Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 sierpnia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący sędzia Tomasz Simiński-Stanny

Protokolant stażysta Weronika Góralska

po rozpoznaniu w dniu 31 sierpnia 2022 r. w Grudziądzu

sprawy z powództwa małol. M. W. dział. przez R. W.

przeciwko H. W.

o uchylenie alimentów

orzekł

1.  uchyla obowiązek alimentacyjny powoda R. W. na rzecz małol. M. W. płatny do rąk matki H. W. ustalony wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 7.02.2013r,. w sprawie o sygn. akt I C 1136/12 zmieniony ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Grudziądzu w dniu 2.07.2019r. w sprawie o sygn. akt III RC 322/18 w kwocie 1650,-zł (jeden tysiąc sześćset pięćdziesiąt złotych) z dniem 15.09.2021r.

2.  zasądza od H. W. na rzecz R. W. zwrot kosztów procesu, tj. kwotę 840,-zł (osiemset czterdzieści złotych) tytułem zwrotu opłaty sądowej oraz kwotę 120,-zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem poniesionych kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt III RC 522/21

UZASADNIENIE

W dniu 9 listopada 2021 r. powód R. W., działający przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł do Sądu Rejonowego w Grudziądzu pozew przeciwko małoletniej M. W., działającej przez matkę H. W., o uchylenie obowiązku alimentacyjnego nałożonego na powoda wobec pozwanej na mocy ugody zawartej przed Sądem Rejonowym w Grudziądzu w dniu 2 lipca 2019 r. w sprawie III RC 322/18, poczynając od dnia 15 września 2021 r.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że w dniu 15 września 2021 r. odebrał małoletnią M. W. ze Szpitala (...) w G. i od tego czasu córka pozostaje na jego utrzymaniu. Wskazał, że matka nie przekazała córce żadnych rzeczy osobistych i nie oddała jej oszczędności. Podał, że wniósł o przywrócenie mu pełni władzy rodzicielskiej nad córką oraz ustalenie jej miejsca zamieszkania przy ojcu. Wskazał, że postanowieniem z dnia 2 grudnia 2021 r. Sąd Rejonowy w Grudziądzu udzielił zabezpieczenia poprzez ustalenie miejsca pobytu małoletniej w każdorazowym miejscu zamieszkania ojca (k. 3-9, 76-83 akt).

W odpowiedzi na pozew małoletnia M. W., działająca przez matkę H. W. wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu swego stanowiska w sprawie matka małoletniej pozwanej zaprzeczyła jakoby niewłaściwie opiekowała się córką. Podniosła, że w jej ocenie małoletnia symuluje problemy psychiczne, a jej pobyt u ojca miał być tymczasowy. Wskazała, że ten czas miał pozwolić córce na „ochłonięcie” i odseparowanie się od niewłaściwego towarzystwa. Podała, że nadal zabiega o powrót córki do domu rodzinnego (k. 110-113 akt).

Postanowieniem z dnia 16 maja 2022 r. Sąd Rejonowy w Grudziądzu na wniosek powoda udzielił na czas trwania postępowania, do czasu jego prawomocnego zakończenia, zabezpieczenia poprzez zawieszenie obowiązku alimentacyjnego powoda względem małoletniej pozwanej i wstrzymanie związanych z tym obowiązkiem alimentacyjnym czynności egzekucyjnych, poczynając od dnia 2 grudnia 2021 r. Postanowieniem z dnia 1 września 2022 r. Sąd Rejonowy w Grudziądzu w sprawie o sygn. akt III RCz 26/21 zmienił ww. postanowienie o tyle, że zawieszenie obowiązku alimentacyjnego powoda ustalił na dzień 15 września 2021 r.

Postanowieniem z dnia 11 maja 2022 r. Sąd Rejonowy w Grudziądzu ustanowił dla małoletniej pozwanej kuratora w osobie adw. K. M. w celu reprezentowania małoletniej w niniejszym postępowaniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletnia M. W. urodziła się w dniu (...) i pochodzi ze związku małżeńskiego R. W. i H. W..

W dniu 7 lutego 2013 r. Sąd Okręgowy w Toruniu w sprawie o sygn. akt I C 1136/12 rozwiązał związek małżeński rodziców pozwanej przez rozwód i ustalił jej miejsce zamieszkania przy matce H. W.. Jednocześnie w punkcie 4. wyroku zasądził na rzecz małoletniej M. W. od jej ojca R. W. alimenty w kwocie po 1000 zł miesięcznie.

W dniu 2 lipca 2019 r. R. W. i H. W. zawarli przed Sądem Rejonowym w Grudziądzu w sprawie o sygn. akt III RC 322/18 ugodę, na mocy której ojciec małoletniej zobowiązał się do łożenia renty alimentacyjnej na rzecz córki w kwocie po 1400 zł miesięcznie w miejsce alimentów ustalonych w wyroku rozwodowym.

W dniu 27 września 2022 r. R. W. wystąpił do Sądu Rejonowego w Grudziądzu z wnioskiem o przywrócenie pełni władzy rodzicielskiej nad córką i ustalenie miejsca pobytu małoletniej M. W. przy ojcu (sygn. akt III Nsm 986/21).

Postanowieniem z dnia 2 grudnia 2021 r. Sąd Rejonowy w Grudziądzu udzielił zabezpieczenia poprzez ustalenie miejsca zamieszkania małoletniej M. W. w każdorazowym miejscu zamieszkania jej ojca.

Postanowieniem z dnia 6 kwietnia 2022 r. Sąd Rejonowy w Grudziądzu w sprawie o sygn. akt III Nsm 986/21 zmienił postanowienie Sądu Rejonowego w Grudziądzu z dnia 31 października 2019 r. w sprawie o sygn. akt III Nsm 318/18 w ten sposób, że powierzył władzę rodzicielską nad małoletnią córką M. W. ponownie obojgu rodzicom na zasadach określonych wcześniej wyrokiem rozwodowym Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 7 lutego 2013 r. w sprawie o sygn. akt I C 1136/12, ustalając miejsce zamieszkania małoletniej M. W. w każdorazowym miejscu zamieszkania ojca. Postanowienie to stało się prawomocne w dniu 14 kwietnia 2021 r.

(Fakty bezsporne, a nadto dowód:

- treść wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu w sprawie o sygn. akt I C 1136/12 - k. 43-43v akt,

- treść postanowienia i protokołu w sprawie o sygn. akt III RC 322/18 - k. 44-46, 49-54 akt,

- treść postanowienia w sprawie o sygn. akt III RC 986/21 - k. 75, 185 akt,

- treść odpisu aktu urodzenia małoletniej - k. 84 akt.)

Małoletnia pozwana M. W. od dnia orzeczenia rozwodu rodziców pozostawała pod opieką matki H. W.. Z czasem relacje pomiędzy małoletnią M. a jej matką zaczęły się psuć. H. W. w 2021 r. poznała nowego partnera, który mieszkał w L.. Często wyjeżdżała z G. i pozastawiała córkę bez opieki. Na tym tle dochodziło do konfliktów pomiędzy matką a córką.

Pozwana na początku sierpnia 2021 r. samodzielnie udała się do lekarza psychiatry, który rozpoznał u niej zaburzenia depresyjne i kompulsje („skubanie” skóry na plecach). Pozwana sama udała się do lekarza, ponieważ jej matka w tym czasie przebywała w L.. Lekarz przepisał pozwanej lek (...), ta jednak nie zaczęła go przyjmować. W dniu 20 sierpnia 2021 r. pozwana została przyjęta do Wojewódzkiego Szpitala (...) w G. w związku z zamierzonym zatruciem paracetamolem. Początkowo na oddziale zachowywała się lękliwie, była skryta i płaczliwa. Z czasem dostosowała się do zasad panujących na oddziale. Na skutek oddziaływać psychowywchowawczych, terapeutycznych oraz wdrożonego leczenia farmakologicznego uzyskano znaczącą poprawę nastroju i zachowania małoletniej M. W..

W czasie hospitalizacji matka małoletniej wystosowała list do Dyrekcji Szpitala, w którym podała, że w związku z ich trudną relacją nie ma zamiaru odbierać córki i powierza opiekę nad nią ojcu.

Małoletnia została wypisana ze szpitala w dniu 15 września 2021 r. pod opiekę ojca. Od tego czasu pozwana mieszka z ojcem R. W. i w zasadzie nie utrzymuje kontaktu z matką. Małoletnia nie wyraża chęci spotkania z matką, a H. W. o te spotkania nie zabiega. Matka małoletniej od dnia 15 września 2021 r. nie partycypuje w kosztach utrzymania córki.

Po przeprowadzce pozwana nie miała do dyspozycji żadnych rzeczy osobistych oraz zgromadzonych przez siebie oszczędności. Posiadała przy sobie tylko rzeczy zabrane do szpitala. Ojciec małoletniej musiał kupić córce nowe ubrania, wyprawkę szkolną, telefon i komputer. Ponadto powód musiał zakupić nowe wyposażenia pokoju dla pozwanej. Matka małoletniej do dnia zamknięcia rozprawy nie oddała córce jej rzeczy osobistych. We wrześniu 2021 r. pobrała świadczenie wychowawcze i świadczenie (...). Alimenty na rzecz małoletniej są egzekwowane przez komornika.

(Dowody:

- karta informacyjna leczenia szpitalnego – k. 12-12v akt,

- pismo Zespołu (...) w G. – k. 13 akt,

- rachunki i faktury – k. 33-36 akt,

- potwierdzenie dokonania operacji bankowej – k. 37-41 akt.

- zeznania świadka I. P. – k. 186v-187 akt,

- przesłuchanie powoda R. W. – k. 187v-188 akt.)

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne, dokumenty zgromadzone w toku postępowania, a także na podstawie przesłuchania świadka I. P. i powoda R. W.. Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania zeznań świadka i powoda, gdyż były one jasne, logiczne i konsekwentne oraz znajdowały potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym.

Sąd uznał za wiarygodne dokumenty zgromadzone w toku postępowania. Prawdziwość dokumentów nie budziła bowiem wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony.

Sąd nie przeprowadził dowodu z przesłuchania matki małoletniej pozwanej H. W. wobec jej nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na rozprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: k.r.o.) rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Materialnoprawną podstawę do zmiany orzeczenia alimentacyjnego stanowi art. 138 k.r.o., zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 19 lipca 1974 roku, sygn. akt II Co 9/74, powództwo o zmianę przewidziane w art. 138 k.r.o. wchodzi w grę w fazie zmiany stosunków. Przez pojęcie „stosunków” w tym wypadku należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu (np. art. 133 i 135 k.r.o.). Zmiana stosunków może doprowadzić nie tylko do zmiany wysokości (podwyższenia lub obniżenia) alimentów, ale i do wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego.

Dla oceny zasadności powództwa należało zatem ustalić, czy od dnia zawarcia ugody przed Sądem Rejonowym w Grudziądzu w sprawie o sygn. akt III RC 322/18 nastąpiła taka zmiana stosunków, która uzasadniałaby uchylenie obowiązku alimentacyjnego powoda wobec małoletniej pozwanej, a jeśli tak, to z jaką datą zasadne jest zakończenie tego obowiązku alimentacyjnego. Decydującymi okolicznościami określającymi kształt obowiązku alimentacyjnego są okoliczności faktyczne wskazujące na kim w określonym zakresie i czasie ciążył obowiązek pokrywania kosztów osoby uprawnionej do alimentacji i kto je faktycznie pokrywał.

Sąd nie miał wątpliwości, że w niniejszej sprawie zaszył okoliczności uzasadniające uchylenie obowiązku alimentacyjnego powoda względem pozwanej. Małoletnia M. W. od dnia 15 września 2021 r. nieprzerwanie mieszka z ojcem R. W. i od tego czasu jest w całości na jego utrzymaniu. Matka nie przekazała ojcu osobistych rzecz córki, wobec czego powód musiał nabyć dla małoletniej m.in. nową odzież, wyprawkę do szkoły, komputer i telefon. Musiał również przystosować nowy pokój do potrzeb nastoletniej córki. Ponadto po wypisaniu małoletniej M. W. ze szpitala, H. W. przestała partycypować w kosztach utrzymania córki. Nie przekazywała ojcu dobrowolnie żadnych kwot na utrzymanie dziecka, co więcej we wrześniu 2021 r. pobrała nienależne jej świadczenia wychowawcze „500+” i (...). Nie czyniła również żadnych innych niezbędnych wydatków na córkę, tj. nie kupowała jej odzieży, art. kosmetycznych, podręczników, nie opłacała kosztów leczenia itp. Nie oddała również oszczędności, które małoletnia zgromadziła na przestrzeni ostatnich kilku lat. Najprawdopodobniej wykorzystała je na sfinansowanie swojej operacji plastycznej (korekcji piersi). Z zebranego w sprawie materiału dowodowego jasno wynika, że po 15 września 2021 r. cały ciężar utrzymania małoletniej M. W. spoczywał na powodzie.

Sąd nie ma również wątpliwości, że prawne uregulowanie kwestii miejsca stałego pobytu małoletniej M. W. miało charakter wtórny, ponieważ matka małoletniej pozwanej wyraziła zgodę na zmianę miejsca zamieszkania córki. Skierowała bowiem pismo do Dyrekcji Wojewódzkiego Szpitala (...) w G., w którym wskazała, że nie odbierze córki z oddziału i powierza opiekę nad dzieckiem ojcu. Ponadto od kiedy małoletnia zamieszkała u ojca matka nie zabiegała o kontakt z córką i nie podejmowała żadnych realnych działań mających skłonić córkę do powrotu do jej poprzedniego domu. Stąd nie sposób uznać, że faktycznie matka małoletniej chciała, aby powód zaopiekował się córką jedynie tymczasowo. W ocenie sąd graniczną datą, jeśli chodzi o miejsce zamieszkania małoletniej był dzień 15 września 2021 r., kiedy to powód faktycznie przejął cały ciężar wychowania i utrzymania córki.

W przytoczonych realiach niniejszej sprawy powództwo należało zatem uwzględnić w całości i uchylić obowiązek alimentacyjny R. W. na rzecz małoletniej M. W., ustalony wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 7 lutego 2013 r., w sprawie o sygn. akt I C 1136/12 zmieniony ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Grudziądzu w dniu 2 lipca 2019 r., w sprawie o sygn. akt III RC 322/18, z dniem 15 września 2021 r. – o czym sąd orzekł w punkcie 1. wyroku.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie 2. sentencji wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Powód był reprezentowane przez profesjonalnego pełnomocnika będącego adwokatem. Wysokość stawki adwokata na podstawie § 4 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie wynosiła 120 zł. Powód wygrał niniejszą sprawę w całości, wobec czego Sąd zasądził od matki małoletniej pozwanej H. W. na rzecz powoda R. W. kwotę 120 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Ponadto sąd obciążył ją w całości kosztami sądowymi, na które w niniejszej sprawie składała się opłata sądowa od pozwu wysokości 840 zł.