Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

J. C. działając w imieniu małoletniej córki K. I. (2) wystąpiła z pozwem przeciwko J. I. (1) o podwyższenie renty alimentacyjnej ustalonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Brodnicy z dnia 27 marca 2013 roku w sprawie sygn. akt III RC 14/13 należnej od pozwanego na rzecz małoletniej powódki K. I. (1) z kwoty 370 zł miesięcznie do kwoty 600 zł miesięcznie poczynając od dnia wniesienia pozwu, płatnej z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca do rąk matki małoletniej powódki, z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. Ponadto wniosła o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych. Ponadto z pozwem przeciwko J. I. (1) wystąpiła jego pełnoletnia córka W. I., która wnosiła o podwyższenie renty alimentacyjnej należnej od pozwanego na jej rzecz ustalonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Brodnicy z dnia 27 marca 2013 roku w sprawie sygn. akt III RC 14/13 z kwoty 370 zł miesięcznie do kwoty 600 zł miesięcznie poczynając od dnia wniesienia pozwu wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. Ponadto wnosiła ona o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. Sprawy te zostały połączone do wspólnego rozpoznania i prowadzone były łącznie pod sygnaturą akt przedmiotowej sprawy III RC 49/18.

Pozwany J. I. (1) w toku całego postępowania wnosił o oddalenie powództwa w całości tj. zarówno w zakresie żądania podwyższenia alimentów na rzecz małoletniej córki K. I. (1) jak i na rzecz pełnoletniej córki W. I..

Powódka W. I. oraz J. C. działająca w imieniu małoletniej powódki K. I. (1) zaproponowały pozwanemu zawarcie ugody oświadczając, że zgodziłby się na podwyżkę alimentów kwot po 480 zł miesięcznie. Pozwany nie zgodził się na powyższą propozycję. W toku postępowania w sprawie zarówno powódka W. I. oraz matka małoletniej powódki K. I. (1) wskazywały, że zgodziłyby się na podwyżkę alimentów do kwot po 450 zł miesięcznie.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany oraz matka powódek - J. C. byli małżeństwem, jednakże zostało one rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 2 marca 2012r., sygn. akt I C 2057/11. W wyroku rozwodowym wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi wówczas córkami stron powierzono ich matce, zaś ojcu władzę tę ograniczono do współdecydowania o istotnych sprawach dzieci dotyczących zdrowia, nauki, kierunku kształcenia. W wyroku tym na obie strony nałożono obowiązek ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania małoletnich córek stron i tytułem udziału ojca - J. I. (1) w tych kosztach zasądzono od niego na rzecz małoletnich dzieci W. i K. rodz. I. rentę alimentacyjną w kwotach po 300 złotych na każdą z nich tj. w łącznej kwocie 600 złotych miesięcznie płatną z góry do dnia 10 tego każdego miesiąca do rąk matki dzieci wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, zaś matkę małoletnich zobowiązano do ponoszenia pozostałych kosztów utrzymania i czynienia osobistych starań o wychowanie dzieci.

Następnie Sąd Rejonowy w Brodnicy wyrokiem z dnia 27 marca 2013 roku wydanym w sprawie III RC 14/13 podwyższył rentę alimentacyjną od pozwanego J. I. (1) na rzecz małoletnich powódek z kwot po 300 zł miesięcznie na każdą z nich (zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 2 marca 2012 r. w sprawie I C 2057/11) do kwot po 370 zł miesięcznie na każdą z nich tj. do łącznej kwoty 740 zł, płatną z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca, poczynając od dnia 21 stycznia 2013 r. do rąk matki małoletnich powódek z ustawowymi odsetkami na wypadek zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat.

Sytuacja stron w tamtym czasie przedstawiała się następująco:

Matka powódek J. I. (2) zatrudniona była w firmie (...) na stanowisku operatora maszyn wtryskowych z przeciętnym wynagrodzeniem miesięcznym netto w kwocie 1.992,12 zł, (które obejmowało również wynagrodzenie za pracę w nadgodzinach). Ojciec dzieci od czasu orzeczenia rozwodu nie zabierał córek na weekendy i w efekcie został ograniczony kontakt ojca z dziećmi. Małoletnia wówczas córka W. miała ukończone 14 lat, a K. 12 lat, były uczennicami szkoły podstawowej. Dziewczynki trenowały piłkę ręczną, należały do (...) Klubu Sportowego. W. była w kadrze wojewódzkiej. Uczestnictwo w zawodach i dodatkowych wyjazdach sportowych wiązało się z dodatkowymi kosztami. Rodzice płacili 100 złotych do każdego wyjazdu tytułem opłacenia jedzenia, hotelu i transportu. Małoletnia K. dwa razy w tygodniu uczęszczała na korepetycje z matematyki, których koszt wynosił 20 złotych za godzinę. Małoletnia W. ma wadę wzroku - astygmatyzm i wadę tę wykryto w styczniu 2013r. Matka dziewczynki nabyła dla dziecka okulary korekcyjne za kwotę 1.280 złotych. J. I. (2) wynajmowała mieszkanie - czynsz wynosił 500 złotych miesięcznie. Mieszkała w nim sama z córkami.

Pozwany J. I. (1) zatrudniony był w firmie (...) ze stawką wynagrodzenia 1.800 zł miesięcznie, z czego zasadnicze wynagrodzenie wynosiło 1.600 złotych. Dodatkowymi elementami wynagrodzenia mogły być: premia uznaniowa, wynagrodzenie za urlop, wynagrodzenie za nadgodziny i premia za zaangażowanie. Otrzymywał premię uznaniową. Wskazywał on, że w sezonie zimowym nie miał możliwości otrzymywania dodatkowych zarobków, w firmie pracował w różnych godzinach, czasami przepracowywał łącznie 12 godzin, czasami tylko 8 godzin. Matka małoletnich powódek podniosła, że jej zdaniem J. I. (1) wykonywał dodatkowe prace poza pracą zawodową typu: remontował mieszkania, kładł płytki, malował pokoje itp. Bywały wówczas okresy, że dodatkowo pracował w Szwecji.

Pozwany wynajmował pokój w B., za który płacił czynsz w wysokości 350 złotych miesięcznie. Chorował na wrzody jelita grubego.

Dowód: zeznania matki małoletniej powódki - J. C. - k. 47, 62-62v akt, zeznania powódki W. I. k. 46v, 62v-63; zeznania pozwanego J. I. (1) - k. 46v-47, dowód z dokumentów na k. 16, 34 akt przedmiotowej sprawy; ponadto dowód z akt sprawy III RC 14/13 Sądu Rejonowego w Brodnicy w tym VII Ca 443/13 Sądu Okręgowego w Toruniu k. 2-6, 14, 18-27, 31-34, 47-48, 61-63.

Obecnie sytuacja stron przedstawia się następująco:

Powódka W. I. ma ukończone 19 lat i jest absolwentką Liceum Ogólnokształcącego w B.. W dalszym ciągu pozostaje na utrzymaniu matki, choć od 1 października 2018 roku kontynuuje naukę w Wyższej Szkole (...) w T. na kierunku: Finanse i rachunkowość w systemie niestacjonarnym. Zajęcie w szkole odbywają się w weekendy a czesne za miesiąc wynosi 345 zł przy czym pierwsza rata musiała być zapłacona już we wrześniu 2018r. Powódka W. I. wskazała, że z chwilą kiedy będzie ustalony harmonogram studiów, które co do zasady odbywają się w piątki, soboty i niedziele - wtedy ustali ona możliwość jej zatrudnienia. Pomimo tej sytuacji podtrzymywała ona powództwo w sprawie wskazując, że czesne za studia wyczerpują prawie całe alimenty, jakie otrzymuje od ojca. Wskazała też, że na studia dzienne się nie dostała, bo słabo poszła jej matura z matematyki rozszerzonej. Ponadto wskazała, że zmieniła się sytuacja, bo teraz nosi ona soczewki (minus dwa), tj. miesięczny koszt 140 zł plus płyn do soczewek 32 zł. Wnosząc pozew (była jeszcze wówczas uczennica Liceum Ogólnokształcącego w B.) powódka wskazała, że mieszka wraz z matką i siostrą oraz ojczymem i jego córką w domu jednorodzinnym stanowiącym własność ojczyma. Miesięczne koszty jej utrzymania wraz z partycypacją w kosztach utrzymania domu kształtują się następująco: wyżywienie - 500zł, energia elektryczna 75zł, śmieci 17zł, woda 24zł, Internet/telewizja 34,20 zł, telefon 30zł, opał 100zł, środki higieny osobistej 100 zł, odzież 250 zł, pomoce dydaktyczne związane z rozwojem intelektualnym 100 zł, leki powszechnie stosowane 50 zł, zakup przyborów szkolnych i książek 600 zł (raz w roku), koszt uczęszczania do szkoły (składki, komitet, kieszonkowe, wycieczki szkolne itd.) 150 zł, koszt związany z wyjściem do kina, na basen, urodziny 100 zł, korepetycje 240zł, okulista plus okulary i akcesoria - 600zł (rocznie).

Małoletnia powódka K. I. (1) obecnie uczęszcza do II klasy szkoły średniej oraz na zajęcia pozalekcyjne. Od czasu rozstania się rodziców małoletniej powódki to matka czyni wyłączne starania o jej utrzymanie i wychowanie, ojciec praktycznie nie uczestniczy w życiu córki zarówno szkolnym, jak i osobistym. Nie przekazuje żadnych środków rzeczowych poza alimentami na zaspokojenie potrzeb dziecka. Nie interesuje się jej utrzymaniem ani wychowaniem. Małoletnia mieszka wraz z matką i siostrą oraz ojczymem i jego córką w domu jednorodzinnym, stanowiącym własność ojczyma. Małoletnia nie posiada żadnego majątku, ani dochodów. Miesięczne koszty utrzymania małoletniej wraz z partycypacją w kosztach utrzymania domu kształtują się następująco: zakup żywności 500zł, energia elektryczna 75zł, śmieci 17zł, woda 24zł, Internet/telewizja 34,20 zł, telefon 30zł, opał 100zł, środki higieny osobistej 100 zł, odzież 250 zł, pomoce dydaktyczne związane z rozwojem intelektualnym dziecka 100 zł, leki powszechnie stosowane 50 zł, zakup przyborów szkolnych tzw. wyprawki - 600 zł (raz w roku), koszt uczęszczania do szkoły (składki, komitet, kieszonkowe itd.) 50 zł, wyjścia dziecka (kino, basen, urodziny) 100 zł, korepetycje 160zł. Matka małoletniej określiła, że ogółem koszt miesięcznego utrzymania małoletniej powódki K. I. (1) to kwota ok. 1600 zł.

Matka powódek - J. C. obecnie ma 38 lat, z zwodu jest technikiem administracji państwowej i ochrony osób i mienia. Wyszła ponownie za mąż i zamieszkuje wspólnie z obecnym mężem, dwiema córkami i pasierbicą w domu należącym do męża. Wspólnie prowadzą gospodarstwo domowe. Od czasu ostatniej podwyżki alimentów na dzieci bardzo podupadła na zdrowiu, przeszła operację kręgosłupa, co wymusiło zmianę pracy zawodowej a tym samym niższe dochody. W tamtym czasie pracowała w firmie (...), natomiast później - do dnia 1 sierpnia 2018 roku pracowała w ochronie i osiągała z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości ok. 1600zł miesięcznie. Obecnie od 1 sierpnia 2018 roku została zwolniona z tej pracy z uwagi na utratę grupy inwalidzkiej. Odwoła się od tej decyzji i oczekuje na rozstrzygnięcie. J. C. od 2013r. leczy się na schorzenia kręgosłupa, czeka na 3 operację na kręgosłup i w związku z tym, nie może podejmować żadnych innych prac dodatkowych. Wskazała jednak, że z chwilą kiedy zostanie jej przywrócona grupa inwalidzka będzie się starała o ponownie zatrudnienie a nie liczyła na zasiłek dla bezrobotnych. Wskazała też pozwanemu propozycję zatrudnienia w tym zakładzie pracy, w którym ona dotychczas była zatrudniona posiadając jeszcze grupę inwalidzką i gdzie jest zapotrzebowanie na pracowników z grupą inwalidzką, którą pozwany ma wskazując że z grupą inwalidzką łatwiej uzyskać zatrdunienie.

Sytuacja pozwanego i jego rodziny przestawia się następująco:

Pozwany J. I. (1) ma ukończone 44 lata, z zawodu jest mechanikiem samochodowym i obecnie pozostaje bez pracy. Do końca kwietnia 2018 roku pracował w firmie (...) w markecie budowlanym (...), gdzie zarabiał kwotę 2000zł miesięcznie i skąd sam się zwolnił. Obecnie jest osoba bezrobotną zarejestrowaną w Powiatowym Urzędzie Pracy. Od dnia 30 sierpnia 2018 roku posiada prawo do zasiłku dla bezrobotnych w wysokości 847,80 zł miesięcznie. Do 30 kwietnia 2019 roku posiada także orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności i 3 grupę inwalidzką. W dalszym ciągu choruje na wrzodziejące zapalenia jelita grubego i leczy się w Poradni Gastrologicznej w G.. Chciał podjąć zatrudnienie - wyjechać do pracy w Niemczech, ale plany nie wyszły i pozostał w kraju. W dalszym ciągu poszukuje pracy. Obecnie z nikim się nie związał, a na jego utrzymaniu pozostają tylko powódki.

Dowód: zeznania matki małoletniej powódki - J. C. - k. 47, 62-62v akt, zeznania powódki W. I. k. 46v, 62v-63; zeznania pozwanego J. I. (1) - k. 46v-47, dowód z dokumentów na 1-16, 19-34, 43-45, 52-61 akt przedmiotowej sprawy.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania stron w zakresie, w jakim znalazły one odzwierciedlenie w dokonanych powyżej ustaleniach faktycznych. Zeznania stron w zasadniczych kwestiach stanowiących podstawę dokonanych ustaleń faktycznych nie pozostawały ze sobą w sprzeczności. Ponadto znajdowały one potwierdzenie w dowodach z dokumentów przedkładanych przez strony. Spór między nimi sprowadzał się głównie do kwestii zasadności żądania strony powodowej w przedmiotowej sprawie odnoszonego do sytuacji majątkowej pozwanego i jego możliwości zarobkowych oraz zasadności żądania pozwów, jednakże rozstrzygnięcie tej kwestii jest obowiązkiem Sądu.

Co do dowodów z dokumentów wskazanych wyżej Sąd nie dopatrzył się okoliczności mogących budzić wątpliwości co do ich prawdziwości.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 135 § 1 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. W myśl paragrafu 2 tego artykułu wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Natomiast zgodnie z przepisem art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany umowy bądź orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. A zatem gdy zmienią się usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentów oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego do ich łożenia można żądać podwyższenia alimentów.

Dokonując pod tym kątem oceny okoliczności przedmiotowej sprawy uznać należy, iż zaistniały podstawy do uwzględnienia w części powództwa dot. podwyższenia alimentów na rzecz obu powódek tj. do podwyższenia alimentów należnych od pozwanego J. I. (1) na rzecz każdej z powódek do kwot po 400 zł miesięcznie. Ostatnio ustalona wysokość alimentów należnych od pozwanego na rzecz każdej z powódek miała miejsce w 2013 roku, kiedy to Sąd Rejonowy w Brodnicy w sprawie III RC 14/13 wyrokiem z dnia 27 marca 2013 roku podwyższył rentę alimentacyjną należną od niego na rzecz małoletnich wówczas powódek z kwot po 300 zł do kwot po 370 złotych miesięcznie. Niewątpliwie w przeciągu tych 5 lat, jakie minęły od wydania poprzedniego orzeczenia, wzrosły koszty utrzymania powódek. W ocenie Sądu - wskazany zarówno przez powódkę W. I. jak i matkę obu powódek - J. C. - średni miesięczny koszt utrzymania każdej z powódek jest zawyżony; zważywszy na wysokość otrzymywanego przez matkę powódek miesięcznego wynagrodzenia oraz wysokości otrzymywanych przez nie alimentów niemożliwym jawi się, by wskazywane przez nie kwoty były przeznaczane na miesięczne utrzymanie każdej z powódek. Niewątpliwie jednak każda ze stron ponosi wydatki związane z utrzymaniem w tym związane z zajmowanych kosztami utrzymania zajmowanych mieszkań. Ponadto zarówno pozwany jak i matka powódek chorują na różne przypadłości, co także wpływa na wysokość osiąganych przez nich dochodów. Matka powódek czyni osobiste starania w wychowanie i utrzymanie powódek, z tych też względów oczywiste jest, że udział finansowy ojca powódek w kosztach ich utrzymania powinien być większy, aniżeli udział finansowy matki. Pozwany jako zobowiązany do płacenia alimentów winien wykorzystywać swoje możliwości zarobkowe poszukując stałej pracy w tym przy wykorzystaniu grupy inwalidzkiej, jaką posiada bądź też podejmując chociażby prace dorywcze wykazując przy tym należytą staranność. Nie bez znaczenia jest również ta okoliczność, że pozwany sam zwolnił się z dotychczasowej pracy, w której osiągał stałe dochody i to niezależnie od motywacji, jakie nim wtedy kierowały. Sąd oceniając zasadność żądania pozwu w przedmiotowej sprawie brał pod uwagę złożoną sytuację rodzinną stron i w tym kontekście dokonywał porównania sytuacji finansowej tych rodzin.

Ocena tych wszystkich okoliczności wynikających z przeprowadzonego postępowania dowodowego, na które wskazano wyżej skłoniła Sąd do rozstrzygnięć znajdujących odzwierciedlenie w wyroku. I tak Sąd w punkcie 1) wyroku podwyższył rentę alimentacyjną należną od pozwanego J. I. (1) na rzecz małoletniej powódki K. I. (1) z kwoty po 370 zł (trzysta siedemdziesiąt złotych) miesięcznie zasądzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Brodnicy z dnia 27 marca 2013 r. w sprawie III RC 14/13 do kwoty po 400 zł (czterysta złotych) miesięcznie, płatną z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca, do rąk matki małoletniej powódki - J. C. z ustawowymi odsetkami na wypadek zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 1 października 2018 r.

W punkcie 2) wyroku Sąd podwyższył rentę alimentacyjną należną od pozwanego J. I. (1) na rzecz powódki W. I. z kwoty po 370 zł (trzysta siedemdziesiąt złotych) miesięcznie zasądzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Brodnicy z dnia 27 marca 2013 r. w sprawie III RC 14/13 do kwoty po 400 zł (czterysta złotych) miesięcznie, płatną z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca, do rąk uprawnionej z ustawowymi odsetkami na wypadek zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 1 października 2018 r. W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo, o czym orzekł w punkcie 3) wyroku. W punkcie 4) wyroku Sąd rozstrzygnął o kosztach sądowych - odstępując od obciążania pozwanego kosztami sądowymi, od uiszczenia których powódki były zwolnione z mocy ustawy przejmując je na rzecz Skarbu Państwa. Odstępując od tych kosztów Sąd kierował się tym, by nie stwarzać dla pozwanego dodatkowego obciążenia finansowego, tak by mógł on sprostać nałożonemu obowiązkowi alimentacyjnemu wobec córek w podwyższonych obecnie od 1 października 2018r. kwotach. Początkowa data dokonanej podwyżki alimentów tj. od 1 października 2018r. podyktowana była tym, by nie stawiać pozwanego w sytuacji zaległości, tylko by mógł on na bieżąco płacić alimenty w wyższych kwotach a dodatkowo zaważyła na tym ta okoliczność, że od 1 października 2018r. powódka W. I. rozpoczęła studia, co wiąże się z większymi kosztami w tym koniecznością uiszczania czesnego. O rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono jak w punkcie 5) wyroku - stosownie do przepisu art. 333 § 1 pkt 1 kpc.

Sędzia

/-/R. A.