Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 sierpnia 2025 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	sędzia Dominik Bednarski

po rozpoznaniu w dniu 25 sierpnia 2025 r. w Grudziądzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: Z. W.

przeciwko: F. G. oraz J. G. (1)

o zapłatę

1.  rozprawę zamyka;

2.  zasądza od pozwanego F. G. na rzecz powódki Z. W. kwotę 9.500 zł (dziewięć tysięcy pięćset złotych 00/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 7 kwietnia 2023 r. do dnia zapłaty;

3.  co do pozwanego J. G. (1) powództwo oddala;

4.  zasądza od pozwanego F. G. na rzecz powódki kwotę 2. 214,00 zł (dwa tysiące dwieście czternaście złotych 00/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu;

5.  pozostałymi nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 356/23

UZASADNIENIE pkt 3. wyroku z dnia 25.08.2025 r.

W pkt 3. wyroku powództwo oddalono co do pozwanego J. G. (1). Sąd uznał, iż pozwany ten nie posiadał legitymacji procesowej biernej. Przedmiot roszczenia powódki nie wszedł bowiem do spadku po A. G..

Wynika to z dokonanych przez Sąd Rejonowy następujących ustaleń faktycznych:

Powódka Z. W. dokonała nakładów na przysługującej pozwanej A. G. działce ROD w wysokości 9.500 zł.

Prawo do powyższej działki A. G. uzyskała albo pod rządami ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z dnia 13 grudnia 2013 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 40 ze zm.) albo też wcześniej - na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. z 2005 r., Nr 169, poz.1419 ze zm.).

A. G. zmarła dnia 20 marca 2022 r. w G..

Prawo do wyżej wymienionej działki nabył mąż A. G. - pozwany F. G., który następnie zbył to prawo osobie trzeciej.

( okoliczności bezsporne – e-protokół rozprawy w dniu 02.10.2023 r. oraz protokół skrócony - k. 163 v., domniemania faktyczne, a także dowody: akt zgonu – k. 66, przesłuchanie pozwanego J. G. (2) - e protokół rozprawy w dniu 21 marca 2024 r. oraz protokół skrócony – k. 192)

Wedle twierdzeń strony powodowej prawo do działki przysługiwało wyłącznie pozwanej A. G.. Strona pozwana temu nie zaprzeczyła. Z kolei z zeznań pozwanego J. G. (1) wynika, iż pozwany F. G. zbył prawo do wyżej opisanej działki ROD osobie trzeciej.

Te fakty Sąd uznał za ustalone. I wyprowadził z nich fakt kolejny (negatywny): zmarłej A. G. nie przysługiwało prawo do powyższej działki na podstawie art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. z 2005 r., Nr 169, poz.1419 ze zm.) tj. prawo użytkowania działki - w rozumieniu Kodeksu cywilnego.

Przypomnieć wypada, że prawo to ma charakter niezbywalny, związane jest ściśle z osobą, na rzecz której zostało ustanowione i – co do zasady - wygasa wraz ze śmiercią uprawnionego (wyr. SN z 18.3.2005 r., II CK 526/04, OSNC 2006, Nr 2, poz. 37, s. 91). Poza tym po wejściu w życie ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z dnia 13 grudnia 2013 r. brak jest możliwości ustanawiania nowych praw tego typu.

Innymi słowy - skoro A. G. zmarła a pozwany F. G. dalej skutecznie rozporządzał działką, to albo:

- prawo do powyższej działki A. G. uzyskała na podstawie ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z dnia 13 grudnia 2013 r.,

- prawo to uzyskała wcześniej, na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych; wówczas – na zasadzie art. 66 ust. 2 ww. ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. - przekształciło się ono w prawo do działki w rozumieniu ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r.,

poza tym w obu wypadkach należało przyjąć, iż pozwany F. G., jako mąż zmarłej A. G., wstąpił w stosunek prawny wynikający z prawa do działki (na podstawie art. 38 ust. 1 zd. II ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z dnia 13 grudnia 2013 r.).

Logicznym jest, iż żeby zbyć przedmiotowe prawo, pozwany F. G. musiał najpierw w nie wstąpić.

I dalej - jeżeli pozwany F. G. w prawo to wstąpił, to nie wygasło ono, lecz było kontynuowane.

W takiej sytuacji własność pozostawionych przez zmarłą A. G. (wraz z nakładami powódki) na działce naniesień nie wygasła, lecz przeszła na małżonka wraz z niewygasającym w tym przypadku prawem do działki. Innymi słowy - nastąpił transfer uprawnień i obowiązków wynikających z takiego prawa i z nim związanych na rzecz osoby wstępującej w dotychczasowy stosunek prawny. Własność naniesień działkowca na działce nie podlegała wtenczas ogólnym zasadom dziedziczenia, lecz podzieliła los prawa do działki. W przeciwnym wypadku dochodziłoby do rozerwania tożsamości podmiotowej osoby uprawnionej do korzystania z działki oraz osoby, której przysługuje prawo własności znajdujących się na działce nasadzeń i obiektów, co nie znajduje oparcia w jakimkolwiek przepisie ustawy i byłoby całkowicie dysfunkcjonalne (tak: J. Lipski, Ustawa o rodzinnych ogrodach działkowych. Komentarz, wyd. 1, 2022, komentarz do art. 38, zob. też: T. Justyński, Dziedziczenie rodzinnych ogrodów działkowych. Uwagi de lege lata i de lege ferenda, RPEiS 2021, Nr 3).

Tak więc, to na pozwanego F. G. – poza ogólnymi zasadami dziedziczenia - przeszła własność naniesień (nasadzeń, urządzeń i obiektów) pozostawionych przez zmarłą żonę; w tym nakładów dokonanych przez powódkę). I to wobec F. G. przysługiwało powódce roszczenie o zwrot nakładów. Natomiast pozwany J. G. (1), jako jedynie spadkobierca A. G., nie miał w niniejszej sprawie legitymacji procesowej biernej. Dlatego powództwo względem niego Sąd oddalił w pkt 3. wyroku.

Na marginesie Sąd pragnie wskazać, iż sprawa rozpoznawała była w postępowaniu uproszczonym, gdzie rozszerzenie powództwa nie jest dopuszczalne (art. 505(4) § 1 zd. I k.p.c.).