteczny zaciągnięty na zakup domu w C.. Rata uzależniona jest od kursu euro i wynosi ok. (...) zł miesięcznie.
/ dowód:
przesłuchanie M. P. – e-protokół z 10.04.2018 r. 49min.45sek. i nast.,
harmonogram spłaty kredytu – k. 63 akt/
Rachunki za gaz wynoszą ponad (...) zł miesięcznie w okresie zimowym oraz ok. 100 zł miesięcznie w okresie letnim. Obecnie gaz jest odcięty z uwagi na zadłużenie, które wynosi ok. (...) zł.
Rachunki za prąd wynoszą ok. 430-600 zł co dwa miesiące. Obecnie prąd jest odłączony z uwagi na zaległości.
M. P. opłaca podatek od nieruchomości w wysokości 70 zł kwartalnie, rachunki za wodę 150 zł miesięcznie, ubezpieczenie domu 200 zł rocznie, rachunki za wywóz śmieci 50 zł miesięcznie. Za telewizję płaci 30 zł miesięcznie, za trzy telefony komórkowe i Internet 200 zł miesięcznie.
/ dowód:
przesłuchanie M. P. – e-protokół z 10.04.2018 r. 49min.45sek. i nast.,
faktury – k. 60-61, 87-88v akt,
wezwanie do zapłaty – k. 62 akt/
Jest właścicielką O. rocznik (...) który zakupiła za (...) zł. Na opłaty związane z jego utrzymaniem wydaje (...) zł rocznie.
/ dowód:
przesłuchanie M. P. – e-protokół z 10.04.2018 r. 49min.45sek. i nast./
Matka małoletnich choruje na przewlekłą depresję. Ma zmiany na macicy oraz nadczynność tarczycy. Przyjmuje leki na depresję oraz ginekologiczne. Na swoje leki wydaje ok. 200 zł miesięcznie.
/ dowód:
przesłuchanie M. P. – e-protokół z 10.04.2018 r. 49min.45sek. i nast.,
dokumentacja medyczna – k. 155, 191-206 akt,
faktury – k. 50, 81, 84, 153-154 akt/
Sąd zważył, co następuje:
Przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, z przesłuchania D. C. i matki małoletnich – M. P., a także na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach (...), (...) i (...) Sądu Rejonowego (...) oraz (...) Sądu Rejonowego w B..
Sąd przyjął za wiarygodne dowody w postaci dokumentów złożonych przez strony do akt sprawy, albowiem nie było podstaw do ich podważenia. Żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności.
Zgodnie z art. 230 kpc uznano za bezsporne okoliczności faktyczne zawarte w pozwie, pismach procesowych złożonych w sprawie, którym strona przeciwna nie zaprzeczyła, gdyż nie budziły wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy i znalazły, w odpowiednim zakresie, potwierdzenie w pozostałym materialne procesowym.
Sąd co do zasady uznał za wiarygodne przesłuchanie stron w zakresie okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Były one bowiem rzeczowe, dokładne i logiczne. Sąd miał jednak na uwadze, że każda ze stron oceniała sytuację w sposób subiektywny i starała się przedstawić ją w sposób jak najbardziej korzystny w kontekście toczącego się procesu. W szczególności każdy z rodziców małoletnich oceniał w sposób subiektywny własne możliwości zarobkowe oraz potrzeby małoletnich, starając się przedstawić je w sposób jak najbardziej korzystny z własnego punktu widzenia.
Zdaniem Sądu powód nie przedstawiał rzetelnie swojej sytuacji majątkowej, chociażby w zakresie sprzedaży samochodu, który w rzeczywistości nadal użytkuje. Mało wiarygodne wydają się wyjaśnienia powoda, że jedynie pożycza ten samochód od siostry, skoro ona mieszka w L., a pojazd – również obecnie – znajduje się w T. w dyspozycji powoda. Trudno przyjąć, że siostra zapłaciła powodowi za samochód, którego w zasadzie nie użytkuje. Wobec powyższego prawdopodobnym jest, że sprzedaż ta miała jedynie na celu wyzbycie się majątku w związku z prowadzonym postępowaniem egzekucyjnym. Ponadto powód ocenia swoją sytuację zarobkową znacznie gorzej, niż wynika to z obiektywnych dowodów. Powód od dawna pracuje bowiem u tego samego pracodawcy, a jego miesięczne dochody są stosunkowo wysokie.
Matka małol. pozwanych natomiast stanowczo zawyża usprawiedliwione koszty utrzymania dzieci. Zapisała je na liczne zajęcia dodatkowe nie bacząc, czy rodziców stać na pokrycie tych kosztów, ani czy stan zdrowia dzieci na to pozwala. Przy własnych -dotychczas bardzo skromnych – dochodach i licznych zadłużeniach winna być w tym zakresie bardziej rozważna.
Przedmiotowe powództwa, tj. o obniżenie alimentów oraz o podwyższenie alimentów, posiadają podstawę prawną w art. 138 kro.
W świetle art. 138 kro podstawą zmiany zakresu świadczeń alimentacyjnych jest zmiana stosunków. Zmianie może ulec zakres potrzeb uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego, tym samym zmianie może ulegać wysokość alimentów. Dlatego w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź do podwyższenia lub obniżenia alimentów.
Dla stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro, należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków powstałych po jego wydaniu [por.: uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 października 1954 r., I CO 41/54].
Obniżenie alimentów następuje wówczas, gdy zmniejszeniu uległy potrzeby uprawnionego albo obniżyły się możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Podwyższenie zaś, gdy potrzeby uprawnionego uległy zwiększeniu albo wzrosły możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.
W myśl § 1 art. 135 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy bowiem od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zgodnie natomiast z art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie.
Pojęcia "usprawiedliwione potrzeby" oraz "możliwości zarobkowe i majątkowe" zostały szczegółowo omówione w uchwale Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNP 1988, nr (...), poz. 42. W uchwale tej stwierdzono między innymi, że: Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować, ponieważ nie ma jednego stałego kryterium odniesienia. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od splotu okoliczności natury społecznej i gospodarczej, w których osoba uprawniona się znajduje. Nie jest możliwe ustalenie katalogu usprawiedliwionych potrzeb podlegających zaspokojeniu w ramach obowiązku alimentacyjnego i odróżnienie ich od tych, które jako objaw zbytku lub z innych przyczyn nie powinny być uwzględnione. W każdym razie zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno-ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego. Dopiero na tym tle będzie można określić potrzeby życiowe - materialne i intelektualne uprawnionego.
Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokojone, wyznacza treść art. 96 kro, według którego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka. Rodzice, w zależności od swych możliwości, są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Ma to wpływ na rozstrzygnięcie, w jakiej mierze możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego są brane pod uwagę przy oznaczaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji.
Usprawiedliwione potrzeby dziecka powinny być zatem oceniane w pierwszej kolejności na podstawie wieku, miejsca pobytu dziecka, jego środowiska oraz całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku, a następnie – w świetle możliwości zarobkowych zobowiązanych do jego utrzymania.
Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd doszedł do przekonania, że w usprawiedliwionych potrzebach małoletnich od momentu ostatniego ustalenia wysokości obowiązku alimentacyjnego zaszły zmiany, jednak w ocenie Sądu zmiany te mają bardziej charakter rodzajowy, niż wysokościowy. Koszty utrzymania małoletnich nie uległy bowiem co do zasady istotnej zmianie, zmienił się jedynie ich charakter. Wówczas matka małoletnich ponosiła wysoki koszt wynagrodzenia opiekunki dla małol. W. oraz koszt prywatnego przedszkole małol. J.. Obecnie J. chodzi do szkoły podstawowej, gdzie nie ma konieczności uiszczania czesnego, zaś małoletni W. chodzi do przedszkola, za które opłata jest zdecydowanie niższa, niż koszt wynagrodzenia opiekunki.
W to miejsce niewątpliwie matka małoletnich ponosi wyższe koszty leczenia córki, u której zdiagnozowano astmę oskrzelową oraz uczulenie na kurz, roztocza, pyłki kwiatów i brzozę.
Matka małoletnich podnosiła, że dzieci uczęszczają obecnie na wiele dodatkowych zajęć, co generuje znaczne koszty w skali miesiąca. Sąd miał jednak na uwadze, że zapisując dzieci na dodatkowe zajęcia ich matka nie skonsultowała tego w żaden sposób z D. C.. Podejmując taką decyzję powinna natomiast mieć przede wszystkim na uwadze możliwości zarobkowe własne i ojca małoletnich. Dochody matki dzieci w latach 2016-2017 były znikome, a jej zadłużenie - chociażby w uiszczaniu opłat - wzrastało. Powód natomiast poza małoletnimi ma na utrzymaniu również dwoje innych dzieci. M. P. winna zatem w pierwszej kolejności ustalić, czy ojca stać na ponoszenie dodatkowych kosztów, lub zadbać o własne wyższe dochody celem zaspokojenia ewentualnych potrzeb dzieci w tym zakresie. Ponadto zasadność zapisania dzieci na tak liczne zajęcia dodatkowe wydaje się wątpliwa również z uwagi na znaczną chorowitość małoletnich, które w okresie od początku grudnia do początku kwietnia praktycznie nie uczęszczały na żadne zajęcia.
W ocenie Sądu matka małoletnich zawyżyła wysokość wydatków, jakie ponosi na utrzymanie dzieci, w zakresie kosztów zakupu leków, odzieży, środków czystości czy wyżywienia. Niemniej jednak koszty ich utrzymania od 2014 r. z pewnością nie zmalały, biorąc pod uwagę chociażby ogólny wzrost cen.
Ponadto część kosztów utrzymania domu przypadająca na małoletnich jest obecnie nieco wyższa, niż w 2014 r., albowiem wówczas w domu zamieszkiwało 6 osób, a obecnie tylko (...). Koszty te ponosi teraz matka małoletnich bez pomocy powoda.
Przechodząc do analizy sytuacji D. C. należy wskazać, że pracuje on nadal u tego samego pracodawcy. Jego dochody co roku systematycznie się zwiększają (co wynika z zeznań podatkowych) i w porównaniu z 2014 r. niewątpliwie uległy podwyższeniu. Średnie wynagrodzenie powoda w 2017 r. wynosiło (...) zł brutto miesięcznie – jak wynika z zeznania podatkowego. Ma on przy tym na utrzymaniu tyle samo dzieci i poziom alimentacji się nie zmienił.
Powód podkreśla swoje zadłużenie komornicze. Należy jednak podkreślić, że powód od lat ma stałą, dobrze płatną pracę i mimo tego własną niefrasobliwością doprowadził do postępowania egzekucyjnego. Nie powinien teraz podnosić tego argumentu we własnej obronie, domagając się obniżenia alimentów. Rozumowanie przeciwne spowodowałoby nagminne, celowe uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego, skoro mogłoby to prowadzić do obniżenia alimentów.
Zdaniem Sądu wzrosły nie tylko dochody powoda, ale również jego wydatki. Nie mieszka on już bowiem z M. P., tylko wynajmuje mieszkanie i musi się utrzymać samodzielnie. Nie jest to jednak znaczny wzrost wydatków, gdyż już wcześniej – jak sam twierdzi – ponosił znaczne koszty utrzymania domu, w którym mieszkał razem z byłą partnerką i dziećmi. Obecnie dodatkowo ponosi on natomiast koszt własnych leków, nie jest to jednak wydatek znaczny.
Reasumując, dochody powoda nieznacznie wzrosły, tak samo jak jego wydatki. Zmiany te nie są jednak na tyle istotne, aby mogły skutkować obniżeniem lub podwyższeniem alimentów.
Podkreślić należy, że powód zarówno w pismach procesowych, jak i w trakcie przesłuchania właściwie kwestionował zasadność wysokości alimentów od momentu ich zasądzenia, a nie powoływał się na jakiekolwiek zmiany w zakresie własnych możliwości majątkowych i zarobkowych, czy w zakresie usprawiedliwionych potrzeb dzieci. Wskazał, że Sąd wydał wyrok zaoczny w dniu 13 maja 2014 r. naruszając jego prawo do obrony i zawyżając wysokość alimentów. Z akt sprawy (...) wynika natomiast jednoznacznie, że D. C. osobiście odebrał odpis pozwu z załącznikami i wezwaniem na termin rozprawy. W pozwie matka małoletnich wskazała, że D. C., z którym zamieszkuje, nie pomaga w utrzymaniu domu i nie przekazuje żadnej kwoty na dzieci tytułem alimentów. Powód nie stawił się na termin rozprawy celem przedstawienia własnego stanowiska. Nie zakwestionował wówczas okoliczności podanych w pozwie przez matkę małoletnich. D. C. mimo prawidłowego powiadomienia o terminie rozprawy nie stawił się na nią i nie usprawiedliwił swojej nieobecności, a więc tym samym przyznał wszystkie okoliczności przytoczone przez M. P. w pozwie. Następnie osobiście odebrał odpis wyroku zaocznego z pouczeniem o możliwości wniesienia sprzeciwu, czego nie uczynił. Nie zakwestionował zatem zasadności i wysokości alimentów zasądzonych na rzecz dzieci, płatnych do rąk ich matki. Ponadto wcześniej dwukrotnie zawierał przed Sądem ugodę wyrażając zgodę na uiszczanie świadczenia alimentacyjnego do rąk M. P. mimo, że razem z nią zamieszkiwał i – jak teraz twierdzi – razem utrzymywali rodzinę. Skoro zatem powód sam nie dba o własne interesy, nie może tego oczekiwać od innych.
Ponadto zarówno wykładnia gramatyczna, jak i logiczna art. 138 kro prowadzą do wniosku, iż jedynie zmiana stosunków zaistniała po zamknięciu rozprawy poprzedzającej wydanie wyroku zasądzającego alimenty, może uzasadniać żądanie zmniejszenia lub ograniczenia czasu trwania świadczeń alimentacyjnych. Tylko takie rozwiązanie może być uznane za nienaruszające wyrażonej w art. 365 § 1 kpc zasady, iż orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 1981 r., sygn. III CRN 21/81).
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, nawet wyrok oparty na wadliwych ustaleniach faktycznych nie może być sanowany w trybie powództwa z art. 138 kro, skoro podstawą powództwa opartego na tym przepisie może być tylko późniejsza zmiana stosunków. Powództwo wniesione w tym trybie nie może zatem zmierzać do weryfikowania prawomocnego orzeczenia Sądu (por.: orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 1981 r., sygn. III CRN 21/81; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 1999 r., sygn. I CKN 687/98).
Powód wskazując, że poprzednim rozstrzygnięciem Sąd naruszył art. 135 § 1 kro poprzez nieprawidłową ocenę możliwości zarobkowych powoda oraz wysokość usprawiedliwionych potrzeb małoletnich, zmierza jedynie do weryfikacji zapadłego i już prawomocnego orzeczenia Sądu. Argumentacja powoda stanowi jedynie polemikę z prawomocnym rozstrzygnięciem Sądu, co jest niedopuszczalne biorąc pod uwagę obowiązującą w procedurze cywilnej zasadę powagi rzeczy osądzonej. Powód nie próbował nawet wykazać, jakie to istotne zmiany nastąpiły po uprawomocnieniu się poprzedniego rozstrzygnięcia o alimentach, które zobligowałyby Sąd do zmiany wysokości obowiązku alimentacyjnego wobec dzieci na mocy art. 138 kro.
Powód podnosił również, że M. P. dotychczas nie rozliczyła się z nim z nakładów, jakie poczynił na wykończenie i remont jej domu. Powyższe nakłady mogą stanowić jednak jedynie podstawę do rozliczeń między powodem a matką małoletnich i być podstawą osobnego powództwa przeciwko byłej partnerce. Nie wpływają natomiast w żaden sposób na obowiązek alimentacyjny powoda względem dzieci.
W ocenie Sądu żadna ze stron nie wykazała, aby od ostatniego orzekania o alimentach nastąpił znaczny wzrost lub spadek możliwości zarobkowych powoda, jak również aby wystąpiło znaczne obniżenie lub podwyższenie potrzeb małoletnich. Alimenty w wysokości po 700 zł miesięcznie na każdego z małoletnich są adekwatne do ich obecnych usprawiedliwionych potrzeb, przy racjonalnym ich określeniu. Ponadto matka małoletnich również ma obowiązek łożyć na utrzymanie dzieci. Obecnie pozostaje ona w stosunku pracy i będzie otrzymywała z tego tytułu wynagrodzenie. Zamieszkuje z pełnoletnim synem, którego nie musi już utrzymywać, gdyż może on pracować i również partycypować w kosztach utrzymania domu. Nie ma ona na utrzymaniu już także pełnoletniej córki I..
Alimenty we wskazanej kwocie są również adekwatne do możliwości zarobkowych powoda. Nie może umknąć uwadze, że D. C. ma czworo dzieci, na które jest obowiązany łożyć alimenty. Pomijając koszty egzekucji komorniczej miesięczny koszt z tym związany wynosi (...) zł miesięcznie, co jest niemałym obciążeniem nawet biorąc pod uwagę jego stosunkowo wysokie zarobki, które w 2017 r. wynosiły średnio (...) zł brutto miesięcznie. W 2014 r. zobowiązania alimentacyjne powoda wynosiły jednak tyle samo przy jego nieco niższych niż obecnie zarobkach (średnio (...) zł brutto miesięcznie). Nie jest to więc okoliczność, która uzasadniałaby obniżenie alimentów.
Mając powyższe na uwadze Sąd w punkcie I sentencji wyroku oddalił powództwo o obniżenie alimentów uznając, że powód nie wykazał ani zmniejszenia usprawiedliwionych potrzeb małoletnich, ani obniżenia swoich możliwości majątkowych i zarobkowych.
W punkcie II sentencji wyroku Sąd oddalił powództwo o podwyższenie alimentów uznając, że matka małoletnich nie wykazała wzrostu kosztów usprawiedliwionych potrzeb małoletnich.
W punkcie III sentencji wyroku na podstawie § 2 pkt 1, § (...) ust 1, 2 i 3, § 8 pkt (...) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu zasądzono na rzecz adw. M. S. kwotę 1.200 zł powiększoną o podatek od towarów i usług tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej małoletnim pozwanym z urzędu.
O kosztach sądowych orzeczono w punkcie IV sentencji wyroku na postawie art. 113 ust. (...) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Powód został bowiem zwolniony przez Sąd od kosztów sądowych, w małoletni są z nich zwolnieni z mocy prawa.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Toruniu
Osoba, która wytworzyła informację: Monika Grubba
Data wytworzenia informacji: