Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 18 października 2018 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Jerzy P. Naworski (spr.)

Sędziowie: SO Zbigniew Krepski, SO Joanna Rusińska

po rozpoznaniu w dniu 18 października 2018 r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy upadłościowej A. R.

w przedmiocie umorzenia zobowiązań upadłej

na skutek zażalenia wierzyciela (...) w W. na pkt 1 (pierwszy) postanowienie Sądu Rejonowego we Włocławku z dnia 25 maja 2018r., sygn. akt V GUp 15/15

postanawia

oddalić zażalenie

Jerzy P. Naworski

Zbigniew Krepski Joanna Rusińska

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 25 maja 2018 r. Sąd Rejonowy (Sąd upadłościowy) umorzył wszystkie zobowiązania upadłej A. R. będącej osoba nieprowadzącą działalności gospodarczej powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości, z wyjątkiem wymienionych w art. 491 ^{( 21 )}ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowi (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 2344 ze zm., dalej p.u.), bez ustalania planu spłaty wierzycieli (pkt 1). Sąd ten wskazał, że upadła ma 54 lata, ukończyła szkołę podstawową, nie ma zawodu i majątku. Zatrudniona jestem na podstawie umowy o pracę we (...)na stanowisku sprzątaczki za wynagrodzeniem miesięcznym 1.700,00 zł. Upadła mieszka z mężem, który pracuje w tej samej spółdzielni na stanowisku murarza za wynagrodzeniem 2.200,00 zł. Z wynagrodzenia męża prowadzona jest egzekucja zobowiązań upadłej bowiem wierzyciele uzyskali tytuły wykonawcze również przeciwko mężowi dłużniczki. Komornik dokonuje maksymalnie dopuszczalnych prawem potrąceń z wynagrodzenia męża upadłej, które wynoszą około 800,00 zł miesięcznie. Miesięczne wydatki na utrzymanie małżonków R. to kwota około 1.800,00-1.900,00 zł. Mąż upadłej choruje na dnę moczanową.

W świetle tych ustaleń Sąd Rejonowy, po przytoczeniu regulacji art. 2 ust. 2 i art. 491 ¹⁶ ust. 1 p.u., doszedł do wniosku, że upadła nie będzie zdolna do dokonania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli. Aktualnie uzyskiwane dochody przez upadłą uzasadniają odstąpienie od ustalenia planu spłat. Z uwagi na wiek i niskie kwalifikacje zawodowe rokowania co do poprawy jej sytuacji finansowej są pesymistyczne. Brak nawet odległej perspektywy uzyskania przez upadłą zatrudnienia z dochodami na poziomie pozwalającym na jakiekolwiek spłaty zadłużenia, nie mówiąc już o realnych i satysfakcjonujących wierzycieli. Możliwość spłaty w ratach o symbolicznej wysokości nie przyniesie żadnych wymiernych ekonomicznie korzyści wierzycielom, a będzie realnym obciążeniem dla dłużniczki, dla której liczy się każda złotówka. Pomimo umorzenia zobowiązań w całości stanowią one w dalszym ciągu realny ciężar dla dłużniczki z uwagi na to, że obciążają także jej męża, z którym dłużniczka prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. Wierzyciele prowadzą egzekucję z jego wynagrodzenia. W rezultacie Sąd upadłościowy na podstawie art. 491 ¹⁶ ust. 1 p.u. umorzył zobowiązania upadłej powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości w całości, ustalił wynagrodzenie syndyka i przyznał mu zwrot wydatków (k. 362 i 397-398).

W zażaleniu na pkt 1 postanowienia wierzyciel (...)w W. (dalej wierzyciel) zarzucił mu naruszenie:

I. przepisów postępowania mających wpływ na wynik sprawy, tj.:

1) błędne ustalenie stanu faktycznego poprzez nieuwzględnienie tego, że zgodnie z informacjami udzielonymi przez upadłą w treści deklaracji poręczyciela z dnia 21 listopada 2013 r., wypełnionej w momencie ubiegania się o pożyczkę, z której powstała wierzytelność, upadłej i jej małżonkowi przysługuje prawo własności do lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) we W., co doprowadziło do uznania, że upadła nie ma majątku podlegającego podziałowi miedzy wierzycieli,

2) art. 233 § 1 k.p.c. przez dowolną i wybiórczą, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego polegającą na braku uwzględnienia, iż wysokość dochodów upadłej i jej małżonka, z którym prowadzi wspólne gospodarstwo domowe, jest o kilkaset złotych wyższa od wydatków, co powoduje iż po uiszczeniu comiesięcznych wydatków upadłej pozostaje do dyspozycji kwota, którą upadła mogłaby przeznaczyć na spłatę wierzycieli,

II. prawa materialnego, tj.:

1) art. 491 ¹⁶ ust. 1 p.u. poprzez jego zastosowanie w sprawie i błędne przyjęcie, że sytuacja upadłej w sposób oczywisty wskazuje, że nie byłaby zdolna do dokonania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli, co w konsekwencji doprowadziło do wydania postanowienia o umorzeniu w całości zobowiązań upadłej bez ustalenia planu spłaty,

2) art. 491 ¹⁵ p.u. poprzez jego niezastosowanie w przedmiotowej sprawie, które skutkowało nieustaleniem planu spłaty wierzycieli.

Wskazując na te zarzuty wierzyciel wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi upadłościowemu do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu zażalenia skarżący przedstawił szerszą argumentację odnoszącą się do każdego z podniesionych zarzutów (k. 389-391).

Syndyk masy upadłości wniósł o oddalenie zażalenia (k. 405-406).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd odwoławczy podziela i przyjmuje za swoje wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy ustalenia Sądu pierwszej instancji oraz dokonaną ocenę prawną, opisane w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Zgodnie z utrwaloną w judykaturze zasadą, w wypadku orzeczenia oddającego środek zaskarżenia, wydany na podstawie materiału zgromadzonego w postępowaniu w pierwszej instancji, sąd odwoławczy nie musi powtarzać dokonanych prawidłowo ustaleń; wystarczy stwierdzenie, że ustalenia sądu pierwszej instancji podziela i przyjmuje za swoje.

Zarzut błędnych ustaleń jest chybiony.

Z dołączonej do zażalenia deklaracji poręczyciela rzeczywiście wynika, że została zaznaczona rubryka wskazująca na własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego (k. 383, s. 2). Mimo tego ustalenie Sądu pierwszej instancji, że upadła nie ma żadnego majątku nie budzi wątpliwości, skoro (...)we W. w piśmie z dnia 05 października 2018 r. stwierdziła, że upadłą jest najemcą lokalu mieszkalnego nr (...) położonego we W. przy ul. (...) (k. 408). Kwestia, czy upadła wprowadziła poprzedniego wierzyciela (cedenta) w błąd nie ma znaczenia z punktu widzenia przesłanki określonej w art. 491 ¹⁶ ust. 1 p.u. Rację ma też syndyk masy upadłości, że to pożyczkodawca ma interes w ustaleniu majątku pożyczkobiorcy i nie powinien kierować się wyłącznie informacjami zawartymi w deklaracji.

Chybiony jest zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia tego przepisu wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej, niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu.

W rozpoznawanej sprawie nie doszło do naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów, co czyni zarzut obrazy art. 233 § 1 k.p.c. bezzasadnym. Sąd Rejonowy poprawnie ocenił sytuację upadłej powołując się na jej wiarygodne zeznania i fakty znane mu urzędowo z toczącego się postępowania upadłościowego. Ustalenia Sądu a quo w tej materii nie zostały skutecznie podważone przez skarżącego. Nie jest wystarczające stwierdzenie w zażaleniu, że dochody upadłej i jej małżonka są o kilkaset złotych wyższe niż deklarowane przez nich miesięczne wydatki. Nawet, gdyby takie wyliczenie było poprawne, to jasne jest, że wydatki nie mogą być określone w sztywnej wysokości. Nie sposób też kierować się, jak to czyni skarżący, wyłącznie ustalonym przez stosowne instytucje minimum socjalnym.

Sąd Rejonowy celnie zauważył, że wiek upadłej i niskie kwalifikacje nie rokują poprawy jej sytuacji finansowej, a możliwość spłaty w rat w symbolicznej wysokości, a do tego prowadziłoby podzielenie między wierzycieli kwoty 783,85 zł wskazanej przez skarżącego, nie przyniosłoby im żadnych wymiernych korzyści, a byłaby realnym obciążeniem dla dłużniczki, dla której liczy się każda złotówka. Nie bez znaczenia jest i to, że pomimo umorzenia zobowiązań w całości są one w dalszym ciągu ciężarem dla dłużniczki z uwagi na obciążanie nimi jej małżonka, z którego wynagrodzenia komornik dokonuje na rzecz wierzycieli potrąceń w wysokości 800,00 zł miesięcznie.

W rezultacie Sąd odwoławczy akceptuje ustalenia Sądu pierwszej instancji, jak i ocenę prawną. Celem upadłości konsumenckiej jest umożliwienie oddłużenia tym osobom fizycznym, które są zadłużone w stopniu uniemożliwiającym samodzielną spłatę długów. Taka ratio legis znajduje swój wyraz w treści art. 2 ust. 2 p.u., zgodnie z którym postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej należy prowadzić tak, aby umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym, a dopiero jeśli jest to możliwe - zaspokoić roszczenia wierzycieli w jak najwyższym stopniu. Zasadniczym celem upadłości konsumenckiej jest więc oddłużenie osoby fizycznej. Odstąpienie od ustalenia planu spłaty, a zatem rezygnacja z istotnego stadium postępowania upadłościowego, powinno mieć charakter wyjątkowy, i taka sytuacja, jak trafnie ocenił Sąd upadłościowy, występuje w sprawie. W konsekwencji Sąd odwoławczy zgadza się z tym, że upadła nie byłaby zdolna do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli. Taki wniosek uprawnia uznanie zarzutów naruszenia prawa materialnego, tj. art. 491 ¹⁶ ust. 1 p.u., przez jego zastosowanie, oraz art. 491 ¹⁵ ust. 1 p.u., poprzez jego niezastosowanie, za chybione.

Z tych względów należało na podstawie art. 385 w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c. i art. 229 i art. 491 ² ust. 1 p.u. oddalić zażalenie.

J. N.

Z. K. J. R.

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

T., (...)