Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 15 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu VIII Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Kończal( spr.)

Sędziowie: SSO Jadwiga Siedlaczek, SSO Włodzimierz Jasiński

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2016 r.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa : H. G.

przeciwko : (...) Spółce Akcyjnej w Ł.

o zapłatę

na skutek zażalenia powódki

od postanowienia o kosztach zawartego w punktach IV I VI wyroku Sądu Rejonowego w Grudziądzu

z dnia 27 października 2015 r.

sygn. akt IC 2763/14

postanawia:

1.  oddalić zażalenie,

2.  zasądzić od powódki H. G. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w Ł. kwotę 60zł ( sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym.

/SSO Jadwiga Siedlaczek/ /SSO Małgorzata Kończal/ /SSO Włodzimierz Jasiński/

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem zawartym w punktach IV i VI wyroku Sądu Rejonowego w Grudziądzu z dnia 27 października 2015 r. Sąd Rejonowy w sprawie z powództwa: H. G. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w Ł. o zapłatę zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 471,70zł tytułem zwrotu kosztów procesu i nakazał ściągnąć od powódki na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego w Grudziądzu z roszczenia zasądzonego w punkcie I sentencji wyroku kwotę 433,44zł tytułem zwrotu części wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał między innymi, że o kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98§1 i 3 w zw. z art. 100zd. 1 k.p.c., a o wydatkach poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa na podstawie art. 83 ust.2 w zw. z art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Natomiast pozostałymi kosztami, tj. częścią opłaty sądowej, której obowiązek zwrotu nie obciąża strony pozwanej, został obciążony Skarb Państwa.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła powódka, zarzucając naruszenie przepisów postępowania:

- art. 102 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania mimo zaistnienia przesłanek uzasadniających odstąpienie od obciążania powódki przedmiotowymi kosztami,

-

art. 113 ust.4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez jego niezastosowanie i nakazanie ściągnięcia od powódki na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Grudziądzu kwoty 433,44zł z zasądzonego roszczenia pomimo zaistnienia przesłanek uzasadniających odstąpienie od obciążania powódki przedmiotowymi kosztami.

Skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez odstąpienie od obciążenia powódki kosztami postępowania na zasadzie art.102 k.p.c.

W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Natomiast w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone ( art.100 zd.1 k.p.c.). Sąd I instancji rozstrzygając o kosztach procesu kierował się zasadą wynikającą z powyższych przepisów. Zgodnie z jednolitą doktryną i utrwalonym orzecznictwem, rozstrzygając o kosztach procesu, w pierwszej kolejności należy kierować się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Art. 102 k.p.c. stanowiący, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami, może natomiast mieć zastosowanie tylko w szczególnych sytuacjach, gdy zastosowanie odpowiedzialności za wynik procesu byłoby z jakiś szczególnych powodów krzywdzące dla strony przegrywającej proces. Przepis ten stanowi więc odstępstwo od ogólnych reguł rządzących zwrotem kosztów procesu, a więc może być stosowany jedynie wyjątkowo.

Przepis art. 102 k.p.c. dając sądowi pewną swobodę w rozstrzyganiu o rozłożeniu ciężaru kosztów procesu „w wypadkach szczególnie uzasadnionych”, nie może być wykładany rozszerzająco i wyklucza uogólnienia. Zastosowanie tego przepisu musi wynikać z okoliczności konkretnego przypadku. Skorzystanie z możliwości zastosowania art. 102 k.p.c. jest prawem Sądu rozstrzygającego sprawę. Skoro Sąd I instancji uznał, że nie ma podstaw do skorzystania z możliwości nieobciążania powódki kosztami procesu poniesionymi przez pozwanego i orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, to podważyć tę decyzję mogłyby tylko jakieś szczególne okoliczności. Podnoszone zaś przez skarżącą okoliczności, że wnosząc pozew powódka była przekonana o zasadności zgłoszonego roszczenia co do wysokości, a nadto znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, gdyż jest osobą bezrobotną, utrzymuje się z prac dorywczych i pomocy opieki społecznej, więc uiszczenie kwoty 905,14zł będzie dla niej wręcz niemożliwe, nie są wystarczające do skutecznego podważenia przekonującego stanowiska Sądu I instancji. Sąd Okręgowy nie dysponuje żadnymi argumentami przemawiającymi za uwzględnieniem zażalenia. Za utrwalone bowiem należy uznać stanowisko zarówno doktryny jak i judykatury, zgodnie z którym zastosowanie art. 102 k.p.c. należy do dyskrecjonalnej władzy Sądu (co podnosiła także w zażaleniu powódka) i jeżeli Sąd skorzystał lub uznał, że nie ma podstaw do skorzystania z tej możliwości jednocześnie właściwie uzasadniając swoją decyzję, to nie ma podstaw, aby takie orzeczenie korygować.

Zastosowanie przez Sąd art. 102 k.p.c. powinno być oceniane przez pryzmat całokształtu okoliczności sprawy z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego. Sąd I instancji tak właśnie postąpił. Uszło bowiem uwadze skarżącej, że rozstrzygnięcie zawarte w punkcie VII sentencji wyroku stanowi wyraz zastosowania art. 113 ust.4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(t.j. Dz.U z 2014r. poz. 1025, z późn. zm.). Sąd I instancji nie obciążył bowiem powódki pozostałymi kosztami sądowymi obciążając nimi Skarb Państwa, a mógł na zasadzie art. 113ust.2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazać pobranie również kwoty 1.400zł tytułem części opłaty sądowej, od której uiszczenia powódka została zwolniona. Powódka była zastępowana przez profesjonalnego pełnomocnika, który musiał poinformować powódkę, że zwolnienie od kosztów sądowych jest tymczasowe i że w orzeczeniu kończącym sprawę powódka może zostać tymi kosztami obciążona. Skoro Sąd Rejonowy nie obciążył powódki znacznie większą częścią kosztów postępowania, to trudno czynić zarzut, że nie uwzględnił całokształtu okoliczności sprawy. Podkreślenia wymaga, w ocenie Sądu Okręgowego, że rozstrzygnięcie o kosztach postępowania jest właśnie wyrazem uwzględnienia wszystkich okoliczności sprawy, również sytuacji materialnej powódki. Sytuacja ta i wysokość zasądzonego roszczenia z całą pewnością umożliwiają powódce uiszczenie zasądzonych kosztów. Wbrew zarzutom skarżącej, łączna kwota kosztów w porównaniu z zasądzonym roszczeniem jest bardzo niewielka, nie stanowi nawet 4% zasądzonej kwoty.

Dlatego też Sąd Okręgowy, podzielając w pełni argumentację Sądu I instancji i uznając zażalenie powódki za całkowicie niezasadne, orzekł na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 §2 zdanie pierwsze k.p.c. jak w sentencji.

Sąd Okręgowy o kosztach procesu w instancji odwoławczej orzekł na zasadzie art. 98 k.p.c. nie znajdując podstaw do zastosowania art. 102 k.p.c. z przyczyn wskazanych wyżej.

/SSO Jadwiga Siedlaczek/ /SSO Małgorzata Kończal/ /SSO Włodzimierz Jasiński/