Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 marca 2022 r.

Sąd Rejonowy w Sopocie I Wydział Cywilny

w składzie

Przewodniczący: SSR Anna Olszewska-Kowalska

Protokolant: sek.sąd. Joanna Niewińska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 marca 2022 r. w S.

sprawy

z powództwa M. S.

przeciwko Gminie M. S.

o ustalenie

1.  oddala powództwo w całości;

2.  zasądza od powoda M. S. na rzecz pozwanej Gminy M. S. kwotę 900 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

SSR Anna Olszewska-Kowalska

UZASADNIENIE

Powód M. S. złożył pozew przeciwko pozwanej Gminie M. S., w którym wniósł o stwierdzenie nieważności umowy najmu lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) z dnia 18 lutego 2016 roku zawartej z Pozwaną w części dotyczącej uznania T. S. za stronę przedmiotowej umowy, o stwierdzenie, iż stroną do zawarcia przedmiotowej umowy była tylko G. S., wobec braku zdolności do czynności prawnych po stronie T. S. w chwili jej zawarcia oraz o stwierdzenie, iż w stosunek najmu przedmiotowego lokalu mieszkalnego po zmarłej G. S. wstąpił jej syn - powód M. S..

W uzasadnieniu wskazano, iż w dniu 18 lutego 2016 roku G. S. i jej syn T. S. zawarli umowę najmu lokalu mieszkalnego, położonego w S. przy ul. (...) z Gminą M. S.. Według Powoda w chwili zawierania przedmiotowej umowy najmu T. S. nie był w stanie świadomie i swobodnie powziąć i wyrazić woli na jej zawarcie z uwagi na swój stan zdrowia, który skutkował orzeczeniem wobec T. S. ubezwłasnowolnienia całkowitego w ciagu kilku miesięcy od dnia zawarcia przedmiotowej umowy. Powód wskazał, że w związku z powyższym oświadczenie złożone przez T. S. było dotknięte sankcją nieważności bezwzględnej określonej w art. 82 k.c. W związku z powyższym, powód wywodził, iż umowa najmu zawarta w dniu 18 lutego 2016 roku została skutecznie zawarta jedynie z G. S., tj. matką Powoda.

Dalej wskazano w uzasadnieniu pozwu, że powyższy wniosek warunkuje kolejne żądania ze strony Powoda. Powód wskazał, iż po tym, jak stan zdrowia G. S. znacznie się pogorszył zamieszkał razem z bratem i matką w lokalu mieszkalnym w S. przy ul. (...) z zamiarem stałego pobytu. Według Powoda w związku z powyższym zostały spełnione przesłanki z art. 691 k.c.,tj. właściwy stopień pokrewieństwa z najemcą oraz przesłanka stałego zamieszkiwania wraz z najemcą do chwili jego śmierci. Powód, wskazując że przysługuje mu interes prawny w przedmiotowej sprawie, w związku z tym żądał stwierdzenia, iż w stosunek najmu przedmiotowego lokalu mieszkalnego po zmarłej G. S. wstąpił jej syn - powód M. S.. Ponadto Powód wniósł o zasadzenie od Pozwanej na rzecz Powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastepstwa procesowego według norm przepisanych. ( pozew - k. 7-12)

W odpowiedzi na pozew Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, iż umowa zawarta w dniu 18 lutego 2016 roku została skutecznie zawarta z obojgiem najemców, bowiem T. S. w momencie jej podpisania nie był ubezwłasnowolniony i miał pełną zdolność do czynności prawnych. Powyższe z kolei uniemożliwia wstąpienie w stosunek najmu przez Powoda. Ponadto Pozwana wskazała, iż Powód nie spełnił przesłanki stałego zamieszkiwania wraz z najemcą do chwili jego śmierci, bowiem Powód nie mieszkał w przedmiotowym lokalu ani w chwili śmierci matki ani w chwili obecnej, zamieszkiwał za to razem z żoną i dzieckiem w S. przy ul. (...), zatem ma zaspokojone potrzeby mieszkaniowe ( odpowiedź na pozew - k. 81-82).

W toku dalszego postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie. (pismo przygotowawcze powoda z dnia 21.01.2022 r. – k. 147-151, pismo pozwanej z dnia 7.02.2022 r. – k. 157-159).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód M. S. jest synem G. S. i bratem T. S..

(okoliczność bezsporna)

W dniu 18 lutego 2016 roku pomiędzy Gminą M. S. a G. S. i T. S. została zawarta umowa najmu lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...). W mieszkaniu tym zamieszkiwała G. S. wraz z synem T. S.. Lokal mieszkalny składał się z dwóch pokoi i miał powierzchnię użytkową 31,60 m2.

(dowód: pismo z dnia 2.02.2016 r. - k. 86, umowa najmu z dnia 18.02.2016 r. – k. 17-22, zeznania świadka L. C. - k. 129v.-130., zeznania świadka K. B. - k. 144-145)

T. S. od urodzenia jest osobą niepełnosprawną, już w dzieciństwie zdiagnozowano u niego autyzm oraz upośledzenie umysłowe w stopniu znacznym. Ma powazne zaburzenia komunikacyjne w zakresie rozumienia mowy i posługiwania się nią, do komunikacji z otoczeniem używa kilku słów, potrzebuje kontroli i pomocy przy wykonywaniu czynności samoobsługowych, samodzielnie nie wykonuje żadnych czynności poza jedzeniem i załatwianiem potrzeb fizjologicznych.

Kilka miesięcy po zawarciu w/w umowy najmu, wobec T. S. orzeczono ubezwłasnowolnienie całkowite i w dniu 1 czerwca 2017 roku ustanowiono dla niego opiekuna prawnego w osobie G. S., która stale opiekowała się synem i pomagała mu wykonywać czynności życia codziennego.

( dowód: dokumentacja medyczna T. S. - k. 23-46, wniosek o ubezwłasnowolnienie całkowite k- 47-48, postanowienie z dnia 1.06.2017 r. - k. 49, zeznania świadka L. C. - k. 129v.-130., zeznania M. B. (1) - k. 130-132, zeznania świadka D. S. - k. 136v.-140v., zeznania świadka K. B. - k. 144-145, zeznania świadka J. K. (1) - k.136-136v.)

W okresie od września 2019 roku stan zdrowia matki Powoda G. S. znacznie się pogorszył, w związku z chorobą nowotworową. Choroba uniemożliwiła G. S. sprawowanie opieki nad T. S.. W związku z powyższym, w okresie od września 2019 roku do stycznia 2020 roku Powód stale pomagał zarówno G. S. jak i T. S. we wszystkich codziennych czynnościach. W tym celu Powód przyjeżdżał do lokalu, w którym zamieszkiwali i zostawał na noc. Powód spał wówczas na rozkładanym materacu. W opiece nad T. S. pomagała opiekunka – MOPS w S. przynał G. S. usługi opiekuńcze 5 dni w tygodniu 2 godziny dziennie, T. S. korzystał także z opieki w Środowiskowym (...) Samopomocy – Ośrodka (...), osoba świadcząca usługi opiekuńcze zaprowadziała tam T. S. a po zajęciach odprowadzała go do domu.

W tym okresie żona i córka Powoda mieszkały w lokalu położonym w S. przy ul. (...), którego właścicielami są teściowie Powoda. P. z rodziną mieszka w tym lokalu od czterech lat.

Powód regularnie jeździł do żony i córki w tzw. wolnych chwilach od opieki nad matką i bratem, w S. przy ul. (...) znajdowało się jego centrum życiowe.

(zeznania Powoda - k. 128-129v, k. 190-191, zeznania świadka L. C. - k. 129v.-130, zeznania świadka U. L. - k. 140v.-143v., zeznania świadka D. S. - k. 136v.-140v)

W dniu 13 stycznia 2020 roku G. S. zmarła. Z uwagi na okoliczność, iż T. S. utracił opiekuna prawnego, Powód został wyznaczony nowym opiekunem prawnym dla T. S..

(dowód: akt zgonu - k. 52, wniosek o ustanowienie opiekuna prawnego - k. 54-56)

Po śmierci matki, stan zdrowia T. S. uległ znacznemu pogorszeniu, co skutkowało umieszczeniem go w placówce opiekuńczej na stałe.

W związku z opuszczeniem przez niego lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...), Pozwana rozwiązała umowę najmu przedmiotowego lokalu ze skutkiem na dzień 30 września 2021 roku.

(dowód: pismo z dnia 22.09.2020 r. - k. 60, wypowiedzenie umowy najmu z dnia 11.03.2021 r. - k. 63, zeznania Powoda, zeznania świadka D. S. - k. 136v.-140v, zeznania świadka U. L. - k. 140v.-143v., zeznania świadka K. B. - k. 144-145)

W związku z powyższym, Powód wystąpił do Pozwanej z oświadczeniem o wstąpieniu w stosunek najmu lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...). Pozwana jednak wskazała, iż oświadczenie złożone przez Powoda nie wywołało skutków prawnych z uwagi na okoliczność, iż umowa najmu przedmiotowego lokalu została zawarta z dwoma współnajemcami - G. S. oraz T. S.. Pozwana wskazała, iż z uwagi na brzmienie art. 691 § 5 k.c. po zgonie jednego z najemców, nie następuje wstąpienie w stosunek najmu innych osób, a umowa najmu jest kontynuowana przez żyjącego najemcę.

(dowód: pismo z dnia 13.01.2021 r. - k.61, pismo z dnia 10.03.2021 r. - k. 62, pismo pełnomocnika Powoda z dnia 11.02.2021 r. - k. 64-65)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych przez strony do akt sprawy, zeznań świadków: L. C., K. B., M. B. (1), J. K. (2), D. S., U. L. oraz na podstawie zeznań M. S..

Sąd w pełni dał wiarę dowodom w postaci dokumentów zgromadzonych w toku procesu, albowiem były kompletne i jasne, wraz z pozostałymi dowodami obrazowały stan faktyczny sprawy. Ich prawdziwość nie budziła, w ocenie Sądu, jakichkolwiek wątpliwości. Wiarygodność i autentyczność przedłożonych dokumentów nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Za wiarygodne i istotne dla sprawy Sąd uznał zeznania świadków: L. C., K. B., U. L., D. S. - przesłuchiwanych na okoliczność zamieszkiwania w lokalu położonym w S. przy ul. (...) G. S. i T. S. oraz posiadania przez Powoda centrum życiowego poza ww. lokalem mieszkalnym. Zeznania świadków były spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniały. Świadkowie L. C., K. B., J. K. (2), U. L. zeznali, że Pozwany co prawda w okresie od września 2019 roku do stycznia 2020 roku przebywał w przedmiotowym lokalu przez większość czasu, w celu udzielania stałej pomocy matce oraz bratu, jednak nie zamieszkiwał tam stale, a jego najbliższa rodzina, tj. żona i córka w ww. okresie przebywały w lokalu znajdującym się przy ul. (...) w S., gdzie Powód wracał. Świadek M. B. (1) zeznała, iż w łazience mieszkania przy ul. (...) zaobserwowała kosmetyczkę, która mogła należeć jedynie do Powoda i która wskazywała na okoliczność, iż Powód przebywał czasowo w przedmiotowym lokalu, a nie przebywał tam na stałe. Ponadto świadek D. S. wskazała, iż Powód zabierał torby z ubraniami do mieszkania, w którym zamieszkiwała jego matka i brat, a następnie część prania przywoził swojej żonie, która później dostarczała mu wyprane rzeczy. Ponadto Powód starał się pojawiać regularnie w lokalu, w którym zamieszkiwała jego córka i żona i tam trzymał swoje rzeczy.

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, za wiarygodne Sąd uznał również twierdzenia Powoda M. S. co do tego, że do chwili śmierci matki Powód stale pomagał jej i swojemu bratu w codziennych czynnościach i osoby te polegały na jego pomocy z uwagi na ich całkowitą niesamodzielność.

Sąd jako wiarygodne ocenił zeznania świadków K. B. oraz U. L.. Sąd uznał za wiarygodne zeznania ww. świadków w zakresie w jakim wskazywały na przeprowadzenie wśród sąsiadów matki Powoda wizji lokalnej, która była podstawą ustalenia, iż pozwany nie zamieszkiwał stale w spornym lokalu mieszkalnym w dacie śmierci matki. Prawdopodobne są zeznania sąsiada L. C. że widywał on Powoda w lokalu mieszkalnym ale nie zamieszkiwał on w spornym lokalu.

Sąd uznał, iż zeznania świadków J. B., J. K. (1) i M. B. (2) nie wykazały faktu stałego zamieszkiwania powoda w spornym lokalu. Świadkowie wskazali, iż bywali w mieszkaniu przy ul. (...) aby spotkać się z Powodem, jednak świadkowie po pierwsze wcześniej umawiali te spotkania z Powodem, ponadto bywali w mieszkaniu w ciagu dnia przez krótki czas lub też spotykali się z Powodem w samochodzie. Świadkowie ci z jednej strony wskazywali, iż Powód zamieszkiwał w przedmiotowym mieszkaniu ale z drugiej nie mieli wiedzy w którym pomieszczeniu Powód nocuje w mieszkaniu, kiedy i na którym łóżku Powód sypiał, wskazali że nie było takiego zdarzenia, jak przeprowadzka Powoda do tego mieszkania.

Sąd pominął dowod z opinii biegłego sądowego z zakresu psychiatrii na okoliczność braku świadomości i możliwości swobodnego powzięcia decyzji i wyrażenie woli przez T. S. w dacie zawarcia umowy najmu z 18.02.2016 r., uznając że fakt ten został udowodniony zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy. Z uwagi na obszerną dokumentację lekarską i liczne opinie złożone do akt sprawy, dotyczące niepelnosprawności T. S., dopuszczenie dowodu z opinii biegłego psychiatry prowadziłoby do niecelowego przełużenia postęowania oraz zwiększenia jego kosztów.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo należało oddalić w całości.

Bezspornym w sprawie było, iż G. S. i T. S. w dniu 18 lutego 2016 roku zawarli umowę najmu lokalu położonego w S. przy ul (...), tj. zostali uwzględnieni w treści umowy jako jej strona.

Niekwestionowaną przez strony jest również okoliczność, iż T. S. jest i był w tym czasie osobą chorującą na autyzm i upośledzoną umysłowo w stopniu znacznym, został ubezwłasnowolniony całkowicie w niedługim czasie po zawarciu przedmiotowej umowy. Z materiału dowodowego ponadto wynika, iż w dniu 1 czerwca 2017 roku ustanowiono dla niego opiekuna prawnego w osobie G. S..

Niemniej żądanie Powoda ustalenia nieważności umowy najmu lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) z dnia 18 lutego 2016 roku, zawartej z Pozwaną, w części dotyczącej uznania T. S. za stronę przedmiotowej umowy, należało oddalić.

Ocena zadaności w/w żądania wymagała ustalenia, czy Powód posiadał interes prawny w żądaniu ustalenia nieważności umowy najmu lokalu mieszkalnego zgodnie z art. 189 k.p.c.

Zgodnie z treścią tego przepisu Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Uwzględnienie powództwa zgodnie z art. 189 k.p.c. wymaga w związku z tym spełnienia dwóch przesłanek, tj. istnienia interesu prawnego w żądaniu udzielenia ochrony prawnej przez wydanie wyroku ustalającego oraz istnienia bądź nieistnienia danego stosunku prawnego bądź prawa. Interes prawny w rozumieniu art. 189 jest kategorią obiektywną. Jest to obiektywna (czyli rzeczywiście istniejąca), a nie tylko hipotetyczna (czyli mająca za podstawę subiektywne odczucie strony) potrzeba prawna uzyskania wyroku odpowiedniej treści, występująca wówczas, gdy powstała sytuacja rzeczywistego naruszenia albo zagrożenia naruszenia określonej sfery prawnej. Praktycznie rzecz biorąc, interes prawny występuje wtedy, gdy sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości, a jednocześnie interes ten nie podlega ochronie w drodze innego środka (wyrok SN z dnia 9 lutego 2012 r., III CSK 181/11, z dnia 14 marca 2012 r., II CSK 252/11, z dnia 19 września 2013 r., I CSK 727/12, wyrok SA w Poznaniu z dnia 5 kwietnia 2007 r., III AUa 1518/05, postanowienie SA w Poznaniu z dnia 28 września 2012 r., I ACz 1611/12).

W przedmiotowej sprawie Powód nie posiada interesu prawnego w ustaleniu nieważności umowy najmu lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) z dnia 18 lutego 2016 roku zawartej z Pozwaną w części dotyczącej uznania T. S. za stronę przedmiotowej umowy. Umowa w tej części nie powoduje że jego sfera prawna jest zagrożona czy naruszona. Umowa, której częściowego ustalenia nieważności żądał Powód nie obejmowała stosunku prawnego dotyczącego praw i interesów Powoda, a innych osób. Powód w przedmiotowej sprawie legitymował się jedynie interesem faktycznym, skoro finalnie uwzględnienie żądania miało doprowadzić do uzyskania przez powoda lokalu mieszkalnego.

Zdaniem Sądu istnienie jedynie interesu faktycznego po stronie Powoda nie jest wystarczająca do ustalenia nieważności przedmiotowej umowy.

Niezależnie od powyższego w ocenie Sądu, pomimo faktu, iż T. S. w dniu zawarcia umowy z pewnością pozostawał w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, o którym mowa w art. 82 k.c., i w dniu 18.02.2016 r. nie mógł zawrzeć w sposób ważny i skuteczny umowy najmu to jednak niezasadnym byłoby ustalenie nieważności umowy najmu w czesci w jakiej dotyczyła T. S..

T. S. po zawarciu umowy najmu lokalu mieszkalnego został ubezwłasnowolniony całkowicie, a jego opiekunem wyznaczono G. S., współnajemcę.

G. S. kolejnymi czynnościami, jakie podejmowała wobec Pozwanej (występowanie o uzyskanie zgody na zawarcie umowy na czas nieokreślony na rzecz swoją i T. S., złożenie wniosku o wykup lokalu mieszkalnego, regularne uiszczanie wynagrodzenia za najem lokalu mieszkalnego w imieniu swoim i T. S.), już jako opiekun prawny syna, potwierdziła uprawnienie T. S. do pozostawania stroną przedmiotowej umowy najmu. Co więcej dążyła do tego by syna traktować jak najemcę, by miał zagwarantowane prawo do mieszkania w tym lokalu. Nadto druga strona umowy (tj Gmina M. S.) traktowała T. S. jak najemcę. W ocene Sądu należy zatem uznać że po dacie ubezwłasnowolnienia całkowitego T. S., reprezentowany przez opiekuna prawnego - matkę, zatem osobę która zastępowała go w dokonywaniu czynności prawnych, składaniu oświadczeń woli - przez sposób wykonywania umowy najmu stał się jej stroną.

Niezasadne i niecelowe w związku z tym było żądanie stwierdzenia, iż stroną do zawarcia przedmiotowej umowy była tylko G. S. i w tym zakresie powództwo rownież zostało oddalone.

W zakresie żądania ustalenia, że w stosunek najmu przedmiotowego lokalu mieszkalnego po zmarłej G. S. wstąpił jej syn - powód M. S., należy wskazać iż żądanie to było niezasadne z dwóch przyczyn.

Po pierwsze Sąd uznał, iż stroną umowy najmu była zarówno G. S., jak i T. S., którzy pozostawali współnajemcami spornego lokalu. Zgodnie natomiast z art. 691 § 5 k.c. przepisów o wstąpieniu w stosunek najmu przez inne osoby w razie śmierci najemcy nie stosuje się w razie śmierci jednego ze współnajemców lokalu mieszkalnego. W związku z powyższym w ocenie Sądu, Powodowi nie przysługuje uprawnienie do wstąpienia w stosunek najmu. Ponadto powód nie spełnił przesłanki z art 691§1 pkt 4 k.c.

W obecnym stanie prawnym, aby wstąpić w stosunek najmu po śmierci najemcy na podstawie art. 691 § 1 k.c. należy spełnić następujące przesłanki:

1) musiała nastąpić śmierć najemcy (art.691 § 1 k.c.);

2) zmarły musiał mieć tytuł prawny do przedmiotowego lokalu w postaci umowy najmu (691 § 1 k.c.);

3) osoba chcąca wstąpić w stosunek najmu musi być osobą wymienioną w art. 691 § 1 k.c. tj. małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą;

4) osoba chcąca wstąpić w stosunek najmu musiała mieszkać stale z najemcą do chwili jego śmierci (art. 691 § 2 k.c.).

Przesłanki te muszą wystąpić kumulatywnie, a brak jednej z nich skutkuje niemożnością wstąpienia w stosunek najmu po śmierci najemcy.

Celem tej regulacji jest zapewnienie praw do mieszkania osobom, dla których stanowiło ono centrum życiowe, najczęściej z uwagi na łączące ich z dotychczasowym najemcą więzy rodzinne i dla których pozbawienie ich praw najmu byłoby równoznaczne z utratą podstawowego dobra, jakim jest prawo do mieszkania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dn. 09.10.1981 r., 203/81, LEX 374481).

Powód M. S. niewątpliwe należy do osób wymienionych przez art. 691 § 1 k.c.

Pozwana Gmina M. S. kwestionowała fakt stałego zamieszkiwania pozwanego z matką w chwili jej śmierci.

Pojęcie stałego zamieszkania wyjaśniano w judykaturze. Trafne i reprezentatywne, również w obecnym stanie prawnym, pozostaje stanowisko SN zaprezentowane w wyr. z 6.5.1980 r. (III CRN 61/80, L.), w którym wskazano, że przez stałe zamieszkanie, stanowiące przesłankę nabycia praw najmu na podstawie art. 691 KC, należy rozumieć zamieszkiwanie w konkretnym mieszkaniu, w określonej miejscowości z zamiarem stałego pobytu, wyrażonym przez to, że w tym mieszkaniu i tej miejscowości skupia się życie osobiste i działalność osoby bliskiej najemcy. Z reguły nie stanowi stałego zamieszkania pobyt osoby bliskiej w celu udzielenia doraźnej, choćby nawet dłużej trwającej pomocy najemcy mieszkania. W tym samym duchu wypowiadał się SN akcentując, że stałe zamieszkanie zaistnieje wtedy gdy cała życiowa działalność danej osoby zostanie ześrodkowana w danym lokalu w ten sposób, że stanie się on jej centrum życiowym, tzn. gdy w mieszkaniu tym będą koncentrowały się wszystkie jej sprawy osobiste i majątkowe (tak SN w wyr. z 12.9.2001 r., V CKN 1827/00, L.; por. też wyr. SN z 16.9.1998 r., II CKN 889/97, L.; wyr. SN z 3.2.2000 r., I CKN 40/99, L.). W praktyce często zdarzają się sprawy o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu wytaczane przez osoby, które doglądały zmarłego najemcę i udzielały mu pomocy w okresie choroby poprzedzającej jego śmierć. Osoby takie nierzadko nocowały w lokalu, nawet kilka razy w tygodniu. Z reguły jednak posiadały równoległe mieszkanie i to w nim znajdowało się ich centrum życiowe. W takich przypadkach nie może dojść do wstąpienia w stosunek najmu.[ komantarz - Art. 691 KC red. serii O./red. tomu B. 2021, wyd. 29/J. G./G. M., L.]

O "stałym zamieszkiwaniu" w określonym lokalu można mówić, gdy stanowi on centrum życiowe, ześrodkowanie całej działalności życiowej określonej osoby, gdy skupia się w nim życie i działalność osoby bliskiej najemcy. Nie zawsze jest decydujący aspekt fizyczny (corpus).

Przenosząc powyższe uwagi na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że świetle materiału dowodowego zebranego w sprawie zdaniem Sądu nie można uznać, iż w chwili śmierci najemczyni Powód M. S. stale w spornym lokalu zamieszkiwał. Powód nie miał dla siebie przestrzeni w przedmiotowym mieszkaniu, sypiał na rozkładanym przed każdą nocą materacu, nie przeniósł swoich wszystkich rzeczy osobistych do przedmiotowego mieszkania, a brudne ubrania przekazywał żonie do prania i następnie je odbierał. Istotnym jest także, iż Powód w czasie „wolnym” od pomagania matce i bratu powracał do mieszkania zlokalizowanego przy ul. (...) w S., gdzie przebywała jego żona i córka, z którymi prowadził gospodarstwo domowe. Nie ulega wątpliwości, że Powód w okresie ciężkiej choroby matki przebywał przez większość czasu w lokalu mieszkalnym przy ul. (...) oraz pomagał matce i bratu w niemal każdej codziennej czynności, jednak nie można uznać, iż stale zamieszkiwał w przedmiotowym lokalu. Powód bowiem dalej posiadał swoje centrum życiowe poza ww. lokalem mieszkalnym, a przebywanie w lokalu zajmowanym przez matkę i brata stanowiło przejściową sytuację w życiu Powoda. Powód posiadał inne mieszkanie, w którym mieszkał wcześniej ze swoją najbliższą rodziną i w którym jego rodzina zamieszkiwała przez okres, w którym pomagał matce i bratu. Do tego mieszkania zresztą Powód po śmierci G. S. powrócił.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd przyjął, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie wykazał, aby Powód zamieszkiwał w przedmiotowym lokalu razem z G. S. w dniu jej śmierci w rozumieniu art. 691 § 2 k.c.

W konsekwencji należało stwierdzić, że powództwo M. S. należało w całości oddalić i dlatego Sąd, orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt. II wyroku, zgodnie z ogólną zasadą odpowiedzialności za wynik procesu określoną w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Z uwagi na oddalenie powództwa, kosztami procesu należało obciążyć Powoda jako przegrywającego sprawę. Powód poniósł już koszty swego zastępstwa procesowego oraz opłatę od pozwu, natomiast winien zwrócić Pozwanej poniesione przez nią koszty procesu. Na koszty poniesione przez Pozwaną Gminę M. S. składają się: koszty zastępstwa procesowego Pozwanej w wysokości 900 zł. Sąd ustalił wysokość wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego w wysokości jednokrotności stawki minimalnej, określonej stosownie do wartości przedmiotu sporu, na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804).