Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Mariusz Struski

Sędziowie SO: Jolanta Deniziuk, Mariola Watemborska (spr.)

Protokolant: sekr. sąd. Barbara Foltyn

po rozpoznaniu w dniu 4 października 2013 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa M. L.

przeciwko I. L.

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego
w Słupsku z dnia 4 czerwca 2013r., sygn. akt III RC 912/12

1.  zmienia zaskarżony wyrok w części w ten sposób, że uchyla pkt 1 wyroku zaocznego z dnia 18 grudnia 2012 roku
i podwyższa alimenty ustalone wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 23.03.2007 roku wydanego w sprawie III RC 98/07 od pozwanego I. L. na rzecz małoletniej powódki M. L. z kwoty po 400 zł do kwoty po 500 (pięćset) złotych miesięcznie za okres od 24 września 2012 roku do dnia 4 października 2013 roku a od dnia 5 października 2013 roku po 600 (sześćset) złotych miesięcznie, płatnych z góry do 10-ego każdego miesiąca
z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności każdej z rat do rąk matki małoletniej powódki M. D. i oddala powództwo w pozostałej części, utrzymując wyrok zaoczny w pozostałym zakresie,

2.  oddala apelację w pozostałej części,

3.  nie obciąża powódki kosztami postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt IV Ca 451/13

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 24 września 2012r. przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki M. L. – matka M. D. wniosła o podwyższenie alimentów, zasądzonych od pozwanego I. L. na rzecz małoletniej powódki wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 23 marca 2007r., to jest z kwoty po 400 złotych miesięcznie do kwoty po 600 złotych miesięcznie.

Żądanie uzasadniała tym, że od czasu ostatnio ustalonych alimentów wzrosły usprawiedliwione potrzeby małoletniej powódki, która obecnie ma 10 lat i uczęszcza do IV klasy szkoły podstawowej. Ponadto wskazała, że zmieniła się także jej sytuacja rodzinna i finansowa.

Sąd Rejonowy wyrokiem zaocznym z dnia 18 grudnia 2012r. podwyższył alimenty od I. L. na rzecz małoletniej M. L. zgodnie z żądaniem pozwu, nadto nie obciążył pozwanego kosztami sądowymi oraz nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.

W sprzeciwie od wyroku zaocznego pozwany I. L. wniósł o oddalenie powództwa. Wskazał, że aktywnie uczestniczy w życiu córki i w miarę swoich możliwości zaspokaja jej potrzeby w zakresie rozwoju fizyczno – intelektualnego. W jego ocenie, dotychczas ustalona kwota alimentów jest wystarczająca na utrzymanie córki przy założeniu, że jej matka będzie łożyć na jej utrzymanie identyczną kwotę.

Rozpoznający sprawę w I instancji Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny. Wyrokiem tegoż Sądu, z dnia 23 marca 2007r., w sprawie III RC 98/07, podwyższono alimenty od I. L. na rzecz małoletniej M. L., która wówczas miała 5 lat i uczęszczała do przedszkola. Jej matka mieszkała jedynie z córką i nie miała innych dzieci na swoim utrzymaniu. Koszt utrzymania mieszkania wynosił wówczas miesięcznie: czynsz 192 zł, energia 100 zł. Matka powódki od października 2005r. pracowała w (...) w S., jako inspektor ds. organizacyjnych i kadrowych i z tego tytułu otrzymywała wynagrodzenie w wysokości 930 zł miesięcznie. W utrzymaniu mieszkania, na zakup którego zaciągnęła kredyt i z tego tytułu spłacała raty w wysokości 200 zł miesięcznie, pomagali jej rodzice.

Z dalszych ustaleń Sądu Rejonowego wynika, że I. L., poza małoletnią powódką, nie miał innych dzieci na swym utrzymaniu i nie był z nikim związany. Mieszkał wraz z rodzicami, z którymi prowadził wspólne gospodarstwo domowe. Pracował w (...) w K. i z tego tytułu otrzymywał wynagrodzenie w wysokości około 1183 zł netto miesięcznie, z czego 350 zł przeznaczał na utrzymanie mieszkania rodziców, dokonywania opłat i zakupu wyżywienia. Nie posiadał innych, stałych źródeł dochodów. Sąd ustalił także, że pozwany kontaktował się ze swoją córką i płacił na jej rzecz alimenty za pośrednictwem komornika sądowego.

Następnie Sąd meriti wskazał, że małoletnia powódka ukończyła 11 lat. W ostatnim okresie miała problemy zdrowotne z kolanem i pozostaje pod opieką chirurga. Uczęszcza do IV klasy szkoły podstawowej. We wrześniu 2012r. jej matka wydała około 400 zł na zakup podręczników, 100 zł na plecak, oraz drobniejsze kwoty na torbę, strój sportowy i buty potrzebne na lekcje wychowania fizycznego. Sąd Rejonowy dostrzegł także pozostałe wydatki szkolne, związane z koniecznością opłacania składek klasowych, rady rodziców, czy ubezpieczenia szkolnego, oraz potrzebę wydatków związanych z dodatkowymi lekcjami języka angielskiego, rzędu 1000 zł rocznie, i podręczników do jego nauki w granicach 150 zł rocznie, a także tych związanych z uczęszczaniem przez powódkę na basen, oscylujących w granicach 100 zł miesięcznie.

Pochylając się nad obecną sytuacją matki powódki Sąd Rejonowy ustalił, że obecnie pozostaje ona w związku małżeńskim z R. D., z którego pochodzi czteroletni syn J. D.. Małżonek matki powódki otrzymuje miesięcznie wynagrodzenie rzędu około 2200-2300 zł miesięcznie, jednak każdego miesiąca przekazuje 300 zł na rzecz 12- letniego syna z poprzedniego związku małżeńskiego. Małoletni J. D. uczęszcza obecnie do przedszkola, którego miesięczny koszt wynosi 460 zł. M. D. nadal pozostaje zatrudniona w (...) w S., przy czym aktualnie otrzymuje z tytułu zatrudnienia wynagrodzenie za pracę, średnio w wysokości 2500 zł netto miesięcznie. Nie posiada dodatkowych źródeł dochodów, spłaca jednak pożyczkę pracowniczą w ratach po 300 zł miesięcznie.

Następnie Sąd Rejonowy ustalił, że małoletnia powódka mieszka wraz z matką i ojczymem w należącym do nich mieszkaniu, zakupionym w 2007r., którego miesięczny koszt utrzymania wynosi: za czynsz – 380 zł, za energię 300-330 zł. Dodatkowo małżonkowie D. płacą comiesięczną ratę za kredyt, zaciągnięty na zakup tego mieszkania, w wysokości 600 zł.

Z kolei w odniesieniu do pozwanego I. L.Sąd Rejonowy ustalił, że poza małoletnią powódką nie ma on innych dzieci na swym utrzymaniu. Od lipca 2012r. pozostaje w związku małżeńskim z A. L., która pracuje, jako doradca klienta i z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie w kwocie około 2400 zł miesięcznie. Pozwany jest natomiast zatrudniony w O. I. R. M., jako inspektor, za co otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 3200 zł miesięcznie wraz z tzw. dodatkiem technicznym, związanym z unijnymi projektami, które koordynuje. Ponadto Sąd Rejonowy ustalił, że pozwany otrzymuje nagrody rzędu od 500 do 1000 zł raz na pół roku, jak również uzyskuje dodatkowy dochód z tytułu umowy o dzieło i dla przykładu: za rok 2012r. otrzymywał za miesiąc pracy 1000 zł.

Z ustaleń Sądu I instancji wynika także, że pozwany posiada mieszkanie, położone w S., zakupione w czerwcu 2012r. za kwotę 130.000 zł. Na ten cel musiał jednak zaciągnąć kredyt, którego comiesięczna rata wynosi 950 zł. Z kolei koszt utrzymania tego mieszkania miesięcznie wynosi: czynsz 250 zł, energia 200 zł, gaz 300 zł w sezonie grzewczym, a poza nim 80 zł.

Sąd Rejonowy wskazał także, że pozwany utrzymuje stały kontakt z małoletnią powódką, która spędza u ojca pierwszy i trzeci weekend każdego miesiąca, poczynając od soboty od godziny 10.00 do niedzieli wieczór. Dodatkowo spędzają razem dwie godziny w każdy czwartek oraz dwa tygodnie wakacji i święta. Powódka pozostaje wówczas na utrzymaniu ojca, który sprawuje nad nią osobista opiekę i w miarę potrzeby, systematycznie, zaopatruje córkę w odzież i bieliznę.

Mając tak ustalony stan faktyczny w sprawie Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że powództwo zasługuje w całości na uwzględnienie, dlatego też wyrokiem z dnia 4 czerwca 2013r. utrzymał w mocy wyrok zaoczny Sądu Rejonowego z dnia 18 grudnia 2012r. Swoje rozstrzygnięcie oparł na wskazanych poniżej ocenach i rozważaniach prawnych.

Przede wszystkim Sąd meriti odwołał się do dyspozycji art. 133 § 1 kro, art. 135 § 1 kro oraz art. 138 kro. Kierując się zasadami w nich wyrażonymi wskazał, że od czasu uprawomocnienia się ostatniego orzeczenia, ustalającego zakres obowiązku alimentacyjnego, do dnia wniesienia powództwa upłynęło pięć lat. W ocenie Sądu I instancji okres ten przekonuje o tym, iż niewątpliwie w sposób istotny wzrosły usprawiedliwione potrzeby małoletniej powódki, determinujące konieczność zwiększenia obowiązku alimentacyjnego po stronie pozwanego na rzecz jego jedynej córki.

Sąd Rejonowy podkreślił także, że małoletnia powódka ma obecnie 11 lat i uczęszcza do IV klasy szkoły podstawowej i za oczywiste przyjął, że rozpoczęcie, jak i kontynuacja nauki związane są z koniecznością ponoszenia przez jej matkę dodatkowych wydatków związanych z zakupem podręczników, odzieży, czy opłacaniem składek z różnych tytułów. Następnie zaakcentował, że zmianie uległa także sytuacja rodzinna i finansowa matki powódki, która ponownie wstąpiła w związek małżeński, z którego pochodzi jej małoletni syn J. D.. W odniesieniu do sytuacji finansowej matki powódki Sąd Rejonowy wskazał, że nadal pracuje w (...) w S., jednak jej wynagrodzenie uległo zwiększeniu. Jednocześnie powiększył się krąg osób pozostających na jej utrzymaniu, przy czym obowiązek alimentacyjny względem małoletniej powódki wypełnia w szczególności poprzez osobiste starania o jej wychowanie.

Rozważając zaś sytuację bytowo – finansową pozwanego Sąd I instancji wskazał, że jego możliwości zarobkowe uległy znacznej poprawie, co uzasadnia podwyższenie alimentów o 200 zł, a więc do kwoty po 600 zł miesięcznie. Pozwany jest bowiem osobą młodą, nie posiada innych dzieci na swoim utrzymaniu, zawarł nowy związek małżeński, otrzymuje większe wynagrodzenie, w granicach około 3200 zł netto miesięcznie, a zatem jego obecna sytuacja, w ocenie Sądu, jest dobra i stabilna, zważywszy, że w toku poprzedniej sprawy otrzymywał dochód w wysokości 1183 zł netto miesięcznie.

Rozstrzygając o obowiązku alimentacyjnym Sąd meriti wziął pod uwagę także potrzeby zobowiązanego do alimentacji oraz fakt, że utrzymuje on stały kontakt z małoletnią powódką, której regularnie przekazuje dotychczas zasądzone alimenty oraz czyni na jej rzecz regularne, drobne, comiesięczne wydatki.

Mając to wszystko na względzie Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że alimenty w wysokości 600 zł miesięcznie z jednej strony będą adekwatne do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki, a z drugiej nie będą stanowić nadmiernego obciążenia dla pozwanego.

Z powyższym rozstrzygnięciem w całości nie zgodził się pozwany, który w złożonej apelacji wniósł o uchylenie alimentów zasądzonych na rzecz małoletniej powódki w wysokości 600 zł miesięcznie i ustalenie w ich miejsce alimentów w wysokości 500 zł miesięcznie od dnia wydania rozstrzygnięcia w sprawie. Nadto wniósł o nieobciążanie go kosztami postępowania.

Uzasadniając swoje stanowisko wskazał między innymi, że obciążenie go obowiązkiem alimentacyjnym w ustalonej wysokości od daty wytoczenia powództwa spowoduje znaczne pogorszenie jego obecnej sytuacji życiowej i może spowodować, iż znajdzie się on w niedostatku, który uniemożliwi mu wywiązywanie się z obowiązków finansowych względem banku oraz zaspokajanie potrzeb finansowych jego rodziny, w tym także małoletniej powódki. Podniósł, że jego rola w utrzymaniu córki nie może zostać sprowadzona do roli „bankomatu”, skoro poza wydatkami rzędu 100 zł miesięcznie czyni on także wydatki związane ze wspólnym wypoczynkiem, podczas którego zapewnia córce dojazd, wyżywienie i nocleg bez udziału finansowego jej matki, a nadto zakupił córce rower i chciał dokładać się każdorazowo do większych wydatków, jak zakup laptopa, czy kolonia córki. Jednakże matka powódki uniemożliwia mu współfinansowanie takich wydatków, a następnie wykorzystuje brak partycypowania przez niego w kosztach przed Sądem, co w jego ocenie uzasadnia twierdzenie, iż to raczej potrzeby matki, a nie ich wspólnej córki uległy zwiększeniu. Z tego też względu pozwany uznał zasądzone od niego alimenty za krzywdzące i nieuwzględniające jego sytuacji finansowej. Wskazał, iż nie posiada oszczędności, aby móc zaspokoić powstały już dług alimentacyjny, że utrzymanie mieszkania pochłania podobne wydatki, jakie z tego tytułu musi ponosić matka powódki oraz, że do jego zobowiązań finansowych należy comiesięczne regulowanie raty kredytu hipotecznego. Dodał, że rzeczywiście poprawie uległy jego zarobki, lecz dodatek techniczny do wynagrodzenia będzie otrzymywał jedynie do końca bieżącego roku, po czym wynagrodzenie to będzie podobne do wynagrodzenia, jakie otrzymuje matka powódki, której wszak sytuacja finansowa również uległa znacznej poprawie. W przekonaniu pozwanego, potrzeby małoletniej powódki są zaspokajane w miarę możliwości finansowych obojga rodziców i dziadków. Ostatecznie jednak pozwany uznał, jako kwotę odpowiednią z tytułu obowiązku alimentacyjnego – kwotę 500 zł. Na zakończenie wskazał, że orzeczenie tego obowiązku dopiero od daty wyrokowania w postępowaniu apelacyjnym oraz zwolnienie go z kosztów sądowych pozwoli na realizowanie przez niego potrzeb rodziny i nie spowoduje kryzysu finansowego po jego stronie.

Na rozprawie apelacyjnej przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki wniosła o oddalenie apelacji w całości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego okazała się częściowo uzasadniona.

Ustalenia faktyczne, istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, a poczynione przez Sąd Rejonowy w przeważającej mierze są prawidłowe i Sąd Okręgowy przyjmuje je za własne, za wyjątkiem ustaleń, co do możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego, pozwalających uczynić zadość obowiązkowi alimentacyjnemu w ustalonym przez ten Sąd zakresie.

Trafnie bowiem zarzuca apelujący, że zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy podwyższył należne małoletniej powódce od pozwanego alimenty w stopniu przekraczającym jego możliwości finansowe w zakresie obowiązku alimentacyjnego, orzeczonego od daty wytoczenia powództwa przez jej matkę, tj. od dnia 24 września 2012r., do daty wyrokowania przez Sąd Odwoławczy w niniejszej sprawie. Sąd II instancji zdeterminowany był uwzględnić zobowiązania finansowe pozwanego w postaci obowiązku comiesięcznych płatności rat z tytułu kredytu zaciągniętego na zakup nowego mieszkania. Nie można z przyczyn oczywistych odmówić zasadności zaspokajaniu potrzeb bytowych pozwanego i jego nowej rodziny. Pozostawienie rozstrzygnięcia Sądu I instancji byłoby w tej sytuacji niezwykle krzywdzące dla obu stron postępowania. Nie sposób wszak oczekiwać od zobowiązanego, aby z tytułu już wymagalnego świadczenia alimentacyjnego sam popadł w niedostatek i z powodu zadłużenia finansowego względem powódki nie mógł zaspokajać nie tylko własnych potrzeb, ale także usprawiedliwionych potrzeb córki. Z tego też względu, Sąd w składzie rozpoznającym przedmiotową sprawę doszedł do przekonania, że zasadnym będzie podwyższenie alimentów, ustalonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 23 marca 2007r., z kwoty po 400 zł miesięcznie do kwoty po 500 zł miesięcznie za okres od dnia 24 września 2012r. do dnia 4 października 2013r., a dopiero od dnia 5 października 2013r. do kwoty po 600 zł miesięcznie.

Sąd Okręgowy orzekł w powyższym zakresie na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., oddalając jednocześnie dalej idącą apelację pozwanego, jako bezzasadną z podanych poniżej względów.

Przed przystąpieniem do merytorycznych pobudek takiego rozstrzygnięcia przypomnieć jednak należy, że zgodnie z art. 138 kro przesłanką zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego jest zmiana stosunków, przez którą rozumie się istotne zwiększenie lub zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji lub potrzeb uprawnionego lub wreszcie istotne zmniejszenie się możliwości zaspokajania potrzeb własnymi siłami, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie bądź zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych. Wskazać także należy, że rozstrzygnięcie w przedmiocie opartego o treść art. 138 kro żądania zmiany alimentów wymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich obniżeniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25 maja 1999r., I CKN 274/99, Lex nr 327915). Górną granicę zakresu zobowiązania alimentacyjnego wyznaczają oczywiście możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego do alimentacji przy uwzględnieniu zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (art. 135 § 1 kro).

Przenosząc powyższe na grunt sprawy poddanej osądowi należy stanowczo podkreślić, że nie ulega wątpliwości, iż uzasadnione potrzeby małoletniej powódki wzrosły od ostatniego ustalenia alimentów, które miało miejsce w wyroku z 23 marca 2007r. Od tego czasu wzrosły bowiem, co oczywiste, koszty codziennego jej utrzymania, nadto matkę powódki obciążają narastające wydatki, związane z jej edukacją szkolną, jak podręczniki, przybory szkolne, składki i ubezpieczenie, dodatkowe lekcje języka angielskiego, zajęcia na basenie, czy wreszcie zakup odzieży, obuwia, wyżywienia i środków czystości oraz higieny osobistej dla jedenastoletniego dziecka. Również obecny wiek małoletniej powódki determinuje konieczność zapewnienia jej rozwoju psycho – fizycznego na poziomie większym, niż miało to miejsce ponad 6 lat temu.

Jednocześnie nie można tracić z pola widzenia okoliczności, że pozytywnej zmianie uległa sytuacja finansowa matki małoletniej powódki, która obecnie otrzymuje z tytułu zatrudnienia kwotę 2500 zł netto miesięcznie. Należy jednak przyjąć, że skoro M. D. nadal pracuje w tym samym zakładzie pracy, to w pełni wykorzystuje swoje możliwości i predyspozycje zarobkowe w celu zapewnienia utrzymania córki.

Celowe wobec tego jest przypomnienie, że zgodnie z art. 135 § 2 kro, wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie.

W niniejszej sprawie osobista piecza nad małoletnią powódką jest sprawowana wyłącznie przez jej matkę, a ponieważ to matka będzie ponosiła główny ciężar wychowania i opieki nad dzieckiem, zaś udział skarżącego ograniczał się będzie do łożenia alimentów, to logicznym jest obciążenie go finansowymi kosztami utrzymania dziecka w stopniu wyższym niż matkę dziecka. Należało przy tym uwzględnić okoliczność powstała po dacie ustalania alimentów na kwotę 400 zł, że jej matka wyszła ponownie za mąż i obecnie ma na swoim utrzymaniu czteroletniego syna, uczęszczającego do przedszkola. Pozwany natomiast ma na swym utrzymaniu jedynie małoletnią powódkę.

W tym miejscu godzi się więc zauważyć, że, jak sam przyznał to pozwany, jego sytuacja materialna uległa znacznej poprawie. Nie można bowiem tracić z pola widzenia okoliczności, że przez ostatnie kilka lat, a dokładnie od 2007r., i przynajmniej do końca 2013r. pozwany otrzymuje, poza wynagrodzeniem za pracę w wysokości 2283,84 zł netto, tzw. dodatek techniczny w wysokości 668,83 zł netto miesięcznie (k.71). A zatem miesięczne wynagrodzenie pozwanego wynosi niemal 3000 zł netto, co w sytuacji zasądzenia alimentów na poziomie 600 zł nie będzie stanowić dla niego, w ocenie Sądu Okręgowego, znacznego obciążenia finansowego. Jednocześnie nie można bezkrytycznie przyjmować, że inne obciążenia finansowe pozwanego, zwłaszcza z tytułu rat kredytu hipotecznego w wysokości około 900 zł miesięcznie oraz kredytu konsumpcyjnego powinny mieć zawsze pierwszeństwo nad usprawiedliwionymi potrzebami małoletniej powódki. Wręcz przeciwnie. Wszak to pozwany zobowiązanym jest do alimentacji na rzecz swojej córki i ewentualnie, w braku możliwości zarobkowych i finansowych, powinien dążyć do zmniejszenia swoich wydatków, aby móc zaspokoić potrzeby zarówno swojej rodziny, jak i usprawiedliwione potrzeby powódki, która ma prawo do życia na podobnym poziomie, co jej ojciec.

Sąd Okręgowy oczywiście dostrzegł poprawne relacje pozwanego z małoletnią powódką, ich częste kontakty, sprawowanie w tym czasie opieki przez ojca nad córką oraz fakt, że czyni jej drobne upominki, jednak nie mógł nie zauważyć, że usprawiedliwione potrzeby małoletniej powódki uległy niewątpliwie istotnemu wzrostowi od wydania ostatniego orzeczenia w sprawie III RC 98/07.

Z tych też względów, przywołane wyżej okoliczności w pełni uzasadniają ustalenie wysokości świadczenia alimentacyjnego należnego od pozwanego na rzecz małoletniej powódki na kwotę 600 zł miesięcznie, począwszy od 5 października 2013r. Zdaniem Sądu Okręgowego kwota ta odpowiada uzasadnionym potrzebom powódki oraz możliwościom zarobkowym pozwanego.

W tym też zakresie należało oddalić apelację pozwanego, o czym Sąd Okręgowy orzekł, na podstawie art. 385 k.p.c.

Kierując się natomiast ogólną, niełatwą sytuacją pozwanego, Sąd II instancji postanowił nie obciążać go kosztami postępowania apelacyjnego, o czym orzeczono na mocy art. 102 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.