Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Do Sądu Okręgowego w K. 5 marca 2020r. wpłynął pozew B. S. przeciwko (...) w G. o zapłatę.

Powódka wskazała, że domaga się zadośćuczynienia od pozwanego z uwagi na zarażenie jej gruźlicą podczas pobytu w pozwanym zakładzie i doznane w związku z tym negatywne odczucia, ból, cierpienie i duży uszczerbek na zdrowiu.

Postanowieniem z 7 kwietnia 2020r. Sąd Okręgowy w K. przekazał sprawę do Sądu Okręgowego w T. (k.46, k.53).

W piśmie, które wpłynęło do tutejszego Sądu po przekazaniu sprawy (k.80) powódka wskazała, że domaga się zasądzenia od pozwanego kwoty 750 tys. zł.

Pozwany w odpowiedzi na pozew (k.142) wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

Powódka B. S. od (...) do (...) przebywała z (...) w G.. Powódka była pozbawiona wolności od (...).

B. S. została skazana wyrokiem Sądu Rejonowego w D. (...) z (...) na karę (...) lat i jednego miesiąca pozbawienia wolności.

Powódka została osadzona w A. Ś. w K. (...). Tam też 29 sierpnia 2017r. w sposób rutynowy wykonano u powódki zdjęcie radiologiczne klatki piersiowej. Badanie obrazowe nie ujawniło jakichkolwiek nieprawidłowości.

W okresie od (...) do 25 września 2019r. powódka nie korzystała z porad u lekarza więziennego. W dniu 28 listopada 2019r. zostało wykonane u powódki zdjęcie radiologiczne klatki piersiowej. Zdjęcie ujawniło w prawym górnym polu płucnym guzowatą zmianę o wielkości 68x 58 mm oraz plamiste zacienienie w lewym górnym polu płucnym typu swoistego. W tym samym dniu zostało zlecone powódce przeprowadzenie badań bakteriologicznych w kierunku gruźlicy płuc. Zarządzono izolację powódki i zlecono konsultację przez lekarza pulmonologa. Kolejno 29 listopada 2019r., 2 grudni 2019r. i 3 grudnia 2019r. pobrano od powódki plwocinę do badania bakterioskopowego, które polega na mikroskopowym poszukiwaniu obecności prątków Kocha w materiale biologicznym, po wcześniejszym ich wybarwieniu. Wykonane badanie nie potwierdziło obecności prątków Kocha. Jednocześnie został wykonany posiew celem ewentualnego uzyskania wzrostu prątków kwasoodpornych. Badanie takie jest wydłużone w czasie, ujemny wynik może być wydany przez laboratorium dopiero po 6-8 tygodniach, średni okres oczekiwania na wyniki posiewu w kierunku prątków gruźlicy wynosi od 4 do 6 tygodni. Wykonane 11 grudnia 2019r. badanie TK klatki piersiowej wykazało obecność zarówno w obrębie jednego jak i drugiego płuca obecność guzów oraz obustronne zmiany rozedmowe obejmujące miąższ płucny. Badania bakteriologiczne zakończyły się 24 grudnia 2019r. Wynika z nich, że w posiewie wyhodowano prątki kwasooporne. Wynik badania bronchofiberoskopowego ( przeprowadzono 20 grudnia 2019r.), uzyskano (...) Wykryto materiał genetyczny DNA bakterii Mycobacterium tuberculosis – potwierdzający gruźlicę.

Postanowieniem z 3 stycznia 2020r. Sąd Okręgowy w T. udzielił powódce przerwy w odbywaniu kary na 8 miesięcy.

W okresie od 3 stycznia 2020r. do 7 lutego 2020r. powódka przebywała w Oddziale (...) w B.. Włączono leczenie przeciwprątkowe i wskazano datę końcową leczenia na 3 lipca 2020r.

U powódki rozpoznaje się:

- stan po przebytej gruźlicy płuc, cukrzycę typu 2,

- chorobę zwyrodnieniowo-dyskopatyczną kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego,

- chorobę wrzodowa dwunastnicy,

-przewlekły nikotynizm.

( okoliczności bezsporne, patrz też postanowienie k. 5-6, świadectwo zwolnienia k. 7, informacja k. 173, książeczka zdrowi powódki, opinia biegłego k. 501-509)

Dokumentacja medyczna znajdująca się w aktach sprawy nie pozwala na ustalenie okresu oraz okoliczności w jakich doszło do zakażenia prątkiem Kocha powódki. Powódka zachorowała na gruźlicę pomiędzy 29 sierpnia 2017r., a 28 listopada 2019r. czyli w okresie kiedy po raz pierwszy po osadzeniu w A. Ś. w K. wykonano u powódki rtg klatki piersiowej, a kolejnym badaniem obrazowym klatki piersiowej które ujawniło zmiany typowe dla gruźlicy płuc.

Gruźlica płuc to choroba zakaźna, wywołana prątkami Kocha. Stanowi 90% wszystkich zachorowań na gruźlicę, która może dotyczyć też innych narządów. Przyczyną choroby jest najczęściej prątek typu ludzkiego-Mycobacterium tuberculosis, zaś źródłem zakażenia jest przede wszystkim chory na gruźlicę, który prątkuje. Czynnikami, które zwiększają ryzyko zakażenia są: rozległe zmiany chorobowe u osoby będącej źródłem zakażenia, jej uporczywy kaszel, duże stężenie prątków w powietrzu, bliski i długotrwały kontakty z osobą chorą na gruźlicę. Zakażenia przenoszone jest z człowieka na człowieka za pomocą plwociny, której cząsteczki zawierają prątki i są wydalane z drzewa oskrzelowego głównie podczas kichania i kaszlu. Cząsteczki zakażonej wydzieliny ulegają wysuszeniu i wówczas jako „jądra cząsteczek” unoszą się w powietrzu dłuższy czas, a następnie opadają i staja się składnikiem kurzu. Takie zakaźne cząsteczki mogą docierać do pęcherzyków płucnych osoby zdrowej i być przyczyną zakażenia. W wyniku pierwotnego zakażenia rozwija się w płucach odczyn zapalny. Odczyn ten siłami obronnymi organizmu ulega samowygojeniu. Gruźlica jako choroba może rozwinąć się wkrótce po zakażeniu, bądź wiele lat później. Na gruźlicę ( w przeciwieństwie do innych chorób zakaźnych) zachorowuje jedynie od 3 do 8 % osób zakażonych. W pierwszych latach od zakażenia zachorowuje zaledwie kilka procent osób. W większości przypadków pierwotne zakażenie przebiega bezobjawowo, a dowodem na zakażenie gruźlicą jest pozostające w miąższu płucnym zwapniałe ognisko pierwotne oraz zwapniałe okoliczne węzły chłonne. Wiele zmian pierwotnych, szczególnie zlokalizowanych w węzłach chłonnych pozostaje w utajeniu i może być źródłem reaktywacji zakażenia, nawet po wielu dziesiątkach lat od zakażenia pierwotnego. Rozwija się wówczas tzw. gruźlica popierwotna, która jest najczęstszą postacią gruźlicy osób w wieku dorosłym. Zakażenie prątkiem gruźlicy jest warunkiem koniecznym zaistnienia gruźlicy, ale nie wystarczającym do zachorowania na tę chorobę. Aby choroba się rozwinęła musza zaistnieć szczególne warunki obniżenia odporności organizmu.

Rozpoznana u powódki w grudniu 2019r. gruźlica płuc miała charakter gruźlicy popierwotnej, której podłożem było już wcześniej przebyte zakażenie prątkiem Kocha. Brak jest podstaw, aby stwierdzić, że samo przebywanie powódki w warunkach penitencjarnych było przyczyna ujawnienia się zakażenia pierwotnego, gdyż poza cukrzycą i wieloletnim nałogiem palenia tytoniu- nie zaistniały żadne inne okoliczności wpływające niekorzystnie na odporność organizmu powódki, a które wynikałyby z faktu izolacji w warunkach zakładu karnego.

Z wysokim prawdopodobieństwem, graniczącym z pewnością, gruźlica płuc u powódki była gruźlicą popierwotną, a do zakażenia prątkiem gruźlicy nie doszło w okresie odbywania kary pozbawienia wolności w (...) w G..

Pozwany w sposób prawidłowy i bezzwłoczny wdrożył procedury diagnostyczne zmierzające do ustalenia rozpoznania.

Powódka w listopadzie i grudniu 2019r. nie uskarżała się na jakiekolwiek dolegliwości mogące wskazywać na proces chorobowy toczący się w obrębie jej układu oddechowego. Także w chwili przyjęcia 3 stycznia 2020r. do szpitala, powódka negowała objawy charakterystyczne dla gruźlicy: wzmożoną potliwość w nocy, spadek masy ciała i krwioplucie. W dokumentacji medycznej powódki z okresu pobytu w pozwanym zakładzie, brak jest informacji, aby powódka kaszlała, odczuwała duszności, wymagała leczenia środkami usprawniającymi wentylację płuc. Oznacza to, że gruźlica płuc została u powódki rozpoznana przypadkowo, z uwagi na zlecone wykonanie badania rtg klatki piersiowej w związku ze zgłaszanymi przez powódkę dolegliwościami bólowymi rusztowania kostnego klatki piersiowej.

(dowód: opinia biegłego pulmonologa k. 501-509)

W ocenie Sądu decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miała opinia wydana przez biegłego dr J. G. w oparciu o znajdującą się w aktach sprawy dokumentację medyczną. Opinia zdaniem Sądu w pełni zasługuje na uwzględnienie. Biegły w opinii precyzyjnie, fachowo odniósł się do wszystkich istotnych dla sprawy kwestii, w sposób jasny i logiczny wyjaśnił zawiłości związane z przebiegiem choroby, która dotknęła powódkę. Podkreślić należy, że ugruntowany jest w orzecznictwie pogląd, według którego Sąd w sprawie, do rozstrzygnięcia której wymagane są wiadomości specjalistyczne; nie może wydać orzeczenia wbrew wnioskom wypływającym z opinii uznanej przez tenże sąd za fachową i rzetelną (zob. np. wyrok SN z 26/10/2006 I CSK 166/06 – publ. Lex nr 209297 lub II UK 277/04 OSNP 2006/5-6/97).

Rozpoznanie sprawy w przedmiocie ochrony dóbr osobistych wymaga w pierwszej kolejności ustalenia, czy doszło do naruszenia dobra osobistego (w czym mieści się ustalenie, czy dobro którego ochrony domaga się powód stanowi dobro osobiste- art. 23 kc), a następnie ustalenia czy działanie pozwanego było bezprawne. Strona powodowa zobligowana jest udowodnić, że doszło do naruszenia lub zagrożenia jej dobra osobistego. Natomiast na tym, kto podjął działanie zagrażające dobru osobistemu innej osoby lub naruszającej jej dobro, spoczywa ciężar udowodnienia, że nie było to bezprawne ( patrz wyrok SA w K.z 15.11.2019r. I ACa25/19, LEX nr 3268457, wyrok SN z 17.06.2004r. V CK 609/03 LEX nr 109404).

Powódka podnosiła, że pozwany naruszył jej dobro osobiste jakim jest zdrowie, ponieważ zaraziła się w pozwanym zakładzie karnym gruźlicą.

Zdaniem Sądu fakt zachorowania powódki na gruźlicę i rozpoznania tejże choroby w trakcie pobytu w pozwanym zakładzie oznacza, że dobro osobiste jakim jest zdrowie powódki zostało naruszone. Ale w świetle wydanej przez biegłego opinii nie doszło do naruszenia przez pozwany zakład karny zdrowia powódki w efekcie jego działań czy zaniechań. Tym samym nie było podstaw do dokonywania dalszej oceny związanej z ewentualną bezprawnością działań czy zaniechań.

O kosztach procesu Sąd orzekł na zasadzie słuszności (art. 102 k.p.c.). Przepis ten dopuszcza możliwość odstąpienia od zasady odpowiedzialności za wynik procesu w wypadkach szczególnie uzasadnionych. Do kręgu wypadków szczególnie uzasadnionych zalicza się zarówno okoliczności związane z przebiegiem procesu (charakter roszczenia poddanego rozstrzygnięciu, jego znaczenie dla strony, subiektywne przekonanie strony o zasadności roszczenia, przedawnienie), jak i dotyczące sytuacji majątkowej i życiowej strony. (M. Kuchnio [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, red. O. M. Piaskowska, LEX/el. 2022, art. 102).

Z przedłożonej przez powódkę kserokopii zaświadczenia lekarskiego z 26 stycznia 2023r.(k.531) wystawionego przez dr n. med. B. C. specjalistę chirurgii ogólnej i chirurgii klatki piersiowej wynika, że u powódki rozpoznano między innymi: gruźliczaka seg ½ PL spikularną zmianę ogniskową- stan po operacji 12.10.2022r.-unipoprtal Vats lewostronny, klinową resekcję płata górnego z guzem. W zaświadczeniu podano też, że u powódki rozpoznano gruźliczaka płuca prawego- stan po leczeniu operacyjnym 6.09.2021r. W zaświadczeniu z 17 listopada 2022r. ( k.532) wystawionym przez tego samego lekarza stwierdzono między innymi w rozpoznaniu włóknienie śródmiąższowe płuc i to, że w lipcu 2022r. powódka przeszła infekcję Covid 19.

Co do zasady powódka jako strona przegrywająca powinna zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty procesu. Zdaniem Sądu stan zdrowia powódki istotnie wpływa na jej sytuację materialną, natomiast subiektywne odczucia powódki i niekwestionowane powstanie po jej stronie szkody, związanej z zachorowaniem na gruźlicę uzasadniały mylne przekonanie powódki o zasadności powództwa. Należy zauważyć, że powódka składając wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych wskazywała, że nie ma dochodów i pozostaje na utrzymaniu męża (k.82v). W tych okolicznościach w ocenie Sądu zachodziły podstawy do nieobciążania powódki kosztami procesu strony pozwanej i obciążenie kosztami sądowymi Skarbu Państwa.

Sąd rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym w oparciu o art. 148 ¹§1 kpc w zw. z art. 15 zzs ² ustawy z dnia 14 maja 2020r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. 2020.875 ze zm).

E. Stępniewicz

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)