Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lutego 2021 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodnicząca:	Asesor sądowy Agnieszka Szufarska
Protokolant:	p.o. Sekr. sadowego Dorota Szałkowska

po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2021 r. w Toruniu

sprawy z powództwa M. F.

przeciwko (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda M. F. 1.732,37 zł (tysiąc siedemset trzydzieści dwa złote trzydzieści siedem groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 467,01 zł (czterysta sześćdziesiąt siedem złotych jeden grosz) od 27 kwietnia 2017

r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 1.265,36 zł (tysiąc dwieście sześćdziesiąt pięć złotych trzydzieści sześć groszy) od 28 lutego 2019 r. do dnia zapłaty

II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda 1.117 zł (tysiąc sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

Powód – M. F. pozwem wniesionym do tutejszego sądu w dniu 6 lipca 2020 r., wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwoty 467,01 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 27 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty i kwoty 1 265,36 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 28 lutego 2019 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że 22 czerwca 2015 r. została zawarta umowa kredytu gotówkowego nr (...) pomiędzy Bankiem (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W., a K. S.. Spłata zobowiązania została rozłożona na okres 36 miesięcy. Kwota prowizji wynosiła 1 200,93 zł. Kredyt został spłacony dnia 12 kwietnia 2017 r., w dacie przypadającej dla uiszczenia 22 raty kredytu. Miesięczny koszt prowizji wynosił 33,36 zł. Pożyczka została spłacona po okresie 22 miesięcy. W związku z spłatą kredytu przed terminem, bank w ramach rozliczenia kredytu, winien zwrócić konsumentowi prowizję w kwocie 467,01 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 27 kwietnia 2017 r. Następnie powód wskazał, że w dniu 12 kwietnia 2017 r. została zawarta kolejna umowa kredytu gotówkowego o nr (...) pomiędzy Bankiem (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. a K. S.. Spłata zobowiązania została rozłożona na okres 120 miesięcy. Kwota prowizji wynosiła 1 549,38 zł. Kredyt został spłacony dnia 13 lutego 2019 r. Pożyczka została spłacona po okresie 22 miesięcy. W związku z spłatą kredytu przed terminem, brak w ramach rozliczenia kredytu, winien zwrócić konsumentowi prowizję w kwocie 1 265,36 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 28 lutego 2019 r. Powód zaznaczył, że jego uprawnienie do dochodzenie powyższych należności wynika z umowy przelewu wierzytelności z dnia 29 kwietnia 2020 r. Wskazano, że Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. oraz (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. dokonały fuzji, w wyniku której stroną wszystkich umów stał się (...) Bank (...) Spółka Akcyjna.

Wydano nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, który utracił moc z uwagi na wniesienie sprzeciwu.

Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty (k. 53-63), wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Podniósł m. in., że żądania powoda są bezpodstawne, gdyż pozwany błędnie zakwalifikował prowizję jako koszt, który zgodnie z art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim podlegał proporcjonalnemu zwrotowi, bowiem nie dotyczył on okresu, na jaki została zawarta umowa. Z ostrożności procesowej, zakwestionował powództwo co do wysokości, proponując odmienną metodologię wyliczenia kwoty podlegającej zwrotowi (k.61v-62). Co więcej, pozwany podniósł zarzut niewłaściwości miejscowej tutejszego sądu i wniósł o skierowanie sprawy do sądu właściwego dla siedziby pozwanego tj. do Sądu Rejonowego dla Warszawy- Woli w Warszawie. Pozwany twierdził także, że sprawa o to samo roszczenie wynikająca z umowy (...) toczy się przed Sądem Rejonowym dla Warszawy- Woli w Warszawie pod sygnaturą akt II Nc 2785/20, bowiem kredytobiorczyni dokonała dwóch cesji wierzytelności wynikających z tej samej umowy kredytu, na rzecz dwóch różnych podmiotów, wobec czego pozwany podważył legitymację powoda do występowania w sprawie.

Powód w piśmie z dnia 11 września 2020 r. (k. 129-134) wskazał, że pozwany nie przedłożył żadnych dowodów na potwierdzenie tez nt. toczącego się w sądzie w Warszawie postępowania o zwrot prowizji w oparciu o umowę kredytową (...).

Pismem z dnia 19 stycznia 2021 r. (k. 153), pozwany wykonując zobowiązanie sądu, przedłożył dokumentację nt. postępowania w sprawie II Nc 2785/20.

W odpowiedzi na przedłożone dokumenty powód pismem z dnia 2 lutego 2021 r. (k. 160-166) wskazał, że skuteczność przelewu wierzytelności z dnia 29 kwietnia 2020 r. nie ulega wątpliwości. Podkreślił, że sporną wierzytelność wierzycielka pierwotna przelała na (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością we W. później tj. w dniu 8 maja 2020 r., co pozwany bank przyznał w sprzeciwie od zapłaty w sprawie prowadzonej w SR dla Warszawy Woli w Warszawie (sygn. II Nc 2785/20).

Sąd Rejonowy ustalił co następuje:

K. S. zawarła w dniu 22 czerwca 2015 r. z Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. umowę kredytu gotówkowego nr (...). Kredytobiorca zobowiązał się do zapłaty prowizji w kwocie 1 200,93 zł. Kredytobiorca zobowiązał się do spłaty kredytu w 36 miesięcznych ratach. Kredyt został spłacony dnia 12 kwietnia 2017 r., tj. w dacie spłaty 22 raty zobowiązania.

W dniu 12 kwietnia 2017 r. K. S. zawarła z Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. umowę kredytu gotówkowego nr (...). Kredytobiorca zobowiązał się zapłaty prowizji w kwocie 1 549,38 zł. Kredytobiorca zobowiązał się do spłaty kredytu w 120 miesięcznych ratach. Kredyt został spłacony dnia 13 lutego 2019 r., tj. w dacie spłaty 22 raty zobowiązania.

Okoliczności bezsporne, a nadto:

- umowa kredytu gotówkowego nr (...) k. 13-16

- umowa kredytu gotówkowego nr (...) k. 17-19

-Raport BIK k. 20-24

(...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. oraz Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. dokonały fuzji, a ten pierwszy stał się stroną wszystkich umów kredytowych .

Okoliczności bezsporne , a nadto:

- informacja odpowiadająca odpisowi pełnemu z rejestru przedsiębiorców (...) Bank S.A. w W.- k.67-123

K. S. na mocy umowy przelewu wierzytelności z dnia 29 kwietnia 2020 r. zbyła na rzecz powoda wierzytelność przysługującą jej wobec Banku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. w związku ze wcześniejszą spłatą kredytu z umów o nr (...).

Okoliczności bezsporne , a nadto:

- umowa przelewu wierzytelności - k. 35-36v

- wezwanie do zapłaty wraz z zawiadomieniem o cesji wierzytelności- k.39-43

Przed Sądem Rejonowym dla Warszawy Woli w Warszawie toczy się postępowanie pod sygnaturą akt II Nc 2785/20 z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. o zwrot prowizji wynikającej z umowy kredytu o nr (...). Wierzytelność dochodzona w w/w postępowaniu wynika z umowy cesji z dnia 8 maja 2020 r.

Okoliczności bezsporne, a nadto:

- dokumentacja zawarta na pendrive – k. 155

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Sąd oddalił wniosek pozwanego o stwierdzenie swej niewłaściwości albowiem na podstawie art. 37 ² §1 k.p.c. sprawa podlegała rozpoznaniu przez Sąd Rejonowy w Toruniu, jako właściwy dla siedziby powoda.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów znajdujące się w aktach sprawy, stanowiące dowody bez wydawania odrębnego postanowienia (art. 243 ² kpc). Wiarygodność i treść dokumentów nie była kwestionowana przez strony, a sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich mocy dowodowej z urzędu.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie był zasadniczo bezsporny, powód nie kwestionował bowiem faktu zawarcia umowy kredytu konsumenckiego z K. S., jak i faktu jego wcześniejszej spłaty.

Bezspornym było również, że powód M. F. wywodzi swoje roszczenia z umowy cesji wierzytelności zawartej z K. S. w dniu 29 kwietnia 2019 r. Fakt zawarcia umowy przelewu wierzytelności o zwrot prowizji pobranej przez Bank (...) S.A. z umów kredytu o nr. (...), (...) oraz skuteczność przelewu były bezsporne.

Nie ulegało wątpliwości, że powód skutecznie nabył od K. S. wierzytelność o zapłatę prowizji w związku z przedterminową spłatą kredytu z umowy o nr. (...). Skoro kredytobiorczyni w dniu 29 kwietnia 2020 r. przelała na rzecz powoda wierzytelność o zwrot prowizji pobranej przez Bank (...) S.A. z umów kredytu o nr. (...), (...), to późniejsze jej działania, w szczególności ewentualna późniejsza, ponowna sprzedaż przez K. S. tej samej wierzytelności, nie miały dla sprawy niniejszej istotnego znaczenia.

Spór ogniskował się wokół wykładni przepisów będących podstawą żądania pozwu. Nie ulega wątpliwości, iż sporny stosunek prawny podlegał reżimowi ustawy o kredycie konsumenckim (art. 3 ust. 2 ustawy o kredycie konsumenckim, t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1083, dalej jako u.k.k.). Oceniając zasadność żądania pozwu, należało zważyć, że zgodnie z art. 49 ust. 1 u.k.k. w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu, o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Przepis ten stanowi implementację treści art. 16 ust. 1 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki (Dz.Urz.UE.L Nr 133, str. 66, dalej „Dyrektywa 2008/48/WE”), zgodnie z którym konsument ma prawo w każdym czasie spłacić w całości lub w części swoje zobowiązania wynikające z umowy o kredyt i w takich przypadkach jest on uprawniony do uzyskania obniżki całkowitego kosztu kredytu, na którą składają się odsetki i koszty przypadające na pozostały okres obowiązywania umowy.

Zgodnie z art. 5 pkt 6 u.k.k. na całkowity koszt kredytu składają się wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową kredytu, w szczególności: odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń - z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta.

Przepisy ustawy krajowej, implementującej postanowienia dyrektywy, winny być wykładane przez organy stosujące prawo zgodnie z treścią i celem dyrektywy (tzw. prounijna wykładnia prawa krajowego).

Zdaniem pozwanego prowizja za udzielenie kredytu nie podlega obniżeniu, gdyż jest pobierana za jednorazową czynność udzielenia kredytu i nie ma związku z okresem obowiązywania umowy, a zatem nie mieści się w dyspozycji art. 49 ust. 1 u.k.k.

W ocenie Sądu stanowisko pozwanego nie jest słuszne, albowiem brzmienie art. 49 ust. 1 u.k.k., interpretowane zgodnie z celem i funkcją ww. dyrektywy, przewiduje, że w razie wcześniejszej spłaty kredytu obniżeniu ulega całkowity koszt kredytu, zdefiniowany w art. 5 pkt 6 ustawy tj. również prowizja. Obniżenie ma charakter proporcjonalny tj. o okres, o który skrócono czas obowiązywania umowy. Tylko tego rodzaju wykładnia przepisu art. 49 u.k.k. gwarantuje efektywne obowiązywanie przepisów unijnych (por.: J. G., Wykładnia przepisów prawa cywilnego materialnego i procesowego, (...) 2020; Sołtys A., wykładnia prounijna, źródło: (...)

Sąd orzekający w sprawie niniejszej całkowicie podziela zapatrywania prawne przedstawione przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako: (...)) w uzasadnieniu wyroku w sprawie C 383/18 (źródło: curia.europa.eu (...) oraz Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 12.12.2019 r. w sprawie o sygn. III CZP 45/19 (Lex nr 2751805), które z uwagi na publikację w ogólnodostępnych publikatorach nie ma potrzeby całkowicie przytaczać.

Przypomnieć jedynie wypada, że (...) w wyroku z dnia 11.09.2019 r. w sprawie C 383/18, na skutek pytania prejudycjalnego zadanego przez Sąd Rejonowy Lublin Wschód w Lublinie z siedzibą w Ś. (Polska), w analogicznej sprawie, stwierdził, że art.16 ust. 1 ww. Dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że prawo konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu obejmuje wszystkie koszty, które zostały nałożone na konsumenta. Trybunał podkreślił, że definicja całkowitego kosztu kredytu nie zawiera żadnego ograniczenia dotyczącego okresu obowiązywania danej umowy. Według (...) ograniczenie możliwości obniżenia całkowitego kosztu kredytu jedynie do kosztów wyraźnie związanych z okresem obowiązywania umowy, pociągałoby za sobą ryzyko, że konsument zostanie obciążony wyższymi jednorazowymi płatnościami w chwili zawarcia umowy o kredyt, ponieważ kredytodawca mógłby próbować ograniczyć do minimum koszty zależne od okresu obowiązywania umowy. Podobną interpretację w/w przepisów zaprezentował Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały w sprawie o sygn. III CZP 45/19. Obszerna argumentacja pozwanego miała charakter polemiki z jasną treścią uzasadnień przywołanego orzeczenia (...) i uchwały SN i nie mogła zostać uwzględniona przez sąd. W szczególności, argumenty pozwanego, dotyczące literalnej wykładni spornego przepisu ustawy krajowej, zostały szczegółowo rozważone w uzasadnieniu w/wym. wyroku (...) i nie mogły zostać przez sąd orzekający w sprawie niniejszej podzielone.

Wbrew stanowisku pozwanego, powód prawidłowo określił wysokość roszczenia. W tym zakresie, sąd w pełni podziela stanowisko Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie Interpretacji art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim, wyrażone w kontekście wyroku (...) z dnia 02 marca 2020 r. (źródło: (...)uokik.gov.pl/kredyty-konsumenckie/stanowisko-prezesa-uokik-ws-interpretacji-art-49-ustawy-o-kredycie-konsumenckim-w-kontekscie-wyroku-tsue/ ). Podkreślono tam, że metodą obliczania kwoty obniżenia kosztów kredytu zapewniającą odpowiednio wysoki poziom ochrony konsumentów, jest metoda liniowa polegająca na proporcjonalnym obniżeniu całkowitego kosztu kredytu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono okres kredytowania. Taką właśnie metodę zastosował powód. Sąd w pełni ją aprobuje. Zgodnie z umową nr (...) kredyt został udzielony na 36 miesięcy, a więc strony umowy określiły czas jego obowiązywania w miesiącach. W konsekwencji, taka sama jednostka czasu służy ustaleniu o jaki okres umowa została spłacona w związku z przedterminową spłatą kredytu. Skoro więc prowizja wyniosła 1 200,93 zł, to prowizja z tytułu udzielenia kredytu gotówkowego przypadająca na jedną ratę wyniosła 33,36 zł. W związku z wcześniejszą spłatą kredytu po 22 miesiącach, pozwanemu przysługiwała prowizja w kwocie 733,92 zł. Kwota 467,01 zł powinna zostać zwrócona konsumentowi, w ramach końcowego rozliczenia kredytu, tzn. w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu (art. 52 u.k.k.). Analogicznie w przypadku umowy kredytu nr (...) - kredyt został udzielony na 120 miesięcy. Prowizja wyniosła 1 549,38 zł, natomiast prowizja z tytułu udzielenia kredytu gotówkowego przypadającego na jedną ratę wyniosła 12,91 zł. W związku z wcześniejszą spłatą kredytu po 22 miesiącach, pozwanemu przysługiwała prowizja w kwocie 284,02 zł. W pozostałym zakresie tj. w kwocie 1 265,36 zł prowizja powinna być zwrócona konsumentowi.

Proponowana przez pozwanego kwota zwrotu, obliczana wg opisanego w sprzeciwie wzoru, nie znajdowała jakichkolwiek podstaw w obowiązującym porządku prawnym, bezzasadnie obniżając konsumencki standard ochrony.

Uznając roszczenie powoda za w pełni zasadne, uwzględniając mechanizm proporcjonalnej redukcji prowizji oraz fakt cesji wierzytelności przysługującej konsumentowi na powoda, Sąd na podstawie art. 49 ust. 1 u.k.k. uwzględnił powództwo w całości.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 52 u.k.k. w zw. z art. 481 §1 k.p.c.

W przedmiocie kosztów procesu orzeczono na podstawie art. 98 §1, 1 ¹ i 2 k.p.c. i art. 99 k.p.c., uznając powoda za wygrywającego proces i zasądzając na jego rzecz od pozwanego kwotę 1 117 zł. Na zasądzoną kwotę składało się 200 zł tytułem opłaty od pozwu, 900 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (§2 pkt 3 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r., Dz.U. z 2015 r. poz. 1804) oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa.