Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Małgorzata Banaś
Protokolant:	sekr. sądowy Małgorzata Bugiel

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2013 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa W. W.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zadośćuczynienie

1.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda W. W. kwotę 20.000 zł (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 marca 2013 r. do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  nie obciąża powoda kosztami procesu;

4.  nakazuje ściągnąć od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Słupsku kwotę 1.000 zł (słownie: jeden tysiąc złotych) tytułem zwrotu części kosztów sądowych, od uiszczenia których powód był zwolniony.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt IC 226/12

UZASADNIENIE

Powód W. W. w pozwie wniesionym do Sądu Okręgowego w Słupsku w dniu 5 lipca 2012r. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od (...) S.A. w W. kwoty 100.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 30 marca 2012r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w postaci zerwania więzi rodzinnych ze zmarłą nagle i tragicznie córką S. W..

Uzasadniając żądanie powód wskazał, że pozwany będący ubezpieczycielem sprawcy wypadku komunikacyjnego, w wyniku którego śmierć poniosła bliska mu osoba ponosi odpowiedzialność za skutki tego zdarzenia. Wypadek ten stanowił brutalne zerwanie więzi łączących rodzica (ojca) z dzieckiem i spowodował cierpienia psychiczne oraz ogromny ból, który prawdopodobnie będzie towarzyszył mu do końca życia. Niewątpliwie zatem, jak podnosił dalej powód, została wyrządzona mu krzywda, która uzasadnia żądanie zadośćuczynienia przewidzianego w art. 448 kc w związku z art.24 i 23 kc. Na poparcie swojego stanowiska, co do możliwości żądania przez najbliższego członka rodziny zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, jeżeli śmierć nastąpiła na skutek czynu niedozwolonego, który miał miejsce przed nowelizacją kodeksu cywilnego z 3 sierpnia 2008 roku, powód przywołał orzeczenia Sądów, w tym uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2010 roku, III CZP 76/10.

Pozwany (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany zakwestionował swoją odpowiedzialność, wskazując, że formułowanie roszczenia, które obecnie znajduje uzasadnienie w art. 446 § 4 kc do stanów faktycznych, które miały miejsce przed wejściem w życie tego przepisu stanowi nadużycie. W ocenie pozwanego tak szerokie interpretowanie dóbr osobistych człowieka, zgodnie z którym dobrem takim jest także „prawo do życia w rodzinie” i „prawo do więzów” rodzinnych jest nietrafne i może prowadzić do zastępowania istniejących klasycznych instytucji prawa cywilnego lub „wprowadzaniu tylnym wejściem” instytucji nie istniejących - jak nie istniejącego w dacie wypadku art. 446 § 4 kc. Niezależnie od powyższego pozwany z ostrożności procesowej, na wypadek nie uwzględnienia przez Sąd powyższego, podnosił, że rozmiar zgłoszonego przez powoda roszczenia jest wygórowany

Obie strony wnosiły o zasądzenie od strony przeciwnej na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego powód w podwójnej wysokości stawki pozwany według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 listopada 2002 r. w R., gmina S., kierujący samochodem osobowym marki F. (...) o nr rej. (...) W. K., naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, iż jechał z prędkością znacznie przekraczająca prędkość dopuszczalną administracyjnie na obszarze zabudowanym, a także nie zmniejszył prędkości w chwili zbliżania się do przejścia dla pieszych, w wyniku czego potracił wbiegającą na jezdnię nieletnią S. W., która w wyniku doznanych obrażeń zmarła w szpitalu w dniu 13 grudnia 2002 r.

Sprawca zdarzenia prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku II Wydział K. z dnia 25 lutego 2005 r., sygn. akt IIK 120/03, został uznany winnym popełnienia czynu z art. 177 §2 kk i skazany na karę jednego roku pozbawienia wolności, warunkowo zawieszonej na okres próby trzech lat. Na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora i obrońcę oskarżonego Sąd Okręgowy w Słupsku VI Wydział K., wyrokiem z dnia 7 czerwca 2005 r. sygn. akt VI Ka 288/05, utrzymał zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną.

Pojazd sprawcy wypadku w dacie zdarzenia posiadał obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym..

Bezsporne – nadto prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Rejonowego w S. II Wydział Karny z dnia 25 lutego 2005 r., sygn. akt IIK 120/03, wyrok Sądu Okręgowego w Słupsku VI Wydział Karny z dnia 07 czerwca 2005 r. sygn. akt VI Ka 288/05, notatka urzędowa o wypadku K. w S. z dnia 29.11.2002 r. w aktach sprawy SR w Słupsku sygn. IIK 120/03.

S. W. była młodszą córką powoda ze związku małżeńskiego z M. W.. Związek ten nie funkcjonował stabilnie małżonkowie mieli liczne konflikty i trudności w komunikacji. W 1989 roku M. W. złożyła pozew o rozwód. Przeprowadzone w czerwcu 1990 roku przez biegłych badania w RODK wskazywały na niedojrzałość relacji małżonków i brak umiejętności w zakresie rozwiązywania konfliktów, co skutkowało zaleceniem terapii małżeńskiej, uznając równocześnie decyzję o rozwodzie za przedwczesną. P. w sprawie o rozwód zostało zawieszone. Małżonkowie jednak nie skorzystali z danej im szansy i już w listopadzie 1990 roku M. W. wznowiła postępowanie w sprawie rozwodowej, motywując swoją decyzję nieobecnością męża w związku z jego pracą i zamieszkiwaniem poza krajem. Zarzucała też mężowi nadużywanie alkoholu. Ostatecznie wyrokiem z dnia 24 stycznia 1992r. Sąd Rejonowy w Słupsku rozwiązał przez rozwód związek (...), ustalając iż winę za rozkład pożycia ponoszą obie stron. Wykonywanie władzy rodzicielskiej Sąd powierzył wówczas matce, zapewniając ojcu prawo współdecydowania w istotnych sprawach dzieci.

Dowód; akta sprawy SR w Słupsku sygn. IVRC 123/91

Początkowo powód sam zabiegał o kontakty z córkami, później, w miarę ich dorastania samodzielnie odwiedzały one ojca, były okresy, że razem z nim mieszkały w R.. Starsza córka ostatecznie przeprowadziła się do ojca będąc uczennicą szkoły średniej i dojeżdżała do szkoły w S.. Młodsza S. wprowadziła się do ojca na Wielkanoc 2002 roku. Powodem jej decyzji były niewłaściwie relacje z matką i brak akceptacji dla jej nowych związków i przyrodniego rodzeństwa. Od nowego roku szkolnego córka zaczęła uczęszczać do szkoły w R., do której przeniesienie załatwił jej ojciec.

Dowód; wyjaśnienia powoda na rozprawie w dniu 12 października 2012r. potwierdzone na rozprawie w dniu 13 marca 2013r. k. 81-82, i 138-139.

(...) S.A. w L., działające w imieniu powoda, pismem z dnia 22.02.2012 r. wniosło o przyznanie na rzecz powoda kwoty 100 000 zł tytułem zadośćuczynienia. Strona pozwana pomimo odbioru pisma ze zgłoszonym roszczeniem, do dnia wniesienia powództwa nie podjęła decyzji w przedmiotowej sprawie.

W ocenie biegłej psycholog śmierć córki stanowiła dla powoda sytuację stresową. Przeżycia emocjonalne jakie się z nią wiązały to żal, złość i poczucie winy. Stan cierpienia i żałoby utrzymywał się przez okres kilku miesięcy.

Dowód; opinia psychologiczna k.101-103.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo tylko częściowo zasługiwało na uwzględnienie.

Przechodząc do merytorycznej oceny zasadności powództwa zwrócić należy uwagę, że powód źródło swojej krzywdy upatrywał w śmierci będącej następstwem wypadku, którego sprawcą był W. K. ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie. Przebieg tego zdarzenia nie stanowił przedmiotu sporu. Wskazać też należy, że fakt popełnienia przestępstwa przez sprawcę wypadku stwierdzony został prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 25 lutego 2005 roku, sygn. II K 130/03, a ustaleniem tym Sąd rozpatrujący niniejszą sprawę jest związany. Pozwany Ubezpieczyciel nie kwestionował zaś faktu, że odpowiada z tytułu umowy ubezpieczenia za czyny posiadacza pojazdu mechanicznego.

Odnosząc się do zasadniczego problemu niniejszego sporu, a dotyczącego możliwości dochodzenia przez członka rodziny zadośćuczynienia za krzywdy wynikłe ze śmierci osoby najbliższej będącej skutkiem uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, mającej miejsce przed wejściem w życie art. 446 § 4 kc, zważyć należy, iż nie budziło wątpliwości stron ani sądu, że skoro śmierć małoletniej S. W. nastąpiła na skutek deliktu przed dniem 3 sierpnia 2008 roku, to najbliższym członkom rodziny zmarłego, czyli powodowi nie przysługuje roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę na podstawie art. 446 § 4 kc, albowiem przepis ten wówczas jeszcze nie obowiązywał.

Nie mniej, nie jest trafny, jako zbyt daleko idący, wniosek strony pozwanej, o braku w tym wypadku podstaw prawnych do żądania przez powodów zadośćuczynienia. Sąd nie podziela przy tym argumentacji prawnej przywołanej na jego poparcie, a sprowadzającej się do twierdzenia, że podstawy takiej nie może stanowić powoływany przez powodów art. 448 kc w zw z art. 23 i 24 kc.

Problemem tym zajmował się Sąd Najwyższy, jednoznacznie stwierdzając w uchwale z dnia 22 października 2010 roku podjętej w sprawie III CZP 76/2010, że najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 kc w związku z art. 24§1 kc zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 roku. Stanowisko to powtórzone zostało w kolejnej uchwale Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 roku podjętej w sprawie III CZP 32/11. Pogląd ten, Sąd rozpatrujący niniejszą sprawę podziela w pełni. Nie można także zgodzić się z reprezentowanym przez stronę pozwaną poglądem, że stosowanie art. 448 kc do stanów faktycznych normowanych obecnie przez art. 446 § 4 jest w istocie wybiegiem prowadzącym do "wprowadzania tylnym wyjściem" instytucji nie istniejących dotąd w kodeksie cywilnym. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu powoływanej już uchwały z dnia 13 lipca 2011 roku wydanej w sprawie III CZP 32/11 trafnie zauważył, że ten sam czyn niedozwolony może wyrządzać krzywdę różnym osobom. Źródłem krzywdy jest zatem czyn niedozwolony, którego następstwem jest śmierć. Krzywdą wyrządzoną zmarłemu jest utrata życia, dla osób mu bliskich zaś jest to naruszenie dobra osobistego poprzez zerwanie więzi emocjonalnej, szczególnie bliskiej w relacjach rodzinnych. Również zatem osoba dochodząca ochrony, na podstawie art. 448 kc może być poszkodowana bezpośrednio i dochodzić naprawienia własnej krzywdy, doznanej poprzez naruszenie jej własnego dobra osobistego.

Wbrew zatem stanowisku strony pozwanej, stwierdzić należy, że co do zasady możliwe jest dochodzenie przez stronę powodową zadośćuczynienia pieniężnego na podstawie art. 448 kc.

Strona pozwana zarzucając, iż art. 23 kc nie może być interpretowany tak szeroko, w istocie kwestionowała uznawanie „więzi rodzinnych” za dobro osobiste.

Tymczasem pogląd, iż więź emocjonalna łącząca osoby bliskie jest dobrem osobistym, a co za tym idzie, że doznany na skutek śmierci osoby bliskiej uszczerbek jest następstwem naruszenia dobra osobistego, jakim jest relacja między zmarłym a osobą zainteresowaną (w niniejszej sprawie rodzicami i córką, bratem a siostrą), jest już w judykaturze utrwalony. Tytułem przykładu wskazać chociażby należy wyroki Sądu Najwyższego z dnia 02 grudnia 2009 roku, I CSK 149/09, z dnia 14 stycznia 2010 roku, IV CSK 307/09, z dnia 10 listopada 2010 roku, II CSK 248/10). Nie można w tym zakresie pominąć argumentów systemowych. Życie rodzinne obejmuje istnienie różnego rodzaju więzi. Skoro dobro rodziny jest dobrem podlegającym ochronie konstytucyjnej (art. 71 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej), wymienione jest także w art. 23 kro, a wieź rodzinna odgrywa w tym zakresie niezaprzeczalnie doniosłą rolę, to przyjąć należy, iż prawo do życia rodzinnego i utrzymanie tego rodzaju więzi stanowi dobro osobiste członków rodziny.

Skoro więc więzi rodzinne są dobrem osobistym, to brak jest uzasadnienia dla wyłączenia ich z ochrony prawnej i w konsekwencji do pozbawienia osób, których to dobro zostało naruszone uprawnienia do dochodzenia i uzyskania zadośćuczynienia.

Nie negując więc, że prawo do więzi rodzinnych stanowi dobro osobiste członków rodziny wskazać jednocześnie należy, że w ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę, wysokość zadośćuczynienia zależna jest przede wszystkim od stopnia i rodzaju pokrewieństwa ale co nie mniej istotne, również od rozmiaru więzi między zgłaszającymi roszczenie a zmarłym. Powyższe rozważania są o tyle istotne, że zdaniem orzekającego w niniejszej sprawie Sądu, zasądzenie na rzecz powoda odpowiedniej wysokości zadośćuczynienia na podstawie art. 448 kc w zw. z art. 23 kc, uzależnione było od wykazania istnienia rozmiaru faktycznych, emocjonalnych więzi pomiędzy zmarłą a jej ojcem i realnych cierpień wywołanych ich zerwaniem na skutek jej śmierci.

Sąd nie ma wątpliwości, że powoda łączyła więź rodzinna z córką przejawiająca się we wzajemnej pomocy, akceptacji, - stanowiąca dobro osobiste powoda podlegające ochronie. Fakt, że córka powoda zdecydowała się zamieszkać wspólnie z ojcem, świadczy z jednej strony o dyskomforcie jakiego doznawała w rodzinie matki, z drugiej zaś o pewnym zaufaniu do ojca i dziadków.

Nie ulega żadnym wątpliwościom co potwierdziła również opinia biegłej psycholog, że śmierć dziecka stanowi dla rodziców traumatyczne zdarzenie. Cierpienie przeżywane po śmierci dziecka jest znacznie głębsze i silniejsze niż jakikolwiek inny rodzaj bólu. W niniejszej sprawie niewątpliwie cierpienie powoda spotęgowane zostało nagłością i tragizmem zdarzenia. Nie mniej na co uwagę zwróciła w swojej opinii biegła brak codzienności kontaktów córki S. z ojcem przez wcześniejsze lata jej życia musiał skutkować pewną powierzchownością ich więzi i relacji.

Pomimo że krzywda z powodu cierpienia wywołanego śmiercią osoby najbliższej ze swej istoty ma charakter niewymierny, przepis art. 448 kc wyraźnie zastrzega, że kwota przyznana tytułem zadośćuczynienia ma być odpowiednia, nie wskazując żadnych dalszych kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia. Oceny w tym zakresie dokonuje więc Sąd w granicach przyznanej mu swobody sędziowskiej. Przy określaniu wysokości zasądzonego roszczenia praktyka orzecznicza podkreśla konieczność rozważenia indywidualnych, szczególnych okoliczności konkretnego przypadku i kierowania się kompensacyjną funkcją instytucji zadośćuczynienia. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 12 września 2002 roku, IV CKN 1266/00 dotyczącym roszczenia na podstawie art. 445 §1 kc przypomniał, że określenie wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę powinno opierać się na obiektywnych i sprawdzalnych kryteriach. Ważne przy szacowaniu krzywdy jest ustalenie jak trwałe skutki wywołało zdarzenie, nieodwracalny charakter niektórych następstw, wiek, a także fakt, iż doznanie krzywdy ma wpływ na inne dziedziny życia. Oczywiście te ogólne przesłanki należy przełożyć na konkretne okoliczności dotyczące osoby poszkodowanej. Dopiero bowiem zindywidualizowanie uniwersalnych przesłanek może stanowić podstawę określenia „odpowiedniego” zadośćuczynienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2006 roku, IV CSK 99/05). Określając wysokość zadośćuczynienia można pomocniczo kierować się wysokością sum zasądzanych w podobnych sprawach, jednakże decydujące znaczenie ma rozmiar krzywdy, a także indywidualne czynniki istniejące po stronie konkretnego poszkodowanego. Kierując się wyżej wskazanymi kryteriami należało zważyć, iż w realiach niniejszej sprawy nagła śmierć S. W. będącej dopiero na początku swojego życia stanowiła dla powoda wstrząs. Nie można jednak pominąć faktu, iż od tego tragicznego zdarzenia minęło już 10 lat. W kontekście powyższego, istotnym jest to na co zwróciła uwagę w swojej opinii biegła psycholog, a mianowicie, że brak jest dowodów na rzecz tezy, by sytuacja związana z nagłą śmiercią córki w sposób istotny zakłóciła funkcjonowanie powoda i miała wpływ na jego obecną aktywność życiową. Trauma jakiej doznał powód po śmierci bliskiego mu członka rodziny, nie przekraczała granic fizjologicznej reakcji na żałobę. Okolicznością która utrudniała badanemu poradzenie sobie z trudną sytuacją był jego tendencja do tłumienia negatywnych uczuć wynikająca z introwertyzmu i związana z tym postawa izolująca się od ludzi. Brak jest danych świadczących o bezpośrednim wpływie tejże sytuacji na obecną aktywność życiową. Mimo początkowo przejawianych postaw izolujących się od ludzi, w okresie późniejszym, powód przez osiem lat pozostawał w związku nieformalnym, gdzie sprawował funkcje wychowawcze wobec dzieci swojej partnerki. Brak jest danych świadczących o wpływie śmierci córki na istotne i trwale pogorszenie się stanu zdrowia psychicznego badanego ( dowód; opinia psychologiczna k. 103).

Zeznania powoda składane po upływie tak długiego okresu czasu i w określonej sytuacji, należy traktować z pewnym dystansem. Motywacja wyjaśnień, spowodowana możliwością uzyskania zadośćuczynienia, może bowiem powodować pewną intencjonalną bądź nieintencjonalną tendencyjność w opisie i interpretacji określonych sytuacji i zachowań, by stanowiły one bardziej wiarygodny argument. Opinia biegłego dostarcza sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o konkretne świadczenie, w tym rodzaju występujących schorzeń, stopnia ich zaawansowania i nasilenia związanych z nimi dolegliwości. Sąd nie może wbrew opinii biegłych – oprzeć ustaleń w tym zakresie na własnym przekonaniu.

W ocenie Sądu ustalone w sprawie okoliczności przemawiały za przyjęciem, iż adekwatną kwotą zadośćuczynienia pieniężnego była dla powoda kwota 20.000 zł.

Zdaniem sądu orzekającego w niniejszej sprawie brak jest podstaw do zmniejszenia obowiązku naprawienia szkody. Zgodnie z art. 362 k.c. obowiązek naprawienia szkody ulega zmniejszeniu jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, przy czym zmniejszenie to następuje stosownie do okoliczności a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Z niekwestionowanej w zakresie ustalenia przebiegu wypadku, opinii biegłego J. Z. sporządzonej na potrzeby prowadzonego postępowania karnego wynikało, że niebezpieczna sytuacja na drodze powstała w wyniku wtargnięcia pieszej na jezdnię, bezpośrednio przed nadjeżdżający pojazd. Jednakże Do zaistnienia wypadku przyczynił się kierowca F., S. W. K., który jechał z prędkością znacznie przekraczającą prędkość dopuszczalną administracyjnie na obszarze zabudowanym oraz nie zmniejszył prędkości zbliżając się do przejścia dla pieszych, co miało bezpośredni wpływ na zaistnienie wypadku. W świetle aktualnego orzecznictwa Sądu Najwyższego „przyczynienie się poszkodowanego jest jedynie warunkiem miarkowania odszkodowania a jego konsekwencją jest jedynie powinność badania przez sąd okoliczności decydujących o tym czy zmniejszenie odszkodowania powinno w ogóle nastąpić” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dna 3 sierpnia 2006 r. IV CSK 118/06 niepubl.) W nauce prawa podkreśla się, ze art. 362 k.c. jest wyrazem zasady sędziowskiego wymiaru odszkodowania , która w granicach w nim wyznaczonych daje sądowi możliwość uwzględnienia wszystkich okoliczności sprawy, także w płaszczyźnie niezastosowania odstępstw od zasady pełnego odszkodowania. Podstawowym, wyraźnie wymienionym w art. 362 k.c. kryterium ustalenia rozmiaru przyczynienia jest stopień winy obu stron. Niewątpliwie (co wynika z prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 25 lutego 2005 r. XI K 120/03 którym sąd orzekający w niniejszej sprawie jest związany) kierujący samochodem osobowym marki F. (...) umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym jadąc w terenie zabudowanym z prędkością ponad 100 km/h i nie zmniejszając jej przed przejściem dla pieszych, w okolicach którego na jezdni pojawiła się poszkodowana małoletnia. W tej sytuacji konieczne było porównanie rozmiaru wagi uchybień po stronie sprawcy i poszkodowanej. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności sąd uznał, że mimo tego, iż niebezpieczna sytuacja na drodze powstała w wyniku wtargnięcia pieszej S. W. na jezdnię, to brak jest jednak podstaw do markowania odszkodowania, zważywszy na zachowanie i rodzaj uchybień po stronie kierowcy.

Na podstawie art. 481 kc w zw. z art.455 kc Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów ustawowe odsetki. Jako datę początkową, od której biegną odsetki za opóźnienie od zasądzonej kwoty Sąd przyjął datę ogłoszenia wyroku.

Zgodnie z przyjętą w prawie cywilnym zasadą, dłużnik popada w opóźnienie, jeżeli nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się ono wymagalne. Zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę ma na celu kompensację szkody niemajątkowej. Nie można wprawdzie określać wysokości zadośćuczynienia wprost na podstawie cen, niemniej w utrwalonym orzecznictwie wskazuje się na potrzebę uwzględnienia przy ustalaniu zadośćuczynienia m.in. aktualnego stanu stosunków majątkowych w społeczeństwie, który niewątpliwie łączy się z problemem cen. Oznacza to, że określone w art. 363 § 2 kc zasady ustalania odszkodowania mają odpowiednie zastosowanie przy ustalaniu odpowiedniej sumy z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przeważa pogląd, że w razie ustalenia wysokości zadośćuczynienia według stanu rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy uzasadnione jest przyznanie odsetek dopiero od chwili wyrokowania (np. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 8 grudnia 1997 r. I CKN 361/97 nie publ., z dnia 9 stycznia 1998 r. III CKN 301/97 nie publ., z dnia 20 marca 1998 r. II CKN 650/97 nie publ., z dnia 4 września 1998 r. II CKN 875/97 nie publ., czy z dnia 9 września 1999 r. II CKN 477/98 nie publ.). Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela zarówno to stanowisko, jak i argumentację przytaczaną dla jego uzasadnienia.

Sąd Okręgowy oddalił powództwo o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną przez powoda krzywdę w zakresie jakim przekraczało to zasądzoną kwoty z tego tytułu (wraz z odsetkami).

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 3 wyroku na podstawie art. 108, art. 102 kpc, mając na uwadze zasadę słuszności. W zakresie całości zgłoszonego roszczenia powód wygrał proces w 20% strona pozwana w 80%. Powód korzystał z całościowego zwolnienia od kosztów, w związku z czym nie ponosił kosztów pełnego wpisu i wydatków związanych z opinią biegłej. Mimo przegrania sprawy w znacznym procencie Sąd uznał, że ze względu na charakter niniejszej sprawy oraz sytuację rodzinną i materialną powoda, zachodzą podstawy do nieobciążania go przypadającymi na niego kosztami procesu należnymi pozwanemu. Z uwagi na znikomy procent uznania zgłoszonego roszczenia Sąd nie obciążał już strony pozwanej kosztami zastępstwa procesowego powoda. Natomiast nieuiszczone koszty sądowe w części, w jakiej powód wygrał sprawę obciążają pozwanego (art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). I tak od ustalonego wpisu 5.000zł (20%) = 1.000zł, i od poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa kosztów opinii biegłych 179zł. o czym orzeczono w pkt 5 wyroku.

Na oryginale właściwy podpis.