Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

1  W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 07 sierpnia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Tczewie I Wydział Cywilny

Przewodniczący Sędzia Anna Ściepuro

po rozpoznaniu w dniu 07 sierpnia 2024 r. w Tczewie

na posiedzeniu niejawnym w trybie art. 148(1) §1kpc

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko B. W.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanej B. W. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 6.752 zł (sześć tysięcy trzysta dziesięć złotych) wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 23 czerwca 2023 r. do dnia zapłaty wobec uznania powództwa w tym zakresie,

II. zasądza od pozwanej B. W. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 866 zł (osiemset sześćdziesiąt sześć złotych) wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 23 czerwca 2023 r. do dnia zapłaty;

III. w pozostałym zakresie powództwo oddala,

IV. oddala wniosek pozwanej o rozłożenie zasądzonej kwoty na raty,

V. zasądza od pozwanej B. W. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 1.576,41 zł (tysiąc pięćset siedemdziesiąt sześć złotych i czterdzieści jeden groszy), w tym kwotę 1.193,61 zł (tysiąc sto dziewięćdziesiąt trzy złote i sześćdziesiąt jeden groszy) tytułem kosztów zastępstwa procesowego w sprawie, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu części kosztów procesu;

VI . wyrokowi w pkt. I. nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt C 145/23

UZASADNIENIE

W dniu 16 listopada 2023 r. powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł pozew przeciwko B. W. o zapłatę kwoty 23.192,30 zł wraz z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 23 czerwca 2023 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powód wskazał, że roszczenie dochodzone pozwem powstało w związku z umową pożyczki gotówkowej o nr (...) z dn. 14.10.2022 r. zawartą z pozwaną. Wskazał, że pozwana B. W. zobowiązała się poprzez podpisanie weksla dnia 14.10.2022 r. do zapłaty w dniu 22.06.2023 r. kwoty wskazanej na wekslu w wysokości 23.192,30 zł. Powód wezwał pozwaną do wykupu weksla, jednakże ona nie uregulowała zadłużenia. Wezwanie do dobrowolnego spełnienia świadczenia pismem z dnia 23.05.2023 r. również okazało się bezskuteczne.

W sprawie w dniu 12.01.2024 r. został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, od którego skutecznie wniosła sprzeciw pozwana. W tymże sprzeciwie wniosła o oddalenie powództwa w całości, obciążenie powoda kosztami postępowania oraz o odstąpienie od obciążania pozwanej kosztami postępowania.

Pozwana przyznała fakt zawarcia umowy z powodowa spółką w dniu 14.10.2022 r. oraz wskazała, że otrzymała z tytułu tej umowy na rękę 9.650 zł, z czego spłaciła 2.892 zł. Uznała powództwo w zakresie pozostałej do spłaty kwoty kapitału w wysokości 6.752 zł, wnosząc o rozłożenie tej kwoty do spłaty na raty przez Sąd z uwagi na swoją trudną sytuację materialną.

Podniosła zarzut nieważności umowy z uwagi na fakt, że umowa zawiera w sobie klauzule abuzywne oraz w jej ocenie stanowi obejście przepisów o odsetkach maksymalnych i karze umownej, narusza przepisy ustawy o kredycie konsumenckim orz dobre obyczaje. Wskazała, że kwota powstała do zapłaty wynosi prawie 300% wypłaconego kapitału, a sama prowizja jest zawyżona i wynosi tyle co kwota jej pożyczona.

Pismem z dnia 08.04.2024 r. powódka podtrzymała swoje stanowisko w sprawie oraz wniosła o oddalenie wniosku pozwanej o rozłożenie spłaty należności na raty.

Sąd w trybie art. 148(1) par. 1 i 2 kpc uznał - mając na względzie całokształt przytoczonych przez strony twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych, po przedstawieniu dokumentów i stanowisk stron na piśmie, biorąc również pod uwagę fakt, że pozwana częściowo uznała powództwo - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, zatem skierował sprawę na posiedzenie niejawne, na którym zapadł wyrok w sprawie.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana B. W. dnia 14.10.2022 r. zawarła z powodem (...) Spółką Akcyjną w W. umowę pożyczki gotówkowej nr (...).

(dowody: wniosek o udzielenie po życzki – k. 39-40, załączniki do wniosku – k. 45-46, umowa pożyczki nr (...) wraz z harmonogramem spłat i załącznikiem k. 6-8, 12)

Integralną częścią umowy pożyczki była deklaracja wekslowa wystawcy weksla, w której pozwana upoważniła powoda do wypełnienia weksla, w szczególności do wpisania domicyliatu i wypełnienia weksla na sumę odpowiadającą zadłużeniu pozwanego łącznie z kosztami sądowymi. Pozwana wystawiła weksel in blanco. Mocą zawartej przez strony umowy pożyczki nr (...) powód udzielił pozwanej pożyczki gotówkowej, której całkowita kwota pożyczki - wypłacona pozwanej- wynosiła 9.650 zł.

Umowę zawarto na czas oznaczony, do upływu okresu kredytowania, tj. do dnia 24.10.2025 r. lub do całkowitej spłaty wszystkich zobowiązań pożyczkobiorcy wynikających z umowy. Spłata pożyczki miała nastąpić w 36 miesięcznych równych ratach, od dnia 24.11.2022 r. do dnia 24.10.2025 r. Wysokość miesięcznej raty wyniosła 723 zł. Całkowitą kwotę do zapłaty ustalono na kwotę 26.028 zł. Pożyczkodawca zastrzegł pobranie opłaty przygotowawczej w kwocie 340 zł, prowizji pośrednika finansowego w kwocie 520 zł, prowizji pożyczkodawcy w kwocie 8.790 zł. Całkowity koszt pożyczki określono na kwotę 16.378 zł. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania została określona na 119,96 %.

Każdorazowo na ratę pożyczki w kwocie 723 zł składały się kwoty udzielonej pożyczki wraz z odsetkami (kwoty tytułem spłaty pożyczki naliczane były narastająco, a odsetki malejąco w każdej kolejnej racie).

W punkcie 2.2 umowy wskazano, że termin spłaty raty uważa się za zachowany w przypadku wpływu na właściwy rachunek pożyczkodawcy środków przeznaczonych na spłatę całkowitej kwoty do zapłaty najpóźniej w dniu wyznaczonym do spłaty.

W punkcie 2.3 do 2.7 umowy ustalono, że pożyczkobiorca ma prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części całkowitej kwoty do zapłaty przed terminem określonym w umowie. W takim przypadku pożyczkodawca dokona redukcji całkowitych kosztów kredytu, jednakże w przypadku częściowej wcześniejszej spłaty całkowitej kwoty do zapłat:

- okres spłaty całkowitej kwoty do zapłaty nie ulegnie skróceniu,

-kwota częściowej wcześniejszej spłaty będzie zaliczana najbliższej raty oraz kolejnych rat, nie powodując zmiany harmonogramu spłaty.

Z tytułu wcześniejszej spłaty pożyczki pożyczkodawca nie będzie pobierał

żadnych prowizji ani opłat.

Strony w umowie ustaliły, że po spłacie całkowitej kwoty do zapłaty w całości pożyczkodawca dokona ostatecznego rozliczenia pożyczki. W przypadku wystąpienia nadpłaty pożyczkodawca przekaże kwotę nadpłaty na rachunek wskazany w umowie w ciągu 14 dni od daty całkowitej spłaty, a w przypadku niedopłaty pożyczkobiorca zobowiązał się do uregulowania jej w terminie 14 dni.

Od zobowiązania przeterminowanego powód mógł naliczać odsetki za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie.

Celem zabezpieczenia pożyczki pożyczkobiorca wystawił i przekazał pożyczkodawcy w dniu podpisania umowy weksel in blanco, który miał zostać wypełniony w przypadku braku spłaty zobowiązania.

Jeżeliby pożyczkobiorca nie zapłacił w terminie jednej raty pożyczki, pożyczkodawca mógł, po uprzednim wezwaniu go do zapłaty w terminie 7 dni od otrzymania wezwania, wypowiedzieć umowę pożyczki z zachowaniem trzydziestodniowego terminu i wypełnić weksel po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległych rat w terminie 7 dni od otrzymania wezwania.

W trakcie trwania umowy pozwana B. W. w okresie od 14.10.2023 r. do 03.03.2023 r. przelała łącznie na rzecz pożyczkodawcy kwotę 2.892 zł.

(dowody: umowa po życzki na (...) k. 6-8, weksel – potwierdzona kopia w aktach sprawy - k. 4, deklaracja wekslowa – k. 14, harmonogram spłat- k. 9, wykaz operacji finansowych - k. 15)

Pismem z dnia 25.04.2023 r. powód wystosował do pozwanej ostateczne wezwanie do zapłaty kwoty 1.446 zł w terminie 7 dni od daty otrzymania pisma.

(dow ód: ostateczne wezwanie do zapłaty- k. 10, potwierdzenie nadania przesyłki- k. 16)

W dniu 24.05.2023 r. powód skierował do pozwanej B. W. pismo zawierające wypowiedzenie umowy pożyczki (...) wraz z wezwaniem do wykupu weksla. W treści pisma wskazano, iż dłużna kwota łącznie wynosi 23.136 zł, składają się na nią:

- 23.136 zł - kwota niespłaconej pożyczki;

- 56,30 zł- umowne odsetki z tytułu braku spłaty rat w terminie za każdy dzień zwłoki.

(dow ód: wypowiedzenie umowy pożyczki wraz z wezwaniem do wykupu weksla- k. 13, potwierdzenie nadania przesyłki- k. 17)

S ąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie kopii dokumentów – umowy pożyczki i dokumentacji okołopożyczkowej oraz oryginału weksla i deklaracji wekslowej zgromadzonych w aktach sprawy, których treści i okoliczności ich wytworzenia żadna ze stron nie kwestionowała. Stan faktyczny sprawy (fakt zawarcia umowy oraz niewywiązania się przez pozwaną w części z jej warunków) nie był sporny.

Należy podkreślić, że wedle wynikającej z art. 6 k.c. reguły rozłożenia ciężaru dowodu - obowiązkiem powoda w sprawie o zapłatę pożyczki jest jedynie udowodnienie okoliczności tworzących prawo, czyli tego, że między nim a pozwanym doszło do zawarcia umowy. Pozwanego zaś obciąża dowód wykazania okoliczności niweczących prawo powoda, a więc m.in. tego, że pożyczkę zwrócił (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 czerwca 1999 r., sygn. II CKN 390/98). Innymi słowy zadaniem pożyczkodawcy jest wykazanie jedynie istnienia stosunku prawnego, z którego wynika, iż druga strona tego stosunku zobligowana jest do zapłaty na jego rzecz określonego świadczenia. Wykazując ten fakt pożyczkodawca przerzuca ciężar dowodu na drugą stronę i to ona powinna udowodnić, że mimo istnienia umowy dane świadczenie zostało już spełnione. Na gruncie niniejszego postępowania fakt zawarcia umowy pożyczki z pozwaną został wykazany przez powoda w sposób wiarygodny złożonymi dokumentami, a co za tym idzie – prawo powoda do dochodzenia należności z tytułu wierzytelności zostało udowodnione. Pozwana nie kwestionowała podpisania deklaracji wekslowej i weksla in blanco.

Przepis art. 720 § 1 k.c. stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Umowa pożyczki zobowiązuje zatem pożyczkodawcę do przeniesienia własności przedmiotu pożyczki na pożyczkobiorcę. Samo wydanie przedmiotu pożyczki może nastąpić w dowolny sposób, byle pożyczkobiorca miał możność swobodnego dysponowania czy to pieniędzmi, czy rzeczami będącymi przedmiotem umowy. Odwrotność opisywanej sytuacji występuje przy zwrocie pożyczki. Pożyczkobiorca po upłynięciu określonego terminu jest zobowiązany zwrócić pożyczkodawcy otrzymane pieniądze/rzeczy, przy czym nie muszą to być te same pieniądze i te same rzeczy, o ile są zwracane w tej samej ilości i jakości. W braku odmiennego zastrzeżenia w odniesieniu do tych umów pożyczki, których przedmiotem są pieniądze, należy postępować stosownie do wymagań określonych zasadą nominalizmu (zob. szerz. Z. Gwalik, Komentarz do artykułu 720 Kodeksu cywilnego [w:] A. Kidyba, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część szczególna, LEX 2010).

Regułą, jaka obowiązuje w dziedzinie prawa kontraktowego, jest zasada: pacta sunt servanda. Prawidłowe zachowanie się dłużnika w wykonaniu zobowiązania polega na zadośćuczynieniu oczekiwaniom wierzyciela, którego uzasadnieniem jest istniejące między stronami zobowiązanie. Jeżeli dłużnik uchybia swoim obowiązkom, nie spełniając świadczenia lub spełniając je w sposób nienależyty, to wierzyciel może podjąć kroki zmierzające do przymusowej realizacji świadczenia (Z. Gawlik, Komentarz do art. 471 Kodeksu cywilnego [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część ogólna, LEX 2010).

Art. 481 § 1 kc przewiduje natomiast, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Przechodząc teraz do analizy przedmiotu niniejszego postępowania wskazać należy, że dokumenty złożone do akt sprawy potwierdzają, że pożyczkodawca skutecznie wezwał pozwaną do spłaty zadłużenia, pod rygorem wypowiedzenia umowy pożyczki. Pozwana w zakreślonym terminie nie uregulowała swojego zadłużenia. W tym stanie rzeczy powód w sposób prawidłowy dokonał wypowiedzenia umowy pożyczki. W oparciu o przedstawiony w sprawie materiał dowodowy, stwierdzić też trzeba, że pozwana dokonała częściowej spłaty pożyczki o nr (...) w kwocie 2.892 zł oraz uznała roszczenie w kwocie 6.752 zł (co razem stanowi kwotę wypłaconego jej kapitału).

Pozwana podniosła zarzut zawarcia w umowie niedozwolonych klauzul umownych. Sąd dokonał zatem analizy umowy w kontekście zawartych w niej ewentualnych niedozwolonych klauzul umownych.

Zgodnie z art. 3851 § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Ustawodawca wskazuje w § 3 i 4 art. 385(1) k.c., że nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu, w szczególności odnosi się to do postanowień umowy przyjętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta, a ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na nie powołuje. Sąd jest uprawniony, w ramach incydentalnej kontroli ogólnych warunków umowy, do stwierdzenia, czy dany zapis umowny stanowi niedozwolone postanowienie umowne. Stanowisko to potwierdza orzeczenie z dnia 13.09.2018 r. Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, wydane pod sygnaturą C 176-17 (dotyczące sprawy z udziałem powoda), gdzie w uzasadnieniu szeroko omówiono, w jakim zakresie sąd krajowy państwa członkowskiego Unii może badać stosunek umowny dotyczący umowy zawartej z konsumentem.

Komentowany przepis reguluje materię niedozwolonych postanowień umownych (zwanych w literaturze także m.in. klauzulami abuzywnymi, postanowieniami nieuczciwymi, postanowieniami niegodziwymi) – w tym skutki wprowadzenia ich do umowy z udziałem konsumentów. Chroni on zatem konsumenta jako słabszego uczestnika obrotu w relacjach z przedsiębiorcą - profesjonalistą w danej dziedzinie. Dodać tu też trzeba, iż zwrot "postanowienia umowy", zawarty w art. 385 (1) § 1 kc, użyty został w znaczeniu potocznym, a zatem obejmuje zarówno postanowienia objęte porozumieniem stron danej czynności prawnej, jak i postanowienia wzorców umownych, które nie są postanowieniami umowy w ścisłym znaczeniu, ale kształtują także treść nawiązywanego stosunku prawnego. Za niedozwolone może zatem zostać uznane wyłącznie postanowienie wzorca umownego, które nie jest postanowieniem uzgodnionym indywidualnie z konsumentem, nie jest postanowieniem w sposób jednoznaczny określającym główne świadczenia stron, a które kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Przez działanie wbrew dobrym obyczajom - przy kształtowaniu treści stosunku zobowiązaniowego - rozumie się w judykaturze wprowadzanie do umowy klauzul, które godzą w równowagę kontraktową stron takiego stosunku; rażące naruszenie interesów konsumenta oznacza zaś nieusprawiedliwioną dysproporcję - na niekorzyść konsumenta - praw i obowiązków stron, wynikających z umowy. (por. wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu II Wydziału Cywilnego Odwoławczego z dnia 28 listopada 2014 r., sygn. akt II Ca 1642/14).

Dobre obyczaje uzupełniają system prawa pisanego służąc ochronie akceptowanych społecznie wartości w sposób wyraźnie przez przepisy nieprzewidziany. Postanowienia umowy rażąco naruszają interes konsumenta, jeżeli poważnie i znacząco odbiegają od sprawiedliwego wyważenia praw i obowiązków stron. Mogą być przy tym sprzeczne z dobrymi obyczajami, jeśli kontrahent konsumenta wykorzystuje niewiedzę konsumenta czy jego brak doświadczenia, a jego działanie potocznie mogłoby być określonej jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przejętych standardów postępowania. Abuzywność poszczególnych postanowień umownych podlega badaniu z urzędu na tle konkretnego stanu faktycznego danej sprawy i Sąd winien był ocenić pod tym kątem przedłożoną przez powoda umowę oraz warunki towarzyszącej jej zawarciu. (por. wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 23 lipca 2019 r., sygn. akt III Ca 435/19).

W ocenie Sądu, w umowie zawartej w aktach sprawy znajduje się klauzula niedozwolona w zakresie wysokości naliczonej prowizji pożyczkodawcy określonej na kwotę 8.790 zł (przy wartości kwoty wypłaconej pozwanej – 9.650 zł). Zapis ten narusza rażąco dobre obyczaje i interes konsumenta, gdyż obciąża pozwaną obowiązkiem uiszczenia prowizji w wysokości ok. 91% kwoty, która została jej wypłacona. Do wniosku o udzielenie pożyczki został załączony załącznik o numerze 1911160 (k. 46), w którym powód wyszczególnił, jakie elementy kształtują wysokość prowizji, w ocenie Sądu jednakże powód wyszczególnił tam koszty prowadzenia swojej działalności gospodarczej, których ciężar ponoszenia chce przerzucić na konsumenta, co nie może być uznane za dopuszczalne (przykładowo wskazana kwota marży ma obejmować m.in. koszty związane z dochodzeniem przeterminowanych zobowiązań – co prowadzić może do sytuacji, iż konsument w prawidłowy sposób wywiązujący się z zobowiązania pokrywać miałby stratę ponoszoną przez powoda, chociaż sam jej nie spowodował; wymienione są koszty pocztowe, lecz nie sposób stwierdzić, z czego ta kwota wynika i na co konkretnie miałaby zostać spożytkowana; konsument ma pokrywać nawet koszty zużycia energii czy środków czystości – nie istnieje żadne logiczne wytłumaczenie, dlaczego klient zawierający umowę pożyczki miałby pokrywać koszta sprzątania biur powoda czy też zużywanego przez niego prądu).

Powód nie wykazał też, że w/w postanowienia umowy pożyczki zostały uzgodnione indywidualnie z pozwaną, a sama treść umowy i jej zewnętrzny wygląd wskazują na to, że została zawarta na wzorcu umownym. Stwierdzić należy, że pozwana nie miała wpływu na treść tych postanowień i ich obecność w przedmiotowej umowie. Wysokość zastrzeżonej w treści umowy prowizji stanowi ok. 91% kwoty przyznanej pozwanej pożyczki, co w ocenie Sądu wskazuje na niewspółmierność wzajemnych zobowiązań stron i sprzeczność z treścią art. 3851 § 1 k.c. i w ocenie Sądu stanowić też może próbę powoda obejścia przepisów prawa dotyczących wynagrodzenia za udzielenie pożyczki poprzez ukrycie tego wynagrodzenia w wysokiej prowizji. W ocenie Sądu powód wykorzystał fakt nadrzędności udzielającego pożyczki w stosunku do osoby fizycznej/konsumenta. Wskazana prowizja, biorąc pod uwagę jej wysokość prawie równą wysokości zaciągniętego zobowiązania, nie posiada swojego ekonomicznego uzasadnienia i stanowi ukryty dochód pożyczkodawcy. Dlatego też Sąd uznał zapisy umowne przewidujące naliczanie tej opłaty za niedozwolone klauzule umowne i w tej części powództwo oddalił.

Analizując natomiast zawarte w umowie klauzule dotyczące opłaty przygotowawczej (340 zł) i prowizji pośrednika finansowego (520 zł) Sąd stanął na stanowisku, iż żądanie powoda jest w tym zakresie zasadne. Należy zauważyć, iż w/w koszty nie stanowi znacznego wydatku w odniesieniu do kwoty pożyczki oraz kosztów czynności, które z tego tytułu są pokrywane. Pożyczkodawca wskazał w umowie, iż opłata przygotowawcza naliczana jest jako koszt związany z przygotowaniem umowy, w tym zgromadzeniem koniecznych dokumentów i dokonaniem weryfikacji zdolności kredytowej pożyczkobiorcy oraz uruchomienia środków, pożyczkodawca korzysta też z usług pośredników. Dlatego też w ocenie Sądu zasadne jest naliczenie opłaty przygotowawczej oraz prowizji pośrednika kredytowego, które stanowi wynagrodzenie za czynności podjęte przy zawieraniu umów, w tym ich przygotowaniu.

W związku z powyższym Sąd uznał, iż żądanie w zakresie spłaty pożyczki o nr (...) nie podlegało uwzględnieniu w zakresie kwoty prowizji – 8.790 zł stanowiącej należność wynikającą z niedozwolonej klauzuli umownej, zawartej w umowie pożyczki, Za niewykazaną należało uznać w tej sytuacji wyliczoną kwotę dochodzonych odsetek, ponieważ wyliczone zostały od kwoty uwzględniającej opłatę prowizyjną. Przy ferowaniu wyroku należało też uwzględnić okoliczność, że pozwana spłaciła już część pożyczki w wysokości 2.892 zł oraz fakt uznania przez nią powództwa do kwoty 6.752 zł.

Podsumowując: powództwo podlegało uwzględnieniu w zakresie kwoty pożyczki wynoszącej 9.650 zł, opłaty przygotowawczej równej 340 zł i prowizji pośrednika w wysokości 520 zł. Z danych strony powodowej wynika, że pozwana spłaciła zobowiązanie w łącznej kwocie 2.892 zł. Zatem powództwo jest zasadne w zakresie kwoty 7.618 zł wraz z odsetkami umownymi żądanymi zgodnie z treścią umowy, naliczanymi od dnia 23.06.2023 r. do dnia zapłaty i rozstrzygnięcia te zostały zawarte w pkt. I. i II. wyroku.

Pkt. I. wyroku zawiera rozstrzygnięcie co do kwoty 6.752 zł wraz z należnymi odsetkami, gdyż w tym zakresie pozwana uznała powództwo. Zgodnie z treścią art. 333 par. 1 pkt. 2 kpc sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza roszczenie uznane przez pozwanego. Tak też w zakresie tej kwoty w pkt. VI. wyroku Sąd orzekł o nadaniu wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności. Punkt II. wyroku zawiera rozstrzygnięcie co do pozostałej należnej, a nieuznanej przez pozwaną kwoty.

Co do pozostałej dochodzonej należności – jak zostało szczegółowo omówione - brak było podstaw do jej zasądzenia, ponieważ albo wynikała z niedozwolonej klauzuli umownej albo powód nie wykazał w dostateczny sposób, co się składa na tę kwotę – wszelkie należności uboczne liczone były od wartości pożyczki zawierającej w sobie klauzule abuzywne. Powód wystarczająco nie uzasadnił w tej kwestii swojego roszczenia. (pkt. III. wyroku).

W punkcie IV. wyroku Sąd rozstrzygnął w przedmiocie wniosku pozwanej o rozłożenie roszczenia na raty z uwagi na trudną sytuację życiową i finansową. Zgodnie z art. 320 kpc w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć zasądzone świadczenie na raty. Przepis ten wprowadza szczególną zasadę wyrokowania dotyczącą przedmiotu orzekania, dając Sądowi możliwość wydania orzeczenia zasądzającego roszczenie powoda z uwzględnieniem interesów pozwanego w zakresie czasu wykonania wyroku. Jest to tak zwane moratorium sędziowskie. Powyższa instytucja uprawnia Sąd do modyfikowania treści łączącego strony stosunku cywilnoprawnego, dlatego też powinna być ona stosowana w sposób ostrożny i z uwzględnieniem wszelkich okoliczności sprawy, w tym uzasadnionego interesu powoda. Modyfikacja ta przejawia się w przesunięciu terminu płatności określonych części świadczenia oraz ma ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1970 r. - III PZP 11/70).

Ustanowiona w art. 320 kpc norma ma charakter wyjątkowy i może być zastosowana jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach. Wynika to z faktu, iż dopuszcza ona znaczną ingerencję sądu w stosunek cywilnoprawny stron procesu. Rozkładając zasądzone świadczenie na raty, sąd wkracza bowiem w dziedzinę prawa materialnego i w ten sposób modyfikuje treści łączącego strony stosunku, w inny sposób, niż określa to treść tego stosunku. Ustawa nie precyzuje pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych, lecz przyjmuje się, że wypadek szczególnie uzasadniony zachodzi między innymi, gdy ze względu na stan majątkowy, rodzinny, zdrowotny spełnienie świadczenia niezwłoczne lub jednorazowe spełnienie zasądzonego świadczenia przez pozwanego byłoby niemożliwe lub bardzo utrudnione albo narażałoby jego lub jego bliskich na niepowetowane szkody. Wymieniona przesłanka jest spełniona jedynie wtedy, gdy w chwili wyrokowania są podstawy do przyjęcia, że ze względu na sytuację majątkową i rodzinną dłużnika oraz szczególny charakter sprawy, wyrok zasądzający całe świadczenie stanowiłby tytuł egzekucyjny bez szans na realizację. Prowadzenie egzekucji w tym zakresie narażałoby tylko wierzyciela na nieefektywne wydatki egzekucyjne, a dłużnika i osoby pozostające na jego utrzymaniu na utratę podstaw egzystencji. Takie bezskuteczne czynności egzekucyjne byłyby tymczasem szkodliwe społecznie i podważałyby sens prowadzenia procesu. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 8 lutego 2017r., sygn. akt I ACa 923/16)

Na gruncie niniejszej sprawy brak było podstaw do rozłożenia zasądzonej kwoty na raty, pozwana bowiem ani jednym zdaniem nie uzasadniła, dlaczego jej sytuacja życiowa i majątkowa jest trudna i wyjątkowa. Nie można było zatem wniosku uwzględnić.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. Powód dochodził kwoty 23.192,30 zł, zaś zasądzono na jego rzecz kwotę 7.618 zł, co oznacza że wygrał sprawę w 33% i w takim zakresie należy mu się zwrot kosztów procesu. Powód w trakcie procesu poniósł koszty: opłaty od pozwu w kwocie 1.160 zł, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz kwotę 3.600 zł. tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego ustalono w oparciu o treść §2 pkt. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie Dz.U.2015.1800. Dokonując rozliczenia kosztów procesu z uwzględnieniem stosunku wygrania i przegrania procesu (33% do 67%), Sąd w pkt V. wyroku zasądził od pozwanej na rzecz powoda łącznie kwotę 1.576,41 zł tytułem zwrotu części opłaty od pozwu oraz kosztów zastępstwa procesowego.