Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 9 lutego 2022 r. (data stempla pocztowego – k. 82, pozew – k. 3-5) w postępowaniu upominawczym powód(...) z siedzibą w W. domagał się zasądzenia od pozwanego P. S. kwoty 155.926,64 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podał, że należność ta wynika z umowy przelewu wierzytelności zawartej z (...) Bank (...) S.A. (poprzednio (...) Bank (...) S.A.) w dniu 15 września 2020 r., a pierwotnie – z umowy(...) kredytu gotówkowego z dnia 23 października 2017 r. zawartej między (...) Bank (...) S.A. a pozwanym. Na dochodzone roszczenia składają się: należność główna w kwocie 139.092,74 zł, odsetki umowne naliczone przez pierwotnego wierzyciela w wysokości 8.276,46 zł oraz odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości 8.557,44 zł od kwoty należności głównej od dnia 16 września 2020 r. do dnia 20 października 2021 r.

Pismem procesowym z dnia 29 lipca 2022 r. (k. 86) powód wniósł o ustanowienie kuratora do doręczeń dla pozwanego oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, tj. kosztów postępowania poniesionych przez powoda z tytułu opłat i wydatków w sprawie Kmn 110/22 związanych z podjęciem próby doręczenia za pośrednictwem komornika w kwocie 147,95 zł.

Zarządzeniem z dnia 20 września 2022 r. (k. 102) przewodniczący ustanowił dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego P. S. kuratora procesowego w osobie radcy prawnego I. K..

W odpowiedzi na pozew (k. 109-111) pozwany reprezentowany przez kuratora procesowego wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz ustalenie i przyznanie wynagrodzenia kuratorowi w wysokości 5.400 zł wraz z podatkiem VAT 23% w kwocie 1.242 zł, łącznie 6.642 zł. Pozwany podniósł zarzut niewykazania wysokości dochodzonego roszczenia oraz brak wymagalności dochodzonej wierzytelności.

Na rozprawie 17 lutego 2023 r. strona powodowa prawidłowo zawiadomiona nie stawiła się. Pozwany reprezentowany przez kuratora podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

Dnia 23 października 2017 r. pomiędzy A. S. i P. S. jako kredytobiorcami a Bankiem (...) spółką akcyjną jako kredytodawcą została zawarta umowa kredytu gotówkowego oraz o kartę kredytową nr (...). Bank udzielił kredytobiorcom kredytu w wysokości 142.120 zł (§ 1 ust. 1 szczegółowych warunków umowy, dalej „swu”), na sfinansowanie potrzeb własnych (§ 1 ust. 2 swu).

Uruchomienie kredytu miało nastąpić jednorazowo w terminie 7 dni roboczych od dnia zawarcia umowy na rachunek wskazany przez kredytobiorcę nr PL (...). Kredyt miał zostać uruchomiony w kwocie pomniejszonej o składkę z tytułu ubezpieczenia kredytobiorcy wskazanego w umowie jako zabezpieczenie kredytu i prowizję z tytułu udzielenia kredytu (§ 1 ust. 9 swu).

Kredytobiorca miał dokonywać spłat rat kapitałowo-odsetkowych na rachunek kredytowy wskazany w harmonogramie spłat w 120 miesięcznych ratach równych (§ 4 ust. 1 swu). Kredytobiorca miał dokonywać spłat do kredytu wraz z należnymi odsetkami do dnia 3 listopada 2027 r. (§ 4 ust. 3 swu).

Umowa kredytu miała ulec rozwiązaniu: 1) z upływem terminu jej obowiązywania, albo 2) z upływem okresu wypowiedzenia umowy (§ 5 ust. 1 ogólnych warunków umowy, dalej „owu”). Bank mógł wypowiedzieć umowę w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej lub zagrożenia upadłością kredytobiorcy, lub niedotrzymania przez kredytobiorcę przynamniej jednego z następujących zobowiązań dotyczących warunków udzielenia kredytu: 1) gdy kredytobiorca nie zapłaci w terminie określonym w umowie kredytu rat kredytu za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy (§ 5 ust. 3 owu). Okres wypowiedzenia przez bank umowy wynosił 30 dni (§ 5 ust. 4 owu). Wypowiedzenie umowy miało być składane w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Okres wypowiedzenia miał być liczony od dnia doręczenia oświadczenia o wypowiedzeniu (§ 5 ust. 5 owu).

Dowód:

Umowa z dnia 23 października 2017 r. – k. 55-64

Umową z dnia 15 września 2020 r. zawartą między powodem a (...) Bank (...) S.A. powód nabył wierzytelność wynikającą z umowy nr (...) z dnia 23 października 2017 r.

Dowód:

Umowa z dnia 15 września 2020 r. wraz z załącznikami – k. 11-22

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny ustalony został w oparciu o przedłożone przez stronę powodową dokumenty w postaci umowy kredytowej oraz umowy przelewu wierzytelności. Wiarygodność tego materiału dowodowego nie budziła wątpliwości, a fakt zawarcia z pozwanym umowy kredytu leżał poza sporem.

Dla rozstrzygnięcia sprawy kluczowe było w pierwszej kolejności ustalenie, czy powód przeprowadził względem pozwanego postępowanie prowadzące do wypowiedzenia umowy kredytowej w sposób zgodny z procedurą przewidzianą w art. 75c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe (jedn. tekst. Dz. U. z 2022 r., poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z art. 75c ust. 1 Prawa bankowego, jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. Ust. 2 cytowanego przepisu stanowi natomiast, że w wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Według art. 75 ust. 1 i 2 Prawa bankowego, w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu, o ile ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej. Termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów, w pierwszej kolejności bank powinien doręczyć kredytobiorcy wezwanie określone w art. 75c ust. 1-2, następnie odczekać do upływu dodatkowego terminu na spłatę zadłużenia wyznaczonego w wezwaniu (nie krótszego niż 14 dni roboczych). Dopiero po upływie tego terminu bank może złożyć wobec kredytobiorcy oświadczenie woli w sprawie wypowiedzenia umowy kredytowej. W przypadku, gdy powyższe przesłanki nie zostały spełnione, czynność prawna banku polegająca na wypowiedzeniu umowy jest nieważna (art. 58 § 1 k.c.). W szczególności nie prowadzi ona do wymagalności wierzytelności banku o spłatę tej części kredytu, co do której kredytobiorca nie pozostawał w opóźnieniu. Przepis art. 75c prawa bankowego ma charakter semidyspozytywny, co oznacza, że może być zmieniony w umowie kredytu albo osobnym porozumieniu jedynie na korzyść kredytobiorcy (np. przez wydłużenie terminu na złożenie wniosku w sprawie restrukturyzacji kredytu). Wypowiedzenie umowy o kredyt będące uprawnieniem kształtującym banku prowadzącym do zakończenia nawiązanego stosunku prawnego bez dochowania wymaganych warunków może prowadzić do uznania tej czynności za bezskuteczną. Dokonanie takiego wypowiedzenia nie może być czynnością nagłą, zaskakującą dla kredytobiorcy, nawet jeśli istnieją podstawy do podjęcia go zgodnie z treścią umowy. Jest ono bardzo dotkliwe dla kredytobiorcy, dlatego skorzystanie z niego powinno nastąpić po wyczerpaniu środków mniej dotkliwych, odpowiednich wezwań, czemu służy procedura określona w art. 75c Prawa bankowego. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 28 sierpnia 2019 r., I ACa 466/18, podobnie wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 8 maja 2019 r., I ACa 833/18)

Analiza przedłożonych do akt dokumentów prowadzi do wniosku, że nie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy bankowej. Oczywistym jest, tak na gruncie interpretacji językowej, jak i teleologicznej przepisu art. 75c Prawa bankowego, że warunkiem skuteczności oświadczenia banku o wypowiedzeniu umowy kredytu jest uprzednie wezwanie kredytobiorcy do zapłaty i zaoferowanie mu możliwości złożenia wniosku restrukturyzacyjnego. Dopiero bezskuteczny upływ terminów, o których mowa w art. 75c ust. 1 i 2 Prawa bankowego, albo odrzucenie wniosku restrukturyzacyjnego upoważnia bank do wypowiedzenia umowy.

Z ustaleń poczynionych w sprawie wynika, że pozwany P. S. wraz z A. S. w dniu 23 października 2017 r. zawarli z Bankiem (...) spółką akcyjną umowę kredytu. Umową tą bank udzielił im kredytu w kwocie 142.120,00 zł. Powód wskazał, że pozwany wraz z A. S. łącznie mieli dokonać płatności kilkunastu rat i następnie zaprzestać spłaty kredytu. W związku z zaniechaniem spłaty zobowiązania (...) Bank (...) spółka akcyjna pismem z dnia 1 sierpnia 2018 r. miała wezwać pozwanego do uregulowania powstałej zaległości w spłacie kredytu, jednocześnie informując go o możliwości restrukturyzacji kredytu. Następnie, wobec braku odpowiedzi ze strony kredytobiorców (...) Bank (...) spółka akcyjna pismem z dnia 29 sierpnia 2018 r. miała wypowiedzieć umowę kredytu z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia.

Powód nie wykazał, by skutecznie wezwał pozwanego do spłaty zaległego zadłużenia bądź złożenia wniosku restrukturyzacyjnego. Na okoliczność zadośćuczynienia temu obowiązku powód przedłożył jedynie pismo z dnia 1 sierpnia 2018 r., stanowiące wezwanie do zapłaty oraz informujące o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Powód nie udowodnił jednak, że doręczył pozwanemu to wezwanie, a jeżeli tak – to w jakiej dacie miało do tego dojść. W aktach sprawy znajduje się jedynie przywołane pismo datowane na dzień 1 sierpnia 2018 r., bez jakiegokolwiek potwierdzenia jego doręczenia lub choćby tylko wysłania do pozwanego. W świetle powyższego w ocenie Sądu, brak jest podstaw do uznania, że pozwany miał możliwość zapoznania z treścią wskazanego pisma.

Konkludując, strona powodowa zobowiązana była wykazać, że przed wypowiedzeniem umowy kredytu przeprowadziła postępowanie upominawcze przy wyczerpaniu procedury określonej w art. 75c ustawy Prawo bankowe. Obowiązkowi temu nie sprostała.

Nadmienić należy, że strona powodowa nie wykazała również skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu. Również w tym przypadku przedłożono jedynie pismo datowane na 29 sierpnia 2018 r. zawierające oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, bez wykazania, że pismo to zostało doręczone, lub choćby tylko wysłane pozwanemu.

Tym samym powód nie wykazał, aby dochował wszystkich ustawowych rygorów koniecznych dla skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu. Wobec powyższego, w ocenie Sądu nie można uznać, że cała kwota kredytu została postawiona w stan wymagalności.

Z uwagi na powyższe, na mocy powołanych przepisów, uznawszy powództwo za przedwczesne, orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy (art. 98 k.p.c.). Powód przegrał sprawę w całości, co uzasadnia obciążenie go kosztami procesu w całości. Jako że pozwany nie wykazał poniesienia jakichkolwiek kosztów procesu, Sąd ograniczył się do ustalenia, że koszty te ponosi strona powodowa (punkt IV sentencji wyroku).

Na podstawie § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 536) w zw. z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800) Sąd przyznał radcy prawnemu I. K. wynagrodzenie tytułem czynności kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu P. S. za pierwszą instancję w kwocie 5.400 zł, powiększonej o należny podatek od towarów i usług, o czym orzeczono w punkcie II sentencji wyroku.

W punkcie III sentencji wyroku Sąd nakazał pobrać od powoda kwotę 1.242 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa. Kwota ta odpowiada części wynagrodzenia kuratora procesowego nieznajdującej pokrycia w uiszczonej zaliczce.

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis wyroku z dnia 17 lutego 2023 r. z uzasadnieniem doręczyć:

- pełnomocnikowi strony powodowej r.pr. S. K. (przez portal).

2.  Akta sprawy przedłożyć za 21 dni lub z wpływem.

T., dnia 13 marca 2023 r.