Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2024 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Justyna Supińska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Marta Denc

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2024 roku w Gdyni

na rozprawie

w postępowaniu gospodarczym

sprawy z powództwa K. K.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda K. K. kwotę 21 778 złotych (dwadzieścia jeden tysięcy siedemset siedemdziesiąt osiem złotych) wraz z odsetkami:



ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwoty 13 040 złotych za okres od dnia 02 listopada 2021 roku do dnia zapłaty,



ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 8 738 złotych za okres od dnia 02 listopada 2021 roku do dnia 15 września 2022 roku;

II.  w pozostałym zakresie oddala powództwo;

III.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda K. K. kwotę 6 206 złotych (sześć tysięcy dwieście sześć złotych) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty , tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  kosztami procesu w pozostałym zakresie obciąża pozwanego (...) spółkę akcyjną z siedzibą w W. uznając je za uiszczone.

Sygn. akt VI GC 707/23

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 20 kwietnia 2023 roku powód K. K. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 21 778 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi: od kwoty 13 040 złotych za okres od dnia 02 listopada 2021 roku do dnia zapłaty – tytułem pozostałej części odszkodowania należnego mu w związku ze szkodą wynikającą z kradzieży pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) oraz od kwoty 8 738 złotych za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty – tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonych od wypłaconej kwoty odszkodowania, tj. kwoty 80 650 złotych, za okres od dnia 03 listopada 2021 roku do dnia 15 września 2022 roku, a także kosztów procesu.

W nakazie zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 28 kwietnia 2023 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GNc 1611/23 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie od powyższego orzeczenia pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. domagał się oddalenia powództwa w całości potwierdzając, że w związku z tym, że w dniu 28 sierpnia 2021 roku doszło do kradzieży pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...), pozwany zgodnie z umową ubezpieczenia uznał swoją odpowiedzialność za tę szkodę i wypłacił pozwanemu odszkodowanie w kwocie 80 650 złotych, co w jego ocenie stanowi całość należnego poszkodowanemu odszkodowania. Pozwany podniósł również, że odsetki za opóźnienie mogą zostać zasądzone jedynie od chwili wyrokowania, z tą chwilą bowiem następuje ustalenie wysokości należnego odszkodowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 01 października 2019 roku K. K. zawarł z (...) spółką akcyjną z siedzibą we W. umowę leasingu dotyczącą pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...). Pojazd ten był pojazdem fabrycznie nowym, wyprodukowanym w 2018 roku, nabytym za cenę 124 000 złotych netto.

niesporne, a nadto: zamówienie – k. 45 akt, oferta – k. 46-47 akt, faktura – k. 48 akt, wydruk korespondencji mailowej – k. 196-198 akt

K. K. wykorzystywał pojazd marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej głównie do przemieszczania się pomiędzy miejscem zamieszkania (R.) a siedzibą prowadzonej działalności (G.) oraz do przewozu niezbędnych w tej działalności przedmiotów.

K. K. nie świadczył przy wykorzystaniu pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) żadnych usług transportowych.

zeznania powoda K. K. – protokół rozprawy z dnia 29 maja 2024 roku, k. 253-254 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:00:46-00:07:18)

W dniu 28 września 2020 roku K. K. (jako korzystający – ubezpieczający) zawarł z (...) spółką akcyjną z siedzibą w W. na rzecz (...) spółki akcyjnej z siedzibą we W. (jako ubezpieczonego) umowę dobrowolnego ubezpieczenia auto casco pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) na okres od dnia 03 października 2020 roku do dnia 02 października 2021 roku. Integralną częścią umowy były „Ogólne warunki ubezpieczenia autocasco”. Suma ubezpieczenia została określona w wartości netto i wynosiła 93 690 złotych.

Potwierdzeniem zawarcia tej umowy była polisa numer (...).

polisa – k. 23-24 akt, „Ogólne warunki ubezpieczenia autocasco” – k. 102-112 akt

Stosownie do postanowień § 16 ust. 21 „Ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco” w przypadku powstania szkody całkowitej w pojeździe, wysokość odszkodowania ustala się w kwocie odpowiadającej wartości pojazdu w dniu ustalenia odszkodowania, nie więcej niż suma ubezpieczenia określona w umowie, pomniejszona o wartość rynkową pozostałości, z uwzględnieniem postanowień określonych w § 12 ust. 2.

Zgodnie natomiast z § 2 ust. 27 „Ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco” – suma ubezpieczenia to kwota ustalona w umowie ubezpieczenia stanowiąca górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela, może ona odpowiadać wartości przedmiotu ubezpieczenia brutto, netto lub netto + 50% vat. Wartość rynkowa pojazdu (ust. 38) to wartość pojazdu ustalona na podstawie notowań rynkowych danej marki, typu i roku produkcji, zawartych w katalogu cen pojazdów (np. E., I. E.) z uwzględnieniem jego wyposażenia, przebiegu eksploatacyjnego i stanu technicznego. W przypadku braku notowań rynkowych danego pojazdu wartość pojazdu ubezpieczyciel ustala metodą wyceny indywidualnej, np. poprzez przyjęcie średniej z wartości podobnych pojazdów zamieszczonych w ogólnodostępnych publikacjach.

„Ogólne warunki ubezpieczenia autocasco” – k. 102-112 akt

Przebieg pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) w dniu 29 września 2020 roku, a zatem dzień przed zawarciem umowy ubezpieczenia, wynosił 3 501 km.

Przy zawieraniu umowy ubezpieczenia K. K. nie wskazywał ani wartości pojazdu ani sumy ubezpieczenia, została ona ustalona przez przedstawiciela ubezpieczyciela na kwotę 93 690 złotych netto.

faktura – k. 48 akt, zeznania powoda K. K. – protokół rozprawy z dnia 29 maja 2024 roku, k. 253-254 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:00:46-00:07:18)

W okresie 2020 – 2021 roku K. K. wykorzystywał pojazd marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej w ten sam sposób, co dotychczas. Także i w tym okresie K. K. nie świadczył przy wykorzystaniu tego pojazdu żadnych usług transportowych.

zeznania powoda K. K. – protokół rozprawy z dnia 29 maja 2024 roku, k. 253-254 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:00:46-00:07:18)

W nocy z dnia 28/29 sierpnia 2021 roku doszło do kradzieży pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) wraz ze znajdującymi się w nim przedmiotami.

niesporne

W tym czasie przebieg pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) nie przekraczał 9 000 km.

niesporne, a nadto: zeznania powoda K. K. – protokół rozprawy z dnia 29 maja 2024 roku, k. 253-254 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:00:46-00:07:18), oświadczenie – k. 49 akt

W dniu 29 sierpnia 2021 roku K. K. zgłosił kradzież pojazdu organom ścigania oraz ubezpieczycielowi.

niesporne, a nadto: potwierdzenie zgłoszenia – k. 25 akt

W dniu 30 grudnia 2021 roku umorzono dochodzenie wobec niewykrycia sprawcy kradzieży pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...).

postanowienie o umorzeniu dochodzenia – k. 30-31 akt

(...) spółka akcyjna z siedzibą w W. sporządził w systemie I. E.wycenę wartości pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) w systemie I. E. na dzień zaistnienia szkody. Na dzień ten, tj. na dzień 28 sierpnia 2021 roku, wartość pojazdu została ustalona na kwotę 99 200 złotych brutto, przy uwzględnieniu przebiegu pojazdu wynoszącego 59 400 km oraz korekt dodatnich za: zmianę paramentów zabudowy, wyposażenie specjalne, wyposażenie dodatkowe i pierwszą rejestrację.

wycena – k. 38-40 akt, decyzja – k. 36-37 akt

W dniu 15 września 2022 roku (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. przyznał i wypłacił (...) spółce akcyjnej z siedzibą we W. kwotę 80 650 złotych netto tytułem odszkodowania za szkodę całkowitą w pojeździe marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...).

decyzja – k. 32-33, wydruk korespondencji mailowej – k. 34-35 akt, decyzja – k. 36-37 akt

W dniu 09 lutego 2023 roku K. K. (jako cesjonariusz) zawarł z (...) spółką akcyjną z siedzibą we W. (jako cedentem) umowę o przelew wierzytelności z polisy autocasco numer (...) przysługującej cedentowi z tytułu odszkodowania w związku z kradzieżą pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...).

umowa cesji wierzytelności z polisy ubezpieczeniowej do umowy leasingu – k. 41-42 akt, pełnomocnictwo – k. 43-44 akt

Wartość pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) w dniu kradzieży, tj. w dniu 28 sierpnia 2021 roku, z uwzględnieniem m. in. przebiegu pojazdu wynoszącego 9 000 km, wynosiła 94 800 złotych netto.

częściowo opinia biegłego sądowego P. C. – k. 158-180 akt, uzupełniająca opinia biegłego sądowego P. C. – k. 209-218 akt, dokumenty zgromadzone w aktach szkody – k. 113 akt, zeznania powoda K. K. – protokół rozprawy z dnia 29 maja 2024 roku, k. 253-254 akt (zapis obrazu i dźwięku 00:00:46-00:07:18)

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie w części, w jakiej pozostawał bezsporny pomiędzy stronami, Sąd ustalił na podstawie oświadczeń stron.

Sąd uwzględnił także wyżej wymienione dowody z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, w tym znajdujące się w aktach szkody, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych, nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary, tym bardziej, że ich moc dowodowa nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Pozostałe dokumenty nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż nie wnosiły do niej nowych i istotnych okoliczności.

Dokonując ustalenia stanu faktycznego sprawy Sąd oparł się także na zeznaniach powoda K. K. uznając je za wiarygodne w całości jako spójne i logiczne, w szczególności w zakresie, w jakim powód wskazał na sposób wykorzystywania skradzionego pojazdu w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, jak też i przebieg pojazdu w okresie, w którym nastąpiła kradzież. Z zeznań powoda wynikało przy tym, że przedmiotowy pojazd wykorzystywał on – w całym okresie jego posiadania – wprawdzie w prowadzonej działalności gospodarczej, ale jedynie do przemieszczania się pomiędzy miejscem zamieszkania (R.) a siedzibą prowadzonej działalności (G.) oraz do przewozu niezbędnych w tej działalności przedmiotów, nie świadczył zaś nigdy przy wykorzystaniu tego pojazdu usług transportowych. Powyższe zeznania powoda czynią dywagacje biegłego sądowego na temat szacowania ewentualnego przebiegu pojazdu w związku z lockdownem i jego zniesieniem oraz wpływem tych okoliczności nieuprawnionymi, o czym szerzej w poniższej części uzasadnia. W tym miejscu zaś podkreślić należy, że wskazywany przez powoda przebieg pojazdu w chwili szkody wynoszący około 9 000 km nie był na żadnym etapie postępowania kwestionowany przez pozwanego reprezentowanego w sprawie przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego. Nadto, w ocenie Sądu, wbrew twierdzeniom biegłego sądowego, uznać należało, że przebieg pojazdu był elementem uwzględnianym przy wycenie wartości pojazdu (sumie ubezpieczenia), co wynika z postanowienia zawartego w § 2 ust. 38 „Ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco”, zgodnie z którym wartość rynkowa pojazdu (ust. 38) to wartość pojazdu ustalona na podstawie notowań rynkowych danej marki, typu i roku produkcji, zawartych w katalogu cen pojazdów (np. E., I. E.) z uwzględnieniem jego wyposażenia, przebiegu eksploatacyjnego i stanu technicznego.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 29 maja 2024 roku Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 4 k.p.c. pominął dowód z zeznań pozwanego, albowiem osoby uprawnione do reprezentowania pozwanego, mimo prawidłowego wezwania, nie stawiły się i nie usprawiedliwiły swojej nieobecności (na powyższą decyzję procesową Sądu żadna ze stron nie złożyła zastrzeżenia w trybie art. 162 k.p.c.).

Istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia kwestii spornych w niniejszej sprawie miał dowód z opinii biegłego sądowego w zakresie techniki i mechaniki motoryzacyjnej oraz ruchu drogowego P. C.. Powyższa opinia – podstawowa i uzupełniająca – została sporządzona przez osobę posiadającą wiadomości specjalne z powyższego zakresu, a zatem uprawnioną do przeprowadzania badań i sporządzania opinii danego rodzaju. Wykonano ją w sposób rzetelny i obiektywny, zgodnie z zasadami wiedzy fachowej i wymogami przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego.

W opinii podstawowej biegły sądowy ustalił, że wartość pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) w dniu kradzieży, tj. w dniu 28 sierpnia 2021 roku, wynosiła 88 900 złotych netto, przy uwzględnieniu korekty dodatniej za zmianę parametrów zabudowy, korekty dodatniej za wyposażenie specjalne, korekty dodatniej za wyposażenie dodatkowe, korekty dodatniej za pierwszą rejestrację oraz korekty dodatniej za przedłużoną gwarancję i pakiet przeglądów serwisowych na 5 lat, ale też przebiegu pojazdu wynoszącego 62 100 km.

W piśmie procesowym z datą w nagłówku „dnia 08 listopada 2023 roku” (data prezentaty: 2023-11-13, k. 194-198 akt) powód K. K. wskazał, że biegły sądowy nie uwzględnił zabudowy kontenerowej o wskazanych wymiarach, jak też przebiegu pojazdu wynoszącego 9 000 km, co było okolicznością wskazaną przez powoda już w pozwie i niezakwestionowaną przez pozwanego.

Ustosunkowując się do powyższych zastrzeżeń biegły sądowy wskazał, że różnice wymiarowe zabudowy nie wpłynęły na dokonane przez niego ustalenia dotyczące wartości pojazdu, albowiem w wycenie wykorzystano konkretne kwoty wynikające ze specyfikacji pojazdu uzgodnione przed jego zamówieniem, zaś wartość pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) w dniu kradzieży, tj. w dniu 28 sierpnia 2021 roku, wynosiła 94 800 złotych netto, przy uwzględnieniu wskazanych korekt dodatnich i przebiegu pojazdu wynoszącego 9 000 km. Odnosząc się do tej okoliczności biegły sądowy wskazał, że w jego ocenie element ten (niski przebieg pojazdu) nie był brany pod uwagę przy dokonywaniu ustalenia sumy ubezpieczenia, która powinna odzwierciedlać faktyczną wartość pojazdu w chwili rozpoczęcia ochrony ubezpieczeniowej, a jednocześnie te same elementy powinny być brane pod uwagę przy wycenie wartości pojazdu w chwili zaistnienia zdarzenia ubezpieczeniowego. W tym miejscu mając powyższe na uwadze Sąd zważył, że pozwany nie zaoferował żadnych dowodów dla wykazania, jakie elementy brane były przez jego przedstawiciela pod uwagę przy ustalaniu sumy ubezpieczenia, a w konsekwencji, że przebieg pojazdu (wynoszący w okresie zawarcia umowy ubezpieczenia 3 501 km) nie był okolicznością mającą wpływ na ustalenie – w ramach korekty dodatniej – wartości pojazdu w chwili zawierania umowy. Co więcej, Sąd zważył, że skoro jak wynikało z zeznań powoda, to ubezpieczyciel przy zawieraniu umowy określał wartość pojazdu i sumę ubezpieczenia, niewątpliwie uzasadnione było przyjęcie, że jako profesjonalista kierował się dokonując przedmiotowych ustaleń postanowieniami umowy, w tym ust. 38 § 2 „Ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco”, zgodnie z którym wartość pojazdu ustalana jest na podstawie notowań rynkowych danej marki, typu i roku produkcji, zawartych w katalogu cen pojazdów (np. E.,I. E.) z uwzględnieniem m. in. jego przebiegu eksploatacyjnego. W tej sytuacji skoro pozwany nie zaoferował dowodu przeciwnego, przyjąć należało, że niekwestionowany w dacie zawarcia umowy (tj. w dniu 28 września 2020 roku) niski przebieg pojazdu (około 3 500 km) winien być, zgodnie z postanowieniami umowy, uwzględniony w wycenie jego wartości skutkując korektą dodatnią. A zatem również i przebieg pojazdu w chwili szkody (kradzieży) winien być wzięty pod uwagę, a skoro przebieg pojazdu wskazywany już w pozwie przez powoda w tym okresie – około 9 000 km, nie był kwestionowany przez pozwanego, element ten należało również uwzględnić w tej wycenie jako skutkujący także korektą podwyższającą wartość pojazdu. Twierdzenia powoda dotyczące przebiegu pojazdu w chwili kradzieży nie tylko były przy tym niekwestionowane, ale znalazły potwierdzenie w dowodzie z jego zeznań, których wiarygodności pozwany w żaden sposób nie zdołał podważyć. Sąd zważył także, że przez okres około pół roku powód przejechał 3 500 km, nieuzasadnionym w stanie faktycznym sprawy pozostaje więc przyjęcie, że przez kolejny rok przejechał 58 600 km, a zatem prawie 17 razy więcej. Jednocześnie Sąd miał na uwadze, że z zeznań powoda wynikało, że przez cały okres posiadania tego pojazdu powód użytkował go w taki sam sposób, jak też nie świadczył żadnych usług transportowych, co powoduje, że argumenty biegłego sądowego o wpływie zniesienia lockdownu na ewentualny zwiększony przebieg w stosunku do poprzedniego okresu pozbawione były jakichkolwiek podstaw w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy.

Mając na względzie powyższe Sąd oparł się na opinii biegłego sądowego w zakresie, w jakim ustalił on wartość pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) w dniu kradzieży, tj. w dniu 28 sierpnia 2021 roku, na kwotę 94 800 złotych netto, przy uwzględnieniu niekwestionowanych korekt dodatnich oraz – z przyczyn wskazanych powyżej – przebiegu pojazdu wynoszącego 9 000 km.

Postanowieniem z dnia 03 sierpnia 2023 roku Sąd na podstawie art. 235 ^{( 2)} § 1 pkt 2 k.p.c. pominął dowód z opinii biegłego sądowego zgłoszony przez pozwanego w zakresie, w jakim pozwany domagał się ustalenia wartości przedmiotowego pojazdu w dniu szkody w systemie eksperckim E. i I. E., a następnie „obliczenia średniej wyceny na podstawie tych dwóch wyników”, albowiem taki sposób ustalania odszkodowania nie znajduje żadnego uzasadnienia w łączącej strony umowie ubezpieczenia, w tym stanowiących jej integralną część „Ogólnych warunkach ubezpieczenia autocasco” (na powyższą decyzję procesową Sądu żadna ze stron nie złożyła zastrzeżenia w trybie art. 162 k.p.c.).

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie niemalże w całości.

W niniejszej sprawie powód K. K. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 21 778 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi: od kwoty 13 040 złotych za okres od dnia 02 listopada 2021 roku do dnia zapłaty – tytułem pozostałej części odszkodowania należnego mu w związku ze szkodą spowodowaną kradzieżą pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) oraz od kwoty 8 738 złotych za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty – tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonych od wypłaconej kwoty odszkodowania za okres od dnia 03 listopada 2021 roku do dnia 15 września 2022 roku, a także kosztów procesu.

Kierując zarzuty przeciwko żądaniu pozwu pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. domagał się oddalenia powództwa w całości potwierdzając, że w związku z tym, że w dniu 28 sierpnia 2021 roku doszło do kradzieży przedmiotowego pojazdu, pozwany zgodnie z umową ubezpieczenia uznał swoją odpowiedzialność za szkodę i wypłacił pozwanemu odszkodowanie w kwocie 80 650 złotych, co w jego ocenie stanowi całość należnego poszkodowanemu odszkodowania. Pozwany podniósł również, że odsetki za opóźnienie mogą zostać zasądzone jedynie od chwili wyrokowania.

W niniejszej sprawie bezsporny między stronami był fakt zaistnienia zdarzenia powodującego szkodę, tj. kradzieży pojazdu prowadzącej do uznania zaistnienia tzw. szkody całkowitej, zawarcie umowy dobrowolnego ubezpieczenia autocasco i co do zasady – fakt umownej odpowiedzialności pozwanego oraz legitymacja procesowa powoda. Istota sporu sprowadzała się natomiast do ustalenia wysokości należnego od pozwanego odszkodowania z umowy ubezpieczenia autocasco wobec ustalenia przez pozwanego wartości pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) w dniu kradzieży na kwotę 80 650 złotych netto.

Zgodnie z treścią art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, przy czym przy ubezpieczeniu majątkowym, a takim jest ubezpieczenie autocasco, sprowadza się to do zapłaty określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.

Sposób ustalania wysokości świadczenia oraz wypłaty odszkodowania uregulowany był w stanowiących integralną część zawartej przez poprzednika prawnego powoda i pozwanego umowy ubezpieczenia – „Ogólnych warunkach ubezpieczenia autocasco”, które stanowiły podstawę wzajemnych praw i obowiązków stron umowy, tj. poszkodowanego oraz pozwanego.

Stosownie do postanowień § 16 ust. 21 „Ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco” w przypadku powstania szkody całkowitej w pojeździe, wysokość odszkodowania ustala się w kwocie odpowiadającej wartości pojazdu w dniu ustalenia odszkodowania, nie więcej niż suma ubezpieczenia określona w umowie, pomniejszona o wartość rynkową pozostałości, z uwzględnieniem postanowień określonych w § 12 ust. 2 (co w niniejszej sprawie nie znajdowało zastosowania). Zgodnie natomiast z § 2 ust. 27 „Ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco” – suma ubezpieczenia to kwota ustalona w umowie ubezpieczenia stanowiąca górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela, może ona odpowiadać wartości przedmiotu ubezpieczenia brutto, netto lub netto + 50% vat. Wartość rynkowa pojazdu (ust. 38) zaś to wartość pojazdu ustalona na podstawie notowań rynkowych danej marki, typu i roku produkcji, zawartych w katalogu cen pojazdów (np. E., I. E.) z uwzględnieniem jego wyposażenia, przebiegu eksploatacyjnego i stanu technicznego. W przypadku braku notowań rynkowych danego pojazdu wartość pojazdu ubezpieczyciel ustala metodą wyceny indywidualnej, np. poprzez przyjęcie średniej z wartości podobnych pojazdów zamieszczonych w ogólnodostępnych publikacjach.

W okolicznościach niniejszej sprawy nie było wątpliwości, że wysokość odszkodowania odpowiadać powinna wartości pojazdu w dniu ustalenia odszkodowania (tj. w dniu zdarzenia ubezpieczeniowego), nie więcej jednak niż suma ubezpieczenia określona w umowie, a która w niniejszej sprawie wynosiła 93 690 złotych netto. Jednocześnie pozwany ustalił w systemie I. E. wartość pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) w dniu 28 sierpnia 2021 roku na kwotę 80 650 złotych netto i w tej wysokości wypłacił należne poszkodowanemu odszkodowanie. Rolą Sądu było zatem ustalenie, czy tak określona przez pozwanego ubezpieczyciela wartość pojazdu ustalona została zgodnie z łączącą strony umową. Nie powtarzając w całości argumentacji podniesionej przy ocenie dowodu z opinii biegłego sądowego, Sąd miał na uwadze, że zgodnie z postanowieniami „Ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco” wartość pojazdu ustalana była m. in. z uwzględnieniem przebiegu eksploatacyjnego pojazdu. Skoro więc w okolicznościach niniejszej sprawy przebieg skradzionego pojazdu nie przekraczał 9 000 km, a co wynikało z zeznań powoda i raz jeszcze podkreślić należy, na żadnym etapie postępowania nie został zakwestionowany przez pozwanego jako niezgodny z rzeczywistym stanem, parametr ten należało uwzględnić przy wycenie wartości pojazdu jako tzw. korektę dodatnią, nie było zaś żadnych podstaw do przyjęcia przeciętnego przebiegu tego typu pojazdów, tj. 62 100 km. Wobec zaś powyższego Sąd uznał, że wartość pojazdu marki F. model D. o numerze rejestracyjnym (...) w dniu kradzieży, tj. w dniu 28 sierpnia 2021 roku, wynosiła 94 800 złotych netto, przy uwzględnieniu niekwestionowanych korekt dodatnich oraz – z przyczyn wskazanych powyżej – także przebiegu pojazdu wynoszącego 9 000 km. Powyższe czyniło żądanie powoda – w zakresie pozostałej części odszkodowania, tj. co do kwoty 13 040 złotych – za zasadne w całości, kwota ta wraz z kwotą już wypłaconego odszkodowania (80 650 złotych) wynosiła bowiem 93 690 złotych netto, a więc była równa sumie ubezpieczenia stanowiącej górną granicę odpowiedzialności pozwanego.

Odnosząc się natomiast do pozostałej części żądania, tj. kwoty 8 738 złotych tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonych od wypłaconej kwoty odszkodowania, tj. od kwoty 80 650 złotych, za okres od dnia 03 listopada 2021 roku do dnia 15 września 2022 roku, to żądanie w tym zakresie zasługiwało również na uwzględnienie. Sąd miał przy tym na uwadze, że zgodnie z art. 805 k.c. świadczenie ubezpieczyciela polegające na zapłacie odszkodowania jest uzależnione od zajścia przewidzianego w umowie wypadku. Świadczenie to ma więc charakter terminowy, ubezpieczyciel obowiązany jest je spełnić w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku (art. 817 § 1 k.c. oraz w odniesieniu do ubezpieczeń obowiązkowych art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, tekst jednolity: Dz. U. z 2023, poz. 2500 ze zmianami), a gdy wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okaże się niemożliwe, świadczenie powinno zostać spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe (art. 817 § 2 k.c. oraz w odniesieniu do ubezpieczeń obowiązkowych art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, tekst jednolity: Dz. U. z 2023, poz. 2500 ze zmianami). Ustanawiając krótki termin spełnienia świadczenia ustawodawca wskazał na konieczność szybkiej i efektywnej likwidację szkody ubezpieczeniowej. Wymóg ten odnosi się także do sytuacji określonej w art. 817 § 2 k.c. i art. 14 ust. 2 powołanej wyżej ustawy, a więc przypadków, w których zachodzi konieczność przedłużenia postępowania likwidacyjnego. Po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku ubezpieczyciel – jako profesjonalista korzystający z wyspecjalizowanej kadry i w razie potrzeby z pomocy rzeczoznawców (art. 355 § 2 k.c.) – obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności, czyli samodzielnego i aktywnego wyjaśnienia okoliczności zdarzenia oraz wysokości powstałej szkody. Obowiązku tego nie może przerzucić na inne podmioty, w tym uprawnionego do odszkodowania. Nie może też wyczekiwać na ustalenia organów prowadzących postępowanie karne, czy prawomocne rozstrzygnięcie sądu. Bierne oczekiwanie ubezpieczyciela na wynik toczącego się postępowania naraża go na ryzyko popadnięcia w opóźnienie lub zwłokę w spełnieniu świadczenia odszkodowawczego, które to stanowisko jest już w orzecznictwie ugruntowane (np. tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 stycznia 2000 roku, sygn. akt III CKN 1105/98; z dnia 19 września 2002 roku, sygn. akt V CKN 1134/00; z dnia 15 lipca 2004 roku, sygn. akt V CK 640/03, czy z dnia 18 listopada 2009 roku, sygn. akt II CSK 257/09). Powyższe oznacza, że spełnienie świadczenia w terminie późniejszym może być usprawiedliwione jedynie wówczas, gdy ubezpieczyciel powoła się na istnienie przeszkód w postaci niemożliwości wyjaśnienia okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności albo wysokości świadczenia mimo działań podejmowanych ze szczególną starannością. Okoliczności te podlegają indywidualnej ocenie w realiach konkretnej sprawy. Niewykazanie ich świadczy o popadnięciu ubezpieczyciela w opóźnienie ze spełnieniem świadczenia. Skutki opóźnienia określone są m. in. w art. 481 § 1 k.c., czy ustawie z dnia 08 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniem w transakcjach handlowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 roku, poz. 1790) i obligują dłużnika do zapłaty odsetek. Nie jest przy tym istotne, czy przyczyną niezapłacenia należnej sumy odszkodowania były okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność i czy wierzyciel (poszkodowany) poniósł jakąkolwiek szkodę. W niniejszym postępowaniu poszkodowany zawiadomił pozwanego o zdarzeniu (kradzieży pojazdu) w dniu 29 sierpnia 2021 roku, zaś pozwany ustalił i przyznał odszkodowanie dopiero w dniu 15 września 2022 roku, choć już dnia 30 grudnia 2021 roku dochodzenie prowadzone w tej sprawie przez Policję zostało umorzone. Wreszcie Sąd zważył, że w niniejszej sprawie z uwagi na kradzież miała miejsce tzw. szkoda całkowita, a więc pozwany dysponował wystarczającym materiałem dowodowym oraz jako profesjonalista – gronem ekspertów pozwalających na obiektywne i samodzielne ustalenie swej odpowiedzialności co do zasady i wysokości w przepisanym prawem terminie, bez konieczności oczekiwania na rozstrzygnięcie organów ścigania, czy sądów. Podkreślenia wymaga również, iż postępowanie likwidacyjne z założenia nie jest postępowaniem spornym, w jakim mógłby funkcjonować ciężar dowodu w rozumieniu art. 6 k.c. Zdaniem Sądu pozwany w niniejszej sprawie był bierny i mimo ustawowego obowiązku aktywnego i obiektywnego działania w celu ustalenia podstaw i zakresu swojej odpowiedzialności nie podjął on w tym kierunku żadnych konkretnych działań, za takie bowiem zdaniem Sądu nie można było traktować przesłania standardowego formularza dotyczącego potwierdzenia okoliczności szkody, ani też wystąpienia do właściwej jednostki policji z wnioskiem o udostępnienie informacji o przebiegu postępowania. W niniejszej sprawie powód domaga się przy tym odsetek ustawowych za opóźnienie (w transakcjach handlowych) od daty późniejszej niż wynikałoby to z terminów ustawowych i w ocenie Sądu w tym czasie pozwany dysponować już winien z całą pewnością pełną wiedzą co do zdarzenia oraz wartości skradzionego pojazdu, stad też brak jest uzasadnienia dla spełnienia świadczenia z tak znacznym opóźnieniem. Reasumując, zdaniem Sądu, pozwany nie wykazał w toku procesu, aby istniały jakiekolwiek przeszkody w postaci niemożliwości wyjaśnienia w ustawowych terminach, a z całą pewnością w ciągu 2 miesięcy od daty zgłoszenia szkody, okoliczności koniecznych do ustalenia jego odpowiedzialności i wysokości świadczenia pomimo działań podejmowanych ze szczególną starannością. To zaś stanowi, że pozwany popadł w opóźnienie ze spełnieniem świadczenia na rzecz poszkodowanego.

Na marginesie jedynie wskazać należy, że możliwość żądania odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych w przypadku opóźnienia w spełnieniu świadczenia z umowy ubezpieczenia znajduje m. in. uzasadnienie w postanowieniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 11 grudnia 2023 roku (sygn. akt C-303/23), w którym jednoznacznie wskazano, że pojęcie „transakcji handlowej” obejmuje również umowę ubezpieczenia.

Nie było natomiast w świetle art. 482 k.c. zasadne domaganie się od kwoty skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych (tj. kwoty 8 738 złotych) dalszych odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, powodowi przysługiwało bowiem w myśl powyższego przepisu jedynie uprawnienie do żądania od kwoty zaległych odsetek – dalszych odsetek ustawowych za opóźnienie, stąd też w tym zakresie – co do rodzaju żądanych odsetek – powództwo podlegało oddaleniu.

Uwzględniając zatem całokształt powyższych rozważań Sąd na podstawie przywołanych wyżej postanowień „Ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco” w zw. z art. 805 k.c. w zw. z art. 817 § 2 k.c. w zw. z art. 1, art. 4 i art. 7 ustawy z dnia 08 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniem w transakcjach handlowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 roku, poz. 1790) w zw. z art. 481 k.c. w zw. z art. 482 k.c. zasądził w punkcie pierwszym wyroku od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda K. K. kwotę 21 778 złotych wraz z odsetkami: ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwoty 13 040 złotych za okres od dnia 02 listopada 2021 roku do dnia zapłaty oraz ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 8 738 złotych za okres dnia 02 listopada 2021 do dnia 15 września 2022 roku.

Uznając zaś dalej idące powództwo za niezasadne, Sąd orzekł jak w punkcie drugim wyroku oddalając je w tej części na podstawie powyższych przepisów w zw. z art. 6 k.c. stosowanym a contrario.

O kosztach procesu Sąd orzekł natomiast w punkcie trzecim wyroku. Sąd zważył, iż przepis art. 98 § 1 k.p.c. statuuje zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, w myśl której strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi poniesione przez niego koszty procesu. Przepis art. 100 k.p.c. wskazuje natomiast, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Niewątpliwie w niniejszej sprawie wskazać należy, że powód przegrał sprawę jedynie w nieznacznej części żądania. W tej sytuacji w ocenie Sądu całością kosztów procesu należało zatem obciążyć pozwanego, o czym Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 roku, poz. 1964) zasądzając od niego na rzecz powoda kwotę 6 206 złotych (wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty) tytułem zwrotu: opłaty sądowej od pozwu (1 089 złotych), kosztów zastępstwa procesowego (3 600 złotych), opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (17 złotych) i wykorzystanej zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego sądowego (1 500 złotych). W punkcie czwartym wyroku na powyższej podstawie Sąd obciążył kosztami procesu w pozostałym zakresie, w tym w części wynagrodzenia biegłego sądowego pokrytego zaliczką uiszczoną przez pozwanego, pozwanego uznając je za uiszczone.

Na marginesie wskazać nadto należy, że zarządzeniem z dnia 31 maja 2024 roku (k. 257 akt) zarządzono zwrócenie pozwanemu (po uprawomocnieniu się wyroku) niewykorzystanej części zaliczki w kwocie 988,96 złotych.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 19 czerwca 2024 roku