Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2021r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Żelewska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 listopada 2021r. w G.

sprawy z powództwa D. D.

przeciwko D. K.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej D. K. na rzecz powoda D. D. kwotę 6.470,71 zł (sześć tysięcy czterysta siedemdziesiąt złotych i siedemdziesiąt jeden groszy) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 24 lutego 2016r. do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  ustala, że powód ponosi koszty postępowania w 36 %, zaś pozwana w 64 %, szczegółowe rozliczenie kosztów pozostawiając referendarzowi sądowemu po uprawomocnieniu niniejszego wyroku;

4.  oddala powództwo wzajemne;

5.  kosztami postępowania wywołanymi powództwem wzajemnym w całości obciąża powódkę wzajemną, szczegółowe rozliczenie kosztów pozostawiając referendarzowi sądowemu po uprawomocnieniu niniejszego wyroku.

Sygnatura akt I C 701/16

UZASADNIENIE

Powód D. D. wniósł pozew przeciwko D. K. o zapłatę kwoty 10.075 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 24 lutego 2016r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że w dniu 15 listopada 2015r. strony zawarły ustną umowę o wykonanie elewacji zewnętrznej z cegły rozbiórkowej ciętej zakupionej i dostarczonej przez pozwaną. Strony ustaliły wynagrodzenie na łączną kwotę 18.500 zł. Powód otrzymał zaliczki na zakup materiałów w kwocie 3.960, które rozliczył poprzez paragony, a także kwotę 500 zł zaliczki na poczet przywiezionych rusztowań oraz 200 zł na paliwa. Jako dzień wykonania umowy ustalono 24 grudnia 2015r. pod warunkiem, że pozwana do dnia 18 grudnia 2015r. wypłaci powodowi całe należne wynagrodzenie. Po wykonaniu elewacji jednej ze ścian z cegły rozbiórkowej, pozwana wraz z ojcem dokonała odbioru, nie zgłaszając zastrzeżeń i dokonała zapłaty w kwocie 8.425 zł. Zgodnie z umową powód wykonał prace do dnia 18 grudnia 2015r. Mimo licznych monitów, zapewnień ze strony ojca pozwanej, pozostała część wynagrodzenia w kwocie 10.075 zł nie została zapłacona. W dniu 4 lutego 2016r. wpłynęła do powoda reklamacja pozwanej, która uznała, że elewacja została wykonana w sposób wadliwy i sprzeczny z umową. Zdaniem powoda styl murowania cegły był zgodny z umową, a pozwana w trakcie realizacji nie zgłaszała zastrzeżeń, nadto dokonała częściowego odbioru i częściowej zapłaty. Powód zwrócił uwagę, że wykonanie dzieła nastąpiło z materiałów dostarczonych przez pozwaną, tj. z cegły rozbiórkowej, która nie posiadała jednolitej grubości i jednolitego czerwonego koloru. Z tego względu odstąpienie pozwanej od umowy jest nieskuteczne.

(pozew k. 2-5)

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa. W pierwszej kolejności pozwana podniosła, że wbrew twierdzeniom powoda strony zawarły umowę pisemną i powołała się na pismo z dnia 18 listopada 2015r. Nadto, podała, że strony nie ustaliły wysokości wynagrodzenia na kwotę 18.500 zł, lecz powód oświadczył, że „za m ² oczekuje kwoty 50 zł”. Zdaniem pozwanej do rozliczenia pozostaje jedynie kwota 958,36 zł. Pozwana zaprzeczyła, aby strony ustaliły datę wykonania umowy na dzień 24 grudnia 2015r., a także ustaliły, że wynagrodzenie winno być płatne przed ukończeniem prac, jak również zaprzeczyła, by podczas wykonywania prac nie zgłaszała powodowi żadnych zastrzeżeń co do stanu robót czy jakości wykonania prac. Przeciwnie, wielokrotnie zwracała mu uwagę na nieprawidłowy sposób kładzenia płytek nieodpowiadający ustalonemu stylowi murowania. Zaprzeczyła, aby doszło do odbioru prac i przekazane dotąd pieniądze zostały rozliczone w ramach jednej ze ścian. Powód nie przedstawił żadnych dowodów potwierdzających odbiór prac. Nie ma też protokołu na bezusterkowe oddanie części dzieła. Pozwana zaprzeczyła, by powód wykonał prace do dnia 18 grudnia 2015r. Powód bowiem zszedł z budowy pozostawiając nieukończone dzieło. Stąd nieprawdopodobne jest, by ojciec pozwanej zapewniał powoda o zapłacie pozostałej części wynagrodzenia. Zdaniem pozwanej bez znaczenia dla stylu murowania pozostaje fakt, że dzieło było wykonywane z materiałów dostarczonych przez pozwaną. Jednocześnie pozwana wytoczyła powództwo wzajemne o zapłatę kwoty 21.065 zł. Uzasadniając powództwo wzajemne pozwana podniosła, że złożyła oświadczenie o odstąpieniu od umowy, żądając zwrotu uiszczonego wynagrodzenia w kwocie 8.400 zł, zwrotu pobranych zaliczek na materiał w kwocie 3.960 zł oraz równowartości ceny położenia płytek 160 m ² w kwocie 8.705 zł.

(odpowiedź na pozew k. 39-45)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W 2015 roku K. K. zgłosił się do D. T. (1) prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą B.-s w W. celem zakupu cegły rozbiórkowej do położenia jej na elewacji budynku mieszkalnego położonego w Ł. przy ul. (...). K. K. zamówił i wybrał około 160 m ² płytek. D. T. (2) w ramach zamówienia przyciął płytki, a następnie partiami zawiózł je na teren budowy.

(dowód: zeznania świadka D. T. (1) płyta CD k. 108, pokwitowanie k. 57)

Jako wykonawcę elewacji D. T. (1) polecił powoda D. D..

(dowód: zeznania świadka K. K. płyta CD k. 115, przesłuchanie powoda D. D. płyta CD k. 122, przesłuchanie pozwanej D. K. płyta CD k. 122)

Początkowo powód dokonał ustnych ustaleń z K. K. odnośnie sposobu wykonania prac, w tym ułożenia płytek elewacyjnych. Zgodnie z ustaleniami w zakres umowy wchodziło dwukrotne pomalowanie podbitki, położenie płytek na trzech ścianach budynku, zafugowanie i zaimpregnowanie.

(dowód: zeznania świadka M. J. płyta CD k. 108, zeznania świadka K. K. płyta CD k. 115, przesłuchanie powoda D. D. płyta CD k. 122, przesłuchanie pozwanej D. K. płyta CD k. 122)

Strony umówiły się ustnie na położenie płytek za cenę 50 zł/m ² oraz ułożenie siatki elewacyjnej w kwocie 25 zł/m ². Koszt fugowania wchodził w koszt położenia płytek.

(dowód: przesłuchanie powoda D. D. płyta CD k. 122, zeznania świadka M. J. płyta CD k. 108, częściowo przesłuchanie pozwanej D. K. płyta CD k. 122)

Nadto, strony uzgodniły, że za wykonanie narożników powód ma uzyskać oddzielne wynagrodzenie w kwocie 1.000 zł za każdą ścianę (łącznie 3.000 zł).

(dowód: przesłuchanie powoda D. D. płyta CD k. 122, zeznania świadka M. J. płyta CD k. 108)

Koszt wypożyczenia rusztowania wynosił 1.000 zł.

(dowód: przesłuchanie powoda D. D. płyta CD k. 122)

W ramach wykonywanych prac pracownik powoda J. O. pomalował podbitkę dwa razy z przodu i z tyłu oraz raz z jednej strony, zaś powód wraz z M. J. kładli płytki na wcześniej przyklejonej siatce.

(dowód: zeznania świadka M. J. płyta CD k. 108, zeznania świadka J. O. płyta CD k. 108)

W trakcie wykonywania prac na drugiej ścianie pozwana była codziennie obecna na placu budowy i zgłaszała na bieżąco uwagi. Podczas prac na trzeciej ścianie pozwana rzadziej była obecna na placu budowy.

(dowód: zeznania świadka M. J. płyta CD k. 108, zeznania świadka J. O. płyta CD k. 108, przesłuchanie pozwanej D. K. płyta CD k. 122)

Po zapłacie wynagrodzenia za pierwszą ścianę, powód przystąpił do prac na drugiej ścianie.

(dowód: przesłuchanie powoda D. D. płyta CD k. 122)

W dniu 18 listopada 2015r. strony sporządziły na piśmie umowę, zgodnie z treścią której powód zobowiązał się do ukończenia prac budowlanych (kładzenie płytek ceramicznych, narożników ¾ i ½ oraz fug ¾ ) w ciągu 2 tygodni. W umowie wskazano, że za m ² powód oczekuje kwoty w wysokości 50 zł. Umowa została spisana po wykonaniu pierwszej ściany.

(dowód: umowa z dnia 18 listopada 2015r. k. 51, przesłuchanie powoda D. D. płyta CD k. 122, przesłuchanie pozwanej D. K. płyta CD k. 122)

W grudniu 2015r. pozwana niezadowolona z efektu wykonania prac po kontakcie z ojcem poprosiła powoda o opuszczenie placu budowy i powrót po przyjeździe do Polski K. K.. Powód spakował część rzeczy, oddał klucze od drzwi wejściowych.

(dowód: zeznania świadka M. J. płyta CD k. 108, przesłuchanie pozwanej D. K. płyta CD k. 122)

Za wykonane prace powód otrzymał od pozwanej następujące kwoty:

- w dniu 29 października 2015r. kwotę 4.200 zł za położenie częściowe płytek z cegły rozbiórkowej;

- w dniu 2 listopada 2015r. kwotę 2.600 zł;

- w dniu 4 grudnia 2015r. kwotę 600 zł za prace budowlane (kładzenie klinkieru);

- w dniu 12 grudnia 2015r. kwotę 1.000 zł za prace budowlane (kładzenie i fugowanie).

Łącznie z tytułu wynagrodzenia powód otrzymał kwotę: 8.400 zł.

(dowód: pokwitowania k. 52-54, zeznania świadka K. K. płyta CD k. 115, przesłuchanie pozwanej D. K. płyta CD k. 122)

Powód otrzymał od pozwanej zaliczki:

- w dniu 29 października 2015r. w kwocie 800 zł na zakup materiału;

- w dniu 2 listopada 2015r. w kwocie 200 zł na zakup materiału;

- w dniu 18 listopada 2015r. w kwocie 1.210 zł na zakup 35 worków fugi, 6 worków kleju do płytek, 4 worków do wtapiania siatki, gruntu, drewnochronu;

- w dniu 12 grudnia 2015r. w kwocie 250 zł na zakup materiału (farba do metalu, fugówka);

- w kwocie 1.500 zł na rusztowanie i kleje (wręczona przez ojca pozwanej).

Łącznie z tytułu zaliczek na zakup materiału powód otrzymał kwotę 3.960 zł.

(dowód: pokwitowania k. 52-54 i 57)

Powód zakupił materiał w postaci m.in. zaprawy do płytek, siatki elewacyjnej, klejów do siatek za łączną kwotę 3.131,84 zł.

(dowód: paragony fiskalne k. 55-56)

Pismem z dnia 4 lutego 2016r. pozwana złożyła reklamację z powodu wykonania dzieła w sposób wadliwy i sprzeczny z umową, wskazując, że wykonanie umowy nie odpowiada ustalonemu stylowi murowania cegły (styl wiązania przesunięty o ¾ i ½ cegły), a płytki wbrew umowie nie mają grubości 1,5 cm i jednolitego czerwonego koloru oraz kruszeją i odpadają od ściany fugi. Nadto, wskazano, że prace zostały wykonane nieestetycznie i niedbale, pozostawiono szereg niedoróbek i krzywizn oraz śmieci po opuszczeniu placu budowy. Pozwana powołując się na art. 561 § 1 kc w zw. z art. 638 § 1 kc zażądała wymiany wadliwie wykonanego dzieła na wolne od usterek pod rygorem odstąpienia od umowy i zażądania zwrotu uiszczonego wynagrodzenia w kwocie 8.400 zł oraz kosztów materiału w wysokości 3.960 zł.

(dowód: reklamacja z dnia 4 lutego 2016r. k. 22)

W odpowiedzi na reklamację, pismem z dnia 15 lutego 2016r., powód zaprzeczył, aby dzieło posiadało wskazane przez pozwaną wady, a także wezwał ją do zapłaty kwoty 10.075 zł tytułem wynagrodzenia w terminie 3 dni od doręczenia pisma. Odpowiedź została pozwanej doręczona z dniu 23 lutego 2016r.

(dowód: odpowiedź na reklamację z dnia 15 lutego 2016r. wraz z dowodem nadania k. 23-25 i dowodem doręczenia k. 26)

Pismem z dnia 14 marca 2016r. pozwana złożyła oświadczenie o odstąpieniu od umowy zawartej z powodem z uwagi na nieuznanie przez niego reklamacji i wezwała powoda do zapłaty kwoty 21.065 zł w terminie 7 dni od otrzymania wezwania. Na żądaną kwotę składało się: wypłacone powodowi wynagrodzenie w kwocie 8.400 zł, koszt zużytego materiału w kwocie 12.665 zł, w tym równowartość cegieł w kwocie 8.705 zł. Pismo zostało powodowi doręczone w dniu 17 marca 2016r.

(dowód: oświadczenie o odstąpieniu od umowy k. 58 wraz z dowodem doręczenia k. 59-60)

Sposób wykonania elewacji ze względu na zastosowany materiał nie jest objęty normami prawnymi i technicznymi mającymi zastosowanie w budownictwie. Prace zostały wykonane niezgodnie ze sztuką budowlaną i mają charakter pracy niedokończonej. Niedokończenie prac związanych ze spoinowaniem oraz konieczność uzupełnienia widocznych ubytków jest wynikiem niestarannie prowadzonych prac. Są to bowiem elementy bezpośrednio związane z pracami wykonanymi przez powoda wymagającymi naprawy tj. dokończenia lub uzupełnienia. Koszt prac związanych z dokończeniem spoinowania i uzupełnieniem ubytków wynosi 1.060,79 zł.

Powierzchnia płytek, na której nie zostało wykonanie spoinowanie i na której widoczne są ubytki spoiny, wynosi 45,14 m ². Łączna wartość prac pomniejszona o kwotę związaną ze spoinowaniem i uzupełnieniem ubytków wynosi 14.870,71 zł. Natomiast łączna wartość prac wykonanych przez powoda (bez uwzględnienia wad) wynosi 15.931,50 zł.

(dowód: pisemna opinia biegłej sądowej z zakresu budownictwa B. K. k. 177-213 wraz z pisemnymi opiniami uzupełniającymi k. 236-239, 276-279, 301-306, 353-357, 401-422, 440-443 oraz ustną opinią uzupełniającą płyta CD k. 378)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z zeznań świadków J. O., M. J., D. T. (1) i K. K., dowodu z przesłuchania stron, a także dowodu z opinii biegłej sądowej z zakresu budownictwa.

Oceniając zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej dokumentów powołanych w ustaleniach stanu faktycznego. Sąd miał bowiem na względzie, iż autentyczność dokumentów w postaci: umowy stron, pokwitowań, paragonów i rachunków, korespondencji stron nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Sąd z urzędu również nie dostrzegł żadnych śladów podrobienia, przerobienia czy śladów inne manipulacji. W związku z powyższym w ramach swobodnej oceny dowodów Sąd uznał, że ww. dokumenty przedstawiają faktyczną treść stosunku prawnego łączącego strony, a także przebieg realizacji umowy oraz faktyczny przebieg korespondencji stron już po wykonaniu umowy.

Przechodząc natomiast do oceny osobowego materiału osobowego Sąd nie znalazł zasadniczo podstaw do odmowy wiary zeznaniom świadków J. O., M. J. i D. T. (1). W ocenie Sądu wymienieni powyżej świadkowie zeznawali szczerze, zgodnie z posiadaną wiedzą i zeznania te nie budzą wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego czy zasad logiki. Z zeznań M. J. i J. O. wynika, że w zakres umowy wchodziło zarówno również siatkowanie, jak też wykonanie narożników za dodatkowym wynagrodzeniem w kwocie 1.000 zł od jednego narożnika. Jeśli chodzi o kwestię siatkowania, to należy zauważyć, że mimo że strona pozwana kwestionowała, by czynność ta była objęta umową, to w trakcie wykonywania robót pozwana, która była niemal codziennie obecna na terenie budowy i na bieżąco monitorowała sposób wykonania dzieła, nigdy nie kwestionowała tego, że położenie siatki wchodzi w zakres umowy i nie informowała powoda, że nie zapłaci za te prace. Z kolei, co do kwestii narożników, to pozwana zeznała, że strony uzgodniły, że narożniki będą wyceniane osobno, choć zwróciła uwagę, że powód nie był w stanie wskazać konkretnej kwoty i wskazał, że poda ją po zakończeniu prac. Jednocześnie, pozwana oświadczyła, że była gotowa na poniesienie kosztu wykonania narożników na jednej ścianie w kwocie 1.000 zł. Podobnie, za wiarygodne Sąd uznał zeznania D. T. (1) odnośnie właściwości cegły rozbiórkowej jako elementu służącego do wykonania elewacji. W tym zakresie zeznania świadka zasadniczo korelują z treścią opinii biegłej sądowej z zakresu budownictwa, która wskazała, że materiał ten znacząco odbiega od jakości nowej cegły elewacyjnej.

Sąd nie znalazł podstaw do odmowy wiarygodności zeznaniom powoda D. D. na okoliczności dotyczące zakresu i przebiegu realizacji umowy. Zważyć bowiem należy, iż zeznania powoda – w zakresie dotyczącym przedmiotu umowy (siatkowanie, narożniki) korelują z treścią zeznań wymienionych powyżej świadków, które uznano za niewątpliwie wiarygodne, a częściowo dotyczą okoliczności, które w ogóle nie były kwestionowane przez stronę przeciwną (wysokość dotąd wypłaconego wynagrodzenia).

Jedynie częściowo za wiarygodne Sąd uznał natomiast zeznania świadka K. K.. Dokonując oceny wiarygodności zeznań tego świadka należało mieć na względzie, że jest on ojcem pozwanej i brał udział zarówno w wyborze wykonawcy, jak też częściowo w ustaleniach dotyczących przedmiotu umowy i wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy. Podkreślić także należy, iż świadek jest współwłaścicielem nieruchomości, na której posadowiony jest budynek którego umowa dotyczyła i miał wkład finansowy w budowę i wykończenie domu. Tym samym świadek, podobnie jak pozwana, miał interes w rozstrzygnięciu niniejszego sporu na korzyść zamawiającej. Miało to niewątpliwie wpływ na treść zeznań świadka. K. K. w swoich zeznaniach wskazywał m.in. na węższy zakres umowy aniżeli wynikało to z innych dowodów, a także wskazywał na niższą wycenę poszczególnych prac niż wynikałoby to z zeznań pozostałych świadków. Z uwagi na sprzeczność tych zeznań z zeznaniami świadków M. J. i J. O. oraz zeznaniami powoda nie sposób dać wiary zeznaniom ojca pozwanej co do tego, że siatkowanie nie mieściło się w zakresie umowy. Co do narożników, świadek wskazywał, że miały być jedynie przycięte, żeby „wyglądały jako tako” i „wchodziły w metry kwadratowe” i nie mieściły się w cenie. Niemniej, w świetle zeznań przytoczonych powyżej świadków oraz pozwanej należało jednak uznać, że wykonanie narożników zostało wycenione osobno. Odnośnie wysokości kosztów wypożyczenia rusztowania świadek nie był w stanie wskazać dokładnej kwoty, podając kwotę rzędu 600-800 zł, wskazując, że była to tylko część należności. Podobnie w części Sąd dał wiarę zeznaniom pozwanej. Odnośnie siatkowania, należy wskazać, że pozwana z jednej strony wskazywała, że „siatkowanie nie wchodziło w grę”, z drugiej zaś będąc obecna na placu budowy nigdy nie kwestionowała zasadności wykonywania tej czynności (w odróżnieniu od kwestionowania sposobu wykonywania elewacji), a nadto przekazywała wykonawcy zaliczki na zakup materiałów potrzebnych do założenia siatki, a także przyjmowała bez zarzutów paragony dokumentujące poniesienie tych kosztów. Pozwana pośrednio potwierdziła także, że strony uzgodniły wykonanie narożników (wskazywała na gotowość poniesienia z tego tytułu kosztu rzędu 1.000 zł za narożnik). Odnośnie zakresu wad zeznania pozwanej częściowo korelują z opinią biegłej sądowej.

Dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie Sąd oparł się również na opinii biegłej sądowej z zakresu budownictwa. Po kilkukrotnym uzupełnieniu, opinia przygotowana przez biegłą B. K. stanowi przydatny dowód do ustalenia zarówno jakości wykonanych przez powoda prac, jak też ich kosztu. Przedmiotowa opinia została sporządzona po wykonaniu oględzin nieruchomości, z uwzględnieniem całego zabranego w sprawie materiału dowodowego. Ostateczne wnioski dotyczące wadliwości prac, ich kosztu zostały należycie uzasadnione, pozwalając Sądowi na prześledzenie toku myślowego biegłej. W licznych opiniach uzupełniających biegła zdołała w sposób rzeczowy, logiczny i przekonujący odnieść się do wszystkich zarzutów strony pozwanej. Ostatecznie, zatem po uzupełnieniu opinia nie budziła Sądu wątpliwości w świetle zasad logicznego rozumowania oraz zasad doświadczenia życiowego.

W niniejszej sprawie powód dochodził zapłaty wynagrodzenia z tytułu umowy o dzieło polegającego na wykonaniu elewacji zewnętrznej budynku mieszkalnego położonego Ł. przy ul. (...) z cegły rozbiórkowej ciętej zakupionej i dostarczonej przez pozwaną. Podstawę prawną powództwa stanowił zatem art. 627 kc, zgodnie z którym przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Przechodząc do kwestii merytorycznych należy wskazać, że w niniejszej sprawie sporny był przede wszystkim zakres robót objętych przedmiotem umowy. Strona pozwana podnosiła bowiem, że zakres umowy ograniczał się jedynie do wskazanego w umowie pisemnej zawartej przez strony w dniu 18 listopada 2015r. W toku niniejszego postępowania pozwana przyznała, że załączona do akt sprawy umowa została zawarta w formie pisemnej dopiero w trakcie realizacji przedmiotu umowy (1:10:15). Jak zeznała pozwana umowa została podpisana w czasie, gdy powód wykonywał prace już na drugiej ścianie. Zgodnie z treścią pisemnej umowy powód zobowiązał się do ukończenia prac budowlanych (kładzenie płytek ceramicznych, narożników ¾ i ½ oraz fug ¾ ) w ciągu 2 tygodni. Bezsporne było, że przedmiotem umowy były objęte takie czynności jak: dwukrotne pomalowanie podbitki, położenie płytek na trzech ścianach budynku, zafugowanie i zaimpregnowanie. Okoliczność ta wynika z zeznań świadków (również zeznań K. K.). Zważyć należy, iż powód domagał się wynagrodzenia obejmującego m.in. koszty założenia siatki, a także wykonanie narożników. Strona pozwana kwestionowała jednak, że powyższe prace były objęte zakresem umowy. Jeśli chodzi o kwestię położenia siatki, to jak wskazano powyżej, w świetle zebranego materiału dowodowego należało podzielić stanowisko strony powodowej. Pozwana regularnie była obecna na terenie budowy, widziała w jaki sposób układana jest cegła elewacyjna, w tym że jest zakładana na wcześniej położoną siatkę. Pozwana z tego tytułu nigdy nie formułowała w stosunku do powoda żadnych zarzutów, nie informowała go, że nie zapłaci wynagrodzenia za położenie siatki. Postawa pozwanej kontrastuje z jej reakcją odnośnie sposobu położenia cegieł, gdzie pozwana na bieżąco wytykała powodowi wszelkie błędy i uchybienia, nakazując wykonanie poprawek. Nadto, pozwana przekazywała powodowi zaliczki na zakup kleju do siatki, co kwitowała własnoręcznym podpisem (k. 53), otrzymała również paragony za zakup materiałów, w tym siatki. Należy także zauważyć, że siatka była położona również na pierwszej ścianie, na której okładzina elewacyjna została wykonana jeszcze przed zawarciem umowy na piśmie. Należy wątpić, by powód podjął się wykonania siatki na własny koszt, co sugeruje świadek K. K., gdyż koszt jej położenia był zbyt wysoki dla tak niedoświadczonego i krótko działającego na rynku przedsiębiorcy budowlanego jak powód. Zatem należało uznać, że w zakresie umowy mieściło się również ułożenie siatki elewacyjnej. Przy ustaleniu koszt prac związanych z położeniem siatki Sąd przyjął stawkę 25 zł/m ², za wiarygodne przyjmując zeznania świadków w tym zakresie. Powyższy koszt odpowiadał cenom rynkowym za wykonanie prac polegających na wklejaniu siatki z włókna szklanego występujących na rynku w IV kwartale 2015 roku (21,87 – 29,65 zł/m ²).

Sporna pomiędzy stronami pozostawała także kwestia narożników. W ocenie Sądu, również w tym przypadku należało uznać, że prace związane z wykonaniem narożników były objęte zakresem umowy stron. Zważyć bowiem należy, iż z zeznań pozwanej wynikało, że strony uzgodniły, że narożniki będą wyceniane osobno, choć zwróciła uwagę, że powód nie był w stanie wskazać konkretnej kwoty i miał stwierdzić, że poda odpowiednią kwotę po zakończeniu prac. Zdaniem Sądu zeznania pozwanej pośrednio świadczą o tym, że zgodną wolą stron było również objęcie przedmiotem umowy również i tych prac, a także osobna ich wycena. Jeśli chodzi o wysokość kosztu wykonania narożników, to należało mieć na względzie, że pozwana oświadczyła, że była gotowa na poniesienie kosztu wykonania narożników na jednej ścianie w kwocie 1.000 zł, co uprawdopodabnia treść zeznań powoda i świadków, że na taką kwotę strony się umówiły. Z opinii biegłej wynika, że rynkowe stawki tego typu prac kształtowały się na poziomie 134,83 – 199,06 zł /m ² (średnio zatem 167,54 zł/m ²), a więc również przyjęta wartość wynagrodzenia mieściła się w przedziale stawek rynkowych.

Zważyć należy, iż powód podnosił, iż na wysokość wynagrodzenia składał się także koszt wypożyczenia rusztowania w kwocie 1.000 zł oraz koszt pomalowania podbitki. W świetle zebranego materiału dowodowego nie ulega wątpliwości, że przy kalkulacji wynagrodzenia powoda uwzględniono koszt wypożyczenia rusztowania, kwestią sporną pozostawała natomiast wysokość tych kosztów. Świadek K. K. zeznał, że najem rusztowania miał wynosić 600 zł i z tego tytułu przekazał powodowi zaliczkę w kwocie rzędu 600-800 zł, przy czym była to jedynie część należności. Z zeznań tych wynika zatem, że jedynie część kosztów została powodowi zwrócona z tytułu wynajmu rusztowania. Za stanowiskiem powoda odnośnie kosztu wypożyczenia rusztowania przemawia także treść opinii biegłej sądowej, która wskazała, że kwota wskazana przez powoda jest znacznie niższa niż średnia cena rynkowa tego typu usług występująca na rynku lokalnym w dacie wykonywania prac. Zatem należało przyjąć, że za wynajem rusztowania powodowi należała się kwota 1.000 zł. Jeśli natomiast chodzi o koszt pomalowania podbitki. To, że prace związane z pomalowaniem podbitki były objęte zakresem umowy wynika choćby z zeznań świadka K. K.. Koszt tego typu prac – jak wynika z opinii biegłej – wynosi 550 zł netto. Biegła dokonała oceny, które z prac objętych umową zostały przez powoda faktycznie wykonane. Z opinii wynika, że łączna wartość prac wykonanych przez powoda wynosi 15.931,50 zł.

Kolejną kwestią sporną pozostawało ustalenie, czy wszystkie prace zostały wykonane przez powoda w sposób prawidłowy. W tym zakresie Sąd odwołał się do wiadomości specjalnych. Jak wynika z opinii biegłej sądowej z zakresu budownictwa przedmiot umowy został przez powoda wykonany w sposób wadliwy. Na podstawie oględzin budynku, którego elewację powód wykonywał, biegła stwierdziła, że prace związane z ułożeniem okładziny elewacyjnej zostały przez powoda wykonane w sposób niestaranny. Wady dzieła polegają w tym przypadku na niedokończeniu prac związanych ze spoinowaniem oraz na widocznych ubytkach spoiny. Zdaniem biegłej ubytki nie są wynikiem upływu czasu, lecz skutkiem niestarannego wykonywania prac związanych ze spoinowaniem (zresztą od daty wykonania dzieła do chwili oględzin nie upłynął znaczny okres, co oznacza, że ubytki nie mogły być skutkiem normalnego zużycia). Z obliczeń biegłej wynika, że powód nie wykonał spoinowania bądź wykonał prace nienależycie, czego skutkiem są ubytki spoiny, na powierzchni 45,14 m ². Koszt prac związanych z dokończeniem spoinowania i uzupełnieniem ubytków wynosi 1.060,79 zł.

Natomiast – zdaniem Sądu – nie sposób powoda obciążać odpowiedzialnością za jakość materiału dostarczonego przez pozwaną i wynikające z tego efekty estetyczne. Jak bowiem wynika z opinii biegłej materiał za pomocą którego wykonano okładzinę elewacyjną pochodził z rozbiórki i dodatkowo został pocięty na płytki. Materiał ten został uformowany ręcznie i nie został poddany jakimkolwiek badaniom. Materiał ten został dostarczony przez pozwaną. Tym samym nie można obarczać powoda odpowiedzialnością za wygląd i parametry techniczne poszczególnych cegieł, a jak wynika z opinii biegłej - jakość zastosowanego materiału wpływa bezpośrednio na jakość wykonanych prac. Wymiary zastosowanego materiału, w tym pociętej cegły rozbiórkowej tj. długość, wysokość oraz różnice pomiędzy poszczególnymi płytkami, nie są objęte normami technicznymi, taki materiał nie jest też atestowany, a zatem wymiary i jakość cegły rozbiórkowej może być w zasadzie dowolna.

Jak wskazuje się w orzecznictwie w przypadku wykonania dzieła wadliwie, obniżenie należnego powodowi wynagrodzenia powinno dotyczyć nie pozbawienia go wynagrodzenia w ogóle (za wykonanie tej części prac) tylko ewentualnie obniżenia wynagrodzenia w proporcji wynikającej z porównania wartości robót wykonanych niewadliwie (wartość robót ustalona w umowie) z wartością wykonanych z uwzględnieniem istnienia wad (art. 560 § 3 kc w zw. z art. 656 kc i art. 638 kc) (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 17 grudnia 2019r., V AGa 18/19, L.).

W rozpatrywanym przypadku łączna wartość wykonanych przez powoda prac powinna zostać zatem pomniejszona o kwotę związaną ze spoinowaniem i uzupełnieniem ubytków, a tym samym należne mu wynagrodzenie powinno wynosić 14.870,71 zł. Kwota ta odpowiada wysokości należnego powodowi wynagrodzenia z uwzględnieniem wad. Mając jednak na względzie, że uprzednio już została powodowi wypłacona przez pozwaną kwota 8.400 zł, to powództwo zasługuje na uwzględnienie jedynie co do kwoty 6.470,71 zł. Od powyższej kwoty Sąd zasądził – na podstawie art. 481 kc – odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 24 lutego 2016r. do dnia zapłaty. Określając termin wymagalności roszczenia Sąd uwzględnił termin zapłaty wyznaczony w wezwaniu z dnia 15 lutego 2016r. W pozostałym zakresie, na podstawie art. 627 kc a contrario, powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu w zakresie powództwa głównego Sąd orzekł na podstawie 100 kpc, ustalając, że powód ponosi koszty w 36 %, a pozwana w 64 %, zgodnie ze stosunkiem, w jakim każda ze stron przegrała niniejszy spór. Jednocześnie, na mocy art. 108 kpc szczegółowe wyliczenie kosztów Sąd powierzył referendarzowi sądowemu po prawomocnym zakończeniu niniejszego postępowania.

W ocenie Sądu na uwzględnienie nie zasługiwało natomiast powództwo wzajemne. Zważyć należy, iż pozwana powoływała się na skuteczne odstąpienie od umowy zawartej z powodem w wyniku skorzystania z uprawnień przysługujących jej na podstawie przepisów o rękojmi za wady fizyczne dzieła. Podstawę powództwa wzajemnego stanowiły zatem przepisy art. 494 § 1 kc w zw. z art. 560 § 4 kc. Zgodnie z art. 494 § 1 kc strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, obowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy, a druga strona obowiązana jest to przyjąć. Strona, która odstępuje od umowy, może żądać nie tylko zwrotu tego, co świadczyła, lecz również na zasadach ogólnych naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania. Rozpatrując zasadność powództwa wzajemnego należało mieć na względzie, że zgodnie z treścią art. 638 § 1 kc do odpowiedzialności za wady dzieła stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży. Odpowiedzialność przyjmującego zamówienie jest wyłączona, jeżeli wada dzieła powstała z przyczyny tkwiącej w materiale dostarczonym przez zamawiającego. W myśl natomiast przepisu art. 560 kc – do którego odsyła powyżej cytowany przepis – jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady (§ 1). Jeżeli kupującym jest konsument, może zamiast zaproponowanego przez sprzedawcę usunięcia wady żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo zamiast wymiany rzeczy żądać usunięcia wady, chyba że doprowadzenie rzeczy do zgodności z umową w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez sprzedawcę. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość rzeczy wolnej od wad, rodzaj i znaczenie stwierdzonej wady, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie narażałby kupującego inny sposób zaspokojenia (§ 2). Kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna (§ 4). Wedle natomiast art. 561 § 1 i 2 kc jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady. Sprzedawca jest obowiązany wymienić rzecz wadliwą na wolną od wad lub usunąć wadę w rozsądnym czasie bez nadmiernych niedogodności dla kupującego. Stosownie do art. 561 § 3 kc sprzedawca może odmówić zadośćuczynienia żądaniu kupującego, jeżeli doprowadzenie do zgodności z umową rzeczy wadliwej w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo w porównaniu z drugim możliwym sposobem doprowadzenia do zgodności z umową wymagałoby nadmiernych kosztów. Jeżeli kupującym jest przedsiębiorca, sprzedawca może odmówić wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady także wtedy, gdy koszty zadośćuczynienia temu obowiązkowi przewyższają cenę rzeczy sprzedanej.

Zważyć należy, iż w reklamacji pozwana powoływała się na przepisy art. 561 § 1 kc w zw. z art. 638 § 1 kc, żądając wymiany wadliwie wykonanego dzieła na wolne od usterek pod rygorem odstąpienia od umowy. W ocenie Sądu roszczenie pozwanej było niemożliwe do realizacji. Jak wskazuje się bowiem w orzecznictwie wymiana rzeczy wadliwej na wolną od wad wymaga dostarczenia kupującemu rzeczy fabrycznie nowej tego samego rodzaju, niewadliwej. Rzecz wadliwa powinna zostać wymieniona na rzecz tego samego rodzaju (gatunku) wolną od wady. (por. wyrok SN z 23 listopada 1970r., I CR 65/70, OSN 1971, Nr 6, poz. 113; wyrok SN z 4 maja 1972r., III CRN 47/72, OSPiKA 1972, Nr 12, poz. 235; uchwała SN(7) z 26 października 1972r., III CZP 48/72, OSN 1973, Nr 2, poz. 23). W doktrynie natomiast podnosi się, że za niezgodne z istotą dzieła uznać należy przewidzianą w art. 561 § 1 kc możliwość ubezskutecznienia uprawnień do odstąpienia i obniżenia ceny, tj. wymianę dzieła na wolne od wad. Zastosowanie tej możliwości może rodzić trudności z tego powodu, że dzieło jest rezultatem oznaczonym jako indywidualnie zamówiony. Z tego samego powodu, o ile nie budzi wątpliwości możliwość wystąpienia przez zamawiającego z roszczeniem o usunięcie wady dzieła na podstawie odpowiednio stosowanego art. 561 § 2 kc, o tyle istotne wątpliwości budzi możliwość wystąpienia w związku z odpowiednim stosowaniem tego przepisu z roszczeniem o wymianę dzieła na wolne od wad. W świetle obecnych przepisów KC, mimo odpadnięcia ograniczenia roszczenia o wymianę rzeczy oznaczonych co do gatunku w wypadku rękojmi przy sprzedaży, możliwość skorzystania z tego roszczenia przy dziele pozostaje nie do pogodzenia z istotą dzieła jako rezultatu indywidualnie oznaczonego (por. K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, 2020). W związku z tym, iż roszczenie o wymianę rzeczy na wolną od wad jest wyłączone w stosunku do umowy dzieło, a w szczególności do obiektu budowlanego, to przy odstąpieniu od umowy zamawiający nie może powoływać się na brak wymiany działa na wolne od wad. Tym samym należało uznać, że nie zrealizowało się uprawnienie do odstąpienia od umowy.

Ponadto, Sąd miał na względzie, że kupujący nie może odstąpić od umowy o dzieło, jeżeli wada jest nieistotna (art. 560 § 4 w zw. z art. 638 kc). Zważyć należy, iż wady istotne dzieła to wady, które czynią dzieło niezdatnym do zwykłego użytku, albo które sprzeciwiają się wyraźnej umowie (por. wyrok SN z dnia 6 października 2006 r., V CSK 198/06, L.). Wada istotna może mieć nie tylko wymiar funkcjonalny, ale także estetyczny (por. K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, 2020). Zważyć należy, iż odpowiedzialność wykonawcy wobec inwestora jest odpowiedzialnością za ostateczny rezultat przedmiotu umowy, przy czym odpowiedzialność ta odnosi się do wad zmniejszających wartość przedmiotu umowy lub jego użyteczność ze względu cel określony w umowie. Dopiero w przypadku wystąpienia wad istotnych inwestor może realizować uprawnienia wynikające z rękojmi (art. 560 § 1 i 4 kc w zw. 638 § 1 kc oraz art. 656 § 1 kc), a z uwagi na to, że wady robót są istotne – może odstąpić od umowy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 13 listopada 2020r., I AGa 46/20, L.). W świetle opinii biegłej należało uznać, że wada dzieła w postaci braku spoinowania i ubytku spoin nie była istotna. Przedmiotowa wada bowiem nie zmniejszała użyteczności dzieła ze względu na cel określony w umowie, ale miała charakter czysto estetyczny i może zostać naprawiona (spoinowanie).

Nie sposób również uznać, że zachodziła inna podstawa do odstąpienia od umowy, w szczególności wynikająca z art. 636 § 1 kc, zgodnie z którym jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie. W rozpatrywanym przypadku strona pozwana nie wykazała, aby kiedykolwiek wyznaczyła powodowi termin do zmiany sposobu wykonania dzieła.

Mając zatem powyższe na względzie powództwo wzajemne, na podstawie art. 560 § 4 kc i art. 494 § 1 kc a contrario, podlegało oddaleniu.

O kosztach w zakresie powództwa wzajemnego Sąd orzekł na mocy art. 98 kpc i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy obciążył nimi w całości powódkę wzajemną (pozwaną), która uległa w niniejszym sporze. Jednocześnie, na mocy art. 108 kpc szczegółowe wyliczenie kosztów Sąd powierzył referendarzowi sądowemu po prawomocnym zakończeniu niniejszego postępowania.