Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2023 roku

Sąd Rejonowy w Sopocie, I Wydział Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Potyraj

Protokolant: Weronika Piskorz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 grudnia 2023 roku w S.

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa Usługowo Handlowego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

przeciwko przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda Przedsiębiorstwa Usługowo Handlowego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwotę 2221,38 zł (dwa tysiące dwieście dwadzieścia jeden złotych i trzydzieści osiem groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 lutego 2020 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda Przedsiębiorstwa Usługowo Handlowego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwotę 1117 zł (tysiąc sto siedemnaście złotych) z tytułu zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygnatura akt I C 431/23

UZASADNIENIE

Powód Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 2.221,38 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 11 lutego 2020 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w zawarł z poszkodowaną umowę zlecenia, której przedmiotem była naprawa uszkodzonego pojazdu, w ramach szkody likwidowanej z ubezpieczenia OC sprawcy zdarzenia. W związku z koniecznością korzystania z samochodu zastępczego w czasie naprawy poszkodowana zawarła z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego N. (...). Stawka dobowa najmu została ustalona na kwotę 145 zł netto. Po zakończonym najmie powód wystawił fakturę VAT opiewającą na kwotę 3.745,35 zł. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady, jednak w decyzji ubezpieczeniowej zweryfikował stawkę dobową najmu pojazdu ze 145 zł do 59 zł. Powód wskazał, że zastosowana przez niego stawka za jedną dobę wynajmu samochodu klasy porównywalnej do pojazdu poszkodowanej wynosi 145 zł netto i jest to stawka adekwatna do standardu przedsiębiorstwa powoda oraz do lokalizacji i wynikających stąd kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Przedstawiona przez pozwanego kwota 59 zł netto jest kwotą nieadekwatną i niewystarczającą na rynku lokalnym za samochód tej klasy, a czas naprawy był czasem koniecznym do naprawy uszkodzonego pojazdu.

(pozew – k. 4-7)

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z dnia 16 czerwca 2023 roku Referendarz Sądowy Sądu Rejonowego w Sopocie uwzględnił żądanie pozwu w całości.

(nakaz zapłaty – k. 22)

Pozwany - (...) Spółka Akcyjna w W. - zaskarżył powyższy nakaz zapłaty w całości, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany zakwestionował istnienie po stronie powodowej legitymacji czynnej do wystąpienia z roszczeniem. Przedłożona przez powoda w załączeniu pozwu umowa cesji jest nieważna, z uwagi na nieistnienie przedmiotu świadczenia. Roszczenie dotyczące kosztów najmu pojazdu zastępczego w sensie prawnym nigdy nie powstało. Pozwany zaprzeczył także, by najęcie przez poszkodowaną pojazdu z segmentu B po stawce wyższej niż 59 zł netto za dobę, w sytuacji w której pozwany przedstawił poszkodowanej ofertę najmu pojazdu i był w stanie zorganizować na jej rzecz pojazd zastępczy po tej właśnie stawce, było celowe, obiektywnie i ekonomicznie uzasadnione, a tym samym konieczność poniesienia w związku z tym dodatkowych kosztów mieściła się w zakresie normalnych następstw zdarzenia w rozumieniu art. 361 k.c., za które pozwany odpowiadałby jako ubezpieczyciel.

(sprzeciw – k. 26-31)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 grudnia 2019 r. w S. na skrzyżowaniu ulic (...) doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzony został pojazd marki R. (...) o nr rej. (...), stanowiący własność E. B..

Sprawca szkody w pojeździe E. B. ubezpieczony był w zakresie odpowiedzialności cywilnej w towarzystwie (...) S.A.

(okoliczności niesporne, nadto dowód: dokumenty znajdujące się w aktach szkody zapisanych na płycie CD – k. 42, zeznania świadka E. B. – k. 86-86v)

E. B. korzystała zawsze w takich sytuacji z serwisu (...), więc po zawiadomieniu Policji, zgłoszeniu szkody ubezpieczycielowi, oddała uszkodzony samochód do warsztatu powoda w celu przeprowadzenia naprawy.

W dniu 20 grudnia 2019 r. powód zawarł z poszkodowaną E. B. umowę zlecenia nr (...), przedmiotem której była naprawa pojazdu R. (...) o nr rej. (...) w związku ze szkodą powstałą w dniu 20 grudnia 2019 r. Naprawa uszkodzonego pojazdu odbyła się w związku ze szkodą w pojeździe, likwidowaną w ramach ubezpieczenia OC sprawcy.

Poszkodowana upoważniła firmę Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. do reprezentacji poszkodowanej we wszystkich sprawach związanych z najmem pojazdu zastępczego w związku z powstałą szkodą i jej naprawą.

Naprawa uszkodzonego pojazdu trwała w okresie od 20 grudnia 2019 r. do 09 stycznia 2020 r.

(dowód: umowa zlecenia – k. 11, pełnomocnictwo – k. 11v, zeznania świadka E. B. – k. 86-86v)

W czasie niezbędnym do naprawy uszkodzonego pojazdu poszkodowana potrzebowała pojazdu zastępczego. Zależało jej, żeby był to pojazd wyposażony w automatyczną skrzynię biegów. W dniu 20 grudnia 2019 r. powód Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. zawarł z poszkodowaną E. B. umowę najmu pojazdu zastępczego marki N. (...) o nr rej. (...), który zgodnie z potrzebami poszkodowanej był wyposażony w automatyczną skrzynię biegów. Najem pojazdu zastępczego trwał w okresie od 20 grudnia 2019 r. do 09 stycznia 2020 r. Strony ustaliły czynsz najmu pojazdu zastępczego na kwotę 145,00 zł netto.

(dowód: umowa najmu – k. 12, oświadczenie – k. 12v, wyliczenie – k. 14, protokół zdania pojazdu – k. 14v, zeznania świadka E. B. – k. 86-86v)

Poszkodowana E. B. w ciągu ostatnich kilku lat trzykrotnie była uczestnikiem wypadku drogowego. Za każdym razem korzystała z usług Przedsiębiorstwa Usługowo Handlowego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. czy to w zakresie naprawy pojazdu czy też wynajmu pojazdu zastępczego. Poszkodowana była zadowolona z usług tego warsztatu i miała zaufanie do jakość świadczonych w nim sług. Poszkodowana była świadoma, że wynajmując pojazd u powoda nie będzie ponosić żadnych dodatkowych kosztów z tego tytułu. Wynajmując pojazd u powoda, poszkodowana wiedziała, że zostanie jej udostępniony pojazd wyposażony w automatyczną skrzynię biegów, na czym jej zależało. Pojazd zastępczy został poszkodowanej podstawiony pod dom zgodnie z jej potrzebami.

(dowód: zeznania świadka E. B. – k. 86-86v)

W dniu 20 grudnia 2019 r. poszkodowana jako cedent i powód jako cesjonariusz zawarli umowę cesji wierzytelności obejmującej koszty najmu pojazdu zastępczego, przysługującej poszkodowanej w związku ze szkodą z dnia 20 grudnia 2019 r.

Zgodnie z § 2 ust. 2 umowy, w razie zaistnienia okoliczności, o których mowa w § 3 umowy najmu pojazdu zastępczego, strony zgodnie postanawiają, iż niniejsza umowa na warunkach określonych w niniejszym dokumencie zaczyna obowiązywać od momentu nabycia przez cedenta od osoby trzeciej wierzytelności wskazanej w § 1, bez konieczności potwierdzenia obowiązywania przedmiotowej umowy odrębnym dokumentem. W takim przypadku za moment rozpoczęcia obowiązywania między stronami umowy strony przyjmują dzień skutecznego nabycia przez cedenta od osoby trzeciej wierzytelności wskazanej w § 1. Jednakże w przypadku, gdy cedent nie nabędzie od osoby trzeciej wierzytelności wskazanej w § 1 w nieprzekraczalnym terminie 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy najmu pojazdu zastępczego, usługa najmu pojazdu staje się gotówkowa, a cedent jest zobligowany do pełnego pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego wynikających z faktur VAT, w której mowa w § 2 umowy najmu pojazdu zastępczego, w terminie 7 dni od dnia jej okazania.

Zgodnie z § 3 umowy, strony zgodnie oświadczają, że odraczają termin wymagalności roszczeń o pokrycie całkowitych kosztów najmu pojazdu zastępczego, o których mowa w § 2 ust. 3, do dnia następującego po dniu, w których uprawomocniło się orzeczenie kończące postępowanie prowadzone przez cesjonariusza przeciwko zakładowi ubezpieczeń. Strony zgodnie oświadczają, iż rozwiązują wcześniej zawarte pomiędzy stronami wszelkie umowy o przelew wierzytelności w celu pokrycia całkowitego kosztu najmu pojazdu zastępczego.

(dowód: umowa z dnia 20.12.2019 r. – k. 13)

W dniu 20 grudnia 2019 r. pracownik powoda dokonał zgłoszenia szkody u poprzednika prawnego pozwanego towarzystwa ubezpieczeń.

Podczas zgłoszenia szkody w dniu 20 grudnia 2019 r. poinformowano poszkodowaną reprezentowaną przez pracownika powoda o możliwości udostępnienia jej pojazdu zastępczego, o klasie dostępnych pojazdów, obowiązujących stawkach czynszu najmu oraz zawarto pouczenie, że w razie wynajęcia pojazdu we własnym zakresie wynajmowany pojazd nie powinien być z segmentu wyższego niż pojazd uszkodzony, a kwota wynajmu nie powinna przekraczać wartości podanej w tabeli. Wskazano także, że A. zastrzega sobie prawo zweryfikowania kosztów wynajmowanego pojazdu. Informacja o możliwości najmu samochodu zastępczego u pozwanego została zamieszczona także w protokole oględzin pojazdu z dnia 02 stycznia 2020 r.

W dniu 20 grudnia 2019 r. pracownik powoda, za pośrednictwem wiadomości e-mail, wskazał, że poszkodowana jest zainteresowana najmem pojazdu od pozwanego i wobec ogólnikowych stwierdzeń we wcześniejszej korespondencji o możliwości najmu pojazdu zastępczego, zwrócił się do pozwanego o nadesłanie dokumentów stanowiących gwarancję spełnienia zadeklarowanych warunków umowy najmu pojazdu zastępczego (wzorca umowy, którą poszkodowana będzie zawierała z ubezpieczycielem i OWU lub innych dokumentów określających warunki najmu tej wypożyczalni oraz umowy o współpracy z wypożyczalnią lub innego dokumentu, z którego będzie jednoznacznie wynikać, w jakim zakresie ubezpieczyciel będzie ponosić koszty najmu pojazdu w niniejszej sprawie).

Poprzednik prawny pozwanego nie nadesłał pełnomocnikowi poszkodowanej ww. dokumentów, dlatego też poszkodowana zdecydowała się kontynuować najem u powoda.

Decyzją z dnia 01 lutego 2020 r. poprzednik prawny pozwanego przyznał odszkodowanie w kwocie 1.523,97 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego. W decyzji wskazano, że zweryfikowano dobową stawkę najmu pojazdu zastępczego z kwoty 145 zł netto do kwoty 59 zł netto. Nie kwestionowano okresu najmu pojazdu zastępczego.

(dowód: korespondencja e-mail – k. 34-38, wiadomość e-mail z dnia 20.12.2019 r. – akta szkody zapisane na płycie CD k. 42, decyzja z dnia 01.02.2020 r. - akta szkody zapisane na płycie CD k. 42)

W dniu 27 stycznia 2020 r. powód zawarł z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G. umowę o powierniczy przelew wierzytelności z tytułu odszkodowania z polisy OC sprawcy w związku ze szkodą w pojeździe marki R. (...) o nr rej. (...) w dniu 20 grudnia 2019 r. Zgodnie z § 2 ust. 1 umowy, cedent przelał na cesjonariusza wskazaną w § 1 wierzytelność celem jej wyegzekwowania zgodnie z treścią zlecenia.

W dniu 08 czerwca 2021 r. powód zawarł z (...) Sp. z o.o. w G. umowę zwrotnego przelewu wierzytelności, w myśl której strony oświadczyły że cedent nabył od cesjonariusza wierzytelność w kwocie 2 221,38 zł wraz z należnymi odsetkami za opóźnienie jako różnicę pomiędzy odszkodowaniem należnym a wykonaną przez zleceniodawcę usługę (najem wraz z ewentualnymi czynności dodatkowymi), a kwotą bezspornie wypłaconą przez zakład ubezpieczenia z tytułu odszkodowania z polisy OC sprawcy w związku ze szkodą w pojeździe marki R. (...) o nr rej. (...) w dniu 20 grudnia 2019 r. Zgodnie z § 2 umowy, w związku z rezygnacją przez cesjonariusza na zlecenie cedentowi dalszego egzekwowania wierzytelności opisanej w § 1 ust. 1 cedent dokonuje na rzecz cesjonariusza powrotnego przelewu przedmiotowej wierzytelności, a cesjonariusz oświadcza, że przelew ten przyjmuje.

(dowód: umowa o powierniczy przelew wierzytelności – k. 40, umowa zwrotnego przelewu wierzytelności z dnia 08.06.2021 r. wraz z pełnomocnictwami – k. 54-55

W związku z wykonaną usługą najmu pojazdu zastępczego, w dniu 27 stycznia 2020 r. powód wystawił na nazwisko poszkodowanej fakturę VAT nr (...), opiewającą na kwotę 3.745,35 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego przez okres 21 dób tj. od 20 grudnia 2019 r. do 09 stycznia 2020 r.

(dowód: faktura VAT – k. 13v)

(...) Spółka Akcyjna w W. jest następcą prawnym (...) S.A.

(okoliczności bezsporne)

Sąd zważył, co następuje:

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się wyłącznie na dowodach dotychczas już wymienionych. Sąd uznał za w pełni wiarygodne dokumenty dołączone do akt sprawy, albowiem zostały sporządzone przez umocowane do tego podmioty w formach prawem przewidzianych, a ich prawdziwość i autentyczność nie była kwestionowana przez strony. Sąd w szczególności uwzględnił przedłożoną przez powoda fakturę VAT oraz umowę najmu pojazdu zastępczego, czyniąc je podstawą swoich ustaleń faktycznych.

Sąd dał wiarę dowodom w postaci korespondencji stron w toku postępowania likwidacyjnego dołączonej do pism procesowych obydwu stron jak i tych znajdujących się w aktach szkody, zapisanych na płycie CD. Na ich podstawie Sąd ustalił przebieg postępowania likwidacyjnego, w szczególności datę przyjęcia przez pozwanego zgłoszenia szkody i zakres uwzględnienia żądań powoda w toku postępowania likwidacyjnego przez pozwanego ubezpieczyciela. Powyższe dokumenty nie były kwestionowane przez żadną ze stron pod względem ich autentyczności i wiarygodności.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka E. B. w całości. Świadek pamiętała okoliczności sprawy, złożyła spójne zeznania, szczere, rzeczowe. Świadek potwierdziła fakt zawarcia z powodem umowy najmu pojazdu zastępczego. Świadek wyjaśniła także w sposób szczegółowy, dlaczego zdecydowała się na najem pojazdu zastępczego u powoda. E. B. wskazała, że w przeciągu kilku lat uczestniczyła w trzeciej z kolei kolizji drogowej i że za każdym razem korzystała z usług firmy powoda czy to w zakresie naprawy pojazdu czy też najmu pojazdu zastępczego. Świadek wynajmując pojazd u powoda wiedziała dokładnie czego może się spodziewać, w szczególności że nie będzie ponosiła żadnych dodatkowych kosztów z tytułu najmu pojazdu i że zostanie jej udostępniony pojazd z automatyczną skrzynią biegów, na czym jej zależało. Sąd nie miał podstaw do odmowy powyższym zeznaniom wiarygodności.

Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd oddalił wniosek pełnomocnika powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu mechaniki motoryzacyjnej na okoliczność wysokości stawek najmu pojazdu zastępczego występujących na lokalnym rynku trójmiejskim w dacie szkody. Sąd zważył bowiem, iż fakt występowania na rynku lokalnym oferowanej przez powoda stawki dobowej czynszu najmu pojazdu zastępczego w kwocie 145 zł netto (178,35 zł brutto) nie był między stronami sporny. Pozwany kwestionował swoją odpowiedzialność za koszty najmu przekraczające stawki oferowane przez podmioty z nim współpracujące. Zatem zawnioskowany dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu motoryzacji w zakresie wysokości stawki dobowej czynszu najmu dotyczył okoliczności niespornych, niewymagających dowodu.

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego w ocenie Sądu powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

W niniejszej sprawie bezsporny między stronami był fakt zaistnienia kolizji drogowej w dniu 20 grudnia 2019 r. jak i odpowiedzialność następcy prawnego pierwotnego ubezpieczyciela (...) Spółki Akcyjnej w W. za szkodę w pojeździe marki R. (...) o nr rej. (...). Nie było kwestionowane również zawarcie przez powoda umowy najmu pojazdu zastępczego z poszkodowaną E. B.. Kwestią sporną między stronami była wysokość stawki za najem pojazdu zastępczego, bowiem pozwany nie kwestionował uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego wynoszącego 21 dni. Pozwany podnosił jedynie, że oferował poszkodowanej najem pojazdu zastępczego po stawkach znacznie niższych aniżeli powód, z czego poszkodowana nie skorzystała, postępując wbrew zasadzie minimalizacji szkody. Pozwany kwestionował także legitymację czynną powoda do wystąpienia z roszczeniem przeciwko niemu. Po pierwsze wskazywał, że powód nie jest uprawniony do dochodzenia odszkodowania za koszty najmu, bowiem umową z dnia 27 stycznia 2020 r. zbył wierzytelność dotyczącą szkody na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G.. Po drugie pozwany podnosił, że przedłożona przez powoda w załączeniu pozwu umowa cesji jest nieważna, z uwagi na nieistnienie przedmiotu świadczenia.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu braku legitymacji procesowej powoda, należy wskazać, że poszkodowana zawarła umowę cesji wierzytelności, na mocy której przeniosła na powoda prawo do dochodzenia odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego w związku z kolizją z dnia 20 grudnia 2019 r. Godzi się zauważyć, że stosownie do treści art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Umowa przelewu wierzytelności z dnia 20 grudnia 2019 r. skutkowała ostatecznie przeniesieniem praw na powoda i jego legitymacja czynna w niniejszym postępowaniu nie budzi żadnych zastrzeżeń. Pozwany podnosił zarzut nieważności cesji wierzytelności z uwagi na brak przyczyny prawnej przysporzenia. Zarzut ten należało uznać za niezasadny. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z dnia 6 kwietnia 2016 r., IV CSK 403/15, „Kodeks cywilny nie wprowadził wymogu wskazywania w umowie przeniesienia wierzytelności zobowiązania, w wykonaniu którego dochodzi do przelewu, co oznacza mimo materialnej kauzalności formalnie oderwany charakter samoistnej umowy przelewu. Cedent i cesjonariusz w ramach łączącego ich stosunku prawnego zobowiązani są uzgodnić kauzę w sposób wyraźny bądź dorozumiany, ale nie muszą jej ujawniać na zewnątrz, zwłaszcza dłużnikowi. Przypomnieć należy, że przelew ma charakter nabycia pochodnego i nie wymaga zgody dłużnika. (…).Brak lub wadliwość causae cessionis powoduje, że cesjonariusz nie nabywa wierzytelności. Podniesienie zarzutu braku przyczyny prawnej przelewu oznacza powinność jej ujawnienia przez cesjonariusza i obarczenie dłużnika ciężarem dowodu jej nie istnienia lub braku skuteczności. (…) Zobowiązanie to może wynikać nie tylko z umowy zobowiązującej, ale i innych zdarzeń prawnych.”. Wskazać należy, iż zapłata za najem pojazdu zastępczego nie musiała nastąpić w formie gotówkowej, bowiem cesja wierzytelności jest ekwiwalentną formą rozliczenia, co oznacza, iż stanowi formę zapłaty (zob. wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 23 maja 2019 r., VI Ga 41/19). Zatem wbrew twierdzeniom pozwanego, przelew wierzytelności odszkodowawczej z poszkodowanej na powoda był dokonany w celu zwolnienia poszkodowanej ze zobowiązania pieniężnego wynikającego z umowy najmu pojazdu zastępczego w stosunku do powoda. Była to forma rozliczenia, zapłaty za usługę najmu pojazdu zastępczego, przeniesienie wierzytelności w miejsce zapłaty ceny. Przedmiotem umowy cesji może być też wierzytelność przyszła, a więc nieistniejąca w chwili zawierania umowy cesji. Takie stanowisko jest ugruntowane w literaturze i orzecznictwie. Tutejszy Sąd podziela pogląd, że wierzytelność przyszła w takiej umowie musi być nie tyle oznaczona, co „oznaczalna” (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1999 r. III CKN 423/98). Chodzi o to, aby strony tak określiły cechy indywidualizujące wierzytelność, że w chwili jej powstania nie będzie wątpliwości, czy dana wierzytelność jest objęta umową cesji. Zdaniem tutejszego Sądu określenie przez strony umowy wierzytelności w taki sposób jak w treści umowy z dnia 20 grudnia 2019 r. jest wystarczające. Powód dzięki temu mógł dochodzić zapłaty odszkodowania, czy też pozostałej jego części bezpośrednio od ubezpieczyciela. Podmiot ten przelał swoją wierzytelność w drodze przelewu wierzytelności celem dochodzenia przysługującej mu należności.

Zamierzonego skutku nie mógł odnieść także zarzut pozwanego jakoby powód nie był uprawniony do dochodzenia odszkodowania za koszty najmu pojazdu, bowiem zbył wierzytelność dotyczącą szkody z dnia 20 grudnia 2019 r. na rzecz (...) Sp. z o.o. w G.. Sąd zważył bowiem, że przy piśmie procesowym z dnia 04 września 2023 r., powód przedłożył umowę z dnia 8 czerwca 2021 r. z której to umowy wynika, że wierzytelność dochodzona w niniejszym postępowaniu została zwrotnie przeniesiona na powoda, o czym – jak wynika z dokumentów znajdujących się w aktach szkody – strona pozwana została poinformowana. W tym miejscu warto zaznaczyć, że pozwany w toku postępowania likwidacyjnego nie kwestionował dokumentów potwierdzających cesję wierzytelności oraz przyjął swoją odpowiedzialność za szkodę co do zasady i wypłacił bezsporną część odszkodowania na rzecz powoda. Mając, więc na uwadze przedłożoną umowę cesji wierzytelności, w ocenie Sądu, nie budziła wątpliwości w świetle art. 509 k.c. i nast. legitymacja czynna strony powodowej w niniejszej sprawie.

Zgodnie z art. 822 § 1 i 2 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Przepisy kodeksu cywilnego (art. 361-363 k.c.) precyzują, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W sytuacji gdy poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Ponadto w myśl art. 19 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2021.854 t.j. ) poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Jak stanowi art. 34 wyżej wskazanej ustawy, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

Bezspornym jest, iż na skutek kolizji z dnia 20 grudnia 2019 roku i uszkodzenia pojazdu poszkodowana E. B. utraciła możliwość korzystania z uszkodzonego pojazdu. Utrata tego uprawnienia właścicielskiego jest niewątpliwie uszczerbkiem majątkowym. Koszty najmu pojazdu zastępczego za okres pozbawienia możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu, są stratą poszkodowanego związaną przyczynowo-skutkowo z kolizją.

W niniejszej sprawie poszkodowana wykorzystywała uszkodzony pojazd do wykonywania czynności życia codziennego. Z dostępnego w sprawie materiału dowodowego nie wynika także, by poszkodowana dysponowała wówczas innym, sprawnym pojazdem osobowym, który mogłaby wykorzystać w miejsce pojazdu uszkodzonego.

Odnosząc się do wysokości kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, Sąd zważył, że zastosowana przez firmę Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. stawka najmu pojazdu zastępczego w kwocie 178,35 zł brutto za dobę mieściła się w granicach stawek rynkowych, czego pozwany nie kwestionował.

Pozwany stał na stanowisku, że umożliwił poszkodowanej najem pojazdu zastępczego po niższej stawce 72,57 zł brutto (59,00 zł netto). W ocenie Sądu ta okoliczność nie została jednak wykazana. Pozwany wykazał jedynie, że powiadomił pełnomocnika poszkodowanej o możliwości organizacji takiego najmu przez podmioty z nim współpracujące, natomiast nie wykazał, że w tym okresie, w tym wypadku taki najem był realnie możliwy do zorganizowania. Z treści wiadomości e-mail wskazującej na propozycję najmu pojazdu zastępczego nie wynikają żadne konkretne warunki najmu, a jedynie stawka dobowa za najem pojazdów z określonych segmentów. Zdaniem Sądu, nadesłanych przez pozwanego informacji nie można traktować jako przedstawienia szczegółowych warunków oferty najmu pojazdu zastępczego. Powód zaś złożył poszkodowanej konkretną ofertę wynajęcia pojazdu zastępczego, na podstawie której obie strony zawarły umowę najmu pojazdu zastępczego z dnia 20 grudnia 2019 r. obejmującą cały okres likwidacji szkody. Co więcej, jak wynika z korespondencji e-mail wymienianej pomiędzy powodem na pozwanym na etapie likwidacji szkody, pracownik powoda informował pozwanego o tym, że poszkodowana jest gotowa wynająć u pozwanego pojazd zastępczy, niemniej jednak wobec przekazania przez pozwanego jedynie ogólnikowych informacji nt. warunków najmu pojazdu zastępczego, zwrócił się o nadesłanie innych dokumentów wskazujących na konkretne warunki tego najmu, jednakże bezskutecznie.

Z tego względu, w ocenie Sądu, nie ma podstaw do stawiania powodowi czy też poszkodowanej zarzutu nielojalnego zachowania, czy przyczynienia się do zwiększenia szkody poprzez nieskorzystanie z propozycji najmu pojazdu zastępczego zorganizowanego za pośrednictwem pozwanego. Poszkodowana nie znając warunków najmu pojazdu oferowanych przez pozwanego nie mogła porównać tych warunków, z warunkami najmu oferowanego przez firmę powoda i nie mogła mieć pewności, że najem ten będzie równie korzystny jak w przypadku oferty powoda. Nadto, powód oferował najem pojazdu zastępczego po jednolitej stawce za cały potrzebny do likwidacji szkody okres, natomiast podmioty współpracujące z pozwanym nie gwarantowały najmu pojazdu zastępczego po tej samej stawce uznanej przez pozwanego przez cały niezbędny okres. Ponieważ okres najmu bezpośrednio po zaistnieniu kolizji oraz w momencie udostępnienia poszkodowanej pojazdu zastępczego przez powoda, jak i kwalifikacja szkody pozostawały w tamtym momencie niesprecyzowane, mogłoby się okazać, że po upływie okresu najmu uznanego przez pozwanego poszkodowana pozostałaby bez pojazdu zastępczego lub byłaby obciążony kosztami najmu. Tymczasem powód oferował poszkodowanej rozliczenie najmu pojazdu zastępczego w długim terminie, co było dla poszkodowanej korzystne i bezpieczne pod względem finansowym, ponieważ zyskała czas na wyegzekwowanie kwoty odszkodowania od pozwanego. Powyższe twierdzenia znajdują odzwierciedlenie w zeznaniach poszkodowanej E. B.. Świadek wskazywała bowiem, że jej pojazd uczestniczył już w 3 kolizjach drogowych. Za każdym razem czy to w zakresie naprawy pojazdu czy też najmu pojazdu zastępczego, poszkodowana korzystała z usług powoda. E. B. wynajmując pojazd u powoda wiedziała dokładnie czego może się spodziewać, w szczególności że nie będzie ponosiła żadnych dodatkowych kosztów z tytułu najmu pojazdu i że zostanie jej udostępniony pojazd z automatyczną skrzynią biegów, na czym jej zależało. Wobec powyższych okoliczności, nie dziwi Sądu fakt, że poszkodowana – nie znając konkretnych warunków umowy najmu jakie oferował jej pozwany – zawarła i kontynuowała zawartą w dniu 20 grudnia 2019 r. z powodem umowę najmu.

Nadto, Sąd zważył, że w toku niniejszego postępowania pozwany nie wykazał żadnym dowodem, że organizacja najmu pojazdu zastępczego dla poszkodowanej w okresie po zdarzeniu z dnia 20 grudnia 2019 roku była realnie możliwa do wykonania, tj. że podmioty współpracujące z nim dysponowały samochodami o klasie zbliżonej do pojazdu uszkodzonego i były w stanie wynająć go na warunkach nierodzących po stronie poszkodowanej ograniczeń czy obciążeń. Zwłaszcza że poszkodowanej zależało, by pojazd zastępczy podobnie jak pojazd uszkodzony był wyposażony w skrzynię biegów automatyczną. Pozwany nie wykazał, by miał możliwość realną wynajęcia pojazdu spełniającego te wymagania poszkodowanej.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, w ocenie Sądu, pozwany nie wykazał, by na etapie likwidacji szkody złożył poszkodowanej skonkretyzowaną propozycję najmu pojazdu zastępczego, jak i nie wykazał, by w dacie zainicjowania postępowania likwidacyjnego miał realną możliwość zorganizowania takiego najmu pojazdu. To z kolei prowadziło do konstatacji – wbrew twierdzeniom pozwanego – że poszkodowana, wynajmując pojazd zastępczy za pośrednictwem firmy powoda, nie działała wbrew obowiązkowi lojalności ani nie przyczyniła się do zwiększenia rozmiaru szkody.

Z tych powodów Sąd uwzględnił żądanie pozwu w całości, w tym koszty najmu pojazdu zastępczego za okres 21 dni, przy zastosowaniu stawki dobowej w wysokości 178,35 zł brutto, uwzględniając dotychczas wypłacone na rzecz powoda odszkodowanie tytułem najmu pojazdu zastępczego. Sąd uznał za zasadne domaganie się od pozwanego kwoty 2.221,38 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego (21 x 178,35 zł = 3 745,35 zł, które należało pomniejszyć o kwotę 1523,97 zł już przyznanego odszkodowania).

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, Sąd w pkt. I sentencji wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2221,38 zł na podstawie art. 822 § 1 k.c. w zw. z art. 361 § 1 k.c. i art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 817 § 1 k.c.

Odnośnie żądania przez powoda zasądzenia na jego rzecz odsetek należy wskazać, iż stosownie do treści art. 481 §§ 1 i 2 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe.

W przedmiotowej sprawie pozwany opóźnił się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego w postaci zapłaty odszkodowania na rzecz powoda. Stosownie bowiem do treści art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o wypadku. Nadto, stosownie do treści ust. 2 tego przepisu, w przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego.

Na podstawie dokumentów zawartych w aktach sprawy Sąd ustalił, że szkoda w pojeździe została zgłoszona poprzednikowi prawnemu powoda w dniu 20 grudnia 2019 r. Natomiast szkoda w postaci kosztów najmu pojazdu zastępczego była zgłaszana sukcesywnie wraz z powstawaniem kosztów po stronie powoda z tego tytułu na podstawie wystawionej faktury. Ostateczna decyzja ubezpieczyciela w tym przedmiocie została wydana w dniu 01 lutego 2020 r. Żądanie powoda dotyczyło odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 11 lutego 2020 r. We wskazanym okresie strona pozwana pozostawała w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Dodatkowo, jak wynika z przedłożonej do akt sprawy faktury (k.13v), termin płatności za usługi najmu pojazdu zastępczego zostały określone na dzień 10 lutego 2020 r. Z dniem następnym pozwany pozostawał zatem w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia pieniężnego wynikającego z ww. faktury VAT.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z 98 k.p.c. przy uwzględnieniu zasady odpowiedzialności za wynik postępowania. Powództwo zostało uwzględnione w całości, zatem to pozwany powinien ponieść całość kosztów. Na koszty procesu poniesione przez powoda składały się: kwota 200 zł tytułem opłaty od pozwu, kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz ustalona na podstawie § 2 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie kwota w wysokości 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Łącznie suma kosztów procesu poniesionych przez powoda wyniosła 1117 zł. Taką kwotę Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda z tytułu zwrotu kosztów procesu, zasądzając również na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od tej kwoty odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.