Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 2 sierpnia 2017 r.

K. W. (1) wniosła o uzupełniający podział wspólnego majątku małżeńskiego nabytego w czasie małżeństwa z J. W.. Wskazała, że małżeństwo stron zostało rozwiązane wyrokiem z 1 września 2015 r., jednak w dniu 3 września 2015 r. – jeszcze przed uprawomocnieniem się wyroku – strony ustanowiły rozdzielność majątkową i w tym samym dniu dokonały podziału majątku wspólnego w zakresie dwóch lokali mieszkalnych i samochodów. Wnioskodawczyni dodała, że były mąż zataił przed nią posiadanie środków finansowych zgromadzonych w trakcie małżeństwa na dwóch rachunkach bankowych prowadzonych na jego nazwisko w (...) i mBanku, o czym dowiedziała się z innej sprawy sądowej z udziałem stron. Zdaniem wnioskodawczyni podział majątku dokonany aktem notarialnym z dnia 3 września 2015 r. nie obejmował wszystkich składników majątku wspólnego, lecz jedynie składniki wymienione w treści aktu. Według wnioskodawczyni oświadczenie stron o braku jakichkolwiek dalszych roszczeń zawarte w tym akcie notarialnym odnosi się do praw i składników majątkowych wymienionych w tym akcie, zgodnie z literalnym brzmieniem tego oświadczenia.

Uczestnik nie zajął stanowiska w sprawie.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje:

K. W. (2) z domu P. i J. W. zawarli związek małżeński 15 sierpnia 2009 r. Związek ten został rozwiązany wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 1 września 2015 r., który uprawomocnił się 22 września
2015 r.

Dowód: wyrok rozwodowy – k. 16-17 akt

W trakcie małżeństwa uczestnicy pozostawali w ustroju wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej (okoliczność niesporna).

W dniu 3 września 2015 r. uczestnicy zawarli umowę o ustanowieniu z dniem 3 września 2015 r. rozdzielności majątkowej.

Dowód: umowa majątkowa małżeńska – k. 18-20 akt

W tym samym dniu uczestnicy zawarli umowę częściowego podziału majątku wspólnego w zakresie dwóch lokali mieszkalnych i dwóch samochodów. Na mocy tej umowy prawo własności lokali mieszkalnych i jednego samochodu przypadło uczestnikowi, a wnioskodawczyni prawo własności drugiego auta. W paragrafie 3 aktu notarialnego stawający określili wartość przedmiotów objętych umową na kwotę łącznie 450.000 zł. Oświadczyli również, że umowę zawierają bez żadnych spłat i dopłat oraz że nie mają względem siebie żadnych roszczeń majątkowych z tytułu łączącej ich dotychczas wspólności powyższych praw i że w ten sposób dokonany podział majątku objętego uprzednio wspólnością ustawową majątkową małżeńską wyczerpuje ich roszczenia co do tego majątku.

Dowód: umowa o podział majątku wspólnego – k. 21-25 akt

W trakcie sprawy sądowej z powództwa J. W. przeciwko K. W. (1) o zapłatę prowadzonej przez tut. Sąd pod sygn. akt I C 604/16 wnioskodawczyni dowiedziała się na rozprawie w dniu 5 lipca 2016 r., że były mąż posiadał w trakcie małżeństwa dwa rachunki bankowe: w mBanku i (...).

Dowód: protokół rozprawy z dnia 5 lipca 2016 r. ze sprawy I C 604/16 – k. 26-32 akt sprawy

Pismem z dnia 3 października 2016 r. pełnomocnik wnioskodawczyni wezwał uczestnika do dokonania dobrowolnego uzupełaniającego podziału majątku wspólnego w zakresie środków finansowych zgromadzonych na rachunkach bankowych w (...) S.A. w W. o numerze (...) i w banku (...) S.A. w W. o numerze (...), żądając przedłożenia sald tych rachunków za okres od 1 stycznia 2014 r. do 3 września 2015 r.

Dowód: wezwanie z 3 października 2016 r. - k. 13-14 akt

Pismem z 10 listopada 2016 r. pełnomocnik uczestnika stwierdził, że nie widzi możliwości dokonania dalszego podziału majątku wspólnego uczestników, gdyż aktem notarialnym z 3 września 2015 r. strony dokonały podziału całego majątku.

Dowód: pismo z 10 listopada 2016 r. - k. 12-12v akt

W piśmie z 21 listopada 2016 r. wnioskodawczyni złożyła oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia zawartego w akcie notarialnym z dnia 3 września 2015 r. dotyczącym podziału majątku wspólnego, iż objęty tym aktem podział majątku wyczerpuje jej roszczenia co do tegoż majątku, powołując się na błąd, albowiem nie została poinformowana, że poza dzielonymi prawami w skład majątku wspólnego wchodziły również środki finansowe na rachunkach bankowych byłego męża.

Dowód: pismo z 21 listopada 2016 r. - k. 10 akt

W skład majątku wspólnego małżeńskiego K. W. (1) i J. W. na dzień ustania wspólności ustawowej małżeńskiej, oprócz majątku objętego umową o podział majątku wspólnego z 3 września 2015 roku, wchodziły środki pieniężne na następujących rachunkach bankowych:

1)  w banku (...) S.A. w W. o numerze (...) w kwocie 8.008,93 zł,

2)  w (...) S.A. w W. o numerze (...) w kwocie 266.144,55 zł.

Dowód: zestawienia operacji na rachunkach bankowych - k. 40 i 43 akt

Sąd podzielił stanowisko wnioskodawczyni, że oświadczenia stron zawarte w paragrafie 3 aktu notarialnego z 3 września 2015 r. sporządzonego za numerem repertorium A 4770/2015 o braku jakichkolwiek dalszych roszczeń względem siebie odnosiły się jedynie do praw majątkowych wymienionych w tym akcie, zgodnie z literalnym brzmieniem tych oświadczeń. Strony umowy o podział majątku wspólnego oświadczyły bowiem, że umowę zawierają bez żadnych spłat i dopłat oraz że nie mają względem siebie żadnych roszczeń majątkowych z tytułu łączącej ich dotychczas wspólności praw wymienionych w umowie i że w ten sposób dokonany podział majątku objętego uprzednio wspólnością ustawową majątkową małżeńską wyczerpuje ich roszczenia co do tego majątku. Strony nie odwołały się więc do majątku wspólnego nie objętego umową. Wnioskodawczyni w ocenie Sądu nie zrzekła się wiec roszczeń co do tego majątku. Gdyby miała zamiar to uczynić, powinno to być wyraźnie wyartykułowane w treści umowy. Nie można domniemywać zrzeczenia się roszczeń w sposób dorozumiany.

Podział majątku wspólnego dokonany aktem notarialnym z dnia 3 września 2015 r. nie obejmował zatem wszystkich składników majątku wspólnego uczestników, lecz jedynie składniki wymienione w treści tego aktu, co zgodnie z art. 1038 § 2 k.c. w zw. z art. 567 § 3 k.p.c. było dopuszczalne.

W tej sytuacji Sąd dokonał uzupełniającego podziału majątku wspólnego małżeńskiego uczestników, przyznając J. W. środki na rachunkach bankowych założonych na jego nazwisko (art. 567 § 3 k.p.c. w zw. z art. 688 k.p.c. oraz art. 211 i 212 § 2 k.c.).

Żaden z uczestników nie żądał ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym, zatem ich udziały, zgodnie z treścią art. 43 § 1 k.r.o., były równe. Z tego względu Sąd zasądził na rzecz wnioskodawczyni spłatę w wysokości połowy środków finansowych przyznanych uczestnikowi (art. 212 § 2 k.c.).

O kosztach postępowania w punkcie IV. sentencji postanowienia orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. Rozstrzygnięcie zawarte w punkcie V. sentencji postanowienia znajduje podstawę w treści art. 520 § 1 k.p.c. oraz art. 83 ust. 2 i art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 22 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2016 r. poz. 623), gdyż uczestnik nie ujawnił środków na rachunkach bankowych i Sąd był zobowiązany z urzędu pozyskać informację o tych środkach, a następnie pokryć koszty uzyskania tych informacji.