Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 04/11/2025 r.

Sąd Rejonowy w Człuchowie IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Marek Osowicki
Protokolant:	stażysta Alicja Klekocińska

po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 2025 r. w Człuchowie

sprawy z powództwa P. M.

przeciwko Nadleśnictwo C.

o uchylenie kary nagany

1.  Uchyla nałożoną na powoda P. M. przez pozwanego Nadleśnictwo C., karę porządkową nagany z 6 czerwca 2025 roku.

2.  Zasądza od pozwanego Nadleśnictwo C. na rzecz powoda P. M. kwotę 240zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

(-) M O.

Sygn. akt IV P 76/25

(...)

Pełnomocnik powoda P. M. wniósł przeciwko pozwanemu Nadleśnictwu C. o uchylenie kary porządkowej nagany nałożonej 6.06.2025 r. i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu powództwa pełnomocnik powoda podał, iż pracodawca 6.06.2025 r. nałożył na powoda karę nagany na podstawie art. 108 § 1 pkt. 2 k.p. oraz § 25 Regulaminu pracy za poważne naruszenie obowiązków pracowniczych tj. za nieprawidłowości w obrocie drewnem, polegające na zaniżeniu ilości odebranego drewna Db S4 z oddz. 203a o około 7m ³ . a następnie sprzedaży tak odebranego drewna nabywcy detalicznemu, co spowodowało szkodę materialną na rzecz Skarbu Państwa w kocie ponad 1 tysiąc złotych.

W ocenie pełnomocnika powoda uzasadnienie kary nagany jest ogólnikowe, tak że powód nie wiedział na jakiej podstawie kara została na niego nałożona oraz w jaki sposób ustalono zaniżenie ilości sprzedanego drewna. Tym bardziej, iż przed nałożeniem kary powód złożył pisemne wyjaśnienia.

Powód pismem z 12.06.2025 r. złożył sprzeciw od kary nagany a pozwane nadleśnictwo pismem z 24.06.2025 r. postanowiło utrzymać w mocy zastosowaną karę. Pracodawca nie wskazał terminu naruszenia przez powoda obowiązków pracowniczych. System informatyczny Rejestr Odbioru D. uniemożliwiał wprowadzenie rzeczywistej długości drewna S4 tj. 2,80 m, gdyż zgłaszał błąd. Przyjęcie długości 2,5 m było rozwiązaniem najbliższym rzeczywistości bo 3 m sztucznie zawyżało długość.

Strona pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie roszczenia powoda i obciążenie go kosztami postępowania. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego nadleśnictwa wskazała, iż powód 6.06.2025 r. przed udzieleniem kary nagany został wysłuchany w obecności zastępcy nadleśniczego i kadrowej. W trakcie wysłuchania pracodawca szczegółowo przedstawił zarzuty wobec powoda, odnoszące się do wykrytych nieprawidłowości w obrocie drewnem w leśnictwie J.. Wiedzę o naruszeniu obowiązków przez powoda, nadleśniczy uzyskał 5.06.2025 r., po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego i złożeniu przez powoda pisemnych wyjaśnień. Powód mógł skorygować zaniżenie długości drewna, poprzez zawyżenie szerokości stosu, mógł też fizycznie skrócić drewno do dopuszczalnej długości 2,5 m . Ponadto powód wprowadził szerokość stosu na 1,5 m, podczas gdy w rzeczywistości szerokość ta była kilkukrotnie większa. Zaniżenie w Rejestrze Odbioru D. długości drewna o 30 cm skutkuje obniżeniem miąższości całego stosu o ok. 0,9 m ³ a ustalona różnica była istotnie większa - ok. 7 m ³. Również zgodnie z zasadami gospodarki leśnej na oddziale 203a nie powinno być pozyskiwane drewno. Działania powoda były niestaranne, nierzetelne i nielojalne wobec pracodawcy, a w ich wyniku doszło do uszczerbku na mieniu Skarbu Państwa.

Sąd ustalił co następuje:

Powód P. M. pracuje w leśnictwie J. należącym do pozwanego Nadleśnictwa C..

(niesporne).

Powód 14.03.2024 r. ukończył kurs brakarski.

(dowód: k.51).

Powód w rejestrze odebranego drewna z 19.05.2025 r., co do drewna DB S4 w oddziale 203a wskazał długość 2,80 a w korekcie z tego samego dnia długość 2,50 .

(dowód: k.22-23).

Powyższe drewno zostało zbyte na rzecz osoby fizycznej a straż leśna przeprowadziła oględziny miejsca składowania drewna.

(dowód: faktura k. 54, protokół oględzin k. 55-68, opinia DNA k.69-71).

Nadleśniczy 14.05.2025 r. wykonał zdjęcie przedmiotowego drewna.

(dowód: k. 52-53).

(...) leśna 30.05.2025 r. wszczęła dochodzenie w sprawie nielegalnego zaboru drewna.

(dowód: postanowienie k.73).

Powód 5.06.2025 r. złożył pisemne wyjaśnienia w formie notatki służbowej odnośnie sprzedaży drewna Db S2A w oddziale 203a .

(dowód: notatka służbowa k.15-16).

Pracodawca 6.06.2025 r. nałożył na powoda karę porządkową nagany na podstawie art. 108 § 1 pkt. 2 k.p. oraz § 25 Regulaminu pracy za poważne naruszenie obowiązków pracowniczych tj. za nieprawidłowości w obrocie drewnem, polegające na zaniżeniu ilości odebranego drewna Db S4 z oddz. 203a o około 7m ³ . a następnie sprzedaży tak odebranego drewna nabywcy detalicznemu, co spowodowało szkodę materialną na rzecz Skarbu Państwa w kocie ponad 1 tysiąc złotych.

(dowód: kara nagany k.13).

Przed udzieleniem kary nagany został wysłuchany przez nadleśniczego w obecności zastępcy nadleśniczego i kadrowej.

(dowód: notatka służbowa k.14).

Powód pismem z 12.06.2025 r. złożył sprzeciw od kary nagany.

(dowód: k.17-18).

Pracodawca, po uwzględnieniu opinii organizacji związków zawodowych, nie uwzględnił sprzeciwu i postanowił utrzymać zastosowaną karę, o czym zawiadomiono powoda pismem z 24.06.2025 r.

(dowód: k.19-21).

Średnie miesięczne wynagrodzenie powoda wynosiło 9189,35 zł .

(dowód: k. 31).

Sąd zważył co następuje :

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Pracownik ponosi odpowiedzialność porządkową tylko za naruszenie określonych obowiązków pracowniczych, a nie za naruszenie wszystkich obowiązków pracowniczych. Treść art. 108 § 1 k.p., wyraźnie określa czyny pociągające za sobą odpowiedzialność porządkową pracownika. (...) odpowiedzialność porządkowa obejmuje czyny naruszające organizację i porządek w procesie pracy, przepisy bhp i p.poż. oraz przyjęty sposób potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy (por.: Kodeks Pracy, Komentarz M.Gersdorf, K.Rączka, J.Skoczyński, pod red. prof. Zbigniewa Salwy, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexsis, W-wa 2004 , wydanie 6 , str.458).

Prawo pracodawcy do wytykania nagannego postępowania pracownika wynika z jego podporządkowania w toku procesu pracy ustalonemu w zakładzie porządkowi i dyscyplinie. Natomiast wymierzenie kar porządkowych w ramach tego uprawnienia jest środkiem oddziaływania pracodawcy na stan porządku i dyscypliny pracy w zakładzie i służy celom wychowawczym oraz prewencyjnym

Przepisy dotyczące odpowiedzialności porządkowej mają charakter bezwzględnie obowiązujący i nie jest możliwe umowne ich ograniczenie, wyłączenie czy rozszerzenie ani co do rodzaju kar ani co do zakresu ich stosowania. Zaś przesłankami odpowiedzialności porządkowej pracownika jest wina pracownika i bezprawność jego zachowania.

Jako naruszenia ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy należy traktować również wszelkie uchybienia w stosunku do aktów wewnątrzzakładowych, które ten porządek określają, takich jak układ zbiorowy pracy czy regulamin pracy.

Więc pracownik ponosi odpowiedzialność porządkową tylko za naruszenia określonych obowiązków pracowniczych, a nie za naruszenia wszystkich obowiązków pracowniczych (tak: Florek Ludwik (red.), Kodeks pracy. Komentarz, wyd. VII ).

Instytucja kar porządkowych ma wyłącznie zapewnić niezakłócony przebieg procesu pracy i osiąganie jego celów, a więc porządku w zakładzie pracy ( M. Ś.).

Treść przepisu art. 108 § 1 k.p. wskazuje jednoznacznie na zamknięty katalog okoliczności uzasadniających odpowiedzialność porządkową. Eo ipso uchybienia obowiązkom pracowniczym innym niż te wynikające z wymienionych przekroczeń porządkowych nie uprawniają do stosowania sankcji porządkowych.

W wyniku nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 14 listopada 2003 r. od dnia 1 stycznia 2004 r. nie ma już odesłania w art. 108 § 1 k.p. do naruszenia regulaminu pracy jako przyczyny odpowiedzialności porządkowej. Wprawdzie poprzez odesłanie do ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy ustawodawca nawiązuje do regulaminu pracy, jednak nie czyni przez to przesłanką odpowiedzialności jego naruszenia, tylko nieprzestrzeganie w istocie rzeczy części jego postanowień dotyczących wspomnianej organizacji i porządku w procesie pracy. W konsekwencji należy przyjąć, że nie można stosować kar porządkowych za naruszenie obowiązków wyszczególnionych w regulaminie pracy, jeżeli nie odpowiada ono temu wskazanemu w art. 108 k.p.

W art. 108 k.p. ustawodawca wskazuje na określony katalog przekroczeń porządkowych, przyjmując, że kary porządkowe mogą być stosowane za naruszenia tylko niektórych powinności ciążących na pracowniku. Wychodzi on z założenia, że odpowiedzialność porządkowa jest właściwym sposobem reagowania na uchybienia obowiązkom związanym z organizacją procesu pracy.

Nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku, obejmuje przede wszystkim naruszenia obowiązku stosowania się do ustalonego czasu pracy (nieusprawiedliwione spóźnianie się do pracy, samowolne opuszczanie jej bez uzasadnionych przyczyn, wykonywanie w godzinach pracy czynności niezwiązanych z zadaniami wynikającymi ze stosunku pracy oraz niedostosowanie się do ustalonej formy potwierdzania obecności na terenie zakładu w czasie pracy i po jej zakończeniu), reguł zapewniających prawidłowe funkcjonowanie zakładu (stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy, zakłócanie spokoju w miejscu pracy, niewłaściwe zachowanie się w stosunku do przełożonych, podwładnych lub współpracowników, uczestnictwo pracownika w nielegalnym strajku) oraz niewykonywanie prawnie skutecznych poleceń przełożonych (por. wyr. SN z 27.7.1990 r., I PRN 28/90, OSP 1991, Nr 4, poz. 90). Jako naruszenia ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy należy traktować również wszelkie uchybienia w stosunku do aktów wewnątrzzakładowych, które ten porządek określają, takich jak układ zbiorowy pracy czy regulamin pracy.

Przepis art. 109 § 1 k.p. stanowi, iż kara nie może być stosowana po upływie dwóch tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie trzech miesięcy od popuszczenia się tego naruszenia. Powyższe terminy nie podlegają przywróceniu a po ich upływie nie można wymierzyć kary porządkowej. Z upływem terminów określonych w art. 109 § 1 k.p. następuje definitywna utrata możliwości legalnego uczynienia użytku z kompetencji do zastosowania kary porządkowej. Kara wymierzona przez pracodawcę z naruszeniem któregokolwiek z tych terminów jest sankcją bezprawną w rozumieniu art. 112 § 1 k.p. (por.: Kodeks Pracy, Komentarz pod red. prof. Tadeusza Zielińskiego, Dom Wydawniczy ABC 2003 wydanie 3 , str.642).

Bieg terminu dwutygodniowego rozpoczyna się w momencie powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego przez osobę uprawnioną do stosowania kar porządkowych. Jeśli pracownik nie może być wysłuchany, na skutek jego nieobecności w pracy, to wówczas bieg dwutygodniowego terminu przedawnienia karalności przekroczenia porządkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się pracownika do pracy (art. 109 § 3 k.p.).

W rozpoznawanej sprawie nie sposób podzielić twierdzeń powoda, iż nie został zachowany dwutygodniowy termin do nałożenia kary porządkowej, bowiem nie można liczyć go od dnia wykonania zdjęcia stosu drewna przez nadleśniczego ale od dnia gdy powziął wiedzę o naruszeniu obowiązku pracowniczego i osobie która się go dopuściła. Nadleśniczy powziął wiedzę, że to powód ewidencjonował przedmiotowe drewno 26 maja 2025 r. a 27 maja 2025 r. rozmawiał na ten temat z powodem. Pracodawca więc nie naruszył terminu przewidzianego w art. 109 § 1 k.p. do nałożenia kary porządkowej z 6 czerwca 2025 r. , bowiem ten termin nalało liczyć najwcześniej od 26 maja 2025 r.

Przed udzieleniem kary nagany powód został wysłuchany, co potwierdza notatka służbowa z 6.06.2025 r.

Przepis art. 109 § 2 k.p. nie reguluje trybu postępowania, w trakcie którego pracownik powinien zostać wysłuchany przez pracodawcę przed wymierzeniem mu kary porządkowej. O doborze formy, w jakiej przeprowadzone zostanie "wysłuchanie" pracownika, decyduje pracodawca. Jeżeli pracodawca zobowiąże pracownika do złożenia wyjaśnień w formie pisemnej, pracownik, który nie zastosuje się do powyższego polecenia, nie może skutecznie powoływać się w postępowaniu przed sądem pracy o uchylenie kary porządkowej, iż uniemożliwiono mu przedstawienie własnej wersji zdarzenia, za które nałożona została kara porządkowa (tak: prof. dr hab. Andrzej Marian Świątkowski Kodeks pracy. Komentarz 2016, wyd. 5, i red. prof. dr hab. Wojciech Muszalski Kodeks pracy. Komentarz 2015, wyd. 10/Nałęcz, Legalis).

Powód miał stworzoną przez pracodawcę możliwość zajęcia stanowiska wobec zgłoszonego mu zarzutu i to zarówno na piśmie jak i w dniu wręczenia kary porządkowej.

Zatem pracodawca nie naruszył przepisów formalnych dotyczących terminu i trybu nakładania kary porządkowej.

W ocenie sądu wskazana przyczyna nałożenia kary nagany z 6.06.2025 r. tj. poważne naruszenie obowiązków pracowniczych tj. za nieprawidłowości w obrocie drewnem, polegające na zaniżeniu ilości odebranego drewna Db S4 z oddz. 203a o około 7m ³ . a następnie sprzedaży tak odebranego drewna nabywcy detalicznemu, co spowodowało szkodę materialną na rzecz Skarbu Państwa w kocie ponad 1 tysiąc złotych, nie mieści się w zamkniętym katalogu określonym w treści przepisu art. 108 k.p.

Powyższa przyczyna nie dotyczy obowiązków pracowniczych w zakresie organizacji i porządku w procesie pracy a wiąże się z nienależytym wykonywaniem merytorycznych obowiązków powoda.

Zdaniem sądu pracodawca nie może stosować kar porządkowych za przewinienie nie objęte treścią przepisu art. 108 k.p.

Wskazana przyczyna nałożenia na powoda kary nagany nie jest związana z porządkiem i dyscypliną pracy w zakładzie.

Również przepis regulaminu pracy może stanowić podstawę do nałożenia kary porządkowej, tylko w sytuacji gdy reguluje kwestie porządku i dyscypliny pracy. Nie wszystkie przepisy regulaminu pracy dotyczące wykonywania obowiązków pracowniczych mogą być podstawą nałożenia kar porządkowych.

Regulamin pracy nie jest samodzielną podstawą do nakładania kar porządkowych i nie może też rozszerzać katalogu zamkniętego podstaw nakładania kar, określonego w treści przepisu art. 108 k.p.

Zatem przeprowadzanie dowodu z zeznań świadków stron na okoliczności podstaw udzielenia kary, zawinienia powoda i niezgodnego ze stanem faktycznym zaprzychodowania drewna dębowego i niewłaściwego nadzoru na wywozem drewna z lasu w ocenie sądu zmierzały jedynie do przedłużenia postępowania, bowiem nie dotyczą ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy.

Mając powyższe na względzie, sąd na podstawie przepisu art. 112 § 2 k.p. uchylił nałożoną na powoda karę nagany z 6.06.2025 r.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i § 9 ust. 1 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1964 ze zm.), zasadzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 240 zł tytułem kosztów procesu.

(-) M O.