IX Ka 62/21 - wyrok Sąd Okręgowy w Toruniu z 2021-04-23

sygn. akt IXKa 62/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 kwietnia 2021r.

Sąd Okręgowy w Toruniu-IX Wydział Karny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Andrzej Walenta

Protokolant - st. sekretarz sądowy Katarzyna Kotarska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej T. J. K.,

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2021r. sprawy Z. S. oskarżonego o popełnienie przestępstwa z art. 178a§1 kk,

na skutek apelacji wniesionej przez Prokuratora Rejonowego T. od wyroku Sądu Rejonowego w T. z dnia 19 stycznia 2021r., sygn. akt IIK 1062/20

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IXKa 62/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w T. z dnia 19 stycznia 2021r., sygn. akt IIK 1062/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. zarzut obrazy przepisów postępowania, który miał istotny wpływ na treść orzeczenia:

- to jest art. 5§2 kpk, art. 7 kpk poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów oraz uznanie, że zachodzą nie dające się usunąć wątpliwości, to jest dotyczące rzeczywistego przebiegu wydarzeń i przyjęcie wersji oskarżonego, iż wprawił się w stan nietrzeźwości już po wjechaniu samochodem do rowu mimo, że dowody zgromadzone w toku postępowania prowadzą do wniosku przeciwnego,

- to jest art. 4 kpk, art. 167 kpk poprzez nieuzyskanie w toku postępowania sądowego uzupełniającej opinii biegłego z zakresu medycyny sądowej, na nowe okoliczności podawane przed sądem przez oskarżonego co do przebiegu zdarzenia, godzin spożywania alkoholu, celem ustalenia stanu trzeźwości w godzinach w których oskarżony kierował samochodem,

2. błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść orzeczenia polegający na uznaniu, że zachodzą nie dające się usunąć wątpliwości, a tym samym uznaniu, że analiza materiału dowodowego zebranego w sprawie nie daje podstaw do przyjęcia, że oskarżony popełnił zarzucane jemu przestępstwo i wydaniu – mimo różnych wersji oskarżonego co do przebiegu zdarzenia – wyroku uniewinniającego podczas gdy analiza zgromadzonego materiału dowodowego ocenianego we wzajemnym ze sobą powiązaniu prowadzi do wniosku przeciwnego i wskazuje, że oskarżony popełnił zarzucane jemu aktem oskarżenia przestępstwo z art. 178a§1 kk,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

szczegółowo punkt 5.1

Wniosek

szczegółowo punkt 5.1

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

szczegółowo punkt 5.1

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok Sądu Rejonowego w T. z dnia 19 stycznia 2021r., sygn. akt IIK 1062/20

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy

Apelacja oskarżyciela publicznego okazała się niezasadna.

Twierdzenia prokuratora nie przekonały by ocena dowodów dokonana przez sąd I instancji była dowolna a wynikające z niej ustalenia faktyczne stanowiące podstawę zaskarżonego wyroku błędne. Skarżący poza twierdzeniami o naruszeniu art. 5§2 kpk i o dowolnej ocenie materiału dowodowego oraz niezasadnie wytykając sądowi meriti niewłaściwą ocenę wyjaśnień oskarżonego i opinii biegłego z dziedziny medycyny sądowej, nie przedstawił przekonującej argumentacji mogącej świadczyć o popełnionych w tym zakresie przez sąd I instancji błędach, a w szczególności o naruszeniu reguł oceny dowodów.

Przypomnieć należy, że ustalenia faktyczne mogą być skutecznie zakwestionowane, a ich poprawność zdyskwalifikowana, wtedy dopiero, gdyby w procedurze dochodzenia do nich sąd uchybił dyrektywom art. 7 kpk, pominął istotne w sprawie dowody lub oparł się na dowodach na rozprawie nieujawnionych, sporządził uzasadnienie niezrozumiałe, nadmiernie lapidarne, wewnętrznie sprzeczne bądź sprzeczne z regułami logicznego rozumowania, wyłączające możliwość merytorycznej kontroli odwoławczej. Tego rodzaju uchybień i o takim stopniu aby rodziły one wątpliwości co do trafności zaskarżonego wyroku prokurator nie wykazał i nie stwierdził ich także z urzędu sąd odwoławczy. Uchybienie zasadzie swobodnej oceny dowodów nie może być argumentowane jedynie własną subiektywną oceną niektórych tylko faktów, okoliczności lub dowodów bez racjonalnego uargumentowania takiego przekonania a do takiej kategorii należą wywody apelacji.

Formułując zastrzeżenia w zakresie poprawności oceny dowodów oraz wskazując na dowolność ustaleń faktycznych prokurator bezpodstawnie wywodził, że niesłuszne jest przyjęcie, iż oskarżony nie popełnił przestępstwa zarzucanego mu w akcie oskarżenia. Kontrola poprawności rozstrzygnięcia sądu I instancji nie potwierdziła, aby sąd ten dopuścił się obrazy przepisów proceduralnych w zakresie postępowania dowodowego, w tym by ujawniły się jego braki, bądź by doszło do popełnienia zarzucanych w apelacji błędów w ustaleniach faktycznych. Analiza treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosku, iż Sąd Rejonowy zaprezentował pełną ocenę wszystkich zebranych w sprawie dowodów. Odniósł się zarówno do wyjaśnień oskarżonego jak i zeznań świadków. Wbrew sugestiom skarżącego właściwej ocenie poddał wyjaśnienia oskarżonego, zeznania świadków, opinię biegłego, wskazując przyczyny przyznania im (bądź nie) waloru wiarygodności w całości bądź też w części. Sąd I instancji szczegółowo wskazał powody przemawiające za uznaniem braku winy oskarżonego w zakresie zarzucanego mu czynu. Argumentacja apelacji nie przekonuje także o tym, że sąd naruszając art. 5§2 kpk błędnie uznał, że zgromadzone dowody nie stanowią wystarczającej podstawy do przyjęcia, że oskarżony prowadził pojazd w stanie nietrzeźwości. Sąd Rejonowy w pisemnych motywach wskazuje zastosowanie reguły art. 5§2 kpk (taki też m. in. zarzut formułuje autor apelacji), ale w istocie sąd I instancji dokonał oceny całości zgromadzonego materiału dowodowego zgodnie z regułami art. 7 kpk i w konsekwencji oparł się na wyjaśnieniach oskarżonego w których wskazuje, że alkohol wypił dopiero po powrocie ze sklepu, około godziny 8.30, a fakt ten wprost koresponduje z opinią biegłego z dziedziny medycyny sądowej. Należy zwrócić uwagę na to, że biegły sądowy w swojej opinii podaje dwa warianty kiedy oskarżony mógł spożywać alkohol. Mianowicie po pierwsze, jeżeli Z. S. spożywał alkohol (1500 ml 5% piwa) około godziny 8.30 to około godziny 12.00 (czas pierwszego badania) wartość stężenia wynosiła 0,69 promila, to jest około 0,33 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu – badanie przeprowadzone około godziny 11.53 wskazało 0,28 mg/l, a o godzinie 12.14, 0,25 mg/l, a więc są to wartości porównywalne do wskazań biegłego. Natomiast po drugie, jeżeli Z. S. te same trzy butelki piwa wypił około czy po godzinie 11.00 to około godziny 12.00 (czas pierwszego badania) należałoby się spodziewać stężenia alkoholu o wartości rzędu 1,06 promila, to jest około 0,50 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, a więc jest to wartość znacznie odbiegająca od wyniku badania wskazanego wyżej. Co istotne biegły we wnioskach podaje, że Z. S. mógł spożyć alkohol w okolicznościach podawanych w trakcie badania, a jak wynika z protokołu badania stanu trzeźwości oskarżony podał, że wypił 3 piwa o godzinie 8.30 i jak dodał było to po powrocie ze sklepu do domu i po tym jak przed bramą wjechał do rowu. Biegły ponadto akcentuje, że oskarżony nie mógł wypić takiej ilości alkoholu około godziny 11.00, bowiem w trakcie badania około godziny 12.00 wynik powinien wskazywać znacznie wyższą wartość bo około 0,50 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu. Te okoliczności pozwalały sądowi stwierdzić, że wersja Z. S. gdy wyjaśnia, że piwo wypił po powrocie ze sklepu około godziny 8.30 polega na prawdzie, bowiem wspiera ją opinia biegłego medycyny sądowej.

Należy zdecydowanie podkreślić, że w tej sytuacji łączna wymowa przeprowadzonych w sprawie dowodów może faktycznie rodzić również niedające się usunąć wątpliwości co do tego czy Z. S. prowadził pojazd w stanie nietrzeźwości, a to powoduje, że zgodnie z regułą wspomnianego art. 5§2 kpk takie wątpliwości należy rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego, a zatem podjęta w apelacji próba zakwestionowania tychże ustaleń i wniosków Sądu Rejonowego, polegająca na kwestionowaniu poczynionych w sprawie ustaleń stanu faktycznego, nie zasługiwała na uwzględnienie.

Nadmienić w tym miejscu wypada, iż Sąd Rejonowy spośród podawanych przez strony postępowania wersji ostatecznie słusznie przyjął za prawdziwą tą, którą prezentował Z. S. w postępowaniu jurysdykcyjnym, albowiem jego twierdzenia znalazły wsparcie w pozostałym materiale dowodowym sprawy, a zwłaszcza w opinii biegłego medycyny sądowej. Skarżący nie tyle kwestionował przeprowadzoną przez Sąd Rejonowy ocenę tej opinii, co bardziej wskazywał na jej niepełność w świetle nowych okoliczności podawanych przed Sądem Rejonowym przez oskarżonego co do przebiegu zdarzenia i godzin spożywania alkoholu. Takie stanowisko nie znalazło jednak aprobaty Sądu Okręgowego, który (po powyższych rozważaniach) w całości podzielił ocenę omawianych depozycji zawartą w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia. Bezpodstawne były twierdzenia, zastrzeżenia oskarżyciela publicznego odnoszące się do niepełności opinii biegłego. Na pełną akceptację zasługiwało obdarzenie tejże opinii przez Sąd Rejonowy przymiotem wiarygodności bez potrzeby jej uzupełniania czy powoływania kolejnego biegłego. Opinia ta była bowiem rzeczowa, spójna, logiczna, nie zawierająca wewnętrznych sprzeczności. W ocenie Sądu Okręgowego opinia biegłego medycyny sądowej była w całej mierze przekonywująca. Autor apelacji nie wskazał okoliczności deprecjonujących jego relacje, a też sąd II instancji takowych nie znalazł.

Autor apelacji niesłusznie zatem wywodził, iż zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona przestępstwa unormowanego w art. 178a§1 kk – prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości. Z tezą oskarżyciela nie można się jednak zgodzić.

Podstawą ustaleń faktycznych, jak wyżej wskazano, była zwłaszcza opinia biegłego medycyny sądowej oraz wyjaśnienia oskarżonego. Zauważyć wypada i to, że w sprawie miały miejsce dwa terminy rozprawy głównej, a w tym czasie opinia biegłego była znana sądowi i stronom, w tym prokuratorowi. Po przeprowadzeniu rozprawy głównej strony nie widziały potrzeby wydania opinii uzupełniającej czy powoływania kolejnego biegłego, a Sąd Rejonowy słusznie również nie dostrzegł takiej potrzeby, bowiem opinia biegłego sądowego jest, jak wyżej wskazano, jasna, pełna i nie zawiera wewnętrznych sprzeczności, a tylko takie ustalenie uprawniałoby Sąd Rejonowy do podjęcia decyzji o uzupełnieniu opinii czy o powołaniu kolejnego biegłego. Takiej potrzeby wobec powyższych rozważań nie dostrzega również sąd odwoławczy, aprobując ocenę sprawy dokonaną przez sąd I instancji. Ponadto nie trafia do przekonania argumentacja skarżącego jakoby z zeznań P. G. czy funkcjonariuszy policji można by wyprowadzić wniosek o tym, że Z. S. prowadził pojazd w stanie nietrzeźwości. Z zeznań tych osób wynika jedynie to, że żaden ze świadków nie widział aby oskarżony prowadził samochód, bądź choćby z niego wysiadał. Widzieli go natomiast około godziny 11.00 przy samochodzie i bezsporne jest, że w tym czasie był on pod wpływem alkoholu i co należy zauważyć na nogach miał domowe „kapcie”. Ten akurat element, jak słusznie zauważa Sąd Rejonowy, działa na korzyść oskarżonego kiedy ten utrzymuje, że wrócił ze sklepu około godziny 8.30, wjechał do rowu, pozostawił samochód, udał się do domu i tam wypił 3 butelki piwa, a następnie około godziny 11.00 wrócił do samochodu będąc wówczas w domowych pantoflach i w takich okolicznościach widziany był przez świadków. W świetle wyżej przeanalizowanej opinii biegłego medycyny sądowej i wszystkich wyjaśnień oskarżonego, taki przebieg zdarzeń jak ustalił to w efekcie Sąd Rejonowy jest możliwy i logiczny. Twierdzenia zatem skarżącego i co do tego, że oskarżony prowadził pojazd w stanie nietrzeźwości dlatego, że po przyjeździe do domu, po tym jak wjechał obok bramy swojej posesji do rowu przez około 2 godziny nie wzywał pomocy czy policji, nie mogą zmienić ustaleń Sądu Rejonowego, podobnie jak czysto teoretyczne rozważania apelującego sprowadzające się do twierdzenia, że oskarżony mógł spożywać alkohol w trakcie jazdy ze sklepu, a ponadto mógł prowadzić samochód w „laczkach”.

Te powyższe racje wespół z aprobatą dla rozważań zawartych w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia zadecydowały o uznaniu wywiedzionej w sprawie apelacji za bezzasadną.

Sąd odwoławczy zaskarżony wyrok – jako słuszny - utrzymał w mocy gdyż nie stwierdził uchybień mogących stanowić bezwzględne przyczyny odwoławcze będące podstawą do uchylenia lub zmiany wyroku z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwi ęź le o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Na podstawie art. 636§1 kpk Sąd Okręgowy kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciążył Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

- prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

- rozstrzygnięcie o braku winy Z. S. – wyrok Sądu Rejonowego w T. z dnia 19 stycznia 2021r., sygn. akt IIK 1062/20,

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Magdalena Maćkiewicz
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Toruniu
Osoba, która wytworzyła informację:  Andrzej Walenta
Data wytworzenia informacji: