Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lutego 2023 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny:
Przewodniczący: sędzia Tadeusz Kotuk
Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Szymańska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 lutego 2023 r. w G. sprawy z powództwa R. S. (1) przeciwko I. C. (1)

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda R. S. (1) na rzecz pozwanej I. C. (1) kwotę 287 zł (dwieście osiemdziesiąt siedem złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty – tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Stan faktyczny

Lokal przy ul. (...) w G. był własnością M. R. (1), z którą zamieszkiwał partner życiowy – R. S. (1). Związek pomiędzy nimi rozpadł się w 2020 r. Latem 2020 r. M. R. (1) zażądała, by R. S. (1) wyprowadził się z tego lokalu, czego nie uczynił i dalej w nim zamieszkuje. Później M. R. (1) wyprowadziła się z tego lokalu, zawarła związek małżeński z innym mężczyzną (obecne jej nazwisko: F.) i sprzedała w/w lokal I. C. (1) 17 września 2021 r., poddając się egzekucji w akcie notarialnym obejmującym umowę sprzedaży mieszkania obowiązkowi jego wydania do 31 stycznia 2022 r. wraz ze wszystkimi osobami prawa jej reprezentującymi. W tym czasie powód był tymczasowo aresztowany w sprawie karnej, po zwolnieniu z aresztu w listopadzie 2021 r. powrócił do tego lokalu i dalej w nim zamieszkuje.

Dowód: akt notarialny, k. 80-85

zeznania powoda, k. 112

Postanowieniem z dnia 18 marca 2022 r. nadano § 5 aktu notarialnego z 17 września 2021 r. klauzulę wykonalności, co do obowiązku wydania przez dłużnika na rzecz wierzyciela przedmiotowej nieruchomości. Na podstawie tego tytułu wykonawczego obecnie jest prowadzone z inicjatywy I. C. postępowanie egzekucyjne o wydanie lokalu przed właściwym komornikiem sądowym.

Okoliczności niesporne

Ocena dowodów

Zeznania powoda uznano za wiarygodne w zakresie okoliczności powiązanych z przesłankami wyrokowania. Informacje podawane poza tym zakresem, tj. co do jego twierdzeń w zakresie rozliczeń konkubinatu – nie są weryfikowalne i objęte odrębnym postępowaniem sądowym.

Pozostałe okoliczności wynikają z dokumentów urzędowych.

Kwalifikacja prawna

Po pierwsze, powód nie wykazał żadnego zdarzenia, na podstawie którego obowiązek z § 5 aktu notarialnego z dnia 17 września 2021 r. wygasł lub nie mógł być z realizowany. Nie zgłoszono także zarzutów co do ważności umowy sprzedaży.

Zgodnie z art. 791 § 2 k.p.c. tytuł wykonawczy zobowiązujący do wydania nieruchomości, statku lub do opróżnienia pomieszczenia upoważnia do prowadzenia egzekucji nie tylko przeciw dłużnikowi, lecz także przeciwko jego domownikom, krewnym i innym osobom reprezentującym jego prawa.

Nie istnieje wymóg, aby w akcie notarialnym obejmującym oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji wydania nieruchomości wskazywano imiennie lub kategorialnie osoby objęte unormowaniem art. 791 § 2 k.p.c. Zawarte w § 5 aktu notarialnego sformułowanie „wszystkimi osobami prawa jej reprezentującymi” nie ma znaczenia prawnego, bo i tak egzekucja może być prowadzona przeciwko osobom wymienionym w art. 791 § 1 i § 2 k.p.c. Prawomocne postanowienie opatrujące § 5 aktu notarialnego klauzulą wykonalności ma treść prawidłową, uprawniającą wierzyciela do zastosowania art. 791 § 1 i § 2 k.p.c.

Reasumując, w niniejszej sprawie sporny tytuł wykonawczy może służyć do egzekucji także przeciwko R. S., choć – co oczywiste nie jest osobą reprezentującą prawa dłużniczki. R. S. był bowiem przez wiele lat domownikiem dłużniczki (jej stałym partnerem życiowym). Zdaniem Sądu prawidłowa wykładnia art. 791 § 2 k.p.c. obejmuje pojęciem „domownika” także byłych domowników, podobnie zresztą, jak utrwalona wykładnia sądowa szeregu pojęć prawnych (np. w art. 705 k.c. za słowem „dzierżawca” w rzeczywistości stoi były dzierżawca, a w ustawą o ochronie praw lokatorów […] obejmuje się także byłych lokatorów). Chodzi tu bowiem o sposób lub okoliczności uzyskania przez daną osobę władania nieruchomością, a nie to, czy w dacie zdarzenia kreującego tytuł egzekucyjny osoba ta nadal legitymuje się niezmienionym pod tym względem statusem. Gdyby przyjąć stanowisko odmienne i uznać, że były domownik nie jest objęty w/w regulacją, stałby się typem władającego nieruchomością objętego szczególną ochroną, wyższą niż aktualni domownicy i krewni dłużnika, co byłoby całkowicie nieracjonalne, w szczególności w sytuacji, w której ów były domownik nie legitymuje się w ogóle skutecznym względem wierzyciela tytułem prawnym do zajmowania lokalu. Nadmienić zaś należy, że powód takim tytułem się nie legitymuje, gdyż umowa użyczenia z M. R. (wynikająca ze stosunków prywatnych na gruncie konkubinatu) została przez właścicielkę lokalu skutecznie rozwiązana latem 2020 r. (art. 716, 718 § 1 k.c.), albowiem ustała przyczyna uzasadniająca trwanie użyczenia (ustanie wspólnego pożycia).

Powód w pozwie (por. prekluzja z 843 § 3 k.p.c.) nie powoływał się na okoliczności mające uzasadnić ochronę jego praw wynikających z ustawy o ochronie praw lokatorów […], a Sąd – z uwagi na treść art. 321 § 1 k.p.c. nie orzeka w tym zakresie z urzędu w postępowaniu z powództwa przeciwegzekucyjnego; orzekanie z urzędu o wynikających z ustawy uprawnieniach byłych lokatorów ma miejsce wyłącznie w procesach o innej konfiguracji podmiotowej i innym przedmiocie: to tylko na wypadek uwzględnienia powództwa eksmisyjnego jako dodatkowy, obligatoryjny element wyroku.

Reasumując, nie jest zasadnym twierdzenie strony pozwanej, że wierzycielka winna wytoczyć przeciwko R. S. proces eksmisyjny. Sporny tytuł wykonawczy zdaniem Sądu może być skierowany do R. S. na zasadzie art. 791 § 2 k.p.c., gdyż winien być traktowany – przy uwzględnieniu zarysowanej wyżej wykładni – jako domownik dłużniczki.

Należy marginalnie zauważyć, że gdyby uznano, że R. S. nie może być w ramach spornego tytułu wykonawczego traktowany jako dłużnik w świetle art. 791 § 2 k.p.c., to nie miałby legitymacji do zwalczania takiego tytułu.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w punkcie I. na mocy art. 840 § 1 pkt 1 i pkt 2 k.p.c. a contrario.

Koszty

O kosztach procesu orzeczono jak w punkcie II. sentencji na mocy art. 98 k.p.c. Na zasądzone koszty składa się: opłata za czynności radcy prawnego w stawce minimalnej (270 zł, § 2 pkt 2 rozp. MS z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, ze zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł), jak też należne odsetki od kosztów (art. 98 § 1 ¹ k.p.c.).