Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 stycznia 2025 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Sylwia Piasecka
Protokolant:	sekretarz sądowy Ilona Szczepańska

po rozpoznaniu w dniu 29 stycznia 2025 roku w Człuchowie

na rozprawie

sprawy

z powództwa Krajowego Ośrodka (...) w W.

przeciwko A. H., M. H., M. N.

o zapłatę

1.  zasądza solidarnie od pozwanych A. H., M. H. i M. N. na rzecz powoda Krajowego Ośrodka (...) w W. kwotę 31.150,31 zł (słownie: trzydzieści jeden tysięcy sto pięćdziesiąt złotych trzydzieści jeden groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości 1.182,30 zł (słownie: tysiąc sto osiemdziesiąt dwa złote trzydzieści groszy) liczonymi od kwoty 29.968,01 złotych (słownie: dwadzieścia dziewięć tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt osiem złotych jeden grosz) od dnia 23 września 2024 roku do dnia 29 stycznia 2025 roku,

2.  zasądzoną w punkcie 1 (pierwszym) wyroku należność wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości 1.182,30 zł (słownie: tysiąc sto osiemdziesiąt dwa złote trzydzieści groszy) rozkłada na 36 miesięcznych rat:

a)  35 rat w wysokości po 865,00 zł (słownie: osiemset sześćdziesiąt pięć złotych),

b)  36 ostatnia rata w wysokości 875,31 zł (słownie: osiemset siedemdziesiąt pięć złotych trzydzieści jeden groszy)

płatnych do 15 - go dnia każdego miesiąca, poczynając od miesiąca następnego od tego, w którym niniejszy wyrok się uprawomocni zastrzegając, że uchybienie terminowi płatności którejkolwiek z rat spowoduje, że cała niezapłacona dotychczas część zobowiązania stanie się natychmiast wymagalna wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od niezapłaconej części zobowiązania stanowiącego kwotę główną określoną w punkcie 1 wyroku tj. 31.150,31 złotych (słownie: trzydzieści jeden tysięcy sto pięćdziesiąt złotych trzydzieści jeden groszy),

3.  ustala, że wyrok w stosunku do pozwanych A. H. i M. N. jest wyrokiem zaocznym,

4.  nie obciąża pozwanych A. H., M. H. i M. N. kosztami procesu.

Sygn. akt I C 397/24

UZASADNIENIE

Powód – Krajowy Ośrodek (...) w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, złożył pozew przeciwko pozwanym M. H., A. H. i M. N. o zapłatę solidarnie kwoty 29.968,01 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że powód zawarł w dniu 2 stycznia 2008 roku z pozwaną M. H. umowę najmu lokalu mieszkalnego, na mocy którego powód jako wynajmujący oddał pozwanej do odpłatnego korzystania z lokalu mieszkalnego numer (...), położonego w C. w budynku numer (...). Podkreślił, że zgodnie z paragrafem 3 umowy najemca jest zobowiązany do zapłaty czynszu miesięcznie według stawek ustalonych na podstawie uchwały Rady Miasta C. oraz do ponoszenia opłat za ogrzewanie lokalu – według opłat przedkładanych przez Spółdzielnię Mieszkaniową w C. na Osiedlu (...), za ciepłą wodę – według opłat przedkładanych przez Spółdzielnię Mieszkaniową w C. na Osiedlu (...), za dostawę wody - według opłat przedkładanych przez Spółdzielnię Mieszkaniową w C. na Osiedlu (...), za odprowadzanie ścieków - według opłat przedkładanych przez Spółdzielnię Mieszkaniową w C. na Osiedlu (...), za wywóz nieczystości - według opłat przedkładanych przez Spółdzielnię Mieszkaniową w C. na Osiedlu (...). Przy czym wymienione opłaty, zgodnie z umową, ulegają automatycznemu wzrostowi wraz ze zmiana opłat związanych z kosztami utrzymania lokalu i obowiązują od dnia dokonania tych zmian, o których wynajmujący informuje najemcę w sposób zwyczajowo przyjęty. Powód zaznaczył, że zawiadamiał najemcę o wysokości czynszu i opłat z tytułu umowy najmu, jednakże pozwani nie uregulowali należności powodowi, z godnie z umową najmu. Dlatego też pismem z dnia 21 czerwca 2023 roku powód wezwał pozwanych do uregulowania należności z tytułu umowy najmu. Wezwanie to zostało odebrane przez najemcę w dniu 3 lipca 2023 roku.

Powód podkreślił, że pozwani nie uregulowali należności z tytułu umowy najmu począwszy od dnia 28 października 2021 roku do dnia 28 sierpnia 2024 roku i zadłużenie pozwanych na dzień 28 sierpnia 2024 roku wyniosło łącznie kwotę 29.968,01 złotych, która obejmowała kwotę główną w wysokości 26.153,18 złotych i odsetki za opóźnienie – 3.814,83 złotych.

Pozwana – M. H. uznała roszczenie powoda. Wskazała, że z uwagi na stan zdrowia nie miała z czego uiszczać opłat albowiem chorowała na nowotwór i jest pod stałą opieka onkologiczna. Z tego powodu wpadła w spiralę długu, jednakże obecnie spłaciła banki i będzie teraz spłacała mieszkanie. Pozwana podkreśliła, że mieszka z wnuczką – M., która jest uczennica szkoły zawodowej, a pozwani M. i A. wyjechali do pracy do Holandii. Jednocześnie pozwana wniosła o rozłożenie tego świadczenia na raty na 5 lat, wskazując że jest emerytką i z tego tytułu otrzymuje świadczenie emerytalne w wysokości 1.995,00 złotych oraz dorabia w banku jako sprzątaczka i jako opiekunka starszych osób i z tego tytułu otrzymuje kwotę około 1.700,00 złotych miesięcznie. Ponadto pozwani przesyłają jej pieniądze. Pozwana zaznaczyła, że ponosi koszty związane z utrzymaniem mieszkania w łącznej wysokości około 1.500,00 złotych. Kwota ta obejmuje czynsz – około 900,00 złotych miesięcznie i opłaty za światło i gaz.

Pozwani – M. N. i A. H. nie zajęli stanowiska w sprawie w odpowiedzi na pozew, nie stawili się na termin rozprawy i nie wnieśli o przeprowadzenie rozprawy pod ich nieobecność.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2 stycznia 2008 roku Agencja Nieruchomości Rolnych Gospodarstwo (...) Skarbu Państwa w B. zawarła z pozwaną M. H. umowę najmu lokalu mieszkalnego nr (...), na mocy której wynajmujący jako właściciel oddał pozwanej do odpłatnego korzystania lokal mieszkalny numer (...), położony w budynku numer (...) na osiedlu (...) w C.. Pozwana – M. H. zajmuje lokal mieszkalny z synem A. H. i córką M. N. oraz małoletnia wnuczką M..

Na podstawie tej umowy najemca jest zobowiązany do ponoszenia kosztów związanych z używaniem lokalu, w skład którego wchodzą opłaty w postaci czynszu najmu - według stawek za m ² ustalonych na podstawie uchwały Rady Miasta C., opłat za ogrzewanie lokalu – według opłat przedkładanych przez Spółdzielnię Mieszkaniową w C. na Osiedlu (...), opłat za ciepłą wodę – według opłat przedkładanych przez Spółdzielnię Mieszkaniową w C. na Osiedlu (...), opłat za dostawę wody i odprowadzanie ścieków - według opłat przedkładanych przez Spółdzielnię Mieszkaniową w C. na Osiedlu (...) i opłat za wywóz nieczystości - według opłat przedkładanych przez Spółdzielnię Mieszkaniową w C. na Osiedlu (...).

Najemca jest zobowiązany zapłacić powyższe opłaty po otrzymaniu faktury VAT, w terminie każdego w niej podanym w kasie wynajmującego lub na jego konto.

Powyższe opłaty ulegają automatycznemu wzrostowi wraz ze zmianą opłat związanych z kosztami utrzymania lokalu i obowiązują od dnia dokonania tych zmian, o których wynajmujący informuje najemcę w sposób zwyczajowo przyjęty.

przyznane, nadto dowód: umowa najmu lokalu mieszkalnego nr (...) z dnia 2 stycznia 2008 roku k. 140 – 142.

Następca prawny wynajmującego – powód – (...) w W. zawiadamiał najemców o wysokości czynszu i opłat z tytułu umowy najmu. W okresie od dnia 28 października 2021 roku do dnia 28 sierpnia 2024 roku pozwani nie regulowali kosztów związanych z korzystaniem z przedmiotowego lokalu. W związku z tym powód wezwał pozwanych do spłaty zadłużenia, które na dzień 28 sierpnia 2024 roku opiewało na kwotę 26.153,18 złotych i odsetki ustawowe za opóźnienie od nieuregulowanych opłat w wysokości 3.814,83 złotych.

Pozwani nie uregulowali zobowiązania.

przyznane

Pozwana – M. H. nie uiszczała opłat za korzystanie z lokalu mieszkalnego albowiem chorowała na nowotwór i miała problemy finansowe z uwagi na liczne zobowiązania w bankach, które już uregulowała. Obecnie pozwana – M. H. jest emerytką i z tego tytułu otrzymuje świadczenie emerytalne w wysokości 1.995,00 złotych oraz dorabia w banku jako sprzątaczka i jako opiekunka starszych osób i z tego tytułu otrzymuje kwotę około 1.700,00 złotych miesięcznie.

Pozwana mieszka z wnuczką – M., która jest uczennica szkoły zawodowej, natomiast pozwani M. N. i A. H. wyjechali do pracy do Holandii. Pozwani przesyłają pozwanej – M. H. środki finansowe.

Koszty związane z utrzymaniem mieszkania wynoszą łącznie kwotę około 1.500,00 złotych, która obejmuje opłaty wynikające z umowy najmu w wysokości około 900,00 złotych miesięcznie oraz opłaty za światło i gaz.

przyznane

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości albowiem strona pozwana – M. H. - nie kwestionowała zarówno zasady, jak i wysokości dochodzonego przez powoda roszczenia, natomiast pozwani – M. N. i A. H. nie zajęli stanowiska w sprawie, nie stawili się na termin rozprawy i nie wnieśli o przeprowadzenie rozprawy pod ich nieobecność.

Zgodnie z treścią art. 213 § 2 kpc sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.

Uznanie powództwa jest aktem dyspozycyjności materialnej pozwanego, który za zasadne uznaje zarówno roszczenie powoda, jak i przyznaje uzasadniające je przytoczone przez powoda okoliczności faktyczne, a w konsekwencji godzi się na wydanie wyroku uwzględniającego żądanie pozwu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 września 1983 roku, III CRN 188/83, OSNC 1984, nr 4, poz. 60). Istotnym jest przy tym, iż mimo, że Sąd jest związany uznaniem powództwa, to obowiązany jest jednak dokonać oceny, czy czynność ta nie jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. W doktrynie zauważono, że ocena, czy zachodzi niedopuszczalność uznania powództwa, powinna nastąpić w zasadzie wyłącznie w świetle materiału procesowego znajdującego się w aktach sprawy. Wskutek uznania przewodniczący zamyka rozprawę (art. 224 § 1 kpc) i wydaje tzw. wyrok z uznania, uwzględniający powództwo w zakresie objętym uznaniem.

Mając na uwadze wskazany przez powoda stan faktyczny i wysokość dochodzonego roszczenia, Sąd nie znalazł podstaw do stwierdzenia, aby uznanie powództwa było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego bądź zmierzało do obejścia prawa. Dlatego też Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę dochodzoną pozwem.

Pozwana – M. H. – na rozprawie złożyła wniosek o rozłożenie świadczenia na raty na 5 lat, wskazując że jest emerytką i z tego tytułu otrzymuje świadczenie emerytalne w wysokości 1.995,00 złotych oraz dorabia w banku jako sprzątaczka i jako opiekunka starszych osób i z tego tytułu otrzymuje kwotę około 1.700,00 złotych miesięcznie. Ponadto pozwani przesyłają jej pieniądze. Pozwana zaznaczyła, że ponosi koszty związane z utrzymaniem mieszkania w łącznej wysokości około 1.500,00 złotych. Kwota ta obejmuje czynsz – około 900,00 złotych miesięcznie i opłaty za światło i gaz.

Powód – Krajowy Ośrodek (...) w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, nie odniósł się do wniosku pozwanej, jak również co do podnoszonych przez pozwaną okoliczności dotyczących jej sytuacji materialnej.

Dlatego tez Sąd uwzględnił wniosek pozwanej o rozłożenie zasądzonego roszczenia na raty, albowiem zgodnie z treścią art. 229 k.p.c. nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości. Z kolei art. 230 k.p.c. stanowi, że gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mają na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane.

Zgodnie natomiast z treścią art. 320 k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenia, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia. Przepis art. 320 k.p.c. - obok charakteru proceduralnego ma także – mimo zamieszczenia go w kodeksie postępowania cywilnego – cechy normy materialno-prawnej. Uprawnia on bowiem sąd do modyfikacji treści łączącego strony stosunku zobowiązaniowego, dając sądowi możliwość orzekania o sposobie spełnienia świadczenia w sposób bardziej dogodny dla zobowiązanego, aniżeli wynikałby to z regulacji prawno-materialnej.

Sąd rozkładając na raty należne wierzycielowi świadczenie dokonuje modyfikacji dotychczasowego stosunku cywilno-prawnego łączącego strony. Uprawnienia do rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty przysługuje sądowi w szczególnie uzasadnionych wypadkach, a więc w sytuacjach w których ze względu na stan majątkowy, rodzinny czy zdrowotny spełnienie zasądzonego świadczenia byłoby dla pozwanego niemożliwe do wykonania lub w każdym razie bardzo utrudnione i narażałby go na niepowetowane szkody. Trudności w spełnieniu świadczenia mogą być obiektywne bądź subiektywne, w tym spowodowane działaniem samego dłużnika (porównaj: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2015r. II CSK 409/14, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2014r. V CSK 302/13, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 2015r. II CSK 383/14, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 14 marca 2014roku, I ACa 1239/13).

Przepis art. 320 k.p.c. określa zatem szczególną regułę wyrokowania, dotyczącą przedmiotu orzekania, dającą sądowi możliwość uwzględnienia także interesu pozwanego w zakresie czasu wykonania wyroku, a interesu powoda, przez uniknięcie bezskutecznej egzekucji. Ze swej istoty norma ta ingeruje w słuszne prawa wierzyciela odsuwając termin, od którego uprawniony może egzekwować swoje prawo w drodze przymusu (por. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 kwietnia 2014 roku V CSK 302/13).

Ochrona, jaką zapewnia dłużnikowi art. 320 k.p.c. wymaga jednak uwzględnienia wszystkich okoliczności sprawy, w tym uzasadnionego interesu podmiotu inicjującego proces. Decydując o rozłożeniu zasądzonego w wyroku świadczenia na raty należy odpowiednio wyważyć interesy obu stron. Rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty jest racjonalne, gdy dłużnik wykaże, że dysponować będzie środkami umożliwiającymi tak zmodyfikowanego obowiązku w sposób odczuwalny ekonomicznie przez wierzyciela (por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 31 maja 2012 roku I ACa 242/12 i wyrok Sąd Apelacyjny w Warszawie z dnia 14 maja 2014 roku I ACa 1681/13).

Rozłożenie na raty może więc mieć miejsce wtedy, gdy w sprawie ustalone zostało, że pozwany będzie w stanie realizować spłatę w ratach, że będzie dysponował środkami dla wykonania zmodyfikowanego obowiązku. Tylko to bowiem gwarantuje wykonanie wyroku bez wszczęcia i prowadzenia postepowania egzekucyjnego, a więc cel, któremu przyświeca regulacja wynikająca z art. 320 k.p.c.

Rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma jednak ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego - zasada prawna z dnia 22 września 1970 roku, III PZP 11/70, OSNC 1971, nr 4, poz. 61).

W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu, zasądzone roszczenie na mocy art. 320 k.p.c. należało rozłożyć na raty, z uwagi na przyczyny powstania zadłużenia – choroba pozwanej, postawę pozwanej – M. H., która nie uchyla się od uregulowania zobowiązania na rzecz powoda i nie kwestionowała roszczenia ani co do zasady ani co do wysokości (zauważyć należy, że postawa taka może właśnie stanowić pozytywną przesłankę rozłożenia na raty świadczenia, gdy zobowiązany podnosi, iż nieuregulowanie długu jest spowodowane jego złą sytuacją majątkową – tak Sąd Najwyższy w powołanej już uchwale z 9 kwietnia 2015 roku - oraz z uwagi na sytuację materialną i osobistą pozwanej, która z uwagi na stałe źródło dochodu umożliwia jej regulowanie zadłużenia wobec powoda w systemie ratalnym. Nie zastosowanie zaś w tym wypadku przepisu art. 320 k.p.c. mogłoby narazić pozwaną na niepowetowaną szkodę, albowiem z jednej strony nie jest ona w stanie – z uwagi na jej aktualną sytuację finansową i rodziną - jednorazowo uregulować zasądzonego świadczenia, natomiast z drugiej strony – jej sytuacja materialna pozwala na uznanie, że zobowiązanie będzie regulowane w terminach i wysokości wskazanych w orzeczeniu. Dlatego też aby uniknąć egzekucji i umożliwić pozwanym dobrowolne regulowanie zobowiązania wobec powoda rozłożenie świadczenie na raty było celowe.

Wobec powyższego uznając, że zaistniały przesłanki określone w art. 320 k.p.c., Sąd rozłożył zasądzone świadczenie na 36 miesięcznych rat, mimo że pozwana – M. H. wnioskowała o rozłożenia przedmiotowego świadczenia na 60 miesięcznych rat. Zasądzając świadczenie Sąd uwzględnił również odsetki od zasądzonego roszczenia za okres od dnia 23 września 2024 roku do dnia wydania wyroku (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1970 roku III CZP 11/70) i orzekł też, że w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat przez pozwanych, cała niezapłacona część zobowiązania stanie się natychmiast wymagalna wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od niezapłaconej części zobowiązania stanowiącego kwotę główną.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w punkcie 1 i 2 sentencji.

Zgodnie z treścią art. 340 § 1 kpc Sąd wyda wyrok zaoczny, jeżeli mimo niezłożenia odpowiedzi na pozew skierowano sprawę do rozpoznania na rozprawie, a pozwany nie stawił się na tę rozprawę, albo mimo stawienia się nie bierze w niej udziału.

W przedmiotowej sprawie pozwani – A. H. i M. N. nie złożyli odpowiedzi na pozew, nie stawili się na termin rozprawy i nie wnieśli o przeprowadzenie rozprawy pod ich nieobecność.

Dlatego tego też Sąd orzekł jak w punkcie 3 sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 102 kpc, który stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie takie szczególne okoliczności zaistniały. Pozwani nie kwestionowali zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia, natomiast pozwana – M. H. wyraziła wolę spłaty zobowiązania. Istotnym jest również, że pozwana – M. H. jest po chorobie nowotworowej i nadal pozostaje pod opieką onkologiczną. Ponadto pozostaje ona we wspólnym gospodarstwie domowym ze swoją małoletnią wnuczką, albowiem rodzice przebywają - w celach zarobkowych - za granicą.

Dlatego też Sąd orzekł jak w punkcie 4 sentencji.