IX Ka 443/22 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Toruniu z 2023-02-17

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IX Ka 443/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

0

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w T. z dnia 20 kwietnia 2022 r. w sprawie (...)

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

T. B.

wydanie nakazu zapłaty wobec spółki z o.o., której oskarżony był prezesem w związku ze zdarzeniem objętym pkt 2 aktu oskarżenia

nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie (...)

568

2.1.1.2.

T. B.

wydanie nakazu zapłaty wobec spółki z o.o., której oskarżony był prezesem w związku ze zdarzeniem objętym pkt 2 aktu oskarżenia

nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie (...)

566

2.1.1.3.

T. B.

uprzednia karalność oskarżonego

aktualna karta karna

556-557v.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

aktualna karta karna

wystawiona przez uprawniony podmiot

2.1.1.2

nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie (...)

brak wątpliwości co do autentyczności w/w dokumentu

2.1.1.3

nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie (...)

brak wątpliwości co do autentyczności w/w dokumentu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut obrazy prawa materialnego w postaci art 46 kk

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podzielając stanowisko prokuratora, Sąd odwoławczy stwierdził, że jakkolwiek słuszne było uznanie, że oskarżony winien zrekompensować pokrzywdzonym wyrządzone popełnionymi przez niego przestępstwami szkody, to samo zamieszczone w wyroku rozstrzygnięcie o zobowiązaniu go na podstawie art. 72 § 2 kk do ich naprawienia, jako wydane z obrazą prawa materialnego, ocenić należało jako wadliwe.

Uwadze sądu I instancji, który zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody w oparciu o art. 72 § 2 kk, wyznaczając mu w związku z tym roczny termin na dokonanie zapłaty na rzecz pokrzywdzonych, najprawdopodobniej umknęło to, że choć nie wszyscy pokrzywdzeni złożyli wnioski o naprawienie szkody, to w imieniu tych, którzy zachowali się biernie, zrobił to prokurator, korzystając z uprawnień przyznanych mu przez art. 49a kpk. Złożony przez niego w dniu 5 października 2020 r. jako przez „inną osobę uprawnioną”, o której mowa w w/w przepisie, wniosek traktować należało zatem jako skutecznie złożony wniosek o naprawienie szkody w rozumieniu art. 46 § 1 kk.

Jednoznaczne brzmienie tego przepisu nie pozostawia zaś wątpliwości, że w sytuacji, gdy dojdzie do skutecznego złożenia wniosku przez podmiot uprawniony, sąd orzekający jest zobligowany orzec obowiązek naprawienia szkody jako środek karny na podstawie art. 46 § 1 kk. Dzieje się tak nawet, jeśli Sąd uznaje, że realizację celów postępowania wobec oskarżonego zapewni orzeczenie kary (w tej sprawie „kary łącznej”) pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby, w trakcie której wychowawcze oddziaływania wobec sprawcy można wzmóc poprzez go do naprawienia szkody w ramach środka probacyjnego. Innymi słowy, kiedy stwierdzi, że spełnione zostały przesłanki orzeczenia o obowiązku naprawienia szkody, nie ma wyboru czy orzec go na podstawie art. 46 § 1 kk, czy też na podstawie art. 72 § 2 kk. Nałożenie w takiej sytuacji w/w obowiązku w oparciu o art. 72 § 2 kk stanowi obrazę prawa materialnego i wiąże się z naruszeniem prawnie chronionych interesów pokrzywdzonego.

W przedmiotowej sprawie – w razie stwierdzenia, że zachodziły przesłanki orzeczenia obowiązku naprawienia szkody – w grę wchodziło więc w istocie nałożenie na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody na podstawie art. 46 kk , a więc jako środka kompensacyjnego, który wykonalny jest chwilą uprawomocnienia się wyroku.

Skarżący słusznie wskazał, że warunki ku temu zostały spełnione. Ani on, ani sąd meriti, który nie miał wątpliwości, że zachodziły warunki do orzeczenia o obowiązku naprawienia szkody, nie dostrzegli wprawdzie, że – co sygnalizowali dwaj pokrzywdzeni w swoich zeznaniach – w tym w przedłożonych do akt pismach (k. 490, 426) - roszczenia dwóch z nich: M. B. i częściowo S. P. (1) wynikłe z niewykonania umowy zawartej przez oskarżonego były już przedmiotem postępowań cywilnych, które zakończyły się wydaniem nakazów zapłaty. Jednakże samą konkluzję, że zachodziły podstawy do nałożenia na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody wobec wszystkich pokrzywdzonych, w tym i M. B., i S. P. (1), ocenić należało jako trafną. Ze zgromadzonych dowodów wynikało, że oskarżony do chwili orzekania nie naprawił szkody wyrządzonej żadnemu z nich, a fakt istnienia zapadłych w postępowaniu cywilnym orzeczeń dotyczących szkody podniesionej przez M. B. i S. P. (1) w wyniku zdarzenia objętego aktem oskarżenia nie stanowił przeszkody do nałożenia na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody także na ich rzecz.

Z art. 415 § 1 kpk wynika, co prawda, że obowiązku naprawienia szkody nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym już wcześniej prawomocnie orzeczono, jednakże zakaz przewidziany w art. 415 § 1 kpk nie aktualizuje się w każdym przypadku, gdy istnieje już jakiś tytuł wykonawczy dotyczący szkody powstałej w następstwie czynu objętego postępowaniem. Ratio legis określonej w art. 415 § 1 kk tzw. klauzuli antykumulacyjnej stanowi zapobieżenie sytuacji, gdy istniałoby kilka orzeczeń odnoszących się do tego samego roszczenia wynikającego z danego przestępstwa, dających uprawnionemu podmiotowi prawo do kilkukrotnego domagania się spełnienia tego samego wynikłego z czynu zabronionego świadczenia. Potrzeba zapewnienia realizacji celów procesu w zakresie prawnej ochrony interesów pokrzywdzonego determinuje jednak konieczność dokonywania zawężającej wykładni przepisu art. 415 § 1 kpk. Powszechnie przyjmuje się zatem, że warunkiem zastosowania klauzuli antykumulacyjnej jest tożsamość roszczenia, o którym prawomocnie orzeczono w innym postępowaniu i roszczenia, którego zaspokojeniu służyć miałoby nałożenie obowiązku naprawienia szkody, wskazując, że stosowanie klauzuli antykumulacyjnej możliwe jest jedynie w takich sytuacjach, kiedy doszło już do prawomocnego rozstrzygnięcia o roszczeniu wynikającym z tego samego zdarzenia faktycznego (historycznego) i dotyczącego tej samej szkody, będącej następstwem popełnionego przez oskarżonego przestępstwa, ale pomiędzy tymi samymi stronami, to jest – pomiędzy oskarżonym i pokrzywdzonym (tak np. postanowienie SN z dnia 7.11.2014 r., IV KK 129/14).

Sąd odwoławczy stanowisko to w pełni aprobuje. Warunek w postaci tożsamości podmiotowej roszczenia nie wynika wprawdzie expressis verbis z treści art. 415 § 1 kpk warunek w postaci tożsamości, jednakże – jak słusznie podnosi się – wyprowadzić go można z wykładni językowej pojęcia „roszczenie” (tak Dariusz Świecki „Zakres klauzuli antykumulacyjnej z art. 415 k.p.k.” [w:] Lach Arkadiusz (red.), Dochodzenie roszczeń cywilnych a proces karny, WKP 2018). Na gruncie prawa cywilnego „roszczenie” jest pojmowane jako uprawnienie polegające na możności domagania się od indywidualnie oznaczonych osób, aby zachowały się w określony sposób, polegający na czynieniu, zaniechaniu lub znoszeniu. Innymi słowy - jest ono rozumiane jako uprawnienie wierzyciela do żądania od konkretnej osoby konkretnego zachowania się. Korelatem roszczenia jest skonkretyzowany obowiązek drugiej strony podjęcia określonego działania lub powstrzymania się (przynoszącego korzyść uprawnionemu) od określonego działania. Pojęcie roszczenia odnosi się zatem w istocie nie tylko do obowiązku zachowania się określonego podmiotu (element przedmiotowy), ale także do określonej relacji pomiędzy dwoma podmiotami - to jest wierzycielem i dłużnikiem (element podmiotowy) (tak np. System prawa cywilnego. Część ogólna. Tom I, Wyd. PAN, 1985, pod red. S. Grzybowskiego, s. 219; E. Łętowska, Podstawy prawa cywilnego, Warszawa 1993, s. 32 - 33; A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2001, s. 133). Za te same roszczenia można więc uznać roszczenia, które mają nie tylko tę samą podstawę faktyczną i tę samą treść, ale przysługują wierzycielowi względem tej samej osoby. Tylko wówczas – zgodnie z regułami prawa cywilnego - można mówić o wystąpieniu powagi rzeczy osądzonej. Zgodnie z art. 366 KPC w zw. z art. 199 § 1 pkt 2 kpc powagę rzeczy osądzonej rodzi przecież prawomocne osądzenie sprawy pomiędzy tymi samymi stronami i o to samo roszczenie. Skoro zatem brak tożsamości podmiotowej w postępowaniu, w którym orzeczono o roszczeniu wynikającym z przestępstwa i w postępowaniu karnym, w którym sąd orzeka o obowiązku naprawienia szkody, oznacza to, że przedmiotem tych postępowań nie jest to samo roszczenie.

W konsekwencji stwierdzić należało, że w przedmiotowej sprawie nie można było mówić o tożsamości roszczeń objętych zapadłymi na rzecz M. B. orzeczeniami i roszczeń dochodzonych w niniejszym procesie karnym, których realizacja składać miałaby się na treść orzeczenia o środku kompensacyjnym z art. 46 kk. Wydane na rzecz M. B. nakazy zapłaty obejmowały bowiem wprawdzie roszczenia wynikłe z tej samej podstawy faktycznej co roszczenie, którego dotyczyć miałby nałożony w niniejszym postępowaniu obowiązek naprawy szkody, jednakże zapadły między innymi podmiotami, niż będące stronami niniejszego postępowania. Nakazem zapłaty z dnia 6 listopada 2017 r. wydanym w sprawie (...) orzeczono o obowiązku zapłaty na rzecz pokrzywdzonego kwoty 14.688 zł wraz z odsetkami nie przez oskarżonego, ale przez spółkę (...) W T., której był on prezesem (k. 566). Również nakazem zapłaty z dnia 17 sierpnia 2017 r. wydanym w sprawie (...) zasądzono na rzecz pokrzywdzonego należności nie od oskarżonego, lecz od spółki (...) W T., której prezesem zarządu był oskarżony (k. 568). Podobnie, jeśli chodzi o nakaz zapłaty z dnia 27 listopada 2017r. (...) na rzecz S. P. (2) (k. 427). Wspomniane orzeczenia zapadły więc wobec spółki, która była stroną umowy, na podstawie której pokrzywdzony niekorzystnie rozporządził mieniem przystępując do wykonania usług na rzecz (...), gdyż wskutek postawy reprezentującego ją oskarżonego nie miał świadomości tego, że od początku nie miał szans na otrzymanie świadczenia w uzgodnionym terminie, a dokonanie zapłaty było w istocie uzależnione od zaistnienia przyszłych niepewnych zdarzeń składających się na powodzenie inwestycji. Skoro nakazy zapłaty nie rozstrzygały o odpowiedzialności oskarżonego jako osoby odpowiedzialnej za zobowiązania spółki, nie było podstaw do przyjęcia, iż ich wydanie po myśli art. 415 kpk stało na przeszkodzie zobowiązaniu oskarżonego do naprawienia szkody zgodnie z treścią art. 46 kk.

Sądowi odwoławczemu znane jest wprawdzie stanowisko, że art. 415 § 1 kpk (przed nowelizacją z 1 lipca 2015 r. art 415 § 5 kpk) stoi na przeszkodzie nałożeniu na sprawcę, który jest członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązku naprawienia szkody w sytuacji, gdy uprzednio pokrzywdzony uzyskał nakaz zapłaty wobec tej spółki z o.o. – co do tej samej wierzytelności, która w postępowaniu karnym jest objęta wnioskiem o naprawienie szkody, jednakże stanowiska tego nie podziela, gdyż formułowane jest ono w oderwaniu od istoty i charakteru prawnego odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przewidzianej w art. 299 § 1 ksh.

W uzasadnieniu poglądu, że w wypadku, gdy członkowie zarządu spółki, którzy ponoszą za jej zobowiązania odpowiedzialność na podstawie art. 299 ksh, są oskarżeni o popełnienie przestępstwa związanego z działalnością spółki i w związku z pełnieniem przez nich tej funkcji, której skutkiem było wyrządzenie szkody osobom trzecim, a w postępowaniu cywilnym wydano orzeczenie zasądzające roszczenie od spółki na rzecz osób pokrzywdzonych przestępstwem spełniony jest warunek tożsamości podmiotowej roszczenia wynikającego z tego samego zdarzenia faktycznego, Sąd Najwyższy (wyrok z dnia 26 lutego 2014 r., sygn. III KK 429/13) wskazał, że w takiej sytuacji występuje specyficzna łączność podmiotowa roszczeń, która ma swoje źródło w art. 299 ksh. Z uzasadnienia wynika, że skoro na mocy w/w przepisu oskarżony będący członkiem zarządu spółki z o.o. także może odpowiadać za jej zobowiązania, oznacza to, że nie ma w istocie różnicy pomiędzy wierzytelnością przysługującą pokrzywdzonemu od spółki jako osoby prawnej i od oskarżonego jako członka zarządu tej spółki – osoby fizycznej reprezentującej ten podmiot. Regulacja przewidziana w art. 299 ksh powoduje zatem, że pomimo, iż występują odmiennie określone podmioty, to powstaje pomiędzy nimi nierozerwalną łączność pozwalająca na uznanie istnienia ich tożsamości wobec istniejącej wierzytelności, a to z kolei oznacza, że nałożenie na sprawcę – będącego jak oskarżony – prezesem zarządu spółki obowiązku naprawienia szkody na podstawie art. 46 § 1 kk skutkowałoby zaistnieniem dwóch tytułów wykonawczych dotyczących tej samej wierzytelności, czemu art. 415 kpk ma przeciwdziałać. Stanowisko to Sąd Najwyższy podtrzymał także w wyroku z dnia 25 września 2014 r., sygn. III KK 255/14. (por. także postanowienia SN z 2.12.2020 r., V KK 403/20, LEX nr 3093358).

W ocenie sądu odwoławczego nie sposób jednak podzielić tej argumentacji.

W wypadku, gdy pokrzywdzony dysponuje orzeczeniem sądu cywilnego stwierdzającym obowiązek zapłaty określonej kwoty pieniężnej od spółki z o.o. lub innej osoby prawnej, której zarząd sprawował sprawca przestępstwa, a który to podmiot był z punktu widzenia prawa cywilnego stroną stosunku prawnego, stanowiącego podstawę cywilnoprawną orzeczenia wydanego przez sąd cywilny, brak jest podstaw do przyjęcia, że roszczenie cywilne jest w istocie tożsame z roszczeniem pokrzywdzonego o naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem (tak też wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 30 marca 2022 r. II AKa 23/22; ; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 marca 2018 r., II AKa 39/18, LEX nr 2481799; Piotr Danek „Obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przez członka organu zarządzającego osoby prawnej a wydane przeciwko niej orzeczenie cywilne”, CPKiNP rok XiV: 2010, z. 1, s. 1506 -1817; Tomasz Pudo „Glosa krytyczna do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2014 r., sygn. III KK 429/13”, Prokuratura i Prawo 7−8, 2016).

W przypadku roszczenia cywilnoprawnego wynikającego z orzeczenia wydanego przeciwko spółce, zobowiązanym jest osoba prawna reprezentowana przez sprawcę, natomiast w przypadku roszczenia wynikającego z przestępstwa – jest nim sam sprawca.

Nie może tego zmieniać fakt, że członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ponosi odpowiedzialność na mocy art. 299 ksh. Jak słusznie podniósł Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 30 marca 2022 r. (II AKa 23/22), sprzeciwia się temu charakter odpowiedzialności członka zarządu spółki z o.o. za jej zobowiązania. Z art. 299 ksh nie wynika wcale, że spółka z o.o. i członek jej zarządu są różnymi podmiotami, które niejako równorzędnie ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Przepis ten nie ustanawia solidarnej odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. ze spółką. Ich odpowiedzialność za zobowiązania spółki wchodzi w grę dopiero wtedy, gdy egzekucja prowadzona przeciwko spółce okaże się bezskuteczna i to tylko, gdy okaże się, że nie zachodzą żadne przesłanki egzoneracyjne unormowane w art. 299 § 2 ksh. Odpowiedzialność ta ma zatem w istocie charakter odpowiedzialności uzupełniającej, która aktualizuje się tylko w określonych sytuacjach. I co najważniejsze - na podstawie nakazu zapłaty wydanego przeciwko spółce nie jest możliwe prowadzenie egzekucji wobec członka zarządu. Wydanie wyroku przez sąd cywilny przeciwko spółce z o.o., jest wprawdzie warunkiem koniecznym odpowiedzialności członków zarządu na podstawie art. 299 ksh, niemniej jednak nie jest wystarczające do prowadzenia wobec nich egzekucji. Konieczne jest w tym celu wniesienie osobnego powództwa przeciwko członkowi zarządu. Wskazuje na to pośrednio art. 778 1 kpc, który dotyczy możliwości prowadzenia egzekucji wobec wspólników spółki w razie wydania wobec niej tytułu egzekucyjnego, a w którym to przepisie nie wymienia się spółki z o.o. Wydany przeciwko spółce tytuł egzekucyjny otwiera więc jedynie drogę do wytoczenia powództwa na podstawie art. 299 § 1 ksh, jednakże nie stanowi tytułu egzekucyjnego, który umożliwiałby prowadzenie egzekucji także przeciwko oskarżonemu. Innymi słowy – wydanie przeciwko spółce z o.o. nakazu zapłaty nie jest równoznaczne z orzeczeniem o odpowiedzialności członków zarządu tejże spółki za jej zobowiązania. Mając na uwadze istotę i charakter odpowiedzialności członka zarządu spółki z o.o. na podstawie art. 299 ksh skonstatować należy, że zakaz przewidziany w art. 415 kpk w wypadku orzekania o obowiązku naprawienia szkody przez członka zarządu spółki z o.o. aktualizować się może w istocie wówczas, gdy już wcześniej wydane zostało przez sąd cywilny orzeczenie o jego odpowiedzialności na podstawie art. 299 ksh.

Przeciwny pogląd zakładający, że mamy do czynienia z tożsamością podmiotową roszczeń jest nie do zaaprobowania również z uwagi na praktyczne konsekwencje, jakie rodzi takie stanowisko dla pokrzywdzonego, którego prawnie chronione interesy winno uwzględniać postępowanie karne (tak też Piotr Danek „Obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przez członka organu zarządzającego osoby prawnej a wydane przeciwko niej orzeczenie cywilne”, CPKiNP rok XiV: 2010, z. 1, s. 1506 -1817). Nie może ulegać wątpliwości, że taka interpretacja art. 415 kpk utrudnia pokrzywdzonemu uzyskanie tytułu egzekucyjnego wobec sprawcy przestępstwa, zmuszając go do szukania naprawienia szkody w postępowaniu cywilnym, co oznacza dodatkowe, często znaczne koszty. Pokrzywdzony zostaje wszak zmuszony do wytoczenia odrębnego postępowania przeciwko sprawcy - członkowi zarządu spółki, pomimo tego, że mógł w prosty i tani sposób uzyskać tytuł wykonawczy przeciwko niemu w postępowaniu karnym, a jednocześnie z uwagi na wynikające z art. 299 § 2 ksh ograniczenie odpowiedzialności nie ma gwarancji, że ten tytuł uzyska. Nie sposób nie zauważyć również, że nierzadko zdarza się, że obowiązek naprawienia szkody przez oskarżonego wydany w postępowaniu karnym pozostaje jedyną realną możliwością odzyskania sum pieniężnych utraconych przez pokrzywdzonego skutkiem działań sprawcy przestępstwa. W sytuacji, gdy – tak, jak wynikało to z pisma K. K. (k. 499-500) – wspólnik podejrzewa T. B., że podejmuje dodatkowo działania na szkodę spółki i nie tylko nie zabezpiecza środków na wykonanie zobowiązań, ale wręcz wyprowadza je z kasy spółki powodując, że staje się niewypłacalna, brak orzeczenia o obowiązku naprawienia szkody wobec oskarżonego utrudnia pokrzywdzonemu skierowanie egzekucji do osobistego majątku sprawców, co nierzadko stanowi jedyną realną szansę na zaspokojenie jego roszczeń.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Rozstrzygnięcie o obowiązku próby zawarte w pkt V wyroku - poprzez jego uchylenie i orzeczenie w to miejsce na podstawie art 46 § 1 kk wobec oskarżonego środka kompensacyjnego w postaci naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz M. B. - kwoty 43.705,44 zł, M. R. - kwoty 22.464 zł, M. Z. - kwoty 23.300 zł, B. L. - kwoty 9980 zł, K. Z. - kwoty 18.900 zł, J. S. - kwoty 4000 zł oraz S. P. (1) - kwoty 16.720 zł

Zwięźle o powodach zmiany

Odnośnie apelacji prokuratora, który jako jedyny spośród skarżących złożył wniosek o uzasadnienie wyroku, zauważyć należało, że w realiach sprawy trafne było stwierdzenie sądu meriti, że wobec wszystkich pokrzywdzonych spełnione zostały przesłanki orzeczenia o naprawieniu szkody. Sąd Rejonowy wprawdzie nie dostrzegł, że wobec dwóch z nich wydane zostały nakazy zapłaty na kanwie zdarzenia objętego aktem oskarżenia, jednakże w realiach sprawy, okoliczność ta nie powodowała zaktualizowania się zakazu orzekania o obowiązku naprawienia szkody przewidzianego w art 415 § 1 kpk . Ponieważ wspomniane orzeczenia wydane zostały wobec spółki z o.o., której oskarżony był prezesem, a nie jego samego, nie został spełniony warunek tożsamości roszczenia stanowiący przesłankę stosowania klauzuli antykumulacyjnej.

Prokurator trafnie zauważył jednak, że w sytuacji, gdy w sprawie zostały skutecznie złożone wnioski o naprawienie szkody, to oskarżony winien zostać zobowiązany do kompensaty szkód nie na podstawie art 72 § 2 kk, ale art 46 kk. Mając na uwadze powyższe, sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok uchylając orzeczenie o zobowiązaniu do naprawienia szkody zawarte w zaskarżonym wyroku i nałożył na oskarżonego obowiązek naprawienia szkód na rzecz pokrzywdzonych nie w ramach obowiązków probacji, ale jako środek kompensacyjny na podstawie art 46 § 1 kk.

Sąd odwoławczy nie dopatrzył się w zaskarżonym orzeczeniu żadnych uchybień mogących stanowić bezwzględne przyczyny odwoławcze, będących podstawą do uchylenia wyroku z urzędu, dlatego też po dokonaniu opisanych wyżej zmian, zaskarżony wyrok został utrzymany w pozostałej części w mocy.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Na podstawie art 105 § 1 kpk sprostowano oczywistą omyłkę pisarską w części wstępnej zaskarżonego wyroku, polegającą na braku wskazania w jakich datach odbyła się rozprawa, na której doszło do jego wydania poprzez wskazanie dat w jakich rozpoznano sprawę.

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV

Na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk sąd odwoławczy zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za drugą instancję, obciążając wydatkami postępowania odwoławczego Skarb Państwa, albowiem przemawiały za tym względy słuszności.

PODPIS

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Magdalena Maćkiewicz
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Toruniu
Osoba, która wytworzyła informację:  Marta Gutkowska
Data wytworzenia informacji: