Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 marca 2021 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący sędzia Kinga Grünberg-Bartkowska

Protokolant st. sekr. sądowy Maria Olszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 marca 2021 r. w G.

sprawy z powództwa małoletniego O. Z. (1) działającego przez matkę D. Z.

przeciwko M. Z.

o podwyższenie alimentów

I.  podwyższa od pozwanego M. Z. na rzecz małoletniego powoda O. Z. (1) ur. (...) alimenty z kwoty 500,00 zł miesięcznie zasądzone wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 30 kwietnia 2018 r. w sprawie o sygnaturze akt I C 568/18 do kwoty 750,00 zł (siedemset pięćdziesiąt złotych) miesięcznie, płatne do dnia 10-ego każdego miesiąca z góry, do rąk ustawowego przedstawiciela małoletniego powoda – jego matki D. Z., poczynając od dnia 2 listopada 2020 roku z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  nie obciąża pozwanego kosztami postępowania;

IV.  kosztami sądowymi, od uiszczenia których powód był zwolniony, obciąża Skarb Państwa;

V.  wyrokowi w punkcie I. nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 438/20

UZASADNIENIE

pkt I wyroku z dnia 22 marca 2021 r.

Małoletnia powód O. Z. (2), reprezentowana przez matkę D. Z., wniósł pozew przeciwko M. Z. o podwyższenie renty alimentacyjnej z kwoty 500 zł miesięcznie do kwoty 1.200 zł miesięcznie, płatnej do rąk matki z góry do 10. dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, począwszy od dnia złożenia pozwu, tj. 2 listopada 2020 r.

Swój pozew uzasadnił istotną zmianą w zakresie usprawiedliwionych potrzeb oraz zwiększeniem się możliwości zarobkowych pozwanego (k. 3-7 akt).

Jednocześnie małoletni powód O. Z. (2) wniósł o udzielenie zabezpieczenia na czas trwania postępowania poprzez zobowiązanie pozwanego do łożenia na jego rzecz tymczasowych alimentów w kwocie 1.000 zł miesięcznie.

W odpowiedzi na pozew i wniosek o udzielenie zabezpieczenia M. Z. wniósł o oddalenie powództwa i wniosku w całości. Wskazał, że jest skłonny zawrzeć ugodę na kwotę po 550 zł miesięcznie. W uzasadnieniu swego stanowiska w sprawi podał, że aktywnie uczestniczy w życiu syna i ponosi znaczne koszty jego utrzymania (k. 23-28 akt).

Postanowieniem z dnia 20 listopada 2020 r. Sąd Rejonowy w Grudziądzu udzielił zabezpieczenia na czas trwania postępowania poprzez zobowiązanie pozwanego M. Z. do łożenia na rzecz małoletniego powoda O. Z. (1) kwot po 650 zł miesięcznie tytułem alimentów (k. 48 akt).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni O. Z. (2) urodził się w dniu (...) i pochodzi ze związku małżeńskiego D. Z. i M. Z..

W dniu 30 kwietnia 2018 r. Sąd Okręgowy w Toruniu w sprawie o sygn. akt I C 568/18 rozwiązał związek małżeński rodziców małoletniego oraz orzekł od M. Z. na rzecz małoletniego O. Z. (1) rentę alimentacyjną w kwocie po 500 zł miesięcznie.

Małoletni O. Z. (2) zamieszkuje z matką w G.. Na moment wyrokowania chłopiec miał ukończone 9 lat. Małoletni zakończył edukację przedszkolną i obecnie jest uczniem Szkoły Podstawowej nr (...) w G.. Chłopiec jest zasadniczo zdrowym, prawidłowo rozwijającym się dzieckiem. Poza okresowymi przeziębieniami nie choruje i nie ma potrzeby przyjmowania na stałe leków. Małoletni raz w tygodniu uczęszcza na basen (30zł/1godz.) oraz lekcję języka angielskiego (500 zł/semestr).

D. Z. ur. (...) posiada wykształcenie średnie. Matka małoletniego pracuje jako sprzedawca i osiąga z tego tytułu wynagrodzenie równe najniższemu krajowemu wynagrodzeniu. Od ponad roku mieszka z małoletnim synem i nowym partnerem D. M.. Koszt utrzymania mieszkania wynosi około 1.000 zł miesięcznie, na co składa się czynsz w kwocie około 800 zł/mies., opłata za energię elektryczną w kwocie około 100 zł/mies., abonament TV i Internet w kwocie 67,99 zł/mies. Małoletni powód jest jej jedynym dzieckiem.

M. Z. urodził się w dniu (...) i posiada wyższe wykształcenie. Obecnie kończy II stopień studiów niestacjonarnych. Jego czesne wynosi 350 zł/mies. Pracuje jako funkcjonariusz służby więziennej w Zakładzie Karnym nr 2 w G.. Osiąga z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości ok. 4.000 zł miesięcznie. Dodatkowo co miesiąc otrzymuje ryczałt za dojazdy w kwocie 50 zł oraz dodatek mieszkaniowy w wysokości 231,61 zł. Nieregularnie otrzymuje nagrody pieniężne w wysokości kilkuset złotych. Pozwany jest właścicielem samochodu osobowego marki B. z 2010 r.

Pozwany mieszka w wynajętym mieszkaniu w C. z partnerką A. Z. i dwójką jej małoletnich dzieci. Koszt utrzymania mieszkania wynosi około 1.500 zł miesięcznie (czynsz – 850 zł, energia elektryczna – ok. 140 zł, media i pozostałe opłaty – ok. 550 zł).

Ojciec małoletniego jest osobą zdrową, w pełni zdolną do pracy. Małoletni powód jest jego jedynym dzieckiem. Pozwany utrzymuje regularny kontakt z synem. Chłopiec spędza z nim każdą środę miesiąca od zakończenia zajęć szkolny do godz. 19 ⁰⁰ oraz co drugi weekend miesiąca od piątku od zakończenia zajęć szkolnych do niedzieli do godz. 18 ⁰⁰. Dodatkowo syn spędza z nim odpowiednią część świąt, ferii zimowych i letnich. Pozwany organizuje synowi wczasy i kupuje mu prezenty. Na życzenie matki dziecka, zakupił dla niego dodatkowe zestawy odzieży i obuwia, których chłopiec używa będąc u niego w domu. Ponadto pozwany poniósł połowę kosztów nauki języka angielskiego w kwocie 250 zł/semestr.

(okoliczności bezsporne, dowód:

- wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu z dn. 30.04.2018 r. – k. 81 akt I C 568/19,

- faktury – k. 10-12, 15-16, 71-75, 81-87 akt,

- rachunki – k. 13-14, 32-34, 36-47 akt,

- PIT 11 za 2019 r. – k. 29-30, 58-59, 61-64 akt,

- zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach – k. 31, 60 akt,

- potwierdzenie przelewu – k. 35, 76, 88-89 akt,

- zeznania świadka D. M. – k. 78 akt

- zeznania świadka A. Z. – k. 78-78v akt,

- zeznania powódki D. Z. – k. 77-77v, 91-91v akt,

- zeznania pozwanego M. Z. – k. 77v, 91v akt.)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne, dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy oraz aktach sprawy I C 568/18, dowody z zeznań świadków D. M. i A. Z. oraz z przesłuchania stron.

Sąd uznał za wiarygodne dokumenty zgromadzone w toku postępowania. Prawdziwość dokumentów nie budziła bowiem wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków D. M. i A. Z., bowiem były one logiczne, spójne i konsekwentne, a nadto znalazły odzwierciedlenie w zgromadzonym w toku postępowania materialne dowodowym.

Sąd dał wiarę w całości zeznaniom powódki D. Z. i pozwanego M. Z., gdyż były one szczere, logiczne oraz spójne i zasługiwały w całości na danie im wiary.

Przechodząc do rozważań prawnych należy zauważyć, że zgodnie z treścią art. 133 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: k.r.o.) rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku (§ 2). Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się (§ 3).

Zgodnie z praktyką sądową i doktryną prawniczą usprawiedliwione potrzeby uprawnionego dziecka są oceniane w stosunku do etapu życiowego tego dziecka, przy zestawieniu z zarobkami i majątkowymi możliwościami zobowiązanego rodzica. Poza tym należy przy interpretacji zakresu obowiązku alimentacyjnego mieć na uwadze treść art. 96 k.r.o, w szczególności, że rodzice są obowiązani troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa, odpowiednio do jego uzdolnień.

Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Kierując się tymi równorzędnymi przesłankami sąd ustala wysokość konkretnego obowiązku alimentacyjnego.

Podkreślić także należy, że rodzice są zobowiązani do podzielenia się z dzieckiem nawet najmniejszym dochodem, zaś obowiązkiem rodzica jest zaspokajanie potrzeb dziecka, zwłaszcza, gdy jest niepełnoletnie.

W myśl art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez "zmianę stosunków" należy rozumieć zmianę okoliczności istotnych z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i zakresu świadczeń alimentacyjnych (w szczególności określonych w art. 133 i 135 k.r.o.). Dla stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.o., należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności – na tle sytuacji ogólnej – mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego" (tak uchw. SN ( (...)) z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, Nr 4).

W niniejszej sprawie alimenty były ostatnio ustalone na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 30 kwietnia 2018 r. w sprawie o sygn. akt IC 568/18 i od tego czasu doszło do zmiany stosunków między stronami, w związku z czym żądanie zmiany wysokości alimentów od M. Z. na rzecz małoletniego O. Z. (1) należało uznać za uzasadnione, choć w niższej wysokości niż to wskazano w żądaniu pozwu.

W przypadku małoletniego powoda w zakres jego usprawiedliwionych potrzeb wchodzą wydatki związane bezpośrednio z jego utrzymaniem, takie jak wydatki na wyżywienie, szkołę, kosmetyki, zdrowie, a także te związane z utrzymaniem miejsca zamieszkania, w którym ulokowane jest jego centrum życiowe. Na uwadze mieć także należy rozwój psychofizyczny małoletniego, jego potrzebę rozrywki i rozwijania zainteresowań.

Małoletni liczy sobie 9 lat i Sąd nie ma wątpliwości, że z uwagi na rozwój fizyczny i umysłowy zwiększyły się jego uzasadnione potrzeby. Uwadze Sądu nie uszedł również fakt, że od momentu wydania ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów, poprawie uległa sytuacja majątkowa pozwanego.

W ocenie Sądu wzrosły wydatki na wyżywienie małoletniego, jednak w mniejszym zakresie niż zostało to wskazane przez matkę dziecka. Małoletni O. Z. (2) jest dzieckiem zdrowym, bez specjalnych zaleceń żywieniowych. Koszty jego wyżywienia nie różnią się od kosztów wyżywienia przeciętnego dziecka w jego wieku. Ponadto chłopiec spożywa posiłki podczas spotkań z ojcem, co zmniejsza zapotrzebowanie na te wydatki w domu. W oparciu o zasady doświadczenia życiowego Sąd przyjął, że w wydatki te zarosły o około 150 zł miesięcznie

Sąd uznał za wiarygodne wyliczenia matki małoletniego, która wskazała, że na zakup odzieży i obuwa wydatkuje około 200 zł miesięcznie. Chłopiec intensywnie rośnie i zapewne potrzebuje większej ilości ubrań i obuwia, niż to było w okresie, gdy chodził do przedszkola. Sąd miał na uwadze, że również pozwany kupuje chłopcu odzież i obuwie, jednak niewątpliwie to matka małoletniego ponosi większe koszty w tym zakresie, bowiem to z nią małoletni mieszka. W ocenie Sądu wydatki te wzrosły o około 50 zł miesięcznie, co w skali roku daje dodatkowe 600 zł.

W ocenie Sądu wzrosły wydatki związane z edukacją małoletniego. Chłopiec zakończył edukację przedszkolną i rozpoczął naukę w szkole podstawowej. Matka małoletniego wprawdzie nie musi ponosić wydatków związanych z zakupem podręczników szkolnych, bowiem uczniowie w klasach I-VII otrzymują je ze szkoły, jest jednak zobligowana do poniesienia pozostałych kosztów związanych z edukacją szkolną, tj. zakupu plecaka, piórnika, artykułów papierniczych i kreślarskich, stroju na zajęcia wychowania fizycznego, wykupienia ubezpieczenia, opłacenia wycieczek szkolnych i składek klasowych. Co prawda rodzice na początku roku szkolnego otrzymują od państwa 300 zł w ramach wyprawki szkolne, jednak kwota ta może nie być wystarczająca na zakup całego wyposażenia. Stąd Sąd uznał, że roczny koszt edukacji chłopca – po odjęciu 300 zł wsparcia od państwa – wynosi około 300 zł, tj. 25 zł/mies.

Zdaniem Sądu nieznacznie wzrosły wydatki na higienę i kosmetyki. Chłopiec dorasta, a co za tym idzie, zwiększają się jego potrzeby w tym zakresie. W ocenie Sądu wydatki te wzrosły o około 20 zł miesięcznie. Małoletni nie ma żadnych alergii lub innych chorób, które wymagałby używania kosmetyków droższych niż przeciętnie.

W przypadku małoletniego O. Z. (1) pojawiły się także zupełnie nowe wydatki, tj. zajęcia na basenie, których miesięczny koszt wynosi ok. 120 zł oraz lekcje języka angielskiego, których koszt wynosi 500 zł/semestr (84 zł/mies.). Wprawdzie ojciec małoletniego do pewnego stopnia partycypuje w kosztach nauki języka angielskiego, jednak robi to nieregularnie i nie potrafił porozumieć się w tej kwestii z matką dziecka. Zatem zasadnym jest uwzględnienie tych wydatków w niezbędnych kosztach utrzymania małoletniego.

W ocenie Sądu strona powodowa nie wykazała, aby niezbędne było ponoszenie wydatków związanych z dojazdami do szkoły w kwocie 300 zł miesięcznie. Trzeba tu przypomnieć, że jeśli strona powoduje się na wydatki odbiegające od przeciętnych, standardowych, to winna to udokumentować. Matka małoletniego nie przedstawiła natomiast żadnych dokumentów, z których wynikałoby, że faktycznie takie wydatki ponosi. Wskazała jedynie, że w drodze do pracy odwozi syna do szkoły, a następnie go odbiera. Ponadto w ocenie Sądu nie są to koszty niezbędne, bowiem większość dzieci dojeżdża do szkoły komunikacją miejską. Skoro matka małoletniego wybrała droższą niż przeciętnie formę transportu, to powinna te wydatki ponieść we własnym zakresie. Stąd Sąd uznał, że wydatki na dojazdy nie powinny przekraczać kwoty 50 zł miesięcznie.

Sąd uznał, że nie wzrosły wydatki związane z utrzymaniem miejsca zamieszkania małoletniego O. Z. (1). Wprawdzie chłopiec od ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów zmienił miejsce zamieszkania, jednak w ocenie Sądu wydatki w tym zakresie pozostały na podobnym poziomie. Zdaniem Sądu nie wzrosły również wydatki na leczenie i zakup leków. Chłopiec nie wymaga specjalistycznego leczenia, które nie byłoby finansowane ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia. Małoletniemu zdążają się okresowe przeziębienia, jednak koszt zakupu leków został uwzględniony w ostatnio ustalonej rencie alimentacyjnej i brak jest podstaw do przyjęcia, że wydatki w tym zakresie wzrosły.

Sąd nie uwzględnił wydatków związanych z zakupem prezentów, szeroko rozumianą rozrywką oraz wyjazdami wakacyjnymi, bowiem również ojciec małoletniego ponosi takie dodatkowe koszty. W ocenie Sądu powyższe wydatki w przypadku obojga rodziców kształtują się na podobnym poziomie, a brak jest podstaw do obciążenia pozwanego większą częścią tych wydatków.

Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia oraz zasady doświadczenia życiowego Sąd przyjął, że od kwietnia 2018 r. usprawiedliwione potrzeby małoletniego powoda zwiększyły się łącznie o kwotę 500 zł miesięcznie, którą to kwotę należało podzielić na oboje rodziców. Zwiększone potrzeby małoletniego powoda obciążające pozwanego wynoszą więc 250 zł miesięcznie. Przy uwzględnieniu dotychczasowej kwoty alimentów, łącznie daje to kwotę 750 zł miesięcznie.

Ustalając wysokość alimentów zasądzonych od pozwanego M. Z. Sąd doszedł do przekonania, że obciążenie go alimentami w kwocie 750 zł miesięcznie mieści się w jego możliwościach zarobkowych. Sąd miał jednocześnie na uwadze, że sytuacja majątkowa pozwanego od ostatniego orzeczenia w przedmiocie alimentów uległa znacznej poprawie.

W ocenie Sądu możliwości zarobkowe pozwanego, jako zobowiązanego do alimentacji kształtują się w granicach 4.300 zł netto miesięcznie. Podobne dochody pozwany faktycznie uzyskuje, pracując jako funkcjonariusz służby więziennej. Pozwany jest osobą w wieku produkcyjnym, w pełni zdolną do pracy. Nie bez znaczenia dla ustalenia zobowiązania alimentacyjnego pozwanego ma również fakt, iż nie posiada on utrzymaniu innych małoletnich dzieci.

Pozwany podał, że jego miesięczne koszty utrzymania kształtują się na poziome około 2.802 zł, a w ich skład wchodzi: paliwo – 600 zł, abonament telefoniczny – 117 zł, czesne – 315 zł, wyżywienie na studiach – 100 zł, doładowanie telefonu syna – 30 zł, czynsz najmu – ok. 1400 zł i media – ok. 140 zł.

Sąd uznał, że koszty utrzymania mieszkania są uzasadnione jedynie w części, bowiem pozwany zamieszkuje z partnerką i dwójką jej małoletnich dzieci. Sąd nie widzi powodu, dla którego pozwany miałby ponosić wszystkie koszty utrzymania mieszkania, skoro w mieszkaniu mieszkają jeszcze trzy inne osoby. Stąd Sąd uznał, że udział pozwanego w kosztach utrzymania mieszkania jest uzasadniony jedynie w ¼, tj. do kwoty 385 zł. Dodatkowo Sąd nie uwzględnił wydatków związanych z wyżywieniem na studiach, bowiem jak powszechnie widomo, obecnie zjazdy odbywają się w formie zdalnej. Pozostałe wydatki w ocenie Sądu kształtują się na poziomie wskazanym przez pozwanego. Po odliczeniu kwoty przyznanych na rzecz syna alimentów w wysokości 750 zł pozwanemu pozostanie do dyspozycji kwota ok. 2.853 zł, która w zupełności powinna mu wystarczyć na zaspokojenie jego pozostałych niezbędnych potrzeb.

Sąd do uzasadnionych wydatków pozwanego nie zaliczył spłacanych przez niego rat kredytu, bowiem długi prywatne strony nie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przed alimentami na rzecz uprawnionego (vide art. 1025 § 1 k.p.c).

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu, zasadne jest podwyższenie obowiązku alimentacyjnego pozwanego z kwoty 500 zł miesięcznie do kwoty 750 zł miesięcznie od dnia wniesienia pozwu.

Z tych względów Sąd w oparciu o dyspozycję przepisu art. 138 k.r.o. w zw. z art. 133 § 1 k.r.o. i art. 135 k.r.o. orzekł, jak w punkcie I. wyroku.