Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Katarzyna Karpińska
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Kamila Salamońska

po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2018 r. w Toruniu

sprawy z powództwa E. W. (1)

przy udziale interwenienta Gminy M. L.

przeciwko K. W. (1) i E. W. (2) oraz mał. P. W. i mał. D. W. reprezentowanych przez rodziców K. i E. W. (2)

o eksmisję

I.  nakazuje pozwanym K. W. (1) i E. W. (2) oraz mał. P. W. i mał. D. W. reprezentowanych przez rodziców K. i E. W. (2) aby opuścili i wydali powódce E. W. (1) nieruchomość położoną w (...) o nr ewidencyjnym 10/1, dla której Sąd Rejonowy w Toruniu prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) i opróżnili budynek mieszkalny o wymiarach 7,75 m x 7,35 m zlokalizowany na w/w nieruchomości;

II.  ustala, iż pozwanym nie będzie służyło prawo do lokalu socjalnego;

III.  nie obciąża pozwanych kosztami procesu.

Sygn. akt I C 990/17

UZASADNIENIE

E. W. (1) złożyła pozew o eksmisję K. W. (1), E. W. (2), małoletnich D. i P. W. z nieruchomości położonej w miejscowości (...) o nr ewidencyjnym 10/1 i opróżnienie ze swoich rzeczy budynku mieszkalnego, nakazanie pozwanym rozebranie budynku oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazała, iż jest właścicielką działki położonej w (...). Na nieruchomości znajdują się trzy budynki, gdzie jeden zajmują pozwani. Podkreśliła, iż pozwany K. W. (1) bez pozwolenia na budowę rozbudował wcześniej istniejący budynek i do chwili obecnej nie zalegalizował go. Pozwani nie płacili części podatku od nieruchomości, czynszu oraz nie uiszczali opłat za energię i wodę. Nadto pozwani nadużywali alkoholu, zanieczyszczali posesję, wszczynali awantury. Powódka wskazała, iż pomimo zachowania pozwanych wyrażała wolę zawarcia porozumienia i informowała K. W. (1) o możliwości darowania mu części nieruchomości i zalegalizowania przez niego budynku. Z uwagi na odrzucenie propozycji przez pozwanych poinformowała ich o wypowiedzeniu umowy użyczenia i konieczności wyprowadzenia się z nieruchomości. Powódka dodała, iż brat J. W. znajdował się w podobnej sytuacji jednak potrafił porozumieć się z siostrą i część nieruchomości na której znajdował się jego budynek została mu przekazana.

W odpowiedzi na pozew pozwani wnieśli o oddalenie powództwa i zasądzenie na ich rzecz kosztów procesu.

Pozwani zaprzeczyli, aby nie uiszczali opłat za prąd, nadużywali alkoholu, zanieczyszczali nieruchomość fekaliami i wszczynali awantury. Podkreślono, iż do chwili kiedy Ż. W. odcięła prąd pozwanym płacono za prąd na pół z J. W.. Zdaniem pozwanych to oni są nękani nieustannie przez powódkę i niektórych członków rodziny. Pozwany wskazał, iż przedmiotowa nieruchomość należała do jego rodziców, następnie w ramach darowizny otrzymała ją powódka. Podał, iż obecnie przebywają gościnnie przy ul. (...) w T.. Nie mają jednak gdzie się przeprowadzić. Wskazał, iż chciał zalegalizować samowole budowalną, ale żeby to uczynić koniecznym było posiadanie tytułu prawnego do nieruchomości. Powódka proponowała mu wydzielenie części gruntu jednak działka ta nie miała dostępu do drogi publicznej. Z ostrożności pozwany wniósł o ustalenie prawa do lokalu socjalnego. W odniesieniu do żądania rozebrania budynku podał, iż prawomocną decyzję w tej sprawie otrzymała powódka. W tym zakresie wniósł o odrzucenie pozwu z uwagi na brak drogi sądowej.

W kolejnym piśmie powódka podtrzymała swoje wnioski i twierdzenia. Wniosła o nieprzyznawanie pozwanym prawa do lokalu socjalnego.

Postanowieniem z dnia 17 stycznia 2018 r. Sąd Rejonowy w Toruniu odrzucił pozew w części dotyczącej nakazania pozwanym rozebrania budynku posadowionego na nieruchomości położonej w (...).

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

E. W. (1) jest właścicielką działki położonej w (...). Na nieruchomości tej K. W. (1) bez pozwolenia na budowę rozbudował wcześniej postawiony budynek, w którym zamieszkiwał wraz ze swoją rodziną.

Bezsporne

Na przedmiotowej nieruchomości stał również budynek należący do A. i Ż. W.. Rodzina K. W. (1) i A. W. wspólnie korzystała z instalacji elektrycznej. Początkowo kosztami zużycia energii dzielili się po połowie. Po pewnym czasie K. W. (1) zaprzestał uiszczania opłat za energię i Ż. W. odcięła prąd do jego budynku.

Dowód: zeznania świadka Ż. W. z 17.01.2018 r. 00:46:51-00:55:20 k. 153v-154;

zeznania świadka A. W. z 17.01.2018 r. 00:56:08 k. 154 - 154v

przesłuchanie powódki E. W. (1) z 19.03.2018 r. 00:03:27-00:29:10 k. 162-163

Relacje K. W. (1) z siostrą i bratem nie układały się dobrze. Pomiędzy nimi istniał konflikt rodzinny. Jego źródłem był fakt darowania przez rodziców E. W. (1) nieruchomości (...)

Dowód: pismo z 20.11.2017 r k. 119

notatniki służbowe k. 120-136

zeznania świadka M. P. z 17.01.2018 r. 00:05:45-00:16:37 k. 152-152v;

zeznania świadka M. W. z dnia 17.01.2018 r. 00:16:37-00:24:32 k. 152v-153;

zeznania świadka R. W. z 17.01.2018 r. 00:24:32-00:46:51 k 153-153v

zeznania świadka Ż. W. z 17.01.2018 r. 00:46:51-00:55:20 k. 153v-154;

zeznania świadka A. W. z 17.01.2018 r. 00:56:08 k. 154 - 154v

przesłuchanie powódki E. W. (1) z 19.03.2018 r. 00:03:27-00:29:10 k. 162-163

przesłuchanie pozwanego K. W. (1) z 19.03.2018 r. 00:29:10-00:47:59 k. 163-164;

przesłuchanie pozwanej E. W. (2) z 19.03.2018 r. 00:47:59-01:00:01 k. 164-164v

E. W. (1) w celu załagodzenia konfliktów oraz zalegalizowania samowoli budowlanych zaproponowała każdemu z braci wydzielenie części gruntu wraz z budynkiem należącym do każdego z nich i przekazania go na ich rzecz. W zamian bracia mieli zalegalizować postawione przez siebie budynki. A. W. przyjął propozycję siostry, natomiast K. W. (1) nie wyraził zgody.

Dowód: pismo z dnia 24.06.2016 r. k. 16

zeznania świadka R. W. z 17.01.2018 r. 00:24:32-00:46:51 k 153-153v

zeznania świadka Ż. W. z 17.01.2018 r. 00:46:51-00:55:20 k. 153v-154;

zeznania świadka A. W. z 17.01.2018 r. 00:56:08 k. 154 - 154v

przesłuchanie powódki E. W. (1) z 19.03.2018 r. 00:03:27-00:29:10 k. 162-163

przesłuchanie pozwanego K. W. (1) z 19.03.2018 r. 00:29:10-00:47:59 k. 163-164;

przesłuchanie pozwanej E. W. (2) z 19.03.2018 r. 00:47:59-01:00:01 k. 164-164v

Decyzją z dnia 7 lutego 2017 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w T. nakazał E. W. (1) jako właścicielowi działki rozbiórkę budynku mieszkalnego rozbudowanego przez K. W. (1).

Dowód: decyzja z 7.02.2017 r. k. 12-15

Pismem z dnia 24 kwietnia 2017 r. E. W. (1) wezwała K. W. (1) do opuszczenia nieruchomości.

Dowód: pismo z dnia 24.04.2017 r.

K. W. (2) pracuje dorywczo i uzyskuje dochody około 800 zł miesięcznie, jest również kierowcą w Gminie L. z uposażeniem 250 zł miesięcznie. E. W. (3) pracuje i zarabia 1500 zł. Na utrzymaniu mają dwójkę dzieci. Obecnie rodzina przebywa w lokalu przy ul. (...) w T.. K. W. (2) 2 – 3 razy dziennie jest na posesji (...).

Dowód: zeznania świadka R. W. z 17.01.2018 r. 00:24:32-00:46:51 k 153-153v

przesłuchanie powódki E. W. (1) z 19.03.2018 r. 00:03:27-00:29:10 k. 162-163

przesłuchanie pozwanego K. W. (1) z 19.03.2018 r. 00:29:10-00:47:59 k. 163-164;

przesłuchanie pozwanej E. W. (2) z 19.03.2018 r. 00:47:59-01:00:01 k. 164-164v

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Stan faktyczny został ustalony na podstawie okoliczności bezspornych, dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz zeznań świadków i przesłuchania stron.

Autentyczność i prawdziwość zgromadzonych w sprawie dokumentów nie budziła wątpliwości, a ich wiarygodności nie zakwestionowała żadną ze stron.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadków M. P. i M. W. w całości, ponieważ były one logiczne, spójne oraz zgodne z pozostałym materiałem dowodowym. Osoby te – nie pozostające w jakimkolwiek związku (prawnym, ekonomicznym, towarzyskim itp.) z żadną ze stron sporu – nie miały nadto motywu, by świadczyć w sposób tendencyjny (korzystnych lub niekorzystny dla którejkolwiek ze stron), a nawet fałszywy.

Sąd za zgodne z prawdą uznał również zeznania świadków R. W., Ż. W., A. W.. Sąd był jednak w ich ocenie ostrożny. Świadkowie ci pozostają bowiem również w konflikcie z pozwanym. Niemniej wskazać należy, iż ich zeznania były jasne, spójne i zgodne z zebranym w sprawie materiałem dowodowym.

Za wiarygodne Sąd uznał również zeznania złożone przez żonę pozwanego E. W. (2) na okoliczność konfliktu miedzy stronami, propozycji otrzymania części gruntu oraz zajmowania innego lokalu.

Odnośnie zeznań powódki E. W. (1) Sąd nie znalazł podstaw aby odmówić im wiarygodności, albowiem mimo emocjonalnego stosunku do sprawy są one logiczne, spójne oraz zbieżne z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Dokonując oceny tych zeznań Sąd miał na uwadze, iż powódka była najbardziej zainteresowana pozytywnym dla niej wynikiem niniejszego postępowania.

Za wiarygodne jedynie w części Sąd uznał te twierdzenia K. W. (1), które nie kolidowały z pozostałym – uznanym za wiarygodny – materiałem dowodowym bądź dotyczyły okoliczności, które były bezsporne, nie przyznając waloru zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy tym twierdzeniom, które do tego materiału pozostawały w opozycji. Sąd nie odmówił wiarygodności zeznaniom pozwanego dotyczącym konfliktu z rodziną oraz propozycji przejęcia części działki.

Bezspornym w sprawie było, że E. W. (1) jest właścicielem nieruchomości położonej w (...), że pozwani na podstawie umowy użyczenia zajmowali budynek znajdujący się na posesji, jednak umowa użyczania została wypowiedziana. Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy pozwanym przysługuje prawo do zamieszkiwania w tym lokalu.

Przechodząc do rozważań prawnych, na wstępie przypomnieć należy, iż zgodnie z art. 222 § 1 k.c., właściciel może żądać od osoby, która faktycznie włada jego rzeczą, o ile nie przysługuje jej względem właściciela skuteczne prawo, wydania tej rzeczy.

Analizując stan faktyczny niniejszej sprawy pod kątem treści wspomnianego przepisu, stwierdzić należy, że nie budzi wątpliwości, iż pozwani przedmiotowy lokal zajmują bez tytułu prawnego, ponieważ E. W. (1) wezwała ich do opuszczenia nieruchomości. Pozwanym nie przysługuje względem powoda skuteczne prawo do władania lokalem.

Mając to na uwadze Sąd, na podstawie art. 222§ 1 k.c., powództwo uwzględnił i orzekł jak w pkt I wyroku

Po przesądzeniu, iż pozwani zajmują przedmiotowy lokal bez tytułu prawnego w przedmiotowej sprawie do rozważenia pozostała jedynie kwestia przyznania pozwanym prawa do otrzymania lokalu socjalnego. W każdym wypadku powstaje bowiem obowiązek orzeczenia w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy /wyrok SN z dn. 2005.04.22 II CK 655/04 LEX nr 148318/.

W myśl art. 14 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego /Dz. U. z 2005 r., Nr 31, poz. 266 ze zm./ w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Sąd, badając z urzędu, czy zachodzą przesłanki do otrzymania lokalu socjalnego, orzeka o uprawnieniu osób, biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez nie z lokalu oraz ich szczególną sytuację materialną i rodzinną.

Natomiast zgodnie z brzmieniem art. 14 ust. 4 cyt. Ustawy Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec: kobiety w ciąży, małoletniego, niepełnosprawnego lub ubezwłasnowolnionego oraz sprawującego nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą, obłożnie chorych, emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, osoby posiadającej status bezrobotnego, osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały- chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany. Przy ocenie czy zachodzą przesłanki do otrzymania lokalu socjalnego Sąd wziął pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania z lokalu oraz szczególną sytuację materialną i rodzinną pozwanych.

Zdaniem Sądu nie zaszły przesłanki do przyznania pozwanym prawa do lokalu socjalnego. W ocenie Sądu, sytuacja pozwanych nie jest na tyle trudna, by uzasadniała przyznanie im lokalu socjalnego. Pozwani pracują i uzyskują comiesięczny dochód. Zaznaczyć należy, iż obecnie pozwani przebywają w innym lokalu, a więc ich potrzeby mieszkaniowe są zaspokojone. Nie bez znaczenia dla niniejszej sprawy pozostaje również fakt, iż pozwani mogli zabezpieczyć swoje potrzeby mieszkaniowe. Powódka zaproponowała pozwanym przejęcie części gruntu wraz z budynkiem. Brat pozwanego skorzystał z tej możliwości, sam pozwany jednak odmówił. Wobec powyższych okoliczności zdaniem Sądu pozwanym nie służy prawo do lokalu socjalnego.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. przyjmując, że wobec sytuacji życiowej pozwanych nie jest uzasadnione obciążanie ich tymi kosztami. Obciążenie strony, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, całością lub nawet tylko częścią kosztów procesu może w okolicznościach konkretnej sprawy pozostawać trudne do pogodzenia z poczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego. Z tego względu ustawodawca przewidział specjalne unormowanie pozwalające nie obciążać strony przegrywającej (powoda, pozwanego) obowiązkiem zwrócenia przeciwnikowi całości lub części kosztów. Ideę tę urzeczywistnia wyrażona w powołanym przepisie zasada słuszności. Artykuł 102 nie konkretyzuje w żaden sposób pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych. Wskazanie w tym przepisie na dopuszczalność odstąpienia od zasady odpowiedzialności za wynik procesu jedynie w wypadkach wyjątkowych ("szczególnie uzasadnionych") wyłącza możliwość stosowania wykładni rozszerzającej. Ocena, czy taki wypadek rzeczywiście zachodzi, pozostawiona została uznaniu sądu. Musi ona mieć na względzie całokształt okoliczności sprawy. Chodzi tu nie tylko o okoliczności związane z przebiegiem procesu, ale również pozostające poza jego obszarem (np. stan majątkowy stron, ich sytuacja życiowa). Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z punktu widzenia zasad współżycia społecznego. Kryteria pomocne przy rozstrzyganiu o istnieniu czy też nieistnieniu przesłanek zastosowania zasady słuszności wskazane zostały w licznych orzeczeniach Sądu Najwyższego. Sposób skorzystania z art. 102 jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążania kosztami procesu strony przegrywającej spór (zob. wyroki SN: z dnia 3 lutego 2010 r., II PK 192/09, Lex nr 584735 i z dnia 27 maja 2010 r., II PK 359/09, Lex nr 603828 oraz postanowienia SN: z dnia 19 października 2011 r., II CZ 68/11, Lex nr 1044004 i z dnia 20 kwietnia 2012 r., III CZ 17/12, Lex nr 1164739). O tym, czy w konkretnej sprawie zachodzi "szczególnie uzasadniony wypadek" w rozumieniu art. 102, decyduje m.in. sposób prowadzenia procesu przez stronę przegrywającą sprawę. Jeżeli prowadzi ona proces w sposób nielojalny, np. przez usiłowanie wprowadzenia sądu w błąd, albo celowo dąży do przewleczenia procesu lub zwiększenia jego kosztów, to nie zasługuje na potraktowanie jej w uprzywilejowany sposób i na zwolnienie od zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi (zob. postanowienie SN z dnia 20 grudnia 1973 r., II CZ 210/73, Lex nr 7366).

W niniejszej sprawie pozwani mają stałe dochody, jednakże na utrzymaniu mają dwójkę dzieci. Dodatkowe obciążenie ich kosztami jeszcze pogorszyłoby ich sytuację.

Dlatego uznać należy, że istnieją szczególnie uzasadnione okoliczności pozwalające na nieobciążanie pozwanych kosztami procesu.